Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 września 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 września 2015r. w O.

sprawy z odwołania Z. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania Z. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 6.05.2014r. znak (...)

orzeka:

1. zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje Z. P. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 1.02.2014r. do dnia 7.06.2015r., a na okres od dnia 8.06.2015r. do dnia 31.12.2016r. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;

2. stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt III U 526/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6.05.2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. odmówił Z. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Z. P. decyzję powyższą zaskarżyła, wnosząc od niej do protokołu odwołanie.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania w całości podnosząc, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS odwołująca nie została uznana za niezdolną do pracy.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce ustalił następujący stan faktyczny:

Z. P. w okresie od 7.10.1999r. do 30.09.2001r. była uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. W dniu 7.02.2014r. zwróciła się do ZUS z wnioskiem o ponowne ustalenie jej uprawnień do renty. Wobec powyższego została skierowana na badania do lekarza orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 27.02.2014r. stwierdził, że odwołująca nie jest niezdolna do pracy. Od powyższego orzeczenia Z. P. złożyła sprzeciw, wobec czego sprawa została skierowana do rozpoznania przez Komisję Lekarską ZUS, która orzeczeniem z dnia 17.04.2014r. ustaliła, że Z. P. nie jest niezdolna do pracy. Wobec powyższego ZUS decyzją z dnia 6.05.2014r. odmówił Z. P. przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Ostrołęce zważył co następuje:

Odwołanie Z. P. jest zasadne i zostało uwzględnione.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące przesłanki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a jego niezdolność do pracy powstała w okresach przewidzianych w ustawie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania. W myśl art. 58 ust. 1 pkt 5 powoływanej ustawy warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, o którym mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2 ustawy, uważa się za spełniony, jeżeli ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat, jeśli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Przy czym zgodnie z ustępem 2 tegoż przepisu okres ten winien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy.

Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera art. 12 ust.1-3 powoływanej ustawy, który stwierdza, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

W świetle cytowanych wyżej przepisów zasadniczą kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie, od której zależała skuteczność odwołania Z. P. , było ustalenie czy jest ona niezdolna do pracy.

Na tę okoliczność Sąd dopuścił w sprawie dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych. Biegli z zakresu ortopedii, chorób wewnętrznych i kardiologii w złożonej opinii, po przeprowadzeniu badania odwołującej oraz zapoznaniu się z dokumentacją medyczną dotyczącą stanu jej zdrowia, rozpoznali u niej cukrzycę typu 2 leczoną insuliną i doustnymi lekami p. cukrzycowymi, nadciśnienie tętnicze bez niewydolności narządowej, chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z dyskopatią odcinków szyjnego i lędźwiowo- krzyżowego bez upośledzenia funkcji narządu ruchu oraz otyłość. Wskazując na powyższe biegli nie stwierdzili u odwołującej niezdolności do pracy. Zdaniem biegłych stwierdzone u odwołującej schorzenia nie powodują upośledzenia funkcji ustroju w stopniu uniemożliwiającym wykonywanie poprzedniego zatrudnienia. Wskazali, że odwołująca wymaga rygorystycznego przestrzegania diety oraz stałego leczenia farmakologicznego. W związku z 2 krotnym przebytym leczeniem w oddziale psychiatrycznym oraz stałym leczeniem w (...), zdaniem biegłych koniecznym jest powołanie biegłego psychiatry w celu pełnej oceny zdolności do pracy skarżącej. W odrębnie wydanej opinii biegli z zakresu neurologii i diabetologii rozpoznali u odwołującej cukrzycę typu 2 leczoną metodą skojarzoną insuliną i lekami doustnymi, nadczynność tarczycy, nadciśnienie tętnicze, polincuropatię czuciową w okresie wstępnym w przebiegu cukrzycy, kamicę pęcherzyka żółciowego, przewlekły zespół bólowy w odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa w przebiegu zmian zwyrodnieniowych, otyłość i depresję oraz podali, że stwierdzone u odwołującej się schorzenia i stopień ich klinicznego nasilenia powodują częściową niezdolność do pracy zarobkowej do 31.12.2016r. W uzasadnieniu podali, że badana jest z kilkunastoletnim wywiadem cukrzycy typu 2. Początkowo leczona lekami doustnymi. Obecnie od 3 lal przyjmuje insulinę w dobowej dawce około 82-90 jednostek oraz Metfomax 3 x 850 mg. Z analizy dzienniczka samokontroli glikemii wynika, że poziomy glikemii wahają się w granicach 250 tng% - 410 mg%. Nie była hospitalizowana z
powodu cukrzycy. W badaniu neurologicznym stwierdzono przeczulicę w zakresie obu stóp, ale bez ubytków czuciowych, bez zaburzeń przepływu krwi w tt. grzbietowych stóp i piszczelowych tylnych, bez zaników mięśniowych, z zachowaną funkcją stania na palcach i piętach z wydolnym chodem. Odruchy głębokie kolanowe z zakresu kończyn dolnych zachowane, słabsze odruchy
skokowe. Zgłaszane dolegliwości bólowe w obrębie kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego poza objawami lokalnymi nie dają zespołów korzeniowych ani cech uszkodzenia obwodowego układu nerwowego. Nadciśnienie tętnicze jest dobrze kontrolowane, nie wpływa na opiniowanie. Nadczynność tarczycy wymaga kontynuacji leczenia farmakologicznego. W opinii uzupełniającej z dnia 22.04.2015r. biegli doprecyzowali, że odwołująca jest częściowo niezdolna pracy od stycznia 2014r. do 31.12.2016r.

Organ rentowy w piśmie z dnia 16.02.2015r. wskazał, że podziela wnioski opinii biegłych z zakresu z ortopedii, kardiologii i specjalisty chorób wewnętrznych, natomiast kwestionuje opinię biegłych z zakresu neurologii i diabetologii. Zdaniem organu rentowego w opinii nie opisano znacznego ograniczenia sprawności uniemożliwiającego prace na poziomie kwalifikacji. Odwołująca odmiennie niż organ rentowy wniosła o uwzględnienie korzystnej dla niej opinii drugiego zespołu biegłych.

Z uwagi na powyższe oraz