Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lipca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	SSA Elżbieta Fijałkowska (spr.)
Sędziowie:	SA Małgorzata Gulczyńska SA Jan Futro
Protokolant:	st. sekr. sądowy Monika Ćwirko

na rozprawie, po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2013 r.

sprawy z powództwa R. K.

przeciwko (...) SA w W.

o zapłatę ustalenie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 21 lutego 2013r. sygn. akt I C 3045/09

1.  Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że

a)  w pkt.5 - zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 15.000 zł (piętnaście tysięcy) tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od 27.12.2009r.

b)  w pkt.5 - zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1364 zł (jeden tysiąc trzysta sześćdziesiąt cztery) tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami od 1125 zł od 25.10. 2009r, od 127 zł. od 5.02.2010r., od 112 zł od 24.06.2010r.

c)  w pkt.6 zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1299 zl tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

d)  w pkt. 8 nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy) w Poznaniu kwotę 5.140 zł tytułem kosztów sądowych, od uiszczenia których powód był zwolniony.

2.  W pozostałej części apelację oddala.

3.  Koszty postępowania apelacyjnego wzajemnie znosi.

4.  Nakazuje ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sąd Okręgowy w Poznaniu) kwotę 818 zł.

5.  Odstępuje od obciążenia powoda kosztami sądowymi w postępowaniu apelacyjnym.

Małgorzata Gulczyńska Elżbieta Fijałkowska Jan Futro

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 21 lutego 2013 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu

1.  zasądził od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda R. K. kwotę 40.000 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 27 grudnia 2009 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 26.798 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami od kwot:

-

22.425 zł od dnia 25.10.2009 r.,

-

3.950 zł od dnia 5.02.2010 r.,

-

423 zł od dnia 24.06.2010 r.

do dnia zapłaty;

3.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda tytułem renty wyrównawczej kwotę 274 zł miesięcznie, poczynając od grudnia 2009 r., płatną do 10-go dnia każdego miesiąca;

4.  ustalił, że pozwany ponosić będzie odpowiedzialność w 75% za wszystkie następstwa wypadku, któremu powód uległ w dniu 8.10.2007 r., jakie ujawnią się u niego w przyszłości;

5.  w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

6.  tytułem zwrotu kosztów postępowania zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.691 zł;

7.  odstąpił od obciążenia powoda kosztami sądowymi;

8.  nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Poznaniu) kwotę 3.913 zł tytułem kosztów sądowych od uiszczenia których powód został zwolniony.

Apelację w odniesieniu do wyroku w części oddalającej powództwo o zapłatę kwoty 57.614 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty: 1.125 zł od dnia 25.10.2009 r. do dnia zapłaty, 56.250 zł od dnia 27 grudnia 2009 r. do dnia zapłaty, 127 zł od dnia 5.02.2010 r. do dnia zapłaty, 112 zł od dnia 24.02.2010 r. do dnia zapłaty oraz w części rozstrzygającej o kosztach procesu wniósł powód (pkt 5 i 6 wyroku). Apelujący zarzucił rozstrzygnięciu:

-

naruszenie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. poprzez błędną wykładnię i nieuwzględnienie wszystkich przesłanek decydujących o rozmiarze doznanej krzywdy i zasądzenie kwoty zadośćuczynienia nieadekwatnej do rozmiaru doznanej krzywdy i pozostającej w dysproporcji do wysokości zadośćuczynień ustalonych w podobnych przypadkach,

-

błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia polegający na błędnym ustaleniu wysokości poniesionej przez powoda szkody.

Wskazując na powyższe zarzuty powód wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 56.250 zł tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia 27 grudnia 2009 r. do dnia zapłaty i to oprócz kwoty zasądzonej w pkt 1 wyroku, zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 1.364 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty: 1.125 zł od dnia 25.10.2009 r. do dnia zapłaty, 127 zł od dnia 5.02.2010 r. do dnia zapłaty, 112 zł od dnia 24.02.2010 r. do dnia zapłaty i to oprócz kwoty zasądzonej w pkt 2 wyroku, zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych za postępowanie przed sądem I instancji i postępowanie odwoławcze.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

W zaskarżonym zakresie Sąd Okręgowy ustalił, że 8.10.2007 r. powód uczestniczył w wypadku komunikacyjnym, którego sprawcą był posiadacz pojazdu ubezpieczony w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. W trakcie wypadku powód nie był zapięty pasami bezpieczeństwa. Samochód powoda w chwili zderzenia jechał z prędkością 43,7 km, a w chwili rozpoznania stanu zagrożenia przez powoda z prędkością 69,5 km/h.

