Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 maja 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Łodzi II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Paweł Misiak

Sędziowie: SA Maria Wiatr (spr.)

SO del. Ryszard Lebioda

Protokolant: sekr. sąd. Jadwiga Popiołek

przy udziale H. T., Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Łodzi

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2015 r.

sprawy

1.  P. Z.

oskarżonej z art. 280 §2 kk

2.  D. F.

oskarżonego z art. 280 §2 kk w zw. z art. 64 §1 kk

3.  A. S.

oskarżonego z art. 280 §2 kk w zw. z art. 64 §1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez prokuratora oraz obrońców oskarżonych D. F. i A. S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi

z dnia 18 grudnia 2014 r. sygn. akt IV K 2/14

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelacje za oczywiście bezzasadne;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. E. L., adw. J. K. i adw. K. K. – Kancelarie Adwokackie w Ł. kwoty po 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonym w postępowaniu odwoławczym;

3.  zwalnia oskarżonych D. F. i A. S. od kosztów sądowych za II instancję, a kosztami tymi związanymi z apelacją prokuratora wobec oskarżonej P. Z. (1) obciąża Skarb Państwa.

II AKa 44/15

UZASADNIENIE

P. Z., D. F. oraz A. S. zostali oskarżeni o to, że:

w dniu 8 lipca 2012 r. w Ł., działając wspólnie i w porozumieniu, po uprzednim doprowadzeniu A. A. do stanu bezbronności poprzez zamknięcie drzwi na klucz, żądali wydania telefonu komórkowego, a następnie po przecięciu nożem paska od torebki pokrzywdzonej zabrali z jej wnętrza w celu przywłaszczenia telefon komórkowy m-ki S. (...), o wartości 1150 zł stanowiący własność M. C., czym działali na szkodę w/w, przy czym D. F. i A. S. czynu tego dokonali będąc uprzednio skazanymi za umyślne przestępstwo podobne i w okresie 5 lat po odbyciu za nie kary pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej 6 miesięcy

tj. o czyn z art. 280 §2 kk, a w stosunku do D. F. i A. S. o czyn z art. 280 §2 kk w zw. z art. 64 §1 kk.

Sąd Okręgowy w Łodzi wyrokiem z dnia 18 grudnia 2014 r. w sprawie, sygn. akt IV K 2/14 orzekł:

1.  oskarżonych P. Z., D. F. i A. S. uznał za winnych tego, że w dniu 8 lipca 2012 roku w Ł., działając wspólnie i w porozumieniu, grożąc A. A. użyciem przemocy w postaci pobicia, które to groźby wzbudziły u A. A. obawę ich spełnienia, żądali wydania od niej telefonu komórkowego, a następnie po przecięciu nożem paska od torebki pokrzywdzonej zabrali w celu przywłaszczenia telefon komórkowy marki S. (...) o wartości 1150 złotych, stanowiący własność M. C., czym działali na szkodę M. C., przy czym D. F. i A. S. czynu tego dokonali będąc uprzednio skazanymi za umyślne przestępstwa podobne i w okresie 5 lat po odbyciu za nie kary pozbawienia wolności w wymiarze powyżej 6 miesięcy, czym wypełnili dyspozycję art. 280 §1 kk, a w stosunku do D. F. i A. S. dyspozycję art. 280 §1 kk w związku z art. 64 §1 kk i za to na podstawie art. 280 §1 kk:

a)  oskarżonej P. Z. wymierzył karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności,

b)  oskarżonemu D. F. karę 2 (dwóch) lat 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności,

c)  oskarżonemu A. S. karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności.

2.  na podstawie art. 69 §1 i 2 kk, art. 70 §1 pkt 1 kk, art. 73 §1 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonej P. Z. kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 5 (pięciu) lat i oddał oskarżoną w okresie próby pod dozór kuratora sądowego.

3.  na podstawie art. 62 kk orzekł wobec oskarżonego A. S. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym dla osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych.

