Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Renata Lech

Protokolant: st. sek. sąd. Anna Owczarska

po rozpoznaniu w dniu 1 października 2015r. w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w G.

przeciwko K. K.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 1 kwietnia 2015r. sygn. akt I C 208/14 upr

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 sentencji w ten sposób, iż powództwo oddala;

2.  uchyla pkt 2 i 3 zaskarżonego wyroku;

3.  zasądza od powoda (...) z siedzibą w G. na rzecz pozwanego K. K. kwotę 1.150,00 zł (jeden tysiąc sto pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSO Renata Lech

Na oryginale właściwy podpis

Sygn. akt II Ca 596/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2015 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim I Wydział Cywilny zasądził od pozwanego K. K. na rzecz powoda (...)z siedzibą w G. kwotę 5 377,33 zł (pięć tysięcy trzysta siedemdziesiąt siedem 33/100 złotych) wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od dnia 22.05.2013 r. do 01.04.2015 r.; płatność zasądzonej kwoty rozłożył na 12 równych rat po 448,11 zł (czterysta czterdzieści osiem 11/100 złotych) każda, płatnych do 15-tego każdego miesiąca począwszy od uprawomocnienia się wyroku wraz z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat oraz zasądził od pozwanego K. K. na rzecz powoda (...) z siedzibą w G. kwotę 1 486,00 zł (jeden tysiąc czterysta osiemdziesiąt sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy oparł się na następujących ustaleniach faktycznych:

W dniu 7 marca 2008 r. K. K. zawarł z (...) Bank S.A. umowę kredytu ratalnego na zakup towarów numer (...). Przedmiotem umowy był kredyt na cele konsumpcyjne w wysokości 1.449,00 zł, płatny miesięcznie w 6 ratach kredytowych w kwocie 262,50 zł w terminie do 5-tego dnia miesiąca począwszy od dnia 05 kwietnia 2008 r. oraz kredyt odnawialny na cele konsumpcyjne w wysokość 1.000 zł płatny do 8 dnia miesiąca.

Zawierając umowę, z której wynika dochodzone pozwem roszczenie, pozwany zgodził się na wszystkie jej postanowienia, w tym na warunki dotyczące naliczania odsetek oraz kosztów monitoringu i czynności windykacyjnych.

K. K. wyraził w umowie zgodę na przystąpienie do pakietu ubezpieczeniowego (...) w ramach umowy zawartej między (...) Bank S.A. a (...) S.A.

Zgodnie z Warunkami Ubezpieczenia Grupowego posiadaczy kart kredytowych na wypadek utraty pracy ((...)/(...)) przedmiotem ubezpieczenia było ryzyko utraty pracy przez ubezpieczonego na podstawie stosunku pracy lub stosunku służbowego. W przypadku utraty pracy przysługuje świadczenie miesięczne wypłacane przez zakład ubezpieczeń osobie uprawnionej.

K. K. nie wywiązał się z zobowiązania.

(...) Bank S.A. dokonał połączenia transgranicznego ze spółką (...) (Spółka Akcyjna) z siedzibą w P., Oddział w Polsce z siedzibą w W., poprzez przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej ( (...) Bank S.A.) na spółkę przejmującą. Połączenie zostało dokonane ze skutkiem na dzień 31 grudnia 2009 roku.

W dniu 27.04.2012 r. (...) Bank S.A. zawarł umowę przelewu wierzytelności z (...) z siedzibą w G.. Przedmiotem umowy była również wierzytelność przysługująca w stosunku do K. K..

Łączna wysokość zadłużenia K. K. na dzień 21 maja 2013 r. obejmuje kwotę 3.340,1 1 zł tytułem kapitału, kwotę 1.767,04 zł tytułem odsetek oraz kwotę 270,18 zł tytułem kosztów. Cała kwota zadłużenia wynosi: 5.377,33 zł.

K. K. uzyskuje miesięczny dochód w wysokości 509 zł na rękę po potrąceniu przez komornika należności alimentacyjnych. Za mieszkanie płaci 473 zł miesięcznie.

Sąd Rejonowy zważył, iż zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2 k.c.). Na skutek przelewu wierzytelność cedenta (dotychczasowego wierzyciela) przechodzi na cesjonariusza (nabywcę wierzytelności) w takim stanie, w jakim dotychczas istniała. Zasadniczo cesja nie wpływa na kształt wierzytelności, zmienia się jedynie podmiot uprawniony do żądania świadczenia.

Pozwany nie kwestionował przelewu wierzytelności.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, iż pozwany zalega z zapłatą kwoty 5.377.33 zł. Pozwany był zobowiązany do spłacania udzielonego kredytu wraz z przyznanym limitem. Pozwany podnosił, iż kredyt posiadał ubezpieczenie na wypadek utraty pracy przez kredytobiorcę. Z ustalonego stanu faktycznego wynika jednak, iż umowa ubezpieczenia zawarta w ramach grupowego ubezpieczenia posiadaczy kart kredytowych na wypadek utraty pracy stanowiła umowę odrębną od umowy kredytu, a w jej warunkach brak jest postanowienia o spłacie przez ubezpieczyciela zaciągniętego przez kredytobiorcę kredytu w przypadku utraty pracy. Wskazać należy przy tym, iż stosunek ubezpieczeniowy między pozwanym a ubezpieczycielem nie stanowił przedmiotu niniejszego postępowania, zatem Sąd pominął w tym zakresie okoliczności, na które powoływał się pozwany.

Innymi słowy, uwadze pozwanego uszło to, że żaden z punktów umowy ubezpieczenia nie nakazywał ubezpieczycielowi, który de facto nie jest stroną niniejszego postępowania, zapłaty rat kredytu i innych zobowiązań względem poprzednika prawnego powoda, czyli banku. Zupełnie inną rzeczą jest to, że pozwany rzeczywiście ubezpieczony w Spółce (...) Oddział w Polsce nie uzyskał ewentualnie należnego mu świadczenia z uwagi na brak doręczenia temu podmiotowi żądanych przez ubezpieczyciela dokumentów, (...) Spółka (...) wskazała wprost w żądanej przez sąd informacji. Należy wskazać, ze przy ewentualnym ziszczeniu się warunków' wskazanych w umowie ubezpieczenia, które predysponują wypłatę odszkodowania przez Spółkę (...), pozwanemu może przysługiwać roszczenie do tego ubezpieczyciela.

Na tej podstawie Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5.377,33 zł. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c, zgodnie z żądaniem powoda.

Zgodnie z art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie.

Z uwagi na sytuacje materialną i rodzinną pozwanego, Sąd uznał, iż w niniejszej sprawie zachodzą takie szczególne okoliczności. Skoro po zajęciach komorniczych pozwany uzyskuje dochód w kwocie 509 zł, a za czynsz za wynajmowane mieszkanie uiszcza 473 złote, to zdecydowanie nad tym problemem należało się pochylić i rozstrzygnąć jak w punkcie drugim uzasadnianego wyroku. Na podstawie art. 320 k.p.c. Sąd płatność zasądzonej kwoty rozłożył na 12 równych rat po 448,11 zł każda, płatnych do 1 5-tego każdego miesiąca począwszy od uprawomocnienia się wyroku wraz z odsetkami ustawowymi w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat. O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany, reprezentowany w toku postępowania przez pełnomocnika adwokata M. M., zaskarżając orzeczenie w całości.

Skarżący na podstawie art. 368 § 1 pkt. 2 k.p.c. w zw. z art. 505 ⁹ § 1(1) ust. 1 i 2 k.p.c. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

naruszenie przepisów prawa procesowego, które miało wpływ na teść zaskarżonego wyroku, a mianowicie:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na niewszechstronnym rozważeniu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a to poprzez niewłaściwe uznanie, że ze zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności umowy rozporządzającej sprzedaży wierzytelności (której poświadczona za zgodność kopia znajduje się na k. 66 - 69 akt) oraz z wyciągu z załącznika umowy sprzedaży wierzytelności (k. 73), wynika że powodowi przysługuje wierzytelność dochodzona niniejszym pozwem w wysokości wskazanej w pozwie, w sytuacji gdy z dokumentów tych nie wynika aby powód nabył dochodzona wierzytelność od poprzedniego wierzyciela oraz nie wynika z nich w jakiej wysokości była rzekomo nabyta wierzytelność przez stronę powodową;

a w konsekwencji naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:

- 353 § 1 k.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dochodzonej kwoty w sytuacji gdy powód nie udowodnił, że przysługuje mu dochodzone roszczenie ani w jakiej jest ono wysokości.

Podniósł zarzut przedawnienia całego dochodzonego roszczenia.