Bezpośrednio po wypadku powód został przewieziony na Oddział Chirurgiczny Szpitala Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w G., gdzie przebywał w dniach od 8.10.2007 r. do 14.10.2007 r. z rozpoznaniem złamania panewki lewego biodra z centralnym zwichnięciem.

W okresie od 14.10.2007 r. do 4.12.2007 r. powód przebywał na Oddziale Urazowo – Ortopedycznym z Pododdziałem E. iE. S. Szpitala Wojewódzkiego w (...)U powoda rozpoznano stan po wieloodłamowym złamaniu panewki lewego stawu biodrowego z centralnym przemieszczeniem głowy kości udowej i leczeniu operacyjnym z wewnętrzną stabilizacją. W dniu 24.10.2007 r. u powoda przeprowadzono zabieg operacyjny repozycji i zespolenia miednicy i uszkodzonej panewki biodra lewego .

W dniu 4.12.2007 r. powód został wypisany do domu. Po powrocie ze szpitala powód uczęszczał do lekarza rodzinnego POZ i znajdował się pod kontrolą poradni chirurgicznej i ortopedycznej.

W okresie od 29.01.2008 r. do 2.02.2008 r. powód ponownie przebywał na Oddziale Urazowo – Ortopedycznym z Pododdziałem E. i E. S. Szpitala Wojewódzkiego w (...)

W trakcie pobytów powoda w szpitalu jego żona, bracia powoda oraz rodzice odwiedzali go 3 - 4 razy w tygodniu pokonując dystans 60 km samochodem z G. do P.. Rodzina powoda kupowała mu niezbędne przedmioty potrzebne w szpitalu, a także zakupiła materac przeciwodleżynowy w kwocie 80 zł.

Po wyjściu ze szpitala powód mógł się poruszać jedynie przy użyciu kul łokciowych bez obciążenia lewej nogi oraz korzystał z pomocy osób trzecich w takich czynnościach jak jedzenie, mycie.

Na skutek wypadku powód doznał wieloodłamowego złamania z przemieszczeniem miednicy w obrębie panewki stawu biodrowego po stronie lewej z centralnym zwichnięciem głowy kości udowej lewej oraz potłuczeń ogólnych oraz doznał 30% trwałego uszczerbku na zdrowiu w związku ze złamaniem dna panewki. Po wypadku powód odczuwał znaczne dolegliwości bólowe przez okres od kilkunastu do kilkudziesięciu dni, a nawet tygodni, po czym dolegliwości bólowe uległy zmniejszeniu. Obecnie powód nadal odczuwa dolegliwości bólowe w okolicach miejsc urazu tj. miednicy okolicy biodra lewego np. przy wysiłku lub przy zmianie pogody i okresowo stosuje leki przeciwbólowe. Powód chodzi dosyć sprawnie, ale utyka na lewą stronę. Stan zdrowia powoda jest stabilny, a proces terapeutyczny zakończony. Powód w dalszym ciągu odbywa rehabilitację. Dotychczasowe leczenie okazało się skuteczne, a dalsze leczenie prawdopodobnie nie zmieni istniejącego stanu zdrowia powoda. Powód nie rokuje dalszej istotnej poprawy stanu swojego zdrowia. Jest wysoce prawdopodobne, że w przyszłości może zajść potrzeba założenia endoprotezy stawu biodrowego lewego.

Powód korzystał z zabiegów krioterapii ogólnoustrojowej w okresie od 10.12.2007 r. do 25.01.2008 r. i od 7.07.2008 r. do 16.07.2008 r. Powód uczęszczał również na zabiegi z zakresu rehabilitacji funkcjonalnej.

Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z dnia 30 czerwca 2008 r. powód został uznany za niezdolnego do pracy i przyznano mu świadczenie rehabilitacyjne na okres 6 miesięcy w związku z rokowaniem odzyskania zdolności do pracy. Orzeczeniem(...) (...)Komisji Lekarskiej w (...)z dnia 7.01.2008 r. powód został uznany za osobę niezdolną do służby wojskowej w czasie pokoju i otrzymał kategorię (...).