4.  na podstawie art. 63 §1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył oskarżonym:

a)  D. F. okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 20 grudnia 2013 roku do dnia 10 marca 2014 roku,

b)  A. S. okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 9 lipca 2012 roku do 10 lipca 2012 roku.

Ponadto wyrok zawiera rozstrzygnięcia o wynagrodzeniu dla obrońców za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną z urzędu i kosztach sądowych.

Apelacje od powyższego wyroku złożyli prokurator oraz obrońcy oskarżonych D. F. i A. S..

Wobec tego, że Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 18 maja 2015r. uznał apelacje obrońców oskarżonych i prokuratora za oczywiście bezzasadne, a wniosek o uzasadnienie wyroku złożyli jedynie oskarżony A. S. i jego obrońca, niniejsze uzasadnienie zostało ograniczone do omówienia apelacji obrońcy A. S. zgodnie z treścią art. 457 §2 kpk.

Obrońca oskarżonego A. S. zaskarżył wyrok w całości. Na podstawie art. 438 pkt 1 i 2 kpk zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wydanego orzeczenia, a mianowicie art. 4, 7, 410, 424 §1 pkt 1 kpk – poprzez dowolną i wybiórczą ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zaś wyjaśnień P. Z. i wyprowadzenie w oparciu o ten dowód twierdzenia o sprawstwie i winie oskarżonego A. S. w sytuacji, gdy pozostają one w sprzeczności z wyjaśnieniami A. S., D. F. oraz pokrzywdzonej A. A., co w konsekwencji doprowadziło do dokonania przez Sąd meriti błędnych ustaleń faktycznych objawiających się w:

-

bezzasadnym uznaniu, że to oskarżony A. S. zainicjował czyn będący przedmiotem postępowania;

-

bezzasadnym uznaniu, że oskarżony A. S. używał wobec pokrzywdzonej A. A. gróźb bezprawnych;

-

bezzasadnym uznaniu, że to oskarżony A. S. wyciągnął nóż z szafki znajdującej się w mieszkaniu i podał go współoskarżonej P. Z. celem użycia do dokonanego przestępstwa;

-

bezzasadnym uznaniu, że zachowanie oskarżonego A. S. wyczerpywało konstrukcję współsprawstwa oraz znamiona czynu penalizowanego w art. 280 § 1 kk.

Na wypadek nie uwzględnienia powyżej wskazanego uchybienia, zaskarżanemu wyrokowi zarzucił:

2.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wydanego orzeczenia, a mianowicie art 167 w zw. z art. 201 kpk poprzez nie dopuszczenie z urzędu uzupełniającej opinii biegłego z zakresu wyceny ruchomości w sytuacji, gdy była ona niejasna, co mogło powodować błędne ustalenie wartości telefonu S. (...) X. należącego do pokrzywdzonej, a w konsekwencji mogło przełożyć się na przyjęcie okoliczności obciążającej w postaci wyższego rozmiaru szkody;

3.  obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 280 §1 kk poprzez jego niezasadne zastosowanie będące konsekwencją nieprawidłowego uznania, iż zachowanie oskarżonego A. S. wyczerpało znamiona przestępstwa rozboju wspólnie i w porozumieniu z P. Z. i D. F..

Na podstawie art. 427 §1 kpk i 437 §2 kpk obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zarzuty wskazane w apelacji obrońcy oskarżonego A. S. i przytoczone na ich uzasadnienie argumenty nie zasługują na uwzględnienie. Na wstępie stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy w sposób wnikliwy i wszechstronny rozważył wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy, na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne oraz należycie wykazał sprawstwo i winę oskarżonego w zakresie przypisanego mu przestępstwa. Ocena materiału dowodowego została dokonana przez sąd z uwzględnieniem reguł sformułowanych w art.4, 5 i 7 kpk, jest oceną wszechstronną i bezstronną, nie narusza granic swobodnej oceny, jest zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nie zawiera błędów faktycznych ani logicznych. Nie jest trafne postawienie zarzutu, jakoby Sąd Okręgowy dopuścił się obrazy art.410 i 424§1 kpk. Jak to wynika z treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku sąd I instancji nie pominął przy wyrokowaniu żadnego dowodu, który mógł mieć w sprawie znaczenie. To, że niektóre dowody uznane zostały za niewiarygodne ( np. wyjaśnienia oskarżonego nie przyznającego się do winy i wyjaśnienia współoskarżonego D. F. )nie może dziwić, a tym bardziej stanowić podstawy zarzutu obrazy w/w przepisów. Sąd Okręgowy dowody te rozważył i szczegółowo uzasadnił ( k23-24 uzasadnienia), dlaczego nie dał im wiary. Nie oznacza to jednak, że nie oparł wyroku na całokształcie ujawnionych okoliczności, bowiem oczywistym jest, że w sytuacji, gdy dowody są rozbieżne, rozstrzygnięcie sądu nie może opierać się na tych dowodach, które są sprzeczne z prawidłowo ustalonym stanem faktycznym. Sąd Apelacyjny akceptując w pełni motywy sądu I instancji uznał, że nie zachodzi potrzeba powtarzania argumentów zawartych w uzasadnieniu wyroku. Odnosząc się merytorycznie do podniesionych w apelacji zarzutów stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie fundamentalne znaczenie ma zajęcie jednoznacznego stanowiska co do tego, czy oskarżony działając wspólnie i w porozumieniu z P. Z. i D. F. grożąc pokrzywdzonej A. A. użyciem wobec niej przemocy zabrali w celu przywłaszczenia telefon komórkowy będący własnością M. C.. Dla ustalenia takiego przebiegu zdarzenia posłużyły dowody z zeznań pokrzywdzonej i wyjaśnień oskarżonej P. Z. wsparte zeznaniami M. C., ocenione przez sąd meriti jako wiarygodne. Analiza wskazanych dowodów, dokonana przez sąd I instancji w pisemnych motywach wyroku ( k 20-23 uzasadnienia) logiczna i przekonująca zasługuje, zdaniem Sądu Apelacyjnego, na pełną akceptację i nie ma powodu do ponownego jej przytaczania. Zważyć przy tym należy, że sąd meriti dostrzegł różnice w depozycjach wskazanych osób i prawidłowo ocenił ich wartość dowodową. Zmienne zeznania świadka czy wyjaśnienia oskarżonego stanowią wszak dowód w sprawie, który podlega swobodnej ocenie sądu orzekającego. Oczywiście dowody takie należy ocenić z całą ostrożnością, przy zachowaniu dużej dozy krytycyzmu i zasady logicznego rozumowania, w konfrontacji z pozostałymi dowodami i okolicznościami sprawy. Powyższym wymaganiom odpowiada w pełni dokonana przez sąd meriti ocena zeznań pokrzywdzonej i wyjaśnień P. Z..

Apelacja w tej części ma charakter polemiki z prawidłowymi ustaleniami sądu I instancji. Nie da się bowiem podzielić poglądu skarżącego, że zebrane dowody nie pozwalają na uznanie oskarżonego za sprawcę przypisanego mu czynu, chyba że przyjmie się metodę zastosowaną w apelacji, polegającą na pominięciu niektórych zasadniczych dowodów ( zeznań pokrzywdzonej i wyjaśnień P. Z. ) i oczywistych wniosków wynikających z nich, a w to miejsce dokona się oceny materiału dowodowego oderwanej od niego oraz sprzecznej z logiką faktów i doświadczeniem życiowym. Skoro jednak skarżący nie zdołał, zdaniem Sądu Apelacyjnego, wykazać, że ocena sądu I instancji jest błędna, bądź została dokonana z naruszeniem odpowiednich reguł postępowania tzn. w sposób niepełny, nielogiczny, naruszający zasady wiedzy i doświadczenia życiowego, bądź też zasadę bezstronności to nie było podstaw do pójścia kierunkiem skargi apelacyjnej. Podkreślić raz jeszcze należy, że zaskarżony wyrok został oparty na rezultatach prawidłowo i wszechstronnie przeprowadzonego postępowania dowodowego, ze szczególnym poszanowaniem gwarancji oskarżonego i pełną możliwą do zrealizowania w konkretnych warunkach wnikliwością w dociekaniu prawdy.

