Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód R. P. pozwem złożonym w dniu 17 września 2015r. wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego względem córki N. P., ustalonego na kwotę po 400 zł miesięcznie wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 22 kwietnia 2013r. w sprawie I RC 49/13 oraz o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu.

Żądanie uzasadnił tym, że pozwana nie jest zainteresowana nauką i uzyskiwaniem dochodu. Stwierdził, że pozwana uczęszcza do szkoły w systemie zaocznym tylko po to, by uzyskiwać alimenty, a ma możliwość podjęcia pracy. Podkreślił, że pozwana wcześniej porzucała dwukrotnie szkołę (technikum gastronomiczne i zawodową szkołę gastronomiczną). Wskazał, że pozwana ma roczne dziecko i mogłaby na nie uzyskiwać alimenty, jak i korzystać z pomocy społecznej w zakresie zasiłków celowych i okresowego z powodu bezrobocia i dopłaty do kosztów zamieszkiwania, których nie pokrywa. Dodał, że pozwana robi sobie tatuaże oraz niewłaściwie odnosi się do ojca. Zaznaczył, że alimenty są dużym obciążeniem dla powoda, gdyż uzyskuje dochody od 1.900 do 2.200 zł w zależności od nadgodzin, a ponosi koszty: czynszu 190 zł, energii elektrycznej 100 zł, telewizji 21,50 zł, telewizji kablowej 123 zł, leków i witamin 70 zł, raty kredytu 100 zł.

Pozwana N. P. wniosła o oddalenie powództwa (k. 13 i 14).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana N. P., urodzona (...) w S., pochodzi z małżeństwa R. P. i B. P., rozwiązanego przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 22 kwietnia 2013 r. w sprawie I RC 49/13.

W wyroku tym zasądzono tytułem alimentów od R. P. na rzecz małoletniej N. P. kwotę po 400 zł, płatną do rąk jej matki do 10-go każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności każdej z rat, poczynając od prawomocności wyroku.

Powód R. P., z zawodu elektromechanik, miał wówczas 39 lat. Poza córką N. nie miał innych osób na utrzymaniu. Zatrudniony był w Przedsiębiorstwie Produkcyjno – Handlowym (...) na stanowisku spawacza, za wynagrodzeniem netto 2.168,10 zł.

Mieszkał z żoną i córką w S. przy ul. (...) w lokalu mieszkalnym o powierzchni 67 m, podzielonym na dwa oddzielne z osobnymi wejściami z klatki schodowej, przy czym zajmował 2 mniejsze pokoiki, kuchnie i łazienkę, a B. P. wraz z małoletnią córką zajmowały 2 większe pokoje z przejściową kuchnią i łazienką. Powód ponosił wszelkie koszty utrzymania mieszkania, w tym części zajmowanej przez żonę i córkę. W zamian nie płacił alimentów na rzecz córki. Dawał jej kieszonkowe w kwocie 50 zł, które następnie obniżył do kwoty 30 zł miesięcznie z powodu wagarowania.

B. P. miała wtedy 45 lat. Pracowała w ZPC (...) za wynagrodzeniem 1.500 zł. Leczyła się z powodu guzów tarczycy.

Małoletnia N. P. miała ponad 16 lat. Nie miała problemów ze zdrowiem. Uczęszczała do pierwszej klasy Technikum Technologii Żywienia Społecznego Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w S. przy ul. (...). Sprawiała problemy wychowawcze – opuszczała zajęcia bez usprawiedliwienia. Na zakończenie pierwszego semestru miała kilka ocen niedostatecznych. Przerwała naukę w drugim semestrze. Miała dwa tatuaże na ramieniu i na łokciu.

dowód: akta sprawy I RC 49/13 Sądu Okręgowego w Słupsku.

Od września 2013 r. małoletnia N. P. była uczennicą pierwszej klasy Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w S. przy ul. (...). Uczyła się zawodu kucharza. W dniu 4 listopada 2013 r. została z nią rozwiązana umowa o pracę i nie mogła kontynuować nauki. Szkoła zawiadomiła tut. Sąd o fakcie niewypełniania przez N. P. obowiązku nauki.

Od dnia 01 marca 2014 r. N. P. podjęła naukę w Liceum Ogólnokształcącym dla Dorosłych (...).

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 18 marca 2014 r. w sprawie III Nkd 22/14 zastosowano wobec nieletniej N. P. środek wychowawczy w postaci nadzoru kuratora sądowego w związku z demoralizacją, polegającą na tym, że nie realizuje obowiązku nauki.