Powód w chwili wypadku miał 28 lat, zajmował się sprzedażą używanych samochodów sprzedając je za pośrednictwem (...). Powód uprawiał motocross, grał w piłkę, siatkówkę, tenis, koszykówkę, korzystał z siłowni. Obecnie w dalszym ciągu powód uczęszcza na basen, siłownię, biega, jeździ na rowerze. Powód musi stosować dietę, aby nie przybrać na wadze powyżej 95 kg, żeby nie obciążać nadmiernie kończyny dolnej. Dalsza rehabilitacja powoda polegająca na jeździe na rowerze, pływaniu będzie dla niego korzystna i będzie opóźniała powstawanie zmian zwyrodnieniowych, a w szczególności będzie przeciwdziałała dolegliwościom bólowym, które mogą występować w stawie. Również krioterapia korzystnie wpływa na łagodzenie bólu u powoda i mogą być również stosowane prądy (...) i (...).

Pismem z dnia 14 grudnia 2007 r. powód zgłosił pozwanemu szkodę i wezwał go do zapłaty kwoty 9.000 zł tytułem zadośćuczynienia, 1.090 zł tytułem zwrotu zniszczonych rzeczy na skutek przedmiotowego wypadku, 174 zł tytułem zakupu dwóch poduszek i nadstawki sedesowej oraz 1.842,10 zł tytułem kosztów dojazdów poszkodowanego do placówek medycznych.

Lekarz orzecznik pozwanego uznał 8% trwały uszczerbek na zdrowiu powoda w związku z przedmiotowym wypadkiem.

9 kwietnia 2008 r. przyznano powodowi kwotę 2.000 zł tytułem odszkodowania wskazując, że powód przyczynił się w znacznym stopniu do zaistnienia wypadku.

Pismem z dnia 17 września 2009 r. (które wpłynęło do ubezpieczyciela w dniu 25 września 2009 r.) powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 37.300 zł – połowy wartości szkody w pojeździe, 1.550 zł – kosztów związanych z rehabilitacją pokrzywdzonego i wykonaniem masaży, 2.800 zł – koszt korzystania z zabiegów w kriokomorze, 2.100 zł – korzystanie z basenu, 2.720 zł – dojazdy z G. do szpitala, 810 zł – dodatkowe wyżywienie w szpitalu w (...), 240 zł – koszty dodatkowego wyżywienia w szpitalu w G. oraz zapłaty kwoty 150.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Pozwany nie wypłacił powodowi żądanych przez niego kwot w postępowaniu likwidacyjnym, a pismem z dnia 27.10.2009 r. wezwał powoda, aby stawił się na badanie lekarskie, na które powód nie przyszedł, gdyż miał je przeprowadzić ordynator oddziału ortopedii szpitala w G.. W dniu 2 grudnia 2009 r. zaocznie lekarz orzecznik ubezpieczyciela ustalił uszczerbek na zdrowiu powoda na poziomie 33%.

Pismem z dnia 11 grudnia 2009 r. pozwany przyznał powodowi kwotę 18.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Łącznie tytułem zadośćuczynienia powodowi przyznano kwotę 20.000 zł.

Zgodnie z art. 445 § 1 k.c. w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym (art. 444 k.c.) sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W ocenie Sądu Okręgowego wypłacona dotychczas powodowi kwota jest nieadekwatna do stopnia jego cierpień. Powodowi należna jest dodatkowa kwota tytułem zadośćuczynienia, tj. ponad kwotę 20.000 zł wypłaconą powodowi w toku postępowania likwidacyjnego. Łączna kwota 80.000 zł tytułem zadośćuczynienia stanowi w ocenie Sądu adekwatną wartość. Ta wartość wyrażona w pieniądzu równoważy cierpienia powoda związane z wypadkiem i ma charakter kompensacyjny. Jednocześnie biorąc pod uwagę kwoty zasądzane w tego typu sprawach przez polskie sądy, zamożność społeczeństwa polskiego, a także dotychczasowe warunki życia samego poszkodowanego uznać należało, że ww. kwota nie premiuje w sposób nieuzasadniony osoby poszkodowanej, a sama w sobie jest adekwatna do pułapu cierpień powoda.

Mając na uwadze fakt wypłacenia powodowi w toku postępowania likwidacyjnego kwoty 20.000 zł oraz przyczynienia się powoda do wypadku w 25% (art. 362 k.c.), Sąd Okręgowy zasądził na rzecz powoda tytułem zadośćuczynienia kwotę 40.000 zł (80.000 zł x 75% - 20.000 zł).

O odsetkach ustawowych od zasądzonej kwoty zadośćuczynienia Sąd orzekł mając na względzie art. 455 § 1 k.c., art. 481 § 1 k.c. oraz art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2003, Nr 124, poz. 1152) uznając, że odszkodowanie winno zostać wypłacone nie później niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, a w szczególności żądania wypłaty 150.000 zł zadośćuczynienia tj. od 27.12.2009 r.

W myśl art. 444 § 1 k.c. zd. 1 w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Szczegółowa analiza poszczególnych wydatków powoda prowadzi do wniosku, że powodowi nie zrekompensowano jego wydatków związanych z jego rehabilitacją, uczęszczaniem na zabiegi z krioterapii, na basen, dojazdami rodziny powoda do szpitala, zakupem przez nich żywności i środków higieny.

Sąd Okręgowy tytułem odszkodowania za samochód oraz z tytułu poniesionych kosztów o których mowa w art. 444§1 zd. 1 k.c. zasądził na rzecz powoda łącznie kwotę 26.798 zł. (18.650 + 8.148 ). Odnośnie kwoty 8.148 zł z 26.798 zł Sąd wskazał, że składały się na nią: koszty dojazdów rodziny powoda do szpitali w wysokości 1.125 zł; koszty zakupu żywności, środków higienicznych powodowi w okresie jego pobytu w szpitalu w wysokości 405 zł; koszt zakupu kul łokciowych, poduszek przeciwodleżynowych, hantli, nadstawki sedesowej w wysokości 423 zł; koszty rehabilitacji powoda w okresie od grudnia 2007 r. do listopada 2009 r. u rehabilitanta J. B. w łącznej wysokości 4.125 zł; koszt zabiegów krioterapii i masaży wykonywanych przez fizjoterapeutę A. C. w okresach: od 10.12.2007 r. do 25.01.2008 r., od 7.07.2008 r. do 16.07.2009 r. od 10 – 15 zabiegów w łącznej wysokości 1.350 zł; koszt uczęszczania powoda na basen od grudnia 2008 r. 2-3 razy w tygodniu w łącznej wysokości 720 zł.

Sąd Okręgowy dokonał szczegółowej analizy powyższych wydatków powoda wskazując min.:

W zakresie kosztów dojazdów rodziny powoda do szpitali, to powód przebywał w szpitalu w (...)w okresach: od 14.10.2007 r. do 4.12.2007 r., 29.01.2008 r. do 2.02.2008 r. oraz w okresie od 8.10.2007 r. do 13.10.2007 r. w szpitalu w G.. W dniu 24.10.2007 r. został poddany operacji. Do momentu operacji rodzina odwiedzała go częściej (3 – 4 razy w tygodniu), a później odwiedzano go rzadziej. Sąd uznał zatem, że rodzina odwiedzała powoda co najmniej 3 razy w tygodniu, a zatem w okresie około 9 tygodni tych wizyt było około 27. Koszty dojazdów powód zwrócił rodzinie. Przy uwzględnieniu, że rodzina powoda pokonywała dystans z G. do P., który wynosi 120 km w obie strony, a samochód O. (...), należący do ojca powoda, którym jeździła jego rodzina spalał 10 litrów paliwa na 100 km, a w 2007 r. i 2008 r. litr paliwa kosztował około 3,50 zł (12 litrów x 3,5 zł), a zatem koszt dojazdu na jedną wizytę do powoda wyniósł około 50 zł. Sąd uznał zatem, że na dojazdy rodziny powoda do szpitala (...) została wydatkowana kwota 1.350 zł, a na dojazdy do szpitala w G. około 150 zł. Zatem z tytułu zwrotu kosztów dojazdu do szpitali należy się powodowi od pozwanego kwota 1.500 zł. Wobec tego przy uwzględnieniu 25% przyczynienia się powoda do wypadku Sąd zasądził kwotę 1.125 zł.

W zakresie kosztów zakupu żywności, środków higienicznych w okresie pobytu powoda w szpitalu, to w trakcie wizyt rodzina powoda przywoziła mu żywność niezbędną do odzyskania sił ( miedzy innymi owoce ) oraz środki higieniczne. Sąd przyjął w oparciu o zeznania świadków oraz powoda, że koszt tych wydatków wynosił 20 zł podczas jednej wizyty. Przy przyjęciu, że rodzina powoda odwiedziła go w szpitalu 27 razy to łącznie koszty zakupu żywności i środków higieny wyniosły około 540 zł. (27 x20). Przy uwzględnieniu przyczynienia się powoda do szkody wynoszącego 25 % należy się mu z tego tytułu odszkodowanie w wysokości 405 zł.

W zakresie kosztów zakupu: kul łokciowych, poduszek przeciwodleżynowych – 2 x po 37,38 zł, nadstawki sedesowej – 94 zł oraz hantli, które były mu niezbędne do ćwiczeń usprawniających to wydatki te wynosiły łącznie 564 zł, a zatem przy uwzględnieniu przyczynienia się powoda do szkody w 25% powodowi należy się z tego tytułu kwota 423 zł.

W zakresie koszt uczęszczania powoda na basen, to powód od około roku od momentu zdarzenia zaczął uczęszczać na basen, a zatem od około grudnia 2008 r. (2-3 razy w tygodniu). Jednorazowy koszt basenu wynosił 10 zł. Przy przyjęciu, że były to 2 wizyty w tygodniu należało przyjąć, że powód wydał na ten cel w ciągu roku kwotę około 960 zł i przy uwzględnieniu 25 % przyczynienia się powoda do szkody należało przyznać powodowi z tego tytułu kwotę 720 zł.

Odnośnie do odsetek zasądzonych od poszczególnych kwot w punkcie 2 wyroku, które dotyczą roszczeń z tytułu zwrotu kosztów dojazdu do szpitali przez rodzinę powoda, zakupu żywności, krioterapii, odszkodowania za samochód, to Sąd zasądził je od kwoty 22.425 zł od dnia 25.10.2009 r. albowiem ubezpieczyciel nie podjął żadnych działań, które miały na celu wyjaśnienie zasadności powyższych należności, a zatem dopuścił się naruszenia zasady należytego wyjaśnienia sprawy. Natomiast, co do naliczania odsetek z tytułu pozostałych kosztów rehabilitacji oraz należnych za uczęszczanie na basen, to w związku z tym, że w piśmie z dnia 17.09.2009 r. powód określił swoje żądania z w/w tytułu na kwotę 1550 zł – rehabilitacja, 2.100 zł – basen, a dopiero pozwem zażądał kwoty 5.500 zł z tytułu rehabilitacji odnośnie kwoty powyżej 1.550 zł, tj. 3950 zł., odsetki należą się powodowi dopiero po upływie 14 dni od doręczenia odpisu pozwu, przy uwzględnieniu treści art. 455 k.c. tj. od dnia 5 lutego 2010 r. do dnia zapłaty. Podobnie rzecz przedstawia się z kwotą 423 zł albowiem powód dopiero w piśmie z dnia 26 maja 2010 r. rozszerzył pozew o należności z tytułu zakupu kul, poduszek przeciwodleżynowych, hantli i deskę sedesową. Odpis pisma został doręczony pozwanemu w dniu 9 czerwca 2010 r.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. i art. 102 k.p.c. stosunkowo je rozdzielając. Powód wygrał proces co do kwoty 70.086 zł a zatem w 35 %, a pozwany w 65 %.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy w granicach apelacji Sąd odwoławczy uznał, że w części zasługiwała ona na uwzględnienie. Sąd Apelacyjny za własne przyjął ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji, a w odniesieniu do zarzutów zważył, co następuje.

Przepisy kodeksu cywilnego nie wskazują kryteriów, jakie należałoby uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, jednakże wynikają one z bogatej judykatury. Suma „odpowiednia" w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. nie oznacza sumy dowolnej, określonej wyłącznie według uznania sądu, gdyż jej prawidłowe ustalenie wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności, mogących mieć w danym przypadku znaczenie. Zadośćuczynienie powinno mieć charakter kompensacyjny, a więc przedstawiać ekonomicznie odczuwalną wartość i być tak ukształtowane, by stanowić „ekwiwalent wycierpianego bólu". Z drugiej strony orzecznictwo wskazuje na potrzebę utrzymania wysokości zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, co nie może podważać kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia (wyrok SN z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 131/2003, OSNC 2005, nr 2, poz. 40).

W ocenie Sądu Apelacyjnego przyznane powodowi zadośćuczynienie 40.000 zł, a przy uwzględnieniu przyznanej i wypłaconej już przez pozwanego w toku postępowania likwidacyjnego kwoty 20.000 zł i 25% stopnia przyczynienia do wypadku w łącznej wysokości 80.000 zł nie spełnia kryteriów o jakich mowa w przepisie art. 445 § 1 k.c., nie miało ono bowiem charakteru kompensacyjnego. Bezsporne w sprawie jest, że powód doznał cierpień znacznego stopnia w dniu samego wypadku, dodatkowo cierpienia fizyczne towarzyszyły jemu w obiektywnie długim okresie już po tym zdarzeniu. Nie bez znaczenia jest również fakt, że powód w chwili wypadku miał 28 lat. Przed wypadkiem był bardzo sprawnym młodym mężczyzną, uprawiającym wiele dyscyplin sportowych, m.in. grał w piłkę, siatkówkę, w tenisa, jeździł na motocyklu, uprawiał motocross oraz startował w zawodach motocrossowych. Natomiast wskutek wypadku musiał zrezygnować z uprawiania wymienionych wyżej dyscyplin sportu. Nadto pomimo upływu kilku lat powód w dalszym ciągu nie powrócił do stanu zdrowia przed wypadkiem, musi korzystać z rehabilitacji, stosować dietę, w przyszłości może zostać poddany zabiegowi endoprotezy, co niewątpliwie będzie wiązać się z dodatkowymi cierpieniami. U powoda występują pewne ograniczenia fizyczne i stan ten jest utrwalony. Powód nie rokuje dalszej istotnej poprawy stanu swojego zdrowia (k. 299). W tych okolicznościach Sąd Apelacyjny za stosowne uznał zadośćuczynienie w łącznej kwocie 100.000 zł, uwzględniając przy tym wypłaconą już przez pozwanego kwotę 20.000 zł i 25 % przyczynienie się powoda do rozmiaru szkody, powodowi należy się zadośćuczynienie w wysokości 55.000 zł.

Wobec tego Sąd Apelacyjny na podstawie na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w pkt 5 i zasądził od pozwanego na rzecz powoda 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od 27 grudnia 2009 r. (pkt 1 a) i to ponad już przyznaną w pkt 1 wyroku kwotę 40.000 zł.

Na uwzględnienie zasługiwały w całości zarzuty powoda podniesione w apelacji w zakresie ustalenia wysokości poniesionej przez niego szkody w związku z wypadkiem któremu uległ. Należy zgodzić się z apelującym, że koszty dojazdu do szpitala prywatnym samochodem nie ograniczają się jedynie do kosztów zakupu paliwa, ale stanowią również inne wydatki związane z używaniem samochodu. Właściciel samochodu musi ponieść min. koszty zakupu materiałów eksploatacyjnych tj. ogumienia, klocków hamulcowych, itp. Nawet biorąc pod uwagę przy ustaleniu zakresu tych wydatków wskazywaną przez powoda tzw. „kilometrówkę” (rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 23 października 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wydatków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy – Dz.U. Nr 201, poz. 1462) należy uznać, że kwota 100 zł za każdy dojazd z G. do szpitala w(...) i z powrotem nie jest zawyżona. Tak samo należy uznać za uzasadnione koszty odwiedzin powoda w szpitalu w G. w łącznej kwocie 300 zł. Zatem koszty dojazdu rodziny powoda do szpitala w(...)27 wizyt po 100 zł wynosiły 2.700 zł, czyli łącznie z dojazdami do szpitala w G. 3.000 zł. Biorąc pod uwagę 25% stopień przyczynienia powodowi należał się od pozwanego zwrot kosztów dojazdów rodziny do szpitali w łącznej kwocie 2.250 zł. Wobec tego skoro Sąd I instancji zasądził z tego tytuły kwotę 1.125 zł różnica wynosi 1.125 zł.

W ocenie Sądu Apelacyjnego powód zgodnie z zasadą z art. 6 k.c. wykazał, że poniósł szkodę w związku z zakupem kul łokciowych, poduszek przeciwodleżynowych, nakładki sedesowej, hantli i kremów itp. w wysokości 714 zł. W sytuacji w której znalazł się powód i jego rodzina po zdarzeniu w dniu 8 października 2007 r. wymagającej ratowania życia powoda, nie można było oczekiwać od powoda i jego rodziny gromadzenia rachunków i faktur i ściśle udowodnienia wysokości żądania w tym zakresie. Dlatego Sąd odwoławczy według swojej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy i w świetle zasad doświadczenia życiowego uznał, że wskazane przez powoda wydatki w tym zakresie odpowiadają kwocie 714 zł, a przy uwzględnieniu przyczynienia się powoda - 535 zł. Sąd I instancji zasądził z tego tytułu kwotę 423 zł, zatem różnica wynosi 112 zł.

Nie zostały w całości pokryt koszty związane z korzystaniem przez niego z basenu w łącznej kwocie 1.130 zł. Ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że powód na basen zaczął uczęszczać od października 2008 r.tj. po około roku od zaczęcia rehabilitacji (k. 337). Z zeznań jego żony wynika, że powód rehabilitowany był już podczas pobytu w szpitalu, a po jego opuszczeniu w grudniu 2007 r. był rehabilitowany prywatnie (k. 167). Wobec tego uwzględniając stopień przyczynienia się powoda do wypadku należał się mu zwrot kosztów w tym zakresie w wysokości 847 zł. Sąd I instancji zasądził tymczasem z tego tytułu 720 zł, zatem równica w tym zakresie wynosi 127 zł.

Mając powyższe na względzie, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w pkt 5 i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.364 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami od kwoty 1.125 zł od dnia 25 października 2009 r., od kwoty 127 zł od dnia 5 lutego 2010 r., od kwoty 112 zł od dnia 24 czerwca 2010 r. (pkt 1b).

Na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Apelacyjny w pozostałej części apelację powoda oddalił (pkt 2).

Wynik sporu uzasadniał stosunkowe rozdzielenie kosztów procesu przed Sądem I instancji na podstawie art. 100 k.p.c., co łączyło się z obciążeniem powoda obowiązkiem zwrotu w części w jakiej przegrała sprawę tj. w 59 % (214.248 zł - wysokość dochodzonego przez powoda roszczenia, 86.450 zł – uwzględnione żądanie powoda co stanowi 41 % zgłoszonego żądania) - kosztów zastępstwa procesowego pozwanego ustalonych na kwotę 7.217 zł tj. kwoty 1.299 zł (7.217 zł x 59% = 4.258 zł, 7.217 x 41% = 2.959 zł; 4.258 zł – 2.959 zł = 1.299 zł). Natomiast kosztami sądowymi w części uwzględniającej roszczenie powoda i wydatkami poniesionymi tymczasowo przez Skarb Państwa z tytułu wynagrodzenia biegłych Sąd Apelacyjny obciążył pozwanego tj. kwotą 5.140 zł (86.450 zł x 5% = 4.322,5 zł, 817,5 zł tytułem wynagrodzenia biegłych tymczasowo wyłożonego przez S..P. tj. postanowienie z dnia 6 maja 2011 r. – wynagrodzenie biegłego 1.573,95 zł z tego wypłacone 1.500 zł z zaliczki uiszczonej przez pozwanego a 73,95 zł tymczasowo ze S..P., postanowienie z dnia 13 grudnia 2011 r. – wynagrodzenie biegłego 224,85 zł – w całości wypłacone tymczasowo ze S..P., postanowienie z dnia 22 czerwca 2012 r. – wynagrodzenie biegłego 1.080 zł z tego wypłacone 1.000 zł z zaliczki uiszczonej przez powoda a 80 zł tymczasowo ze S..P., postanowienie z dnia 22 listopada 2012 r. – wynagrodzenie biegłego 438,70 zł wypłacone w całości tymczasowo ze S..P.). Wobec tego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że w pkt 6 zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.299 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 1 c), a w punkcie 8 na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. nakazał ściągnąć od pozwanego na rzez Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Poznaniu) kwotę 5.140 zł tytułem kosztów sądowych od uiszczenia których powód był zwolniony (pkt 1 d).

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym mając na uwadze wynik sporu, Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. znosząc je wzajemnie pomiędzy stronami (pkt 3). Kosztami opłaty od apelacji w części ją uwzględniającej Sąd Apelacyjny obciążył pozwanego i w związku z tym na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. nakazał ściągnąć od niego na rzez Skarbu Państwa kwotę 818 zł (pkt 4). Na podstawie art. 102 k.p.c. ze względu na trudną sytuację majątkową i materialną powoda oraz ze względu na charakter sprawy, Sąd Apelacyjny odstąpił od obciążania powoda kosztami sądowymi w postępowaniu apelacyjnym (pkt 5).

Małgorzata Gulczyńska Elżbieta Fijałkowska Jan Futro