Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 26 lipca 2013r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił wniosek powoda (...) (...)Funduszu (...) Funduszu (...) w W. o zawieszenie postępowania w sprawie przeciwko pozwanemu B. K. o zapłatę i umorzył postępowanie.

W uzasadnieniu wskazał, że powód wystąpił z ruszczeniem w elektronicznym postępowaniu upominawczym, w którym Sąd Rejonowy w Lublinie uznał, że brak było podstaw do wydania nakazu zapłaty i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu według właściwości ogólnej. Zarządzeniem sędziego Przewodniczącego zobowiązano powoda do usunięcia braków formalnych pozwu, w tym wskazania w terminie dwutygodniowym aktualnego adresu zamieszkania pozwanej – pod rygorem umorzenia postępowania. W zakreślonym terminie powód nie wskazał takiego adresu, a jedynie złożył wniosek o zawieszenie postępowania w sprawie. Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że brak wskazania aktualnego adresu zamieszkania pozwanego nie daje podstaw do zawieszenia postępowania (zgodnie z art.177ò1 pkt 6 kpc), a uzasadnia umorzenie postępowania w sprawie na podstawie z art.505 ³⁷ kpc (zaskarżone postanowienie wraz z uzasadnieniem – k. 38).

W zażaleniu na postanowienie powód domagał się uchylenia zaskarżonego postanowienia.

Skarżący twierdził w istocie, że brak wskazania aktualnego adresu strony pozwanej w dwutygodniowym terminie nie daje podstawy do umorzenia postępowania, a jedynie do jego zawieszenia w ramach art.177ò1 pkt 6 kpc (zażalenie – k.40 i 41).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie powoda podlegało uwzględnieniu. Z aktualnej treści art. 505 ³⁷ ò1 kpc wprowadzonej przez art.1 pkt 8 ustawy z dnia 10.05.2012r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 654 z 2013r.), która weszła w życie z dniem 07.07.2013r., wynika kiedy jest możliwe umorzenie postępowania uproszczonego. Wśród przyczyn wprost wymienionych ustawodawca nie przewidział braku aktualnego adresu zamieszkania względnie pobytu strony pozwanej. Jednak zgodnie z art.2 tej ustawy zmieniającej do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie tej ustawy, a więc także przedmiotowego postępowania, stosuje się przepisy dotychczasowe, a więc i art. 505 ³⁷ ò1 kpc. Nie zmienia to jednak postaci rzeczy, bowiem ten przepis w dotychczasowej treści także nie dawał podstaw do umorzenia postępowania uproszczonego z powodu braku wskazania przez powoda aktualnego adresu zamieszkania strony pozwanej. W dokonanej zmianie przepisu należy upatrywać jedynie doprecyzowania jego treści, a to w związku z różną praktyką jego stosowania przez sądy powszechne.

Analiza przepisów dotyczących elektronicznego postępowania upominawczego prowadzi do wniosku, że ustawodawca wybrał zasadę pełnej kontynuacji tego postępowania. Wynika to z nałożenia na sąd elektroniczny obowiązku przekazania sprawy do sądu rejonowego właściwości ogólnej w przypadku braku podstaw do wydania nakazu zapłaty (art.505 ³³ ò1 kpc), gdy zachodzą podstawy do uchylenia nakazu zapłaty z urzędu (art.505 ³⁴ ò1 kpc) i gdy pozwany w sposób prawidłowy złożył sprzeciw od nakazu zapłaty (art.505 ³⁶ ò1 kpc). Nadto z nałożenia na sędziego przewodniczącego w sądzie, do którego sprawa została przekazana, obowiązku wezwania powoda do usunięcia braków formalnych pozwu oraz jego uzupełnienia, w sposób odpowiedni dla postępowania, w którym sprawa zostanie rozpoznana (jak stanowił art.505 ³⁷ ò1 kpc, przed zmianą wprowadzoną przepisami w/w ustawy z dnia 10.05.2013r.). Z tego ostatniego uregulowania wnosić należało, że jeżeli braki formalne pozwu złożonego uprzednio w elektronicznym postępowaniu upominawczym zostaną usunięte i zostanie on uzupełniony, to sprawa otrzyma dalszy swój bieg w sądzie właściwości ogólnej i zostanie rozpoznana bądź to w postępowaniu uproszczonym (art.505 ^1-14 kpc) bądź w postępowaniu zwykłym. Pamiętać jednak należy, że w tych postępowaniach – wbrew ocenie Sądu Rejonowego - nie jest brakiem formalnym pozwu wadliwe wskazanie adresu pozwanego czy też jego nieaktualność, a jedynie brak wskazania adresu w ogóle (tj. wbrew wymogom art.126ò2 kpc w związku z art.187ò1 kpc). Ta zasadnicza różnica wynika stąd, że brak wskazania w pozwie adresu pozwanego nie pozwala nadać mu dalszego biegu, a więc wszcząć postępowania, bo sąd nie wie gdzie przesłać odpis pozwu. Sama zaś wadliwość adresu pozwanego, o czym Sąd zazwyczaj dowiaduje się przy próbie doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, nie stanowi zatem przeszkody do wszczęcia postępowania, ale do jego kontynuacji, przez co może uzasadniać jedynie jego zawieszenie (na podstawie art.177ò1 pkt 6 kpc). To oznacza, że skoro pozew złożony uprzednio w elektronicznym postępowaniu upominawczym zawierał adres pozwanego, który okazał się nieaktualny, to wezwanie skierowane do powoda w tym postępowaniu z żądaniem wskazania aktualnego adresu zamieszkania względnie pobytu pozwanego należało opatrzyć rygorem zawieszenia postępowania (na podstawie art.177ò1 pkt 6 kpc), a nie rygorem jego umorzenia (z art. 505 ³⁷ ò1 kpc, przed zmianą). Rygor przewidziany w tym ostatnim przepisie znajdował zastosowanie tylko w sytuacji, gdy pozew zawierał braki formalne (opisane w art.126 kpc w związku z art.187 kpc), gdy do pozwu nie zostało dołączone pełnomocnictwo (jak wymaga art.89ò1 kpc) czy dokument uzasadniający umocowanie do działania w trybie przewidzianym w art.68 kpc.

W tym stanie rzeczy Sąd odwoławczy uznał, że umorzenie postępowania uproszczonego przez Sąd Rejonowy na podstawie art. 505 ³⁷ ò1 kpc nie było uzasadnione, podobnie jak i odmowa jego zawieszenia. Dlatego też dokonał zmiany zaskarżonego postanowienia poprzez jego uchylenie w całości (na podstawie art.386ò1 kpc w związku z art.397ò2 i art.13ò2 kpc kpc). Rozważenie zawieszenia postępowania w sprawie należało pozostawić Sądowi I instancji, który – przed jego podjęciem - może poczynić dodatkowe czynności wyjaśniające, jeżeli uzna, że zachodzi taka potrzeba.