Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 sierpnia 2015 r.

Sąd Rejonowy w Suwałkach I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 29 lipca 2015 r. w Suwałkach

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w B.

przeciwko Z. B.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanej Z. B. na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w B. kwotę 13.945,74 zł (trzynaście tysięcy dziewięćset czterdzieści pięć złotych 74/100) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 03.01.2014 r. do dnia zapłaty.

II.  Zasądza od pozwanej Z. B. na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w B. kwotę 2.797,60 zł (dwa tysiące siedemset dziewięćdziesiąt siedem złotych 60/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Karol Kwiatkowski

Sygn. akt I C 3457/14

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z siedzibą w B. w pozwie wniesionym w dniu 03.01.2014 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko pozwanej Z. B. domagał się od pozwanej zasądzenia na swoją rzecz kwoty 13.945,74 zł. wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż w dniu 03.06.2011 r. strony zawarły umowę pożyczki gotówkowej nr (...). Na mocy tejże umowy pozwana zobowiązała się do zwrotu powodowi kwoty 12.338,00 zł. w 100 tygodniowych ratach począwszy od dnia 15.06.2011 r. Pozwana spłaciła jedynie kwotę 727,97 zł. W dniu 02.10.2013 r. powód wezwał pozwaną do dobrowolnego spełnienia świadczenia; wezwanie to okazało się jednak bezskuteczne. Na dochodzoną pozwem kwotę składają się: kwota 11.610,03 zł. tytułem niespłaconej pożyczki oraz kwota 2.335,71 zł. tytułem skapitalizowanych odsetek naliczonych do dnia 02.01.2014 r.

Sprawa niniejsza wpłynęła do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny w dniu 03.01.2014 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym (sygn. Nc-e 16457/14). Orzeczeniem z dnia 15.04.2014 r. wydano w sprawie nakaz zapłaty uwzględniający powództwo w całości, od którego pełnomocnik pozwanej wniósł sprzeciw. Wobec powyższego postanowieniem z dnia 01.09.2014 r. sprawa została przekazana do tut. Sądu celem rozpoznania.

Pozwana przyznała iż łączyła ją z powodem umowa pożyczki, którą w swojej ocenie spłaciła. Wskazała, iż zarówno opłata przygotowawcza (310 zł.), jak też łączny koszt obsługi pożyczki w domu (4.487,56 zł.) są znacznie zawyżone, co powinno prowadzić do uznania ich za niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385 ¹ kc. Jedynie na wypadek uwzględnienia powództwa wniosła o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 03 czerwca 2011 r. (...) SA w B. (reprezentowana przez W. O.) i Z. B. zawarli umowę o pożyczkę gotówkową nr (...). Na mocy tej umowy powód udzielił pozwanej pożyczkę w kwocie 6.510 zł., która została przekazana pozwanej w kwocie 6.200,00 zł. tj. z pomniejszeniem o kwotę opłaty przygotowawczej - 310,00 zł. Całkowity koszt pożyczki obejmował oprocentowanie nie przekraczające stopy odsetek maksymalnych i opłatę przygotowawczą. Na datę zawarcia umowy wysokość należności z tytułu oprocentowania pożyczki określono na kwotę 1.340,00 zł. Pozwana zadeklarowała też chęć skorzystania z opcji obsługi pożyczki w domu, zaś łączny koszt tej usługi strony umowy określiły na kwotę 4.487,56 zł. Łączne zobowiązanie w wysokości 12.338,00 zł. pozwana zobowiązała się spłacać w 100 tygodniowych ratach począwszy od dnia 07.06.2011 r. (dowód: umowa z dnia 03.06.2011 r. Nr (...) wraz z regulaminem– k. 26-27).

Z tytułu zawartej umowy pozwana spłaciła powodowi kwotę 727,97 zł. (dowód: historia spłat k. 28-31).

Na datę wniesienia pozwu wierzytelność powoda wynosiła 13.945,74 zł. (dowód: wyliczenie k. 32-35).

Sąd zważył, co następuje:

Nie było sporne pomiędzy stronami procesu, iż łączyła je umowa pożyczki w z dnia 03.06.2011 r. o numerze (...). Na okoliczność zawarcia i realizacji tej umowy powód przestawił wiarygodne dokumenty w postaci umowy z dnia 03.06.2011r., historii spłat oraz wyliczenia należności (karty: 26-27, 28-31, 32-35). Nie był również sporny sposób wyliczenia przez powoda wysokości kwoty dochodzonej pozwem, w tym również odsetek umownych, które znajdują oparcie w w/w dokumentach.

Spór dotyczył jedynie zarzutu spłacenia całości pożyczki przez pozwaną oraz zastosowania przez powoda niedozwolonych postanowień umownych .

W ocenie Sądu, zarzuty pozwanej w tym zakresie są nieskuteczne.

Poczynić w tym miejscu należy uwagę, że pożyczka stanowi umowę stypizowaną w kodeksie cywilnym. Jej istotę stanowi przeniesienie przez pożyczkodawcę na pożyczkobiorcę określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, za jednoczesnym zobowiązaniem się pożyczkobiorcy do zwrotu pożyczkodawcy tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości (art. 720§1 kc).

W ocenie Sądu umowę pożyczki zawartą przez strony postępowania uznać należało za ważną w odniesieniu do wszystkich jej części składowych: kwoty pożyczonego kapitału, wraz z odsetkami umownymi (których wysokość wynika jednoznacznie z pkt 18 umowy załączonej do pozwu i których wysokość pozostaje jednocześnie w zgodzie z art. 359§2 kc), opłaty przygotowawczej i kosztów obsługi pożyczki w domu.

Zarzut pozwanej, iż pomiędzy wysokością jej zobowiązania a pożyczoną kwotą istnieje znaczna dysproporcja nie mógł stanowić podstawy do oddalenia powództwa co do części roszczenia obejmującego opłatę przygotowawczą i uzgodnione koszty obsługi pożyczki w domu.

Zgodnie ze stanowiskiem judykatury, dysproporcja między wartością określonych w umowie wzajemnych świadczeń stron nie stanowi dostatecznej przesłanki uznania umowy za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego. Obiektywnie niekorzystna dla jednej ze stron treść umowy spowoduje uznanie jej za sprzeczną z zasadami współżycia społecznego dopiero wówczas, gdyby do ewidentnie krzywdzącego ukształtowania stosunków umownych doszło przy świadomym lub tylko spowodowanym niedbalstwem wykorzystaniu przez drugą stronę silniejszej pozycji. Wynika to z okoliczności, że umowa zawarta przez stronę działająca pod presją faktycznej przewagi kontrahenta nie może być uznana za wyraz w pełni swobodnej i rozważnie podjętej przez nią decyzji ( vide: komentarz do art.353 ¹kpc Rzepecka - Gil Agnieszka program Lex). Przyjęto także, iż nawet okoliczność, że wykonywanie umowy przynosi jednej ze stron stratę, nie uzasadnia jeszcze przyjęcia, że cel stosunku prawnego ułożonego w umowie sprzeczny jest z zasadami współżycia społecznego. Sąd Najwyższy wskazał, że chociaż wydawać by się mogło, iż dla podmiotów gospodarczych atrakcyjne byłoby wyeliminowanie ryzyka przez dopuszczenie następczego badania obiektywnej trafności podjętych zobowiązań i przyjmowanie nieważności zobowiązań niekorzystnych jako sprzecznych z zasadami współżycia społecznego - prowadziłoby to jednak w konsekwencji do upadku całego systemu gospodarki rynkowej, opierającego się na swobodzie oceny przez podmioty, co jest dla nich korzystne i niekorzystne, i swobodzie w podejmowaniu ryzyka (teza 64 w/w komentarza).

Z kolei, zgodnie z art. 385 ¹ § 1 kc, postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie §2).

Z przedmiotowej umowy pożyczki wynika, iż powód uzgodnił z pozwaną wysokość wynagrodzenia za udzieloną pożyczkę, w tym wysokość prowizji i kosztów związanych z jej obsługą w domu pozwanej. Zatem postanowienia umowy określające główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, zostały w ocenie Sądu, sformułowane w sposób jednoznaczny i nie mogą podlegać anulowaniu. Tym bardziej, iż sama pozwana nie kwestionowała, iż powód ze swojej części zobowiązania wywiązywał się – również co do podejmowanych czynności związanych z obsługą pożyczki w domu pozwanej (por. informacyjne wysłuchanie pozwanej na rozprawie w dniu 29.07.2015 r.).

Przy okazji Sąd wskazuje, iż prowizja (opłata administracyjna) jest specyficznym rodzajem wynagrodzenia, gdyż jest ona pobierana za pośrednictwo w zawieraniu umów. Nie ma przepisów, które zakazywałyby pobierania prowizji przy umowach pożyczki, co więcej - art. 4 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 20.07.2001 r. o kredycie konsumenckim (która z mocy art. 66 ust. 1 ustawy z dnia 12.05.2011 r. o kredycie konsumenckim ma zastosowanie w rozpoznawanej sprawie) jednoznacznie dopuszcza możliwość pobierania prowizji i wszelkiego rodzaju opłat. Zgodnie z art. 7a cyt. ustawy, łączna kwota wszystkich opłat, prowizji oraz innych kosztów związanych z zawarciem umowy (…) nie może przekroczyć 5% kwoty udzielonego kredytu konsumenckiego. Warunek ten analizowana umowa spełnia, albowiem opłata przygotowawcza w kwocie 310,00 zł. nie przekracza 5% kwoty pożyczki.

Z kolei, za nieudowodnione Sąd uznał twierdzenie pozwanej, iż dokonała spłaty wierzytelności dochodzonej pozwem. Na tę okoliczność pozwana nie przedstawiła bowiem żadnego dowodu.

Zgodnie z art.6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Ta ogólna reguła dowodowa ma również zastosowanie do zarzutu wygaśnięcia dochodzonego w procesie zobowiązania.

W tym stanie rzeczy stwierdzić należy, iż powód wykazał w sposób należyty istnienie po stronie pozwanej zobowiązania, dlatego też orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku, na podstawie art. 353 § 1 k.c., w tym o odsetkach orzeczono na podstawie art. 359§1-§2 ² kc i 482 par. 1 kc.

Sąd nie zdecydował się na zastosowanie w sprawie będącej przedmiotem osądu rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty (art. 320 kpc), albowiem pozwana reprezentowana przez profesjalnego pełnomocnika nie wykazała, iż zachodzą po jej stronie szczególnie uzasadnione wypadki, które umożliwiałyby skorzystanie z tej instytucji. Natomiast analiza akt sprawy nie pozwoliła Sądowi dojść do takich wniosków. Dlatego też brak jest danych wskazujących na okoliczności dotyczące pozwanej, jej sytuacji osobistej, majątkowej, finansowej, rodzinnej, które powodują, że nierealne jest spełnienie przez nią od razu i w pełnej wysokości zasądzonego świadczenia.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 98 kpc w zw. z § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013r., poz. 490).

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu pozwana winna zwrócić powodowi wszelkie wyłożone przez niego koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw, do których zaliczył Sąd kwotę uiszczoną przez powoda tytułem opłaty sądowej (175,00 zł), wynagrodzenie fachowego pełnomocnika z wyboru wraz z opłatą skarbową od udzielonego pełnomocnictwa (2.417,00 zł), koszty stawiennictwa pełnomocnika powoda w Sądzie (205,60 zł.), co dało w sumie kwotę 2.797,60 zł (pkt II wyroku).

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSR Karol Kwiatkowski