Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek

Sędzia SO Magdalena Balion - Hajduk (spr.)

SR del. Maryla Majewska - Lewandowska

Protokolant Dominika Tarasiewicz

po rozpoznaniu w dniu 2 kwietnia 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. G.

przeciwko B. D. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Rybniku

z dnia 12 listopada 2014 r., sygn. akt I C 305/11

1.  prostuje oczywiste niedokładności zawarte:

a)  w punkcie 3 w ten sposób, że po słowach 2.400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) zamiast przyimka „z” wpisać spójnik „oraz”;

b)  w punkcie 4 w ten sposób, że po słowach 2.400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) zamiast przyimka „z” wpisać spójnik „oraz”;

2.  oddala apelację;

3.  przyznaje adwokatowi S. D. (D.) od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Rybniku) kwotę 1.476 zł (tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć), w tym kwotę 276 zł (dwieście siedemdziesiąt sześć złotych) podatku od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu powodowi w postępowaniu odwoławczym;

4.  przyznaje adwokat A. P. od Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Rybniku) kwotę 1.476 zł (tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć), w tym kwotę 276 zł (dwieście siedemdziesiąt sześć złotych) podatku od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu pozwanej w postępowaniu odwoławczym.

SSR del. Maryla Majewska – Lewandowska SSO Leszek Dąbek SSO Magdalena Balion - Hajduk

Sygn. III Ca 124/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Rybniku zasądził od pozwanej B. D. (2) na rzecz powoda K. G. kwotę 24 244,10 zł z ustawowymi odsetkami od 7 lutego 2012 roku oraz orzekł o kosztach procesu. Sąd Rejonowy ustalił, że K. G., B. D. (2), J. H., W. M. pracowali wspólnie w obsłudze stacji kolejowej w S.. Pozwana przedstawiając współpracownikom swoją trudną sytuację majątkową, prosiła ich o wsparcie materialne, namawiając ich do zaciągania we własnym imieniu wielu pożyczek w bankach. Środki z tych pożyczek przekazywane były pozwanej, a ta zobowiązywała się to spłacenia należności we własnym zakresie. Po jakimś czasie pozwana wpadła w spiralę zadłużenia i kolejnymi pożyczkami zaciąganymi przez współpracowników spłacała poprzednie zobowiązania. W ramach tego mechanizmu pozwana zwróciła się do powoda o zawarcie umowy pożyczki gotówkowej, która została zawarta w L. Banku w dniu 21 listopada 2008 roku na kwotę 24 040,94 zł. Z tych środków kwota 3000 zł została przelana bezpośrednio na konto pozwanej, a reszta środków przeznaczona została na spłatę wcześniejszych pożyczek zaciągniętych przez powoda dla pozwanej. Przy podpisywaniu umowy jako adres korespondencyjny wskazano adres pozwanej. Początkowo raty spłacane były terminowo, jednak współpracownicy zorientowawszy się w jej sytuacji i mechanizmie działania odmówili zaciągania dalszych pożyczek i pozwana z początkiem 2009 roku straciła możliwość spłacania zobowiązań. Na dzień 15 kwietnia 2009 roku do wpłaty z tej umowy pozostała kwota 24 244,10zł. Powód wezwał pozwaną do spłaty zadłużenia i złożył zawiadomienie o popełnieniu przez pozwaną przestępstwa. Policja postanowieniem z 18 czerwca 2009 roku umorzyła dochodzenie wobec braku ustawowych znamion czynu zabronionego. W innych sprawach o sygn. I C 367/09 i II C 52/11 zapadły wyroki, na mocy których pozwana zobowiązana została do zwrotu powodowi środków uzyskanych z pożyczek zaciągniętych przez powoda na jej rzecz. Sąd Rejonowy wskazał, że strony łączyła umowa pożyczki i na mocy art. 720 k.c. pozwana winna powodowi zwrócić jej niespłaconą część. Sąd uznał, iż skoro powód przekazał pozwanej środki uzyskane z zawartej przez niego z bankiem umowy pożyczki gotówkowej, pozwana winna wywiązać się zaciągniętego zobowiązania wobec powoda. Kiedy tego nie zrobiła, bank skierował swoje roszczenie do powoda, który w całości uregulował zadłużenie. Sąd Rejonowy odsetki zasądził od daty doręczenia pozwu na mocy art. 481 k.c.

Od wyroku apelację złożyła pozwana, zarzucając naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 233 § 1 k.p.c. przez oparcie ustaleń faktycznych na zeznaniach świadków z N. K., W. M., J. H. i W. G. a także powoda, w sytuacji gdy świadkowie nie byli obecni przy zawieraniu umów pożyczek przez powoda z L. Bankiem i pozwaną oraz nie posiadali w tym zakresie żadnej wiedzy, zaś zeznania powoda były wewnętrznie, zarzuciła sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych z treścią zgromadzonego w z materiału dowodowego polegającą na przyjęciu, że pozwana nakłoniła powoda do zawarcia umowy pożyczki i że otrzymał kwotę pożyczki przelana na tzw. rachunki techniczne w sytuacji, gdy pozwana nie wiedziała, że powód zawarł taka umowę, zarzuciła naruszenie art. 6 k.c. przez jego niezastosowanie i pominięcie, że powód nie wykazał, by przekazał pozwanej środki pozyskane z wcześniejszych kredytów oraz naruszenie przepisów § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez przyznanie kosztów pomocy prawnej świadczonej z urzędu wysokości stawki minimalnej za prowadzenie niniejszej sprawy z pomniejszeniem jej o podatek VAT, w sytuacji gdy zgodnie z powyższym rozporządzeniem wynagrodzenie podwyższa się o podatek.

Pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości oraz przez przyznanie ze środków Skarbu Państwa pozwanej wynagrodzenia wraz z podatkiem VAT oraz zasądzenie na rzecz pełnomocnika pozwanej kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu przed sądem drugiej instancji ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów pomocy prawnej świadczonej powodowi z urzędu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zarzuty apelacji nie znajdują potwierdzenia w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Sąd Okręgowy ustalenia te podziela i przyjmuje za własne, jak podziela również przyjętą przez Sąd Rejonowy podstawę prawną rozstrzygnięcia. W niniejszej sprawie na podstawie materiału dowodowego składającego się głównie z zeznań świadków oraz powoda ustalono, że pozwana nakłoniła pozwanego do zaciągnięcia pożyczek w tajemnicy przed innymi z osobami. Strony nie spisały żadnej umowy, jedynym śladem na zawarcie takiej umowy jest adres pozwanej wskazany przez powoda w umowie z L. Bankiem. Z zeznań świadków wynika w jaki sposób działała pozwana, nakłaniając swoich kolegów z pracy do zaciągania pożyczek, co w korelacji z zeznaniami powoda daje taki stan faktyczny jaki ustalił Sąd Rejonowy. Nie można zgodzić się zarzutami apelacji, iż powód nie wykazał swojego roszczenia, a ustalenia sądu są sprzeczne z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego. Należy podkreślić, iż w związku z art. 74 § 2 k.c. fakt dokonania czynności prawnej w postaci umowy pożyczki został uprawdopodobniony za pomocą pisma - był to właśnie adres pozwanej wskazany w umowie pożyczki gotówkowej zawartej z bankiem, co pozwoliło Sądowi Rejonowemu na poczynienie dalszych ustaleń oparciu o zeznania świadków. Rację ma skarżąca, iż świadkowie ci nie byli obecni przy zawieraniu umowy między stronami, ale z ich zeznań tak jak to wskazał sąd pierwszej instancji wynika jak działała pozwana, jak namawiała swoich kolegów do zawierania umów na swoją rzecz. Ich zeznania wraz z zeznaniami powoda jasno wskazują na intencje pozwanej i znajdują potwierdzenia w ustaleniach Sądu Rejonowego także w innych sprawach, które toczyły się z powództwa powoda przeciwko pozwanej, a także w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym przez Policję, a które co prawda zakończyło się umorzeniem postępowania, ale ustaliło, że powód zaciągał dla na rzecz pozwanej umowy pożyczki z bankiem, którą ta miała spłacać.

Sąd Okręgowy, mając powyższe na uwadze na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako nieuzasadnioną oraz w oparciu o art. 350 § 1 k.p.c. sprostował oczywiste niedokładności zawarte w rozstrzygnięciach o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej powodowi i pozwanej z urzędu w taki sposób, aby było jasne, iż przyznana kwota 2400 zł powinna być powiększona o podatek od towarów i usług. Sąd Okręgowy przyznał również pełnomocnikom obu stron wynagrodzenie za świadczoną pomoc z urzędu w postępowaniu odwoławczym w kwocie po 1476 zł obejmującą podatek od towarów i usług.