Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Ciesielska (spr.)

Sędziowie: SSO Sławomir Buras

SSR del. Hubert Wicik

Protokolant: st. prot. sąd. Agnieszka Baran

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 czerwca 2015 r. w Kielcach

sprawy z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...)

w O.

przeciwko D. P. (1) i D. P. (2)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Końskich

z dnia 29 października 2014 r., sygn. I C 55/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w całości w ten sposób, iż zasądza od D. P. (2)
i D. P. (1) solidarnie na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą w O. kwotę 1.788,48 (jeden tysiąc siedemset osiemdziesiąt osiem 48/100) złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 czerwca 2012 r. do dnia zapłaty, w pozostałej części powództwo oddala, nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Końskich) od Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą
w O. kwotę 1.073,31 (jeden tysiąc siedemdziesiąt trzy 31/100) złotych, a od pozwanych D. P. (2) i D. P. (1) solidarnie kwotę 459,99 (czterysta pięćdziesiąt dziewięć 99/100) złotych tytułem kosztów sądowych, zasądza od Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z siedzibą
w O. na rzecz D. P. (2) i D. P. (1) solidarnie kwotę 1.067,81 (jeden tysiąc sześćdziesiąt siedem 81/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

II.  w pozostałej części oddala apelację;

III.  zasądza od Spółdzielni Mieszkaniowej (...)
z siedzibą w O. na rzecz D. P. (2) i D. P. (1) solidarnie kwotę 397,58 (trzysta dziewięćdziesiąt siedem 58/100) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

II Ca 104/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 października 2014 r. Sąd Rejonowy w Końskich oddalił powództwo Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w O. przeciwko D. i D. małżonkom P. o zapłatę (pkt I), nakazał pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Końskich) kwotę 1533,30 zł tytułem kosztów sądowych w sprawie (pkt II), zasądził od powódki solidarnie na rzecz pozwanych kwotę 3675,59 zł tytułem kosztów procesu (pkt III).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16 września 2008 r. pozwani kupili od W. D., stanowiący odrębną własność lokal mieszkalny w budynku wielomieszkaniowym w F., przy ul. (...) o powierzchni 67,95 m ² wraz z pomieszczeniem przynależnym – piwnicą i udziałem wynoszącym (...) w częściach wspólnych budynku nie służących do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali oraz udziałem takiej samej wielkości w nieruchomości oznaczonej nr (...) o powierzchni 0,2670 ha objętej księgą wieczystą nr (...). W dniu 12 grudnia 2005 r. administracja Spółdzielni poinformowała przez ogłoszenie, że w budynku przy ul. (...) większość mieszkańców wypowiedziała się za rezygnacją z dostaw ciepłej wody i centralnego ogrzewania. Dniu 27 kwietnia 2006 r. Rada Nadzorcza Spółdzielni podjęła uchwałę nr (...) w przedmiocie zmiany sposobu ogrzewania budynku. Uchwała ta w §1 stwierdzała, że z dniem 30 kwietnia 2006 r. następuje zmiana sposobu ogrzewania budynku przez rezygnację z ogrzewania mieszkań z kotłowni olejowej w budynku, a z dniem 1 lipca 2006 r. następuje zmiana sposobu dostawy ciepłej wody użytkowej do mieszkań, które nie posiadają indywidualnych instalacji w lokalu poprzez rezygnację z dostawy ciepłej wody z kotłowni olejowej w budynku. W §2 uchwały stwierdzono, że każde mieszkanie w budynku będzie ogrzewane przez oddzielne urządzenia grzewcze w lokalu. Na tej samej zasadzie miała być przygotowywana ciepła woda użytkowa. W uchwale zawarto także stwierdzenie , iż użytkownicy lokali, którzy zdecydują się na dotychczasowy sposób ogrzewania swoich lokali, będą ponosić wszelkie koszty związane z eksploatacją kotłowni olejowej tj. we własnym zakresie będą dokonywać zakupu oleju opałowego, partycypować w kosztach energii elektrycznej i innych opłatach związanych z kotłownią olejową.

W dniu 14 listopada 2006 r. mieszkańcy 15 mieszkań na 24 znajdujące się w bloku przy ulicy (...), złożyli pisemne oświadczenie do Spółdzielni, że z chwilą odłączenia się od ogrzewania olejowego, tj. od grudnia 2005 r., nie korzystają z ciepła w pomieszczeniach suszarni i pralni. W 2005 r. na prośbę mieszkańców zamknięto piony na klatkach schodowych i grzejniki w pralniach i suszarniach. Pozostawiono grzejniki tylko na pierwszym półpiętrze klatek schodowych, zaś te na parterze zostały zdemontowane. Grzejniki znajdujące się w pralniach i suszarniach zostały wyłączone. Pion na klatkach schodowych zamknięto. Taka sytuacja, że elementy systemu grzewczego na klatach schodowych, w pralniach, suszarniach odcięte były od ogrzewania olejowego trwała do jesieni 2014 r. Sąd ustalił nadto, iż samo działanie kotłowni nie generuje ciepła, które przenika do mieszkania pozwanych lub części wspólnych budynku. Z uwagi na zainstalowaną izolację cieplną, z pionów ogrzewania olejowego ciepło nie przenika do mieszkania pozwanych.

Sąd Rejonowy ustalił także, iż wyrokiem z dnia 13 maja 2008 r. wydanym w sprawie I C 446/07 Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim stwierdził nieważność uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni nr (...) z dnia 27 kwietnia 2006 r. w sprawie zmiany sposobu ogrzewania budynku. O treści tego wyroku Spółdzielnia nie poinformowała jednak niezwłocznie mieszkańców bloku przy ulicy (...). O orzeczeniu tym dowiedzieli się oni dopiero z pisma pełnomocnika Spółdzielni z dnia 30 czerwca 2011 r., złożonego w innej sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w Piotrkowie Trybunalskim pod sygn. I C 13/10.

W dacie nabycia lokalu przez pozwanych, tj. we wrześniu 2008 r. mieszkanie ich było ogrzewane z kotłowni olejowej. Pozwani nie występowali do Spółdzielni o zgodę na zmianę sposobu ogrzewania mając informacje o podjętej wcześniej przez Spółdzielnię uchwale.

Dopiero w dniu 28 listopada 2008 r. pozwani poinformowali Spółdzielnię, że z dniem 1 grudnia 2008 r. nie będą już korzystać z ogrzewania olejowego, gdyż mieszkanie ogrzewają na własny koszt. W związku z tym wnieśli o stosowne naliczenie opłat czynszowych i przesłanie informacji w tym zakresie. Pismem z dnia 27 lutego 2009 r. Spółdzielnia poinformowała pozwanych, że Zarząd ustalił termin zaprzestania naliczania opłat za CO za zajmowany przez nich lokal na 1 grudnia 2008 r. Od tej daty do dnia 1 września 2010 r. Spółdzielnia naliczała pozwanym czynsz z pominięciem kosztów centralnego ogrzewania z kotłowni olejowej. W lipcu 2010 r. pozwani płacili czynsz w wysokości 221,45 zł.

Pismem z dnia 27 sierpnia 2010 r. Spółdzielnia poinformowała pozwanych, że z dniem 1 września 2010 r. opłaty za ich lokal wynoszą 540,82 zł (dotychczasowy czynsz miesięczny został powiększony o koszty stałe CO w wysokości 319,37 zł). W piśmie powódka wskazała, że zmiana wysokości czynszu, związana ze zmianą zaliczki na koszty CO, jest zgodna z uchwałą Rady Nadzorczej Spółdzielni nr (...) z dnia 25 sierpnia 2010 r., unieważniającą uchwałę Rady Nadzorczej dotyczącą zmiany sposobu ogrzewania budynku. Ta zaś została podjęta w oparciu o uchwałę nr 14/2010 z dnia 29 i 30 czerwca 2010 r. Walnego Zgromadzenia. W uchwale tej stwierdzono, że uchyla się uchwałę Rady Nadzorczej Spółdzielni nr (...) z dnia 27 kwietnia 2006 r., dotyczącą sposobu ogrzewania budynku i przywraca się pobieranie zaliczek CO od użytkowników lokali na zasadach obowiązujących przed podjęciem uchwały nr (...). Jednocześnie Rada Nadzorcza Spółdzielni podjęła uchwałę nr (...) r., w której ustalono zaliczkową opłatę z tytułu dostawy CO w budynku w kwocie 4,70 zł/m ^{( 2)} powierzchni użytkowej za miesiąc.

Wyrokiem z dnia 23 listopada 2011 r. wydanym w sprawie I C 1003/10 Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim uchylił uchwałę nr (...) podjętą przez Walne Zgromadzenie Członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w O. z dnia 30 czerwca 2010 r. z uwagi na zapadłe już orzeczenie Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie IC 446/07.

Sąd Rejonowy przywołał argumentację Sądu Okręgowego zawartą w uzasadnieniu wyroku wydanego przez Sąd Okręgowy Piotrkowie Trybunalskim. Wskazał między innymi , iż Spółdzielnia nałożyła w związku z uchwałą (...) na mieszkańców obowiązek wykonania na własny koszt instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody, a następnie nakłada na te same osoby obowiązek korzystania z ogrzewania olejowego i ponoszenia opłat za ogrzewanie, z którego mieszkańcy nie korzystają, pomijając kwestię ewentualnego zwrotu kosztów poniesionych przez nich na instalowanie indywidualnych systemów grzewczych. Zaznaczył także, iż zaskarżona uchwała nr (...) godzi w dobre obyczaje i ma na celu pokrzywdzenie członków, którzy działając w zaufaniu do spółdzielni i podjętych przez jej organy decyzji dokonali zmiany sposobu ogrzewania.

Sąd Rejonowy ustalił także, iż Regulamin rozliczenia kosztów gospodarki cieplnej i ustalenia opłat za centralne ogrzewanie i podgrzewanie wody dla budynków w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...), na który powołuje się Spółdzielnia, wprowadził podział całkowitych kosztów centralnego ogrzewania na stałe (35%) i zmienne (65%), ze wskazaniem, iż kosztami stałymi obciążani winni być wszyscy mieszkańcy bloku, zaś kosztami zmiennymi właściciele lokali ogrzewanych z systemu ogrzewania olejowego, oraz że zaliczki ustalane będą odpowiednio do metrażu lokalu.

Za okres od dnia 1 września 2010 r. do dnia 2 czerwca 2012 r. Spółdzielnia naliczyła za lokal mieszkalny D. i D. małżonków P. czynsz w wysokości 10 840,20 zł. i po uwzględnieniu zaliczek wpłaconych przez nich w wysokości 4 961 zł, skierowała przeciwko pozwanym niniejszy pozew o zapłatę kwoty 5879,20 zł. tytułem zaległych kosztów centralnego ogrzewania olejowego.

Czyniąc powyższe ustalenia Sąd zaznaczył , iż wcześniej pismem z dnia 13 lutego 2012 r., doręczonym D. P. (2) w dniu 20.02.2012 r. powodowa Spółdzielnia wezwała oboje małżonków do zapłaty kwoty 6 067,83 zł. Wezwanie pozostało jednak bez odpowiedzi.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że powództwo jest nieuzasadnione, ponieważ powódka nie wykazała, by poniosła koszty związane z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, których to kosztów co do zasady mogłaby dochodzić od pozwanych na podstawie art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Nie wykazała bowiem, iż klatki schodowe, piwnice i suszarnie są ogrzewane, oraz że mieszkanie pozwanych absorbuje ciepło z części wspólnych budynku, i że pozwani w jakikolwiek sposób korzystają z ogrzewania olejowego. Dodatkowo Sąd stwierdził, że nie można przyjąć, iż pozwani zainstalowali indywidualną instalację grzewczą samowolnie, ponieważ czynili to w zaufaniu do wcześniejszej uchwały Spółdzielni umożliwiającej wykonanie takiej instalacji, o stwierdzeniu nieważności której nie wiedzieli, gdy wykonywali te indywidualną instalację. A Spółdzielnia zmiany te zaaprobowała informując pozwanych w piśmie z dnia 27 lutego 2009r.o zaprzestaniu naliczania opłat za CO poczynając od grudnia 2008r.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wywiodła powodowa Spółdzielnia (...) , zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

I- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawie rozstrzygnięcia, polegający na uznaniu, że grzejniki znajdujące się w częściach wspólnych budynku przy ulicy (...) są odcięte od instalacji cieplnej, oraz że części wspólne tego budynku nie są ogrzewane.

II- naruszenie prawa materialnego w postaci art. 4 ust. 2 i 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w zw. z § 5 ust. 4 Regulaminy rozliczania kosztów gospodarki cieplnej oraz ustalenia opłat za centralne ogrzewanie i podgrzanie wody w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej – (...) Własnościowej (...) w O. zatwierdzonym Uchwałą Rady Nadzorczej nr (...) r. z dnia 25 sierpnia 2010 r. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, w sytuacji, gdy zgodnie z przytoczonymi przepisami mieszkańcy budynku, którzy odłączyli się od olejowej instalacji CO obowiązani są uczestniczyć w kosztach ogrzewania części wspólnych i utrzymania wspólnej instalacji CO czyli w kosztach stałych, tj. w wysokości 35 % całkowitych kosztów ogrzewania,

III- naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie art. 233 k.p.c. wskutek przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, w szczególności poprzez:

1). pominięcie wniosków płynących z opinii biegłego K. S., który stwierdza iż „Według mojej wiedzy i doświadczenia mogę stwierdzić, że zestawiony przez Spółdzielnię Mieszkaniową podział kosztów ogrzewania na część stałą i zmienną w stosunku 35/65% jest prawidłowy. Część stała uwzględnia koszt ogrzewania pomieszczeń wspólnych oraz amortyzację urządzeń kotłowni. Reasumując, w pokryciu części stałej kosztów ogrzewania powinni partycypować wszyscy właściciele lokali mieszkalnych w danym bloku (zasięg kotłowni).”,

2). całkowite pominięcie faktu, iż funkcję grzewczą pełnią wszystkie elementy instalacji centralnego ogrzewania, w tym tzw. piony i poziomy rozprowadzające czynnik grzewczy po budynku,

3). pominięcie kwestii obowiązku ponoszenia kosztów utrzymania części wspólnych, którą stanowi wspólna instalacja CO przez wszystkich mieszkańców danej nieruchomości,

4). oparcie się na zeznaniach świadków tj. E. S. i T. B., które stały się dla Sądu w pełni wiarygodne, mimo ewidentnego zainteresowania tych osób wynikiem przedmiotowej sprawy z uwagi na fakt uczestniczenia w tożsamych procesach toczących się w Sądzie Rejonowym w Końskich,

5). przyjęcie, że dowód w postaci wykazu grzejników i instalacji centralnego ogrzewania świadczy o nieogrzewaniu części wspólnych.

IV - naruszenie art. 328 § 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. poprzez niewskazanie przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu wyroku przyczyn zasądzenia od powódki na rzecz pozwanej kwoty 3657,59 zł tytułem kosztów procesu ,

- naruszenia art. 109 § 2 k.p.c. przez zasądzenie od powódki na rzecz strony pozwanej kosztów zastępstwa procesowego w wygórowanej podwójnej wysokości stawki minimalnej przewidzianej w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego stanowionego z urzędu.

Wskazując na powyższe zarzuty apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji.

W odpowiedzi na apelację pozwani wnieśli o sprawdzenie czy została ona wniesiona w terminie i jej odrzucenie. W wypadku zaś gdyby okazało się, iż została wniesiona bez uchybienia terminowi wnieśli o jej oddalenie oraz zasądzenie od powodowej Spółdzielni na ich rzecz kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wywiedziona w terminie przez Spółdzielnię Mieszkaniową (...) w O., okazała się częściowo uzasadniona.

W pierwszej kolejności, zważywszy na zarzut podniesiony w odpowiedzi na apelację, ze wskazaniem zasadności odrzucenie tego środka zaskarżenia, stwierdzić należało, iż przedmiotowa apelacja została złożona w ustawowym, tygodniowym terminie, od doręczeniu pełnomocnikowi powódki odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem ( poprzedzonym dwukrotnym awizowanie - dowód doręczenia k. 363).

Przystępując zaś do rozważenia zasadności zarzutów podniesionych w apelacji powódki, na wstępie stwierdzić należy, iż Sąd Okręgowy aprobuje ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własne. W szczególności w świetle treści pisma Spółdzielni (k. 35, 42) oraz zeznań świadków E. S. (k. 175-177) i T. B. (k. 220-222), a także zeznań pozwanych (k. 258), za prawidłowe Sąd Okręgowy uznał ustalenia dotyczące zamknięcia pionów na klatkach schodowych bloku przy ulicy (...) w F., zdemontowania na tych klatkach, na parterze grzejników, oraz ograniczenie żeberek w grzejnikach na pierwszym piętrze do 6 i zakręcenia zaworów na grzejnikach F. w pralniach i suszarniach. Zarzuty podniesione w tym zakresie w apelacji uznać należało za gołosłowne. Zaznaczyć przy tym należy, iż powyżej wskazane ograniczenia w korzystaniu z ciepła dostarczanego z kotłowni olejowej, nie dotyczące pomieszczenia samej kotłowni czy pomieszczenia na olej były dokonane z inicjatywy samych mieszkańców bloku przy ulicy (...), dlatego też nie zgłaszali oni z tego tytułu zastrzeżeń do Spółdzielni i nie wnioskowali o zapewnienie funkcjonowania w pełnym zakresie systemu grzewczego zasilanego z kotłowni olejowej w obrębie części wspólnych takich jak: klatki schodowe, pralnie czy suszarnie. W tym miejscu, odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c., stwierdzić należy , iż dyspozycja tego przepisu stanowi, że Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału. Swobodna ocena dowodów odnosi się do wyboru określonych środków dowodowych, do sposobu ich przeprowadzenia oraz do rozstrzygania kwestii spornych w warunkach niezawisłości, na podstawie własnego przekonania sędziego , przy uwzględnieniu całokształtu zebranego w sprawie materiału. Skuteczne postawienie w apelacji zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji art. 233 k.p.c. wymaga zatem wykazania, że Sąd ten uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być skutecznie przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony skarżącej o innej, niż przyjął Sąd I instancji doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie /por. orzeczenia Sądu Najwyższego V CKN 17/00, II CKN 4/98, II UKN 76/99 /.

Wskazując na powyższe ustalenia, stanowiące także podstawę rozważań czynionych przez Sąd Rejonowy , stwierdzić należy, iż Sąd Okręgowy nie podziela wniosków wyprowadzonych na podstawie tych ustaleń przez Sąd I instancji, zgadzając się zasadniczo z zarzutami podniesionymi w apelacji w odniesieniu do naruszenia prawa materialnego.

W szczególności Sąd Odwoławczy za trafny uznał zarzut naruszenia art. 4 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 15 grudnia 200 r. o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu obowiązującym w okresie objętym żądaniem pozwu, które regulują obowiązki właścicieli, będących i niebędących członkami spółdzielni mieszkaniowej, uczestnictwa w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych i mienia Spółdzielni. W tym miejscu podkreślić należy, iż do części wspólnych nieruchomości, których kosztami w świetle wskazanego przepisu art. 4 mogą być obciążeni właściciele poszczególnych lokali, należy także instalacja olejowa z piecem, bowiem nie służy ona wyłącznie zaspakajaniu potrzeb poszczególnych lokali , ale całej nieruchomości budynkowej.

W świetle więc przywołanej regulacji, z której wynika obowiązek pozwanych do uczestniczenia w pokrywaniu kosztów eksploatacji i utrzymania nieruchomości wspólnych i mienia Spółdzielni wadliwym było skupienie się przez Sąd I instancji jedynie na badaniu czy części wspólne nieruchomości oraz lokal pozwanych chociażby pośrednio, w okresie objętym sporem były ogrzewane z kotłowni olejowej znajdującej się w budynku i czy pozwani w jakikolwiek sposób korzystali z ogrzewania olejowego. Umknęło uwadze Sądu, iż powołany przepis nakładał na pozwanych obowiązek uczestniczenia w kosztach utrzymania instalacji olejowej jako części wspólnej nieruchomości, bez względu na to, czy w danym momencie z instalacji tej korzystali oni w pełnym zakresie czy też nie. Niesporne jest bowiem, iż piec olejowy pracował i ciepło było rozprowadzane. A z uwagi na stanowisko mieszkańców bloku, w tym pozwanych, grzejniki na klatkach schodowych, w pralni , suszarni były pozakręcane, zatem nie korzystali oni z rozprowadzanego z kotłowni ciepła z własnej woli. Uznanie obecnie, iż pozwani nie są obowiązani do partycypowania w kosztach ogrzewania części wspólnych nieruchomości, naruszałoby więc przepis art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ale także, w istocie prowadziłoby do respektowania nieważnej uchwały 9/6/2006 oraz przerzucenia ciężaru ponoszenia tych opłat na właścicieli lokali, korzystających z ogrzewania olejowego.

Ostatecznie zatem należało uznać, iż pozwani D. i D. małżonkowie P., w okresie objętym pozwem obowiązani byli uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nie tylko swojego lokalu , ale także i części wspólnych nieruchomości, do których niewątpliwie zalicza się także instalacja grzewcza budynku. Kwestia zaś wysokości tych opłat w ocenie Sądu Okręgowego winna być rozstrzygnięta w oparciu o akty normujące prawa i obowiązki właścicieli lokali pochodzących z zasobów Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w O., w tym przede wszystkim Regulamin rozliczania kosztów gospodarki cieplnej oraz ustalenia opłat za centralne ogrzewanie i podgrzewanie wody dla budynków w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w O., zatwierdzony przez Radę Nadzorczą Spółdzielni uchwałą z dnia 25 sierpnia 2010 roku nr (...) obowiązujący w okresie objętym pozwem. Zgodnie zaś z tym Regulaminem koszty centralnego ogrzewania każdego budynku podzielone zostały w proporcji: koszty stałe 35 % i koszty zmienne 65 % (§3 ust. 3 Regulaminu). Jednocześnie, Regulamin ten w § 5 ust. 4 stanowił , iż użytkownicy mieszkań w budynkach wielorodzinnych, którzy posiadają indywidualne ogrzewanie (węglowe, gazowe, elektryczne i inne) będą uczestniczyć w opłatach kosztów stałych centralnego ogrzewania, czyli w wysokości 35 % całkowitych kosztów ogrzewania przypadających na ich lokale. Przyjęcie zatem obciążenia pozwanych na poziomie 35% przypadających na ich lokal kosztów ogrzewania, w ocenie Sądu Okręgowego wydaje się być nie tylko zgodne z § 5 ust. 4 cytowanego Regulaminu, ale uwzględni w jednakowym stopniu interesy wszystkich mieszkańców bloku. Przypomnieć także należy, iż zgodnie z uchwałą z dnia 25 sierpnia 2010r. Rada Nadzorcza ustaliła, iż na poczet wyżej wskazanych kosztów centralnego ogrzewania, wszyscy mieszkańcy budynku należącego do powodowej Spółdzielni, obowiązani będą uiszczać opłatę zaliczkową w wysokości 4,70zł/m ² powierzchni użytkowej lokalu. Wskazać w tym miejscu należy, iż Rada Nadzorcza Spółdzielni była uprawniona do podjęcia uchwały nr (...) w przedmiocie wysokości zaliczek na centralne ogrzewanie. W uchwale tej wymieniono jako podstawę do jej wydania § 147 Statutu Spółdzielni, który stanowi w ust. 1 pkt. 17, że do Rady Nadzorczej należy uchwalanie regulaminu rozliczania kosztów dostawy ciepła do lokali oraz pobierania opłat za centralne ogrzewanie i podgrzewanie wody . Na podstawie § 147 ust. 1 pkt. 17 Statutu Rada Nadzorcza posiada kompetencje do ustalania wysokości zaliczek na centralne ogrzewanie; Rada Nadzorcza pełni bowiem funkcje kontrolne i nadzorcze, które są zasadniczym przedmiotem działania rady, ale nie wyłącznym, gdyż organ ten ustala w drodze tzw. uchwał normatywnych zasady obwiązujące pomiędzy członkami a spółdzielnią, w tym też zasady naliczania opłat eksploatacyjnych. .

Podkreślić należy , iż opracowujący w przedmiotowej sprawie opinię biegły K. S., stwierdził , że ustalenie kosztów stałych na poziomie 35% ogółu kosztów centralnego ogrzewania nie jest nadmierne w porównaniu do wielkości przyjmowanych przez inne spółdzielnie mieszkaniowe, a ścisłe wyliczenie udziału poszczególnych lokali w ogrzewaniu części wspólnych budynku jest w istocie niemożliwe, co implikuje konieczność przyjęcia swoistego ryczałtu, jak uczyniono to we wskazanym Regulaminie. W związku z powyższym wszelkie próby oszacowania, w jakim stopniu elementy instalacji centralnego ogrzewania, w pewnym zakresie wyłączone wpływają na ogrzewanie części wspólnych, a w jakim stopniu części te ogrzewane są z lokali z indywidualnym systemem ogrzewania, są nie tylko skazane na niepowodzenie, co wynika z opinii biegłego K. S., ale w istocie, w świetle powołanych powyżej unormowań zawartych w Regulaminie powodowej Spółdzielni , nie mają znaczenia dla ustalenia zakresu obowiązku partycypowania przez powodów w kosztach utrzymania części wspólnych nieruchomości oraz mienia Spółdzielni, który to obowiązek znajduje swoje ukształtowanie w omówionej wyżej regulacji.

Zatem w ocenie Sądu II instancji , pomimo prawidłowego ustalenia przez Sąd Rejonowy, iż rzeczywiście, nie wszystkie elementy instalacji olejowej, z uwagi na działania podjęte przez właścicieli, którzy zrezygnowali z korzystania z ogrzewania olejowego były wykorzystywane, to jednak jak wynika z opinii biegłego K. S. instalacja ta musiała funkcjonować, także w obrębie części wspólnych. A już sam fakt funkcjonowania i utrzymywania w gotowości do pracy instalacji grzewczej rodzi po stronie wszystkich właścicieli mieszkań położonych w bloku przy Zamkowej 7 w F. obowiązek partycypowania w kosztach jej utrzymania. Wiadomo bowiem, iż nie wszyscy mieszkańcy bloku zrezygnowali z ogrzewania olejowego i ich mieszkania nadal były ogrzewane z wykorzystaniem tej instalacji, a aby to było możliwe choćby część instalacji biegnącej przez nieruchomość wspólną musiała funkcjonować, tak w zakresie pionów ja i poziomów. Istotne było także utrzymywana tak w kotłowi jak i w pomieszczeniu służącym do przechowywania zapasów oleju, odpowiedniej temperatury umożliwiającej sprawne funkcjonowanie urządzeń. Podsumowując te wywody, stwierdzić jednoznacznie należy, i okoliczność zaizolowania pionów w mieszkaniu pozwanych nie ma znaczenia w sprawie, bowiem spór nie dotyczy ostatecznie obowiązku ponoszenia opłat za ich lokal mieszkalny, lecz obowiązku partycypowania w kosztach ogrzewania części wspólnych nieruchomości do jakich należy niewątpliwie zdaniem Sądu Okręgowego instalacja grzewcza budynku .

Reasumując powyższe ustalenia stwierdzić należało, iż oczywistym jest, że pozwani oraz inni właściciele lokali mających odrębną instalację grzewczą nie mogą partycypować w kosztach centralnego ogrzewania w takim samym stopniu jak właściciela tych lokali, którzy korzystają z ogrzewania olejowego. W tym też celu Spółdzielnia przyjęła we wspomnianym Regulaminie różne wielkości udziałów w tych kosztach: dla właścicieli mieszkań korzystających z ogrzewania olejowego i dla właścicieli, których lokale ogrzewane są indywidualnie. Z opinii biegłego K. S. jednoznacznie wynika, iż podział kosztów ustalony w Regulaminie jest prawidłowy. Skoro zatem instalacja olejowa CO stanowi przedmiot współwłasności, to właściciele lokali którzy korzystają z indywidualnego ogrzewania są obowiązani partycypować w części kosztów związanych z kosztami utrzymania części wspólnych i mienia Spółdzielni oszacowanej na 35% wszystkich kosztów ogrzewania olejowego przypadających na ich lokal, zaś właściciele lokali, ogrzewanych przy pomocy kotłowni olejowej pełne sto procent kosztów przypadających na dany lokal , składających się z część stałej kosztów ( 35% ), oraz z części zmiennej ( 65%).

Oceniając w kontekście powyższych rozważań, zasadność zgłoszonego przez stronę powodową roszczenia, zauważyć należy, iż w zakresie kosztów centralnego ogrzewania strona powodowa domagała się zasądzenia należności wyliczonej według zaliczek wynikających z uchwały nr (...), tymczasem, skoro po każdym sezonie grzewczym i dokonaniu rozliczenia poniesionych kosztów centralnego ogrzewania pozwana winna jest zwrócić nadwyżkę z pobranej zaliczki to w istocie przedmiotem żądania za okres miniony , jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie winny być nie zaliczki na koszty CO, a faktycznie poniesione przez powódkę koszty ogrzewania w danym okresie .

W piśmie z dnia 30 marca 2015 r. złożonym na etapie postępowania apelacyjnego strona powodowa ostatecznie wskazała , iż na należności dochodzone przez nią w przedmiotowym procesie składa się między innymi zaliczka na centralne ogrzewanie: za okres 01 wrzesień – 31 grudnia 2010r. w kwocie 447,12zł, za okres 2011r. – w kwocie 1341,36 zł, oraz za okres od 1 stycznia do 31 maja 2012r. w kwocie 558,90zł. , a nadto oprócz zaliczki na koszty centralnego ogrzewania, inne jeszcze zaległości czynszowe, bliżej nie sprecyzowane przez powódkę.

W sytuacji zatem, gdy z uwagi na wskazanie przed Sądem Rejonowym, iż powództwo obejmuje tylko koszty ogrzewania, całe postępowanie dowodowe prowadzenie było jedynie w zakresie kosztów ogrzewania.

Co do pozostałej należności, strona powodowa w ogóle nie wykazywała jakie to są zaległości, z jakiego tytułu, i w jakiej wysokości, oraz w tym kierunku w ogóle nie prowadziła postępowania dowodowego. W tej zatem sytuacji powództwo w odniesieniu do tej części żądania , określonej w załączniku nr 2 do pisma z dnia 27 marca 2015r. ( k. 407) na kwotę 5 750,40zł. należało oddalić jako nieudowodnione.

Jeśli chodzi o pozostałą część żądania objętego pozwem oddalonym przez Sąd Rejonowy, to uwzględniając dane zawarte w tabeli przedstawiającej symulację kosztów centralnego ogrzewania za okres dochodzony pozwem (k. 408) , a zatem jedynie należności, których dotyczył spór toczony w przedmiotowej sprawie i przyjmując, iż pozwani winni partycypować w faktycznie poniesionych kosztach ogrzewania w 35 % , Sąd Okręgowy uznał za uzasadnione zasądzenie od pozwanych jako małżonków solidarnie na rzecz powodowej Spółdzielni łączną kwotę 1 788,48zł. za okres od 01 września 2010 do 31 grudnia 2011 r. tj. za okres , który został już rozliczony przez Spółdzielnię. Na kwotę te złożyły się należność za wrzesień-grudzień 2010 r. – w wysokości 447,12 zł, oraz za rok 2011 r. – w wysokości 1341,36 zł. Z uwagi na nie rozliczenie, pomimo upływu okresu rozrachunkowego kosztów centralnego ogrzewania faktycznie poniesionych przez powódkę za okres od 1 stycznia do 31 maja 2012r. objęty pozwem( adnotacja zamieszczone w tabeli na str. 408 , w kolumnie 5, w 3 wierszu ), w ocenie Sądu Okręgowego brak było podstaw do zasądzenia przedstawionej w przywołanych wyliczeniach zaliczki w kwocie 558,90zł , odpowiadającej 35% udział w przewidywanych kosztach ogrzewania za ten okres.

Mają powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 §1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w całości i zasądził od D. P. (2) i D. P. (1) solidarnie na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w O. kwotę 1 788,48zł, wraz z ustawowymi odsetkami od 1 czerwca 2012r. tj. od dnia żądania zapłaty , a w pozostałym zakresie powództwo co do pozostałych kosztów centralnego ogrzewania oddalił jako nieuzasadnione, zaś co do pozostałych składników czynszu jako nieudowodnione. .

W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako niezasadną.

Zmiana rozstrzygnięcia, co do żądania głównego wymagała także korekty w zakresie rozstrzygnięcia o kosztach procesu. Dokonując tego rozstrzygnięcia w oparciu o przepis art. 100k.p.c. Sąd uwzględnił, iż ostatecznie powódka przegrał sprawę w 70 % i w takim zakresie winna partycypować w kosztach tak sądowych, wyłożonych w toku procesu z sum Skarbu Państwa jak i w kosztach procesu, poniesionych przez stronę przeciwną. A ponieważ pozwani przegrali spór w 30%. , to i w takim rozmiarze obowiązani są ponieść koszty zaistniałe w związku z tym procesem.

Na koszty sądowe złożyło się wyłożone tymczasowo z sum Skarb Państwa – Sądu Rejonowego w Końskich wynagrodzenie biegłego K. S. w ogólnej kwocie 1533,30 złotych. Mając na uwadze powyżej wskazany wynik sporu, pozwani zostali obciążeni solidarnie kwotą 459,99 zł; - co stanowi 30% kwoty (...),30, zaś powódka - kwotą 1073,31 zł., - co stanowiąca 70% z kwoty 1533,30zł .

Te same proporcje przyjęto do obliczenia należnych kosztów procesu , na które po stronie powoda złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 294zł., koszty zastępstwa procesowego ustalone na kwotę 1200zł stosownie do § 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, Dz. U. 2013, poz. 490, powiększone o opłatę od pełnomocnictwa w kwocie 17zł., oraz uiszczona i wykorzystana w sprawie zaliczka w kwocie 400zł., zaś po stronie pozwanych należność z tytułu zastępstwa procesowego ustalona podobnie ja w wypadku strony powodowej w stawce podstawowej na kwotę 1200zł , powiększona o opłatę od pełnomocnictwa w kwocie 17zł, wynagrodzenie pełnomocnika za udział w postępowaniu zażaleniowym w kwocie 300zł. oraz wydatki pełnomocnika w kwocie 958zł. W tym miejscu wskazać należy, iż Sąd Okręgowy, wbrew wywodom strony pozwanej uznał , iż brak jest podstaw do podwyższania stawki podstawowej wynagrodzenia pełnomocnika przewidzianej w powołanym powyżej rozporządzeniu. W szczególności, w ocenie Sądu Okręgowego nie przemawia za tym ani przedmiot sporu, ani też przebieg postępowania.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd orzeł na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 391§ 1 k.p.c. , uwzględniając powyżej wskazany wynik sporu.

Koszty poniesione przez powoda, który przegrał sprawę w 70 % wyniosły 894 zł, a złożyło się na nie wynagrodzenie pełnomocnika (600 zł) i opłata od apelacji (294 zł.). Koszty pozwanych zostały wskazane w spisie kosztów (k. 440) na ogólna kwotę 1554,12 zł, w tym koszty zastępstwa procesowego w podwójnej stawce podstawowej tj. 1200zł oraz wydatki tego pełnomocnika w kwocie 354,12zł , przy czym Sąd Okręgowy podobnie jak w wypadku kosztów postępowania przed Sądem pierwszej instancji uznał za zasadne przyznanie pełnomocnikowi wynagrodzenia w stawce podstawowej tj. 600 zł., a nie dwukrotnie zwiększonej. Po zastosowaniu w/w proporcji i wzajemnym skompensowaniu należnych stronom kosztów zasądzono od powódki na rzecz pozowanych kwotę jak w punkcie III sentencji.

SSO Sławomir. Buras SSO Elżbieta Ciesielska SSR (del.) Hubert Wicik