W trakcie trwania nadzoru kuratora sądowego nieletnia nie kontynuowała nauki z powodu ciąży i narodzin córki A. w dniu 2 września 2014 r.

W dniu 4 grudnia 2014 r. N. P. ukończyła 18 lat i nie podlegała obowiązkowi nauki, zatem postanowieniem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 12 stycznia 2015 r. uchylono środek wychowawczy stosowany wobec nieletniej N. P. i umorzono postępowanie wykonawcze.

dowód: akta sprawy III Nw 58/14 Sądu Rejonowego w Słupsku.

Powód R. P. ma obecnie 41 lat. Pozostaje w nieformalnym związku, ale nie mieszka z partnerką. Ma problemy ze zdrowiem. Choruje na astmę i łuszczycę. Na leki wydaje 30 zł miesięcznie. Kupuje maści, które kosztują 60 zł za tubę i wystarczają na 2 miesiące.

W styczniu 2015 r. zmienił pracę, po czym ponownie zatrudnił się w PPH (...) w C. od dnia 12 maja 2015 r. na stanowisku spawacza. Netto zarabia: w lipcu 2.674,19 zł, w sierpniu 2.553,68 zł, we wrześniu 2.760,51 zł. Do pracy dojeżdża samochodem i wydaje ok. 100 zł miesięcznie na dojazdy do pracy.

Kupił 20-letni samochód, na który wziął pożyczkę w banku w wysokości 2.500 zł. Spłaca ją w ratach po 100 zł.

Nadal mieszka w tym samym mieszkaniu. Koszty czynszu i telewizji kablowej płaci z byłą żoną po połowie, czyli po 270 zł. Każde z nich płaci osobno za zużycie energii elektrycznej, a powód po ok. 80 zł co 2 miesiące. Wspólnie dokonują zakupu opału. Powód musi oddać byłej zonie 500 zł za opał. Fizycznie płatności za mieszkanie w łącznej wysokości dokonuje R. P.. Należność od B. P. (270 zł) powód potrąca z alimentów pozwanej, gdyż takie ustalenia były poczynione z B. P., jak pozwana jeszcze była małoletnia. Od momentu pełnoletniości pozwanej tj. od 4 grudnia 2014 r. pozwana kwituje powodowi odbiór alimentów w kwocie 400 zł, chociaż faktycznie otrzymywała i otrzymuje od powoda 130 zł miesięcznie.

dowód: zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach – k. 12, zeznania powoda – k. 13v. i 14, częściowo zeznania pozwanej – k. 14v.

Obecnie pozwana N. P. ma niecałe 19 lat. Jest panną. Nie ma wyuczonego zawodu. Nie pracuje. Wychowuje czternastomiesięczną córkę A. P.. Ojciec małoletniej A. płaci alimenty na jej rzecz w kwocie 250 zł miesięcznie. N. P. pobiera zasiłek rodzinny na córkę w kwocie 77 zł. Ani pozwana, ani jej córka nie mają problemów ze zdrowiem. Nie posiadają majątku.

Pozwana jest słuchaczką trzeciego semestru AP Edukacja - Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych w S.. Po raz ostatni do tej szkoły została przyjęta w dniu 10 lutego 2015 r. na drugi semestr. Do szkoły uczęszczała systematycznie i zdała wszystkie egzaminy semestralne. Uzyskuje dobre oceny. Płaci czesne w kwocie 100 zł za semestr. Naukę pozwana powinna ukończyć w czerwcu 2017 r.

Nauka odbywa się w systemie zaocznym co dwa tygodnie w soboty od godziny 8.00 do godziny 16.15 i w niedziele od godziny 15.30.

Pozwana ukończyła kurs przedłużania rzęs i uzyskała w dniu 28 października 2015 r. certyfikat.

Pozwana wraz z córką zamieszkują w części mieszkania matki pozwanej i z nią. Okresowo, pod koniec 2014 r. do kwietnia 2015 r., pomieszkiwały u ojca małoletniej A. ze względu na zimno w mieszkaniu rodziców pozwanej przy ul. (...). Wtedy pozwana od ojca otrzymywała 130 zł, a od matki 300-400 zł.

dowód: zaświadczenie ze szkoły – k. 7 i 10 , harmonogram zajęć – k. 11, certyfikat ukończenia kursu okazywany na rozprawie w dniu 5 listopada 2015 r., opisany w protokole rozprawy – k. 13, zeznania pozwanej – k. 13v.-14.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest niezasadne.

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci przewidziany w art. 133 § 1 k.r. i op. trwa do czasu uzyskania przez dziecko możliwości samodzielnego utrzymania się, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania. Wygasa natomiast z chwilą osiągnięcia przez dziecko odpowiedniego stopnia fizycznego i umysłowego rozwoju, potrzebnego do usamodzielnienia się i do uzyskania środków utrzymania z własnej pracy i z własnych zarobków. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 listopada 1994r. w sprawie III CKN 217/97 wskazał, iż obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie ogólnego obowiązku troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy zawodowej (art. 96 k.r. i op.). Obowiązek ten nie jest ograniczony przez żaden sztywny termin, a w szczególności – przez termin dojścia przez alimentowanego do pełnoletniości. Nie jest także związany ze stopniem wykształcenia w tym sensie, że nie ustaje z chwilą osiągnięcia przez alimentowanego określonego stopnia podstawowego lub średniego wykształcenia. Jedyną miarodajną okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko może utrzymać się samodzielnie.

Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się (art. 133 § 3 k. r. i op.).

Pozwana N. P., zdaniem Sądu, nie osiągnęła jeszcze samodzielności życiowej. Po ukończeniu gimnazjum podjęła dalszą naukę w dwóch szkołach ponadgimnazjalnych, w których uczyła się zawodu kucharza, a następnie, jeszcze jako małoletnia zapisała się do AP Edukacja Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych w S., którą z powodzeniem kontynuuje. Naukę w tej szkole przerwała z powodu ciąży i urodzenia córki, przed ukończeniem 18 roku życia. Od lutego 2015 r. pozwana nie ma przerwy w nauce. Uzyskuje dobre wyniki. Niedawno ukończyła kurs przedłużania rzęs, organizowany przez szkołę.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 08 sierpnia 1980r. w sprawie III CRN 144/80 wskazał, że rodzice nie są obowiązani dostarczać środków utrzymania dziecku, które będąc już przygotowane należycie do wykonywania przez nie odpowiedniego dla niego zawodu podejmuje dla podniesienia swych kwalifikacji dalsze kształcenie się, ale w nauce się zaniedbuje, nie robi należytych postępów, nie otrzymuje obowiązujących zaliczeń, nie zdaje w terminie przepisanych egzaminów, a zwłaszcza jeżeli z własnej winy powtarza lata nauki wskutek tego nie kończy edukacji w przewidzianym programem okresie. Zdaniem Sądu, pozwana zaniedbywała naukę już w trakcie sprawy rozwodowej rodziców, mając 16 lat do 18 roku życia. Od lutego 2015 r. pozwana nie zaniedbuje nauki, godząc ją z obowiązkami rodzicielskimi wobec małoletniej swojej córki.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 listopada 1997r. w sprawie III CKN 257/97 wskazał, iż przy orzekaniu o obowiązku alimentacyjnym rodziców wobec dzieci, które osiągnęły pełnoletniość, brać należy także pod uwagę, czy wykazują one chęć dalszej nauki oraz czy ich osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie przez nie nauki.

Pozwana wykazuje chęci do dalszej nauki; podnosi kwalifikacje na kursach zawodowych. Nauka w trybie zaocznym daje potencjalne możliwości zarobkowania, ale w przypadku pozwanej, która nie ma zawodu i nie ukończyła jeszcze szkoły średniej, a która jest młodą matką, w obecnych realiach na rynku pracy ma znikome możliwości zarobkowe. Wbrew twierdzeniom pozwanego, jego sytuacja finansowa nie jest zła. Pozwany nadal pracuje u tego samego pracodawcy, uzyskując dochód netto o ok. 400-600 zł wyższy niż w toku sprawy rozwodowej, w zależności od miesiąca. Powinien zatem nadal wspierać finansowo pozwaną, która od dłuższego czasu wykazuje chęć do dalszej nauki i uzyskuje dobre wyniki, tym bardziej że poza pozwaną nie ma innych osób na utrzymaniu.

W tym stanie rzeczy, w oparciu o treść art. 133 § 1 i art. 133 § 3 k.r. i op. a contrario Sąd Rejonowy w Słupsku wyrokiem z dnia 5 listopada 2015 r. oddalił powództwo.