Bezzasadny jest także zarzut wskazany w punkcie II.2. apelacji tj. obrazy art.167 w zw. z art.201 kpk. Zważyć wszak należy, że w niniejszej sprawie został przez sąd I instancji z urzędu dopuszczony dowód z opinii biegłego dotyczącej właśnie kwestii wyceny ruchomości – w tym wypadku telefonu komórkowego. Wartość telefony została oceniona szacunkowo na kwotę 1150 złotych ( opinia k 118-119, k 51). W toku postępowania przed sądem I instancji oskarżony był reprezentowany przez tego samego obrońcę, który nie kwestionował wskazanej opinii. Skoro zatem skarżący nie wykazał, że wydana opinia jest niepełna bądź niejasna (art.201kpk), a takich wątpliwości nie miał także sąd meriti, to zarzut obrazy wskazanych przepisów postępowania karnego jawi się jako oczywiście bezzasadny, mający na celu jedynie próbę podważenia prawidłowych ustaleń, co do wartości zabranego telefonu.

Bezzasadny jest także zarzut obrazy prawa materialnego – punkt II.3. apelacji. Przede wszystkim wskazać należy, że obraza prawa materialnego polega na wadliwym jego zastosowaniu ( lub niezastosowaniu ) w orzeczeniu opartym na prawidłowych ustaleniach faktycznych. Nie ma zatem obrazy prawa materialnego, gdy wadliwość orzeczenia, zdaniem skarżącego, ma być wynikiem błędnych ustaleń przyjętych za jego podstawę. Rzecz jednak w tym, że sąd I instancji odniósł się do kwestii kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku jasno wynika, że „gdyby nie wcześniejsze groźby użycia przemocy wobec osoby” zachowanie oskarżonych, w tym A. S. byłoby zakwalifikowane jako kradzież z art.278§1kk. Brak jest także podstaw, w świetle prawidłowych ustaleń sądu I instancji, do uznania, że zachowanie oskarżonego stanowiło podżeganie do przestępstwa kradzieży.

Reasumując – Sąd Apelacyjny uznając, że przypisanie oskarżonemu A. S. przez sąd I instancji dokonania czynu wyczerpującego dyspozycję art.280§1kk w związku z art.64§1kk było zgodne z zebranym i prawidłowo ocenionym materiałem dowodowym nie znalazł podstaw do uwzględnienia wniosku o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Wymierzona oskarżonemu kara pozbawienia wolności w wysokości minimum ustawowego zagrożenia nie wykazuje cech rażącej surowości. Określając jej wysokość sąd meriti wziął pod uwagę wszystkie okoliczności łagodzące jak i obciążające. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, kara w orzeczonej wysokości nie przekracza stopnia winy oskarżonego zwłaszcza, gdy się zważy, że A. S. odpowiada w warunkach powrotu do przestępstwa. Kara ta spełni swoje cele wychowawcze i zapobiegawcze.

Wobec tego, że oskarżony w postępowaniu odwoławczym korzystał z pomocy obrońcy z urzędu, a koszty tej pomocy nie zostały uiszczone Sąd Apelacyjny, na podstawie stosownych przepisów, zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy należne mu wynagrodzenie.

U podstaw zwolnienia oskarżonego od kosztów sądowych za II instancje legły te same przyczyny, które uzasadniały analogiczne rozstrzygnięcie sądu I instancji.