Apelujący na podstawie art. 368 § 1 pkt. 5 k.p.c. w zw. z art. 386 § 4 k.p.c. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie apelacji z uwagi na bezzasadność podniesionych w niej zarzutów oraz zasądzenie kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się do podniesionych w apelacji zarzutów, należy w pierwszej kolejności ocenić zarzuty naruszenia przepisów prawa procesowego, gdyż zarzut naruszenia prawa materialnego może być prawidłowo oceniony wyłącznie na tle prawidłowo ustalonego stanu faktycznego.

Sąd Okręgowy uznał za niezasadny zarzut art. 233 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na niewszechstronnym rozważeniu materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a to poprzez niewłaściwe uznanie, że ze zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności umowy rozporządzającej sprzedaży wierzytelności (której poświadczona za zgodność kopia znajduje się na k. 66 - 69 akt) oraz z wyciągu z załącznika umowy sprzedaży wierzytelności (k. 73), wynika że powodowi przysługuje wierzytelność dochodzona niniejszym pozwem w wysokości wskazanej w pozwie, w sytuacji gdy z dokumentów tych nie wynika aby powód nabył dochodzona wierzytelność od poprzedniego wierzyciela oraz nie wynika z nich w jakiej wysokości była rzekomo nabyta wierzytelność przez stronę powodową.

W żadnej mierze nie można podzielić tych argumentów. W ocenie Sądu Okręgowego nie ma żadnych podstaw by podważać zarówno skuteczność umowy cesji wierzytelności, jak i wysokość dochodzonego pozwem roszczenia, gdyż przedłożona przez powoda umowa zawarta z poprzednim wierzycielem wraz z pełną dokumentacją kredytową, jak i wyciąg z umowy cesji wierzytelności wraz z wyciągiem z załącznika, są dowodami wiarygodnymi. Wprawdzie dokument w postaci wyciągu z ksiąg rachunkowych ma walor dokumentu prywatnego, jednakże w zestawieniu w przywołanymi wyżej dokumentami w pełni dowodzi skuteczność przelewu wierzytelności. Powód przedłożył także dokumenty świadczące o podejmowanych przez wierzyciela czynnościach zmierzających do zaspokojenia roszczenia, w tym bankowy tytuł egzekucyjny, postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu z dnia 24 maja 2011r., wniosek o wszczęcie egzekucji z dniu 12 lipca 2011r., postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z dnia 27 kwietnia 2012r.

Wobec powyższego zarzut naruszenia przez Sąd I instancji art. 233 k.p.c. należało uznać za chybiony.

Sąd Okręgowy uznał natomiast zasadność podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia roszczenia objętego żądaniem pozwu. Zarzut ten nie został zgłoszony w toku postępowania przed Sądem I instancji, jednakże jak zasadnie wskazuje apelujący, zarzut ten dotyczy sfery prawa materialnego, a nie procesowego ani faktów, dlatego też może być podniesiony na każdym etapie postępowania, w tym także w toku postępowania apelacyjnego.

Wierzytelność objęta niniejszym procesem, jak wynika z bankowego tytułu egzekucyjnego oraz załączonego do pozwu dokumentu – wyciągu z załącznika nr 1 do umowy cesji wierzytelności (k. 73) oraz dokumentu w postaci umowy łączącej pozwanego z poprzednikiem prawnym powoda wynika z umowy o kredyt ratalny na zakup towarów oraz o limit i kartę kredytowa (k. 55-57). Podzielając zaprezentowany w apelacji pogląd, należy uznać, iż do tego rodzaju roszczeń nie ma zastosowania ogólna reguła z art. 118 k.c., określająca terminy przedawnienia. Oceny powyższego zarzutu należy dokonywać w kontekście regulacji prawnej zawartej w ustawie z dnia 12 września 2002r. o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz. U z 2002r. Nr 144, poz. 1204). Zgodnie z art. 6 powyższej ustawy roszczenia z tytułu umów o elektroniczny instrument płatniczy przedawniają się z upływem lat dwóch. Wprawdzie powyższa ustawa nie obowiązuje od sierpnia 2013r., jednakże art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 12 lipca 2013r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U z 2013r., poz. 1036), która to ustawa uchyliła ustawę z 2002r., stanowi, iż do przedawnienia roszczeń z tytułu umów o elektroniczny instrumenty płatniczy, powstałych do dnia wejścia niniejszej ustawy i nieprzedawnionych do tego czasu, stosuje się przepisy dotychczasowe.

W świetle załączonych do pozwu dokumentów należy uznać, iż roszczenia (...) Bank S.A. powstały przed tym terminem, wobec powyższego podlegają dwuletniemu okresowi przedawnienia. Odwołując się do treści będącej źródłem zobowiązania umowy, rozważenia wymaga od jakiej daty należy liczyć bieg terminu przedawnienia, co jest szczególnie istotne wobec podniesienia przez pełnomocnika powoda w odpowiedzi na apelację zarzutu, iż na skutek podejmowanych przez wierzyciela czynności doszło do przerwania biegu terminu przedawnienia. Pełnomocnika powoda wskazał, iż bieg terminu przedawnienia został przerwano kolejno przez następujące czynności wierzyciela: złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu w dniu 23 marca 2011r., nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 24 maja 2011r., złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji w dniu 12 lipca 2011r., umorzenie postępowania egzekucyjnego postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2012r. oraz złożenie pozwu w niniejszej sprawie w dniu 22 maja 2013r. Wszystkie powyższe czynności wierzyciela zostały udokumentowane załączonymi do pozwu dokumentami.

Sąd Okręgowy podziela jednakże argumentację pozwanego, iż wszystkie powyższe czynności podjęte przez wierzyciela w celu dochodzenia i zaspokojenia roszczenia, zostały zainicjowane już po upływie 2-letniego okresu przedawnienia roszczenia, nie mogły zatem doprowadzić do przerwania jego biegu w rozumieniu art. 123 k.c. i 124 k.c.

Z zapisu § 1 zawartej pomiędzy pozwanym a (...) BANK S.A. umowy o kredyt ratalny i limit i kartę kredytową wynika, iż bank udzielił pozwanemu kredytu, którego spłata miała nastąpić w sześciu ratach kredytowych poczynając od dnia 5 kwietnia 2008r. Natomiast zgodnie z zapisem § 2 ust. 3 umowy umowa kredytowa zawarta została na okres tylu miesięcy od dnia jej zawarcia, w ilu miesięcznych ratach kredyt powinien zostać spłacony. Wobec powyższego należy uznać, iż umowa została zawarta na okres sześciu miesięcy, tj. do dnia 5 października 2008r. Zatem po upływie lat dwóch od tej daty roszczenie z tego tytułu uległo przedawnieniu. Na podstawie powyższej umowy bank udzielił także pozwanemu limitu na karcie płatniczej oraz wydał kartę. Zgodnie z zapisem § 7 umowy limit udzielany jest na okres 11 miesięcy z możliwością przedłużenia na dalsze okresy, przy czym brak jest jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego, aby doszło do przedłużenia tegoż limitu na karcie. Jeżeli za datę zawarcia umowy i początek obowiązywania przyznanego limitu przyjmiemy datę 26 lutego 2008r. widniejący przy podpisie pozwanego pod umową, to należy uznać, iż limit ten przyznany został na 11 miesięcy, tj. do 26 stycznia 2009r. i od tej daty należy liczyć dwuletni okres przedawnienia. Jeżeli natomiast za datę zawarcia umowy i początek obowiązywania przyznanego limitu przyjmiemy datę 7 marca 2009r. widniejący przy podpisie upoważnionego do zawierania umów pracownika banku, to należy uznać, iż limit ten przyznany został na 11 miesięcy, tj. do 7 lutego 2009r. i od tej daty należy liczyć dwuletni okres przedawnienia. Zatem najpóźniej roszczenie to uległo przedawnieniu z dniem 8 lutego 2011r. W czasie biegu terminu przedawnienia nie została podjęta przez wierzyciela żadna czynność, o której stanowi art. 123 k.c., która mogłaby skutkować przerwaniem biegu przedawnienia.

Wobec powyższego, należy uznać, iż podnosząc zasadny zarzut przedawnienia, pozwany na mocy art. 117 § 2 k.c. skutecznie uchylił się od obowiązku zaspokojenia roszczenia powoda.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w pkt 1 w ten sposób, iż powództwo oddalił oraz uchylił rozstrzygnięcie zawarte w pkt 2 i 3 orzeczenia.

O kosztach procesu za instancję odwoławczą Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c., zasądzając kwotę 1.150,00 zł, w tym kwotę 250,00 zł tytułem opłaty sądowej od apelacji oraz kwotę 900,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego ustaloną na podstawie § 6 pkt 4 w zw. z § 13 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie…..(Dz. U z 2013r. poz. 461).

SSO Renata Lech

Na oryginale właściwy podpis