Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 1082/11

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 maja 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu Wydział III

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Jacek Witkowski

Sędziowie:

SSA Irena Różańska-Dorosz

SSA Elżbieta Kunecka (spr.)

Protokolant:

Magdalena Krucka

po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2012 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku K. C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji K. C.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu

z dnia 8 czerwca 2011 r. sygn. akt V U 1990/10

I.  zmienia zaskarżony wyrok w części oddalającej odwołanie w ten sposób, że ustala wysokość świadczenia wnioskodawcy K. C. za okres od 1 września 2008 r. do 28 lutego 2009 r. w kwocie po 1013,30 zł miesięcznie, za okres od 1 marca 2009 r. do 28 lutego 2010 r. w kwocie po 1115,63 zł miesięcznie i za okres od 1 marca 2010r. do 30 kwietnia 2010r. w kwocie po 1124,74 zł miesięcznie,

II.  dalej idącą apelację oddala.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 8 czerwca 2011 r. Sąd Okręgowy w Opolu zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zobowiązał organ rentowy do wyliczenia podstawy wymiaru emerytury K. C. przy uwzględnieniu, że wynagrodzenie wnioskodawcy wynosiło w: 1964 r. – 21.207 zł, 1965 r. 31.015 zł 1966 r. 27.919 zł, 1967 – 54.474 zł, 1968 r. – 35241 zł, 1969 r. – 19.152 zł, 1970 r. 23.623 zł 1972 r. 31.102 zł, 1975 r. – 48.240 zł, a dalej idące odwołanie oddalił. W pkt II wyroku Sąd zniósł wzajemnie koszty zastępstwa procesowego.

Rozstrzygniecie Sąd wydał w oparciu o następująco ustalony stan faktyczny sprawy:

Wnioskodawca K. C., (ur. (...)), pobiera emeryturę od dnia 10.11.1999 r., przyznaną decyzją ZUS z dnia 10.11.1999 r., jako emeryturę wcześniejszą z tytułu pracy w szczególnych warunkach.

Pierwotnie wysokość podstawy wymiaru należnego wnioskodawcy świadczenia organ rentowy ustalił w oparciu o przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 10 lat kalendarzowych od 01.01. 1980 r. do 31.12.1989 r. (w decyzji jest błąd w zapisie 1970 - 1979), z ostatnich 19 lat 1980 - 1999 przed przejściem na świadczenie. Ustalony w ten sposób wskaźnik wysokości podstawy wymiaru /wwpw/ świadczenia wyniósł 1,08%.

Do wniosku o emeryturę wnioskodawca złożył zestawienia wynagrodzeń za lata 1970, 1971 i 1972 z (...), z a lata 1975 - 1980 z (...), za okres od marca 1972 do maja 1975 z (...) N..

Do świadczenia przyznana została również część składkowa świadczenia rolniczego za okres pracy w gospodarstwie rolnym tj. 21 lat 6 miesięcy 00 dni, która wyniosła 96,99 zł. Wnioskodawca pracował w gospodarstwie i podlegał ubezpieczeniu rolniczemu w latach 1977 - 1998. ZUS na tej podstawie obliczył i wykazał należną część składkową świadczenia rolniczego za okres pracy w gospodarstwie rolnym.

Do ustalenia wysokości tzw. części stażowej emerytury ZUS uwzględnił 23 lat 10 miesiące, tj. 286 miesięcy okresów składkowych oraz 13 miesięcy okresów pracy w gospodarstwie rolnym, jako okres uzupełniający. Ustalona wówczas wysokość świadczenia należnego K. C. wyniosła 111,33 zł (14,34zł + 96,99zł) i została podwyższona do kwoty najniższej emerytury od 0 1.11.1999 r. tj. kwoty 451,11 zł.

W dniu 20.01.2000 r. wnioskodawca złożył wniosek o przyznanie zwiększenia świadczenia z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników od 01.01.2000 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Decyzją z dnia 24.01.2000 r. obliczono wysokość emerytury po zmianie stażu pracy emeryta, którą od dnia 01.01. 2000 r. podwyższono do kwoty najniższej emerytury - 451, 11 zł.

Na wniosek wnioskodawcy z 29.09.2008 r. ZUS, decyzją z dnia 15.10.2008 r., dokonał przeliczenia podstawy wymiaru emerytury wnioskodawcy z uwzględnieniem 20 lat najkorzystniejszych, wybranych z całego okresu ubezpieczenia, przyjmując wynagrodzenia z lat 1970 - 1980 / 11 lat wykazanych wynagrodzeń i pozostałe zerowe/, ustalając wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 48,78%, a podstawa wymiaru stanowiąca iloczyn wwpw oraz kwoty bazowej (1.327, 44 zł) ustalona została na 647,53 zł. Świadczenie po waloryzacji wyniosło od 01.09.2008r. - 712,78 zł. Do świadczenia przysługiwało nadto część składkowa świadczenia (rolniczego) za okres pracy w gospodarstwie rolnym w kwocie 186, 56 zł, co zsumowane ze świadczeniem dało kwotę 899,34 zł. Przeliczenia dokonano od dnia 01.09.2008 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

W dniu 13.05.2010 r. wnioskodawca złożył wniosek o przeliczenie świadczenia z uwzględnieniem kwot minimalnego wynagrodzenia pracowników w podstawie wymiaru, za wykazane okresy pracy.

ZUS obliczył wwpw świadczenia, który wyniósł 68,42%, przy uwzględnieniu 20 lat wybranych z okresu ubezpieczenia tj. 1957, 1958, 1962- 1979, przyjmując za lata 1957, 1958, 1962 - 1969 minimalne wynagrodzenie.

Świadczenie po waloryzacji, od 01.05.2010r. wyniosło 917,66zł i przysługiwała do niego część składkowa świadczenia rolniczego za okres pracy w gospodarstwie rolnym w wysokości 207,08 zł. Wysokość świadczenia wyniosła 1.124, 74 zł (917,66 zł + 207,08 zł)

Z kolei w dniu 02.06.2010 r. wnioskodawca złożył wniosek o przeliczenie świadczenia i do wniosku dołączył legitymację ubezpieczeniową, która zawiera zapisy dotyczące wynagrodzenia.

W legitymacji ubezpieczeniowej znajdują się wpisy wynagrodzeń z lat 1964 - 1968 /do 29.10.1968/ dokonane przez Przedsiębiorstwo (...) w D., oraz za 1968r. 1969r. i 1970r. - potwierdzone przez Spółdzielnię Usługowo (...) w S. oraz wpis za 1975 r. potwierdzony przez (...) Przedsiębiorstwo Budowlane.

Decyzją z dnia 20.07.2010 r. ZUS odmówił przeliczenia świadczenia z uwzględnieniem wpisów zawartych w legitymacji ubezpieczeniowej, ponieważ wpisy te budziły wątpliwości co do wiarygodności i autentyczności.

Wnioskodawca legitymuje się legitymacją maszynisty, z której wynika, że pracował jako pomocnik operatora i operator, i ewidencja zatrudnienia w tej legitymacji jest potwierdzana okresie od 1964 r. do 1975 r. przez faktycznie zatrudniające go podmioty Przedsiębiorstwo (...) w (...), Spółdzielnię Usługowo (...) w S., (...) Przedsiębiorstwo Budowlane.

Z kolei z racji tego, że K. C. był zatrudniony w charakterze kierowcy dźwigu samojezdnego i operatora, w tych okresach wykonywał usługi na rzecz innych przedsiębiorstw, uzyskiwał wpisy w książeczce ubezpieczeniowej, jako potwierdzenie wykonywanej pracy i wpisy te nie mają wpływu na okresy zatrudnienia, gdyż stanowiły jedynie potwierdzenie dla celów świadczenia opieki zdrowotnej wnioskodawcy.

W aktach emerytalnych znajdują się świadectwa pracy wnioskodawcy potwierdzające zatrudnienie wnioskodawcy:

-

od 21.04.1956r. do 03.04.1964r. w K. Zakładach (...) w K., w tym dwa lata przebywał w wojsku (od dnia 16.10.1959 do 13.11.1961 r. k. 49 akt sądowych),

-

od 06.04.1964 r. do 12.10.1968 r. w Przedsiębiorstwie (...) w D. Niemodlińskiej,

-

w okresach od 16.10.1968 r. do 30.09.1969 r. oraz od 01.01.1970 r. do 31.05.1970 r. w Spółdzielni Kółek Rolniczych w S.,

-

od 02.06.1970 do 16.03.1972 r. w Zakładach (...) w T. - następca (...) (k. 63 akt rentowych)

-

w okresie od 18.03.1972r. do 31.05.1975r. w (...) Sp. z o. o. (k.55),

-

w latach 02.06.1975 r. do 31.01.1980 r. w Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej (...) (k. 56),

-

w okresie od 09.08.1999 r. do 10.09.1999 r. w (...)- R. D..

Natomiast w okresie od 01.07. 1977 r. do 1999 r. K. C. podlegał ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym.

Według wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawca w poszczególnych latach uzyskał wynagrodzenie w wysokości:

-

w 1964 r. (od 6.04) - 18.882 zł Przedsiębiorstwo (...) (legitymacja ubezpieczeniowa) +

-

w 1965 r. - 31.015 zł; (wynagrodzenie: Przedsiębiorstwo (...) (legitymacja ubezpieczeniowa))

-

w 1966 r. - 27.919 zł; (wynagrodzenie: Przedsiębiorstwo (...) (legitymacja ubezpieczeniowa))

-

w 1967 r. - 54.474 zł; (wynagrodzenie: Przedsiębiorstwo (...) (legitymacja ubezpieczeniowa))

-

w 1968 r. - 35.241 zł; (wynagrodzenie: 30.669 zł (okres 9 miesięcy) Przedsiębiorstwo (...) (legitymacja ubezpieczeniowa) + 4.572 zł (okres 3 miesięcy) Spółdzielnia Usługowo - (...) w S. (legitymacja ubezpieczeniowa))

-

w 1969 r. - 19.152 zł; (Spółdzielnia Usługowo - (...) w S. (legitymacja ubezpieczeniowa))

-

w 1970 r. - 23.623 zł; (wynagrodzenie: 11.572 zł (5 miesięcy) Spółdzielnia Usługowo (...) w S. (legitymacja ubezpieczeniowa) + 12. 060 zł, Zakłady (...) w T.)

-

w 1972 r. - 32.102 zł; (wynagrodzenie: 6.497 zł Zakłady (...) w T. + 17. 088 zł (...) Sp. z o. o.)

-

w 1975 r. - 48.240 zł (wynagrodzenie: 34.469 zł Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna (...) + 13.771 zł (...) Sp. z o. o. (legitymacja ubezpieczeniowa)).

W tak ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd orzekł, że odwołanie wnioskodawcy częściowo zasługuje na uwzględnienie.

W uzasadnieniu wyroku Sąd powołał treść art. 111 w zw. z art. 15 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227), oraz § 20 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasady wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.), stanowiących podstawę rozstrzygnięcia w sprawie.

Sąd podkreślił, że niespornym w sprawie było, że wnioskodawca K. C. nabył prawo do emerytury z powszechnego systemu ubezpieczeń pod rządami w.wym. ustawy. Jednocześnie Sąd wyjaśnił, że dla ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru świadczenia (wwpw), przy pierwotnym jak i ponownym obliczaniu wysokości emerytury, zasadnicze znaczenie ma prawidłowe ustalenie wysokości uzyskiwanych przez ubezpieczonego dochodów (wynagrodzenia) za cały okres przebiegu ubezpieczenia, żądany do ustalenia wwpw. Dopiero, takie ustalenie pozwala na wybranie dalszego sposobu wyliczania wwpw - według art. 15. Posiadanie pełnej i wiarygodnej informacji o wysokości zarobków (dochodu) za poszczególne lata, pozwala na ustalenie, które z nich są dla ubezpieczonego najkorzystniejsze i w konsekwencji, które powinny być uwzględnione przy obliczaniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru. Warunkiem uwzględnienia wynagrodzenia w podstawie wymiaru świadczeń emerytalno-rentowych jest fakt odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne.

Sąd Okręgowy, dokonując ustaleń faktycznych oparł się na zebranych w toku postępowania dowodach z dokumentów, a w szczególności na świadectwie pracy wnioskodawcy oraz legitymacji ubezpieczeniowej zawierającej wpisy dotyczące wysokości uzyskiwanych przez wnioskodawcę dochodów w poszczególnych latach, tj. 1964 - 1970 oraz 1972 i 1975.

Sąd miał na względzie, że organ rentowy ustalając prawo do emerytury w 1999 r. za podstawę wymiaru świadczenia przyjął wynagrodzenie z okresu 10 lat kalendarzowych wybranych z ostatnich 19 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę, z uwagi na udokumentowane wynagrodzenie z lat 1970 - 1980 i brak udokumentowanych wynagrodzeń z 20 lat. Wyliczony wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyniósł 1,08%, ponieważ z okresu 1980 – 1998 wnioskodawca udokumentował jedynie wynagrodzenie w roku 1980 w kwocie 7.800 zł. Decyzją z 10.11.1999 r. wnioskodawca został pouczony przez organ o możliwości przeliczenia podstawy wymiaru po przedłożeniu zaświadczenia o zarobkach z lat 1956 – 1969.

Nadto zgodnie z wnioskiem wnioskodawcy z dnia 29.09.2008 r. dokonano przeliczenia podstawy wymiaru emerytury z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. przyjęto udokumentowane zarobki od 1970 - 1980, a sumę wskaźników z poszczególnych lat podzielono przez 20 czyli liczbę lat z jakiej ustalono podstawę wymiaru ­co spowodowało podwyższenie wskaźnika wysokości podstawy do 48,78% i wyliczenie wysokości świadczenia decyzją z dnia 15.10.2008 r. w kwocie 899,34 zł.

Sąd stwierdził, że zarzuty wnioskodawcy podnoszone do tej decyzji - domaganie się ustalenia wskaźnika w wysokości 96,48% są niezasadne, albowiem, jak wynika z przytoczonych przepisów w przypadku ustalania wwpw z 20 lat, wyliczony wskaźnik dzieli się przez 20.

Natomiast kolejny wniosek z dnia 13.05.2010 r. o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury z uwzględnieniem kwot minimalnego wynagrodzenia za okresy wykonywania zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z których nie posiadał dokumentacji, został rozpatrzony decyzją z dnia 20.05.2010 r. Organ rentowy przeliczył od 01.05.2010 r. emeryturę przyjmując do ustalenia podstawy wymiaru najkorzystniejsze wyliczenie tj. 20 lat z całego okresu ubezpieczenia, wskaźnik podstawy wyniósł 68,42%, a emerytura w nowo ustalonej wysokości - 1.124, 74 zł brutto. Przeliczenie nastąpiło na podstawie takiej dokumentacji, jaką posiadał ZUS - druki Rp7 na k. 14, 18 i 19 akt emerytalnych tom I.

Zaskarżoną decyzją z dnia 20.07.2010 r. ZUS odmówił przeliczenia podstawy wymiaru emerytury na podstawie przedłożonej pracowniczej legitymacji ubezpieczeniowej seria B nr (...), ponieważ wpisy dotyczące wynagrodzeń budziły wątpliwość co do wiarygodności i autentyczności dokonanych wpisów. Poświadczenia zakładów pracy nie znalazły potwierdzenia w świadectwach pracy przedłożonych do wniosku o emeryturę. Tym samym decyzją z dnia 20.07.2010 r. ZUS, powołując się na art. 114 w/w ustawy, w związku z tym, że wnioskodawca nie przedłożył wówczas nowych dowodów w sprawie oraz nie ujawnił okoliczności mających wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość, nie znalazł podstawy prawnej do ponownego rozpoznania sprawy.

Sąd Okręgowy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w sprawie uznał, kwestionowane przez ZUS, świadectwo pracy wystawione dn. 15.10.1968 r. dot. okresu zatrudnienia 06.04.1964 - 12.10.1968 w Przedsiębiorstwie (...)­ (...) Budownictwa Rolniczego w D.oraz wpisy dotyczące wynagrodzenia za lata 1968 – 1970 oraz 1972 r. i 1975 r. za wiarygodne.

Sąd dał wiarę w/w dokumentom mając na uwadze, że wnioskodawca zatrudniony w charakterze kierowcy dźwigu samojezdnego i operatora wykonywał usługi na rzecz innych przedsiębiorstw, gdzie uzyskiwał wpisy w książeczce ubezpieczeniowej jako potwierdzenie wykonywanej pracy, jednak wpisy te nie miały wpływu na okresy zatrudnienia, miały one stanowić tylko i wyłącznie prawo do świadczenia opieki zdrowotnej, gdy wnioskodawca zachorował. Prawidłowość wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej uwiarygodnia legitymacja maszynisty, również ewidencjonująca pracę wnioskodawcy.

Wobec tak dokonanych ustaleń Sąd uznał, że zarobki wykazane w legitymacji ubezpieczeniowej znajdują potwierdzenie w okresach zatrudnienia i są wiarygodne oraz autentyczne, w związku, z czym, Sąd stwierdził, że należy przeliczyć podstawę wymiaru emerytury przy uwzględnieniu zarobków w latach: 1964 r. - 21.207 zł; 1965 r. - 31.015 zł; 1966 r. - 27.919 zł; 1967 r. - 54.474 zł; 1968 r. - 35.241 zł; 1969 r. - 19.152 zł; 1970 r. - 23.623 zł; 1972 r. ­32.102 zł; 1975 r. - 48.240 zł, z uwzględnieniem za brakujący okres w 1964r. i do 6.04.1964r./ - 2.325 zł wynagrodzenia minimalnego oraz wynagrodzeń wynikających z druków Rp7. Jak wynika z symulacji dokonanej przez organ rentowy, w wyniku powyższych przeliczeń wskaźnik wysokości podstawy wymiaru zwiększy się do 99,74% z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu (poprzedni wwpw wynosił 68,42%).

Odnosząc się do pozostałych żądań wnioskodawcy Sąd wskazał, że kwestia doliczenia do emerytury wnioskodawcy okresów prowadzenia gospodarstwa rolnego została uwzględniona już w decyzji ZUS z dnia 10.11.1999 r. W pkt III decyzji dotyczącym obliczenia wysokości emerytury wykazano należną część składkową świadczenia rolniczego za okres pracy w gospodarstwie rolnym w oparciu o znajdujące się w aktach rentowych zaświadczenie Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 14.12.1998 r. potwierdzającego podleganie ubezpieczeniu rolniczemu z lat 1977 - 1998 r. Wskazano, że do świadczenia przysługuje część składkowa świadczenia (rolniczego) za okres pracy w gospodarstwie rolnym. Łączny staż pracy wnioskodawcy wyniósł 23 lat, 10 miesięcy i 11 dni okresów składkowych oraz 21 lat i 6 miesięcy okresów uzupełniających (gospodarstwo rolne). W celu ustalenia prawa do emerytury uwzględniono 1 rok i l miesiąc okresu pracy w gospodarstwie rolnym jako okresu uzupełniającego. Ostatecznie wnioskodawca wniósł zastrzeżenie dotyczące błędnego naliczenia emerytury, żądając wyrównania od daty jej przyznania tj. od 1999 r., gdzie przyjęto podstawę wymiaru 1,08%, a winno być - jego zdaniem - 99,74%. Sąd miał na względzie, że ZUS dokonał wyliczenia emerytury zgodnie z obowiązującymi przepisami w szczególności art. 15 i 111 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zatem nie ma podstaw do wyrównania świadczenia wstecz, dalej niż data złożenia wniosku i przedłożenia legitymacji ubezpieczeniowej.

Sąd oddalając powództwo w tym zakresie miał na względzie, treść art. 133 ustawy o emeryturach i rentach, zgodnie z treścią, którego (ust. 1 pkt 1), w razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenie wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy lub wydano decyzję z urzędu.

Natomiast pkt 2 cyt. przepisu mówi, że świadczenie przysługuje wstecz za okres 3 lat poprzedzających bezpośrednio miesiąc, o którym mowa w pkt 1, jeżeli odmowa lub przyznanie niższych świadczeń były następstwem błędu organu rentowego lub odwoławczego. W niniejszej sprawie, wobec braku danych wynikających z legitymacji ubezpieczeniowej wcześniej niż w dacie ostatniego wniosku o przeliczenie, brak podstaw do uznania jakiegokolwiek błędu ZUS w wyliczaniu świadczenia, w oparciu o kolejne wnioski. Sąd stwierdził, że ostrożność, jaką zachował ZUS odmawiając przeliczenia świadczenia decyzją z dn. 20.07.2010 r. nie była niezasadna wobec ewidentnych sprzeczności w zapisach wynikających z legitymacji ubezpieczeniowej, co do pracodawców wnioskodawcy, a treści i nazw pracodawców wynikających z posiadanych przez ZUS świadectw pracy. Dopiero postępowanie dowodowe przeprowadzone przez Sąd, pozwoliło na uwzględnienie zapisów z legitymacji do wyliczenia wysokości świadczenia.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że spełnione zostały przesłanki przewidziane w powołanym powyżej art. 111 o emeryturach i rentach z FUS, niezbędne dla skutecznego domagania się przez ubezpieczonego ponownego przeliczenia wysokości podstawy wymiaru świadczenia.

Z wyrokiem nie zgodził się wnioskodawca wywodząc apelację i zaskarżając wyrok w części oddalającej odwołanie, wniósł o przyznanie należnych mu świadczeń.

Wnioskodawca zarzucił, że Sąd wydał wyrok bez obiektywnego rozpoznania sprawy. Wnioskodawca zarzucił, że organ rentowy w 1999 r. wyliczył błędnie emeryturę pracownicza wraz z okresie ubezpieczenie w KRUS w kwocie 398,28 zł, gdzie emerytura wyliczona zgodnie z ustawa wynosiła 901,00 zł miesięcznie w ocenie apelującego do wyliczenia emerytury przyjęto średnie wynagrodzenie z 10-lat o wymiarze 1,08%, a powinno być przyjęte 92,06%. Również w ocenie apelującego błędnie została ustalona podstawa wymiaru emerytury. Skarżący wskazał, że w 2008 r. organ rentowy ponownie zaniżył wysokość emerytury przyjmując wynagrodzenie z 20 lat całego okresu ubezpieczeniowego i zmniejszył podstawę wymiaru do 48,78%. Nadto skarżący wskazał, że Sąd powołał się na nieobowiązujące rozporządzenie z 1983 r., i błędnie uznał, że organ rentowy zaliczył wnioskodawcy całość składek wpłaconych do KRUS, do emerytury pracowniczej. Zdaniem skarżącego jest to nieprawdą, bo uwzględniono mu tylko 1 rok i 1 miesiąc jako okres uzupełniający do 25 lat. Wskazując na powyższe apelujący domagał się doliczenia opłaconych składek KRUS jako lat składkowych do emerytury pracowniczej z art. 56 ust. 1, 4, 5, 6 i 7 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 17.12.1998 r. i art. 10 ust 1 i 3 oraz zasądzenie wyrównania emerytury z 1999 r. o 502,72 zł, miesięcznie z waloryzacja i odsetkami.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja wnioskodawcy częściowo zasługuje na uwzględnienie.

Spór w sprawie wymagał ustalenia, czy organ rentowy w sposób prawidłowy ustalił wysokość emerytury wnioskodawcy.

We wniosku z dnia 13 maja 2010 r. wnioskodawca domagał się przyjęcia do przeliczenia emerytury, za okresy pracy, za które brak jest dokumentacji płacowej - minimalnego wynagrodzenia. Ponadto wnosił on o uwzględnienie pełnego okresu podlegania rolniczemu ubezpieczeniu do ustalenia wysokości świadczenia emerytalnego. Organ rentowy przeliczył wnioskodawcy świadczenie przyjmując minimalne wynagrodzenie za lata 1957, 1958, 1962-1979. natomiast okres ubezpieczenia rolniczego został zaliczony wnioskodawcy jedynie w części, jako okres uzupełniający.

Natomiast we wniosku z dnia 2 czerwca 2010 r. wnioskodawca domagał się przeliczenia emerytury z uwzględnieniem zarobków wykazanych w legitymacji ubezpieczeniowej.

Organ rentowy zaskarżoną decyzją, odmówił wnioskodawcy przeliczenia emerytury kwestionując wiarygodność wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej.

Sąd Okręgowy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w sprawie uznał, że wpisy zawarte w legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy są wiarygodne i zmienił zaskarżoną decyzją z dnia 20 lipca 2010 r. w ten sposób, że zobowiązał organ rentowy do wyliczenia podstawy wymiaru emerytury wnioskodawcy przy uwzględnieniu, że wynagrodzenie wnioskodawcy wynosiło w: 1964 r. 21.207 zł, 1965 r. - 31.015 zł; 1966 r. - 27.919 zł; 1967 r. - 54.474 zł; 1968 r. - 35.241 zł; 1969 r. - 19.152 zł; 1970 r. - 23.623 zł; 1972 r. – 32.102 zł; 1975 r. - 48.240 zł, a dalej idące odwołanie oddalił.

Sąd Okręgowy uznał, kwestionowane przez ZUS, świadectwo pracy wystawione w dniu 15.10.1968 r., dotyczące okresu zatrudnienia 06.04.1964 - 12.10.1968 w Przedsiębiorstwie (...) w D.oraz wpisy dotyczące wynagrodzenia za lata 1968-1970 oraz 1972 r. i 1975 r. są wiarygodne.

Sąd ten podkreślił, że prawidłowość wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej uwiarygodnia legitymacja maszynisty, również ewidencjonująca pracę wnioskodawcy. Tym samym sąd uznał, że zarobki wykazane w legitymacji ubezpieczeniowej znajdują potwierdzenie w okresach zatrudnienia i są autentyczne, w związku, z czym zobowiązał organ rentowy do przeliczenia emerytury wnioskodawcy z uwzględnieniem udokumentowanych przez niego zarobków.

Sąd Apelacyjny akceptuje rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w tym zakresie, stwierdzając, że istotnie przedstawione przez wnioskodawcę dowody, potwierdzające wysokość wynagrodzenia za wyżej wymienione lata są w pełni wiarygodne i zasługują na uwzględnienie.

Odmienne stanowisko, Sąd Apelacyjny zajął, w przedmiocie przyjęcia wynagrodzenia minimalnego za lata, w których fakt zatrudnienia wnioskodawcy pozostaje bezsporny, a jednocześnie brak jest dokumentacji płacowej. Sąd Okręgowy nie uwzględnił żądania wnioskodawcy wskazując, że decyzją z dnia 20 maja 2010 r. organ rentowy dokonał już przeliczenia emerytury z przyjęciem minimalnego wynagrodzenia za lata, w których wnioskodawca nie udokumentował otrzymywanego wynagrodzenia. Z twierdzeniem tym nie można się zgodzić albowiem nadal za okres od 1.09.2008 r. do 28.02.2009 r., od 1.03.2009 r. do 28.02.2010 r. i od 1.03.2010 r. do 31.05.2010 r. organ rentowy przyjął 0 zł wynagrodzenia.

Sąd Apelacyjny po przeprowadzeniu uzupełniającego postępowania dowodowego, w którym zobowiązał organ rentowy do przeliczenia emerytury wnioskodawcy, od września 2008 r. do maja 2010 r. z uwzględnieniem 20 lat z całego okresu ubezpieczenia, przyjmując zarobki z 11 lat, a w pozostałych latach przyjmując minimalne wynagrodzenie ustalił, że minimalne wynagrodzenie świadczenia wnioskodawcy, przy przyjęciu wskaźnika 68,42% wynosiło by miesięcznie:

- od 1.09.2008 r. do 28.02.2009 r. - 1013,30 zł,

- od 01.03.2009 r. do 28.02.2010 r. – 1115,63 zł,

- od 1.03.2010 r. do 31.05.2010 r. – 1124,74 zł.

Wprawdzie w spornym okresie od 1.09.2008 r. do 28.02.2009 r. nie obowiązywał przepis art. 15 ust 2 a ustawy emerytalno-rentowej, to jednak utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego z tego okresu, w sposób wyraźny sugerowało, by w przypadku gdy wnioskodawca w sposób niewątpliwy wykazał okres ubezpieczenia w danym roku, tj. zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, w dawnym uspołecznionym zakładzie pracy, a wymiar zatrudnienia był pełny (cały etat), możliwym jest przyjęcie jako podstawy wymiaru składek, kwoty najniższego wynagrodzenia dla pracowników uspołecznionych zakładów pracy w danym roku, czy w latach (tak Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2003 r. III UZP 2/03).

Zauważyć należy, że ugruntowana w ten sposób linia orzecznicza znalazła w konsekwencji wyraz w znowelizowanym przepisie art. 15 w.w. ustawy, w którym został dodany ust. 2a przez art. 1 ustawy z dnia 4 września 2008 r. (Dz.U.2008.192.1180) zmieniającej w.w. ustawę z dniem 1 stycznia 2009 r.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny mając na względzie ówczesna linię orzeczniczą, jak również przepis art. 15 ust. 2a ustawy z dnia z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2009, Nr153, poz.1227 j.t.), który stanowi, że: „jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru składek w okresie pozostawania w stosunku pracy wskazanym do ustalenia podstawy wymiaru emerytury i renty, za podstawę wymiaru składek przyjmuje się kwotę obowiązującego w tym okresie minimalnego wynagrodzenia pracowników, proporcjonalnie do okresu podlegania ubezpieczeniu i wymiaru czasu pracy”, stwierdził, że przedstawione przez organ wyliczenie minimalnego wynagrodzenia za w.w. okresy należy uwzględnić przy przeliczeniu wysokości emerytury wnioskodawcy.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny w pkt I wyroku na mocy art. 386 § 1 kpc, zmienił zaskarżony wyrok w części oddalającej odwołanie w ten sposób, że ustalił wysokość świadczenia wnioskodawcy K. C. za okres od - od 1.09.2008 r. do 28.02.2009 r. w kwocie 1013,30 zł, od 01.03.2009 r. do 28.02.2010 r. w kwocie 1115,63 zł, oraz od 1.03.2010r. do 30 kwietnia 2010r. – 1124,74 zł.

Odnośnie ostatniego z wymienionych okresów Sąd Apelacyjny wyjaśnia, że zamyka się on w dniu 30.04.2010 r., z tego względu, że organ rentowy decyzją z dnia 20 maja 2010 r. za miesiąc maj 2010 r., przyjął już minimalne wynagrodzenie pracowników, w podstawie wymiaru świadczenia emerytalnego wnioskodawcy.

Dalej idącą apelację, w której wnioskodawca domagał się uwzględnienia do ustalenia wysokości emerytury pełnego okresu ubezpieczenia w KRUS, na mocy art. 385 kpc, Sąd oddalił albowiem świadczenie emerytalne wnioskodawcy zostało prawidłowo zwiększone, z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników, zgodnie z dyspozycją art. 56 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, decyzją z dnia 10.11.1999 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.

R.S.