Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

Wydział V Karny Sekcja Odwoławcza

w składzie:

Przewodniczący: SSO Jacek Myśliwiec

Sędziowie: SSR del. Katarzyna Gozdawa-Grajewska (spr.)

SSO Lucyna Pradelska-Staniczek

Protokolant: Justyna Napiórkowska

w obecności Wandy Ostrowskiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 10 września 2015 r.

sprawy:

skazanego D. D. (1) /D./

s. J. i T.

ur. (...) w T.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji, wniesionej przez skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 13 stycznia 2015r. sygn. akt III K 540/14

I.utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

II.zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata K. S. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych oraz 23 % podatku VAT w kwocie 27,60 złotych (dwadzieścia siedem złotych i sześćdziesiąt groszy), łącznie kwotę 147,60 złotych (sto czterdzieści siedem złotych i sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

III.zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt V. 2 Ka 168/15

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Rybniku w dniu 13 stycznia 2015 r. w sprawie o sygn. akt III K 540/14 wydał wyrok łączny z wniosku D. D. (1), skazanego następującymi wyrokami:

  I. Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 8 października 2009 r. w sprawie o sygn. akt IX K 733/09 za czyn z art. 209 § 1 k.k. popełniony w okresie od 10 marca 2008 r. do 10 maja 2009 r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby, zarządzoną do wykonania postanowieniem SR w Rybniku z dnia 5 grudnia 2011 r. sygn. akt IX K 733/09, III Ko 3063/11, którą odbywał od 29 października 2012 r. do 29 czerwca 2013 r.;

  II. Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 2 czerwca 2011 r. w sprawie o sygn. akt III K 95/11 za czyn z art. 209 § 1 k.k. popełniony w okresie od września 2009 r. do 26 listopada 2009 r. oraz od 15 lutego 2010 r. do 26 sierpnia 2010 r. na karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby, zarządzoną do wykonania postanowieniem SR w Rybniku z dnia 6 maja 2014 r. sygn. akt III K 95/11, III 1 Ko 351/14;

  III. Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 23 kwietnia 2013 r. w sprawie o sygn. akt III K 725/11 za czyn z art. 284 § 2 k.k. popełniony w bliżej nieustalonym dniu miesiąca marca 2011 r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby oraz na karę grzywny wysokości 40 stawek dziennych po 10 zł;

  IV. Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 8 maja 2013 r. w sprawie o sygn. akt III K 1240/12 za czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 197 § 1 k.k. i art. 197 § 2 k.k. przy zast. 11 § 2 k.k. popełniony w dniu 29 października 2012 r. na karę 2 lat pozbawienia wolności;

V. Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 29 sierpnia 2014 r. w sprawie o sygn. akt III K 853/13 za czyn z art. 207 § 1 k.k. popełniony ciągiem przestępstw w okresie od lipca 2013 r. do dnia 26 września 2013 r. oraz od 18 grudnia 2013 r. do dnia 3 stycznia 2014 r. na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby.

Na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 89 § 1a w miejsce orzeczonych wobec D. D. (1) wyrokami SR w Rybniku z dnia 2 czerwca 2011 r. sygn. akt III K 95/11 i SR w Rybniku z dnia 23 kwietnia 2013 r. sygn. akt III K 725/11 kar pozbawienia wolności wymierzono mu karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Jednocześnie ustalono, iż pozostałe rozstrzygnięcia zawarte w wyrokach objętych wyrokiem łącznym podlegają odrębnemu wykonaniu.

Natomiast na mocy art. 572 k.p.k. umorzono postępowanie o wydanie wyroku łącznego co do wyroków SR w Rybniku: z dnia 8 października 2009 r. sygn. akt IX K 733/09; z dnia 8 maja 2013 r. sygn. akt III K 1240/12; i z dnia 29 sierpnia 2014 r. sygn. akt III K 853/13.

Apelację od wyroku łącznego wniósł skazany D. D. (1) i zaskarżył wyrok w całości. Skarżący wskazał, że wnioskował o wydanie wyroku łącznego obejmującego wyroki o sygn. akt III K 95/11 i III K 1240/12, zaś celem wystąpienia z wnioskiem o wydanie wyroku łącznego miało być skrócenie okresu odbywania kar pozbawienia wolności. Natomiast wydanym wyrokiem łącznym objęto wyroki o sygn. akt III K 95/11 i III 725/11, w której to sprawie wykonanie kary pozbawienia wolności pozostawało zawieszone, i orzeczono karę łączną bez zawieszenia jej wykonania, co skutkowało ty, iż obecnie skazany ma do odbycia łącznie 3 lata i 6 miesięcy miast 3 lat i 2 miesięcy sprzed wydania wyroku łącznego. Skarżący wniósł o zmianę wyroku łącznego poprzez objęcie nim wyroków o sygn. akt III K 95/11 i III (...), a gdyby orzeczenia te nie podlegały połączeniu to o uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie jest zasadna i nie zasługuje na uwzględnienie. Na wstępie należy wskazać, iż wszystkie wyroki skazanego uprawomocniły się przed datą 1 lipca 2015 r., a zatem zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw w niniejszej sprawie mają zastosowanie przepisy dotyczące kary łącznej w wersji obowiązujące przed 1 lipca 2015 r.

Zaś art. 85 k.k. w wersji sprzed 1 lipca 2015 r. stanowił, że jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa.

Należy wskazać, iż Sąd I. instancji prawidłowo i szczegółowo przedstawił konfigurację wszystkich wyroków skazanego.

Żaden z czynów, za które D. D. (1) został skazany kolejnymi wyrokami nie został popełniony przed wydaniem wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 8 października 2009 r. w sprawie o sygn. akt IX K 733/09, a więc nie ma żadnych podstaw by orzeczeni e to zostało objęte wyrokiem łącznym.

Kolejny wyrok został wydany wobec D. D. (1) przez SR w Rybniku w dniu dnia 2 czerwca 2011 r. w sprawie o sygn. akt III K 95/11, natomiast następnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 23 kwietnia 2013 r. w sprawie o sygn. akt III K 725/11 skazano go za czyn z art. 284 § 2 k.k. popełniony w bliżej nieustalonym dniu miesiąca marca 2011 r., a więc za przestępstwo popełnione przed wydaniem powyższego wyroku SR w Rybniku z dnia 2 czerwca 2011 r. sygn. akt III K 95/11. Tym samym w przypadku tych orzeczeń występują przesłanki objęcia ich karą łączną określone treścią art. 85 k.k., gdyż w tym przypadku występuje realny zbieg przestępstw będących przedmiotem tychże wyroków.

Następnym z kolei wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 8 maja 2013 r. w sprawie o sygn. akt III K 1240/12 D. D. (1) skazano za czyn z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 197 § 1 k.k. i art. 197 § 2 k.k. przy zast. 11 § 2 k.k. popełniony w dniu 29 października 2012 r. na karę 2 lat pozbawienia wolności, zatem po wydaniu wyroków SR w Rybniku z dnia 8 października 2009 r. sygn. akt IX K 733/09 i dnia 2 czerwca 2011 r. sygn. akt III K 95/11, a przed wydaniem wyroku SR w Rybniku z dnia 23 kwietnia 2013 r. sygn. akt III K 725/11. Powoduje to, iż mamy do czynienia z drugim realnym zbiegiem przestępstw objętych wyrokami SR w Rybniku z dnia 23 kwietnia 2013 r. sygn. akt III K 725/11 i z dnia 8 maja 2013 r. w sprawie o sygn. akt III K 1240/12, który również mógłby zostać objęty wyrokiem łącznym.

Natomiast czy, za który D. D. (1) został skazany wyrokiem SR w Rybniku z dnia 29 sierpnia 2014 r. sygn. akt III K 853/13 został popełniony już po wydaniu wszystkich powyższych wyroków, a zatem nie ma podstaw do objęcia go kara łączną.

Konfiguracja dat wydania wyroków i dopuszczenia się przez skazanego czynów nie pozwalają na równoległe stworzenie dwóch takich zbiegów i objęcie ich dwoma karami łącznymi, gdyż czyn z wyroku SR w Rybniku z dnia 23 kwietnia 2013 r. sygn. akt III K 725/11 może zostać objęty tylko jedną karą łączną albo z czynem z wyroku SR w Rybniku z dnia 2 czerwca 2011 r. sygn. akt III K 95/11, albo z czynem z wyroku SR w Rybniku z dnia 8 maja 2013 r. w sprawie o sygn. akt III K 1240/12. Przy czym niezależnie od tego, którą z konfiguracji weźmie się pod uwagę, to zawsze zbiegu pozostanie jeden czyn, za popełnienie którego wymierzono karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszenia jej wykonania, oraz drugi czyn, za który skazany ma odbyć karę pozbawienia wolności. W tej sytuacji zasadnym zatem było wydanie kary łącznej obejmującej czyny z wyroków SR w Rybniku w dniu dnia 2 czerwca 2011 r. sygn. akt III K 95/11 i z dnia 23 kwietnia 2013 r. sygn. akt III K 725/11, gdyż jest to chronologicznie pierwszy zbieg przestępstw.

W myśl przepisu z art. 85 k.k. (w wersji obowiązującej przed dniem 1 lipca 2015 r.) nie ma natomiast żadnych podstaw do wydania kary łącznej obejmującej czyny z wyroków SR w Rybniku o sygn. akt III K 95/11 i III K 1240/12, które nie pozostają w realnym zbiegu, gdyż czyn z wyroku SR w Rybniku sygn. akt III K 1240/12 został popełniony już po wydaniu wyroku SR w Rybniku sygn. akt III k 95/11.

W sytuacji stwierdzenia przesłanek do orzeczenia kary łącznej sąd jest zobligowany do wydania wyroku i nie może odstąpić od orzeczenia kary łącznej. W tym miejscu należy wskazać, iż nie ma żadnych podstaw prawnych do twierdzenia, iż wyrok łączny powinien skutkować poprawą sytuacji skazanego. Zaś stosowanie przez sąd przy wymiarze kary łącznej zasady absorpcji czy też kumulacji jest wyłącznie uzależnione od istniejącego pomiędzy poszczególnymi czynami wchodzącymi w skład zbiegu realnego związku podmiotowo-przedmiotowego. Innymi słowy im ów związek ściślejszy, tym sąd winien odwoływać się do zasady absorpcji, natomiast im więzi te są luźniejsze tym bardziej kształtować karę łączną winno się w oparciu o zasadę kumulacji.

Natomiast wyrokiem SR w Rybniku w dniu dnia 2 czerwca 2011 r. sygn. akt III K 95/11 skazano D. D. (1) za czyn z art. 209 § 1 k.k., zaś wyrokiem SR w Rybniku z dnia 23 kwietnia 2013 r. sygn. akt III K 725/11 za czyn z art. 284 § 2 k.k. Pomiędzy tymi przestępstwami w zasadzie nie zachodzi żaden związek podmiotowo – przedmiotowy. Są to przestępstwa odmiennego rodzaju, godzące w różne dobra tj. rodzinę i mienie, pokrzywdzonymi tymi czynami są różne osoby. Nadto okres oddzielający czas ich popełniani był znaczny. Przemawia to za zastosowaniem zasady asperacji przy łączeniu poszczególnych kar. Słusznie zatem uwzględniając brak ścisłej więzi pomiędzy poszczególnymi czynami Sąd Rejonowy oparł się o zasadę pośrednią między zasadą absorpcji a zasadą kumulacji. Sąd Rejonowy mógł wymierzyć karę łączna od 1 roku i 2 miesięcy do 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności. Kara łączna 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności nie może być postrzegana jako surowa, a tym bardziej jako surowa w stopniu rażącym. Należy przypomnieć, iż na gruncie art. 438 pkt 4 kpk nie chodzi o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary , ale o różnicę oceny tak zasadniczej natury iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby również w potocznym znaczeniu tego słowa „rażąco” niewspółmierną to jest taką którą w odczuciu społecznym nie da się zaakceptować. Orzeczona przez Sąd Rejonowy kara łączna powyższych cech nie nosi, jest natomiast kar wyważoną, sprawiedliwą i ukształtowaną zgodnie z regułami określonymi w art. 85 kk.

Jak już wskazano za przestępstwo z art. 284 § 2 k.k. wyrokiem SR w Rybniku z dnia 23 kwietnia 2013 r. sygn. akt III K 725/11 orzeczono karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, podczas gdy wykonaniu podlega kara 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem SR w Rybniku w dniu dnia 2 czerwca 2011 r. sygn. akt III K 95/11 za przestępstwo z art. 209 § 1 k.k. Zaś art. 89 § 1 k.k. (w wersji obowiązującej przed dniem 1 lipca 2015 r.) stanowi, że w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności, ograniczenia wolności albo grzywny z warunkowym zawieszeniem i bez warunkowego zawieszenia ich wykonania sąd może w wyroku łącznym warunkowo zawiesić wykonanie kary łącznej, jeżeli zachodzą przesłanki określone w art. 69 . Natomiast w niniejszej sprawie nie ma żadnych podstaw do przyjęcie, iż występują określone treścią art. 69 § 1 k.k. przesłanki do warunkowego zawieszenia wykonania kary łącznej. D. D. (1) był wielokrotnie karany, i to zarówno prze popełnieniem czynów objętych karą łączną, jak i po ich popełnieniu, w tym także za przestępstwa podobne przeciwko rodzinie. Kolejne wyroki skazujące oraz orzekane kary z warunkowym zawieszeniem ich wykonania w ogóle nie wpłynęły na zmianę postawy i zachowania skazanego. W tej sytuacji nie sposób zatem formułować wobec skazanego pozytywnej prognozy kryminologicznej i przyjąć, iż kara łączna z warunkowym zawieszeniem jej wykonania spełni swoje cele, zwłaszcza w zakresie prewencji szczególnej.

Brak jest zatem jakichkolwiek podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku łącznego lub jego uchylenia i umorzenia postępowania.

O kosztach za postępowanie odwoławcze orzeczono po myśli art. 624 § 1 k.p.k., zwalniając skazanego od ich ponoszenia, z uwagi na jego trudną sytuację materialną i perspektywę dłuższego pobytu w zakładzie karnym. Jednocześnie zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu kwotę 147,60 zł (wraz z podatkiem VAT) tytułem zwrotu kosztów obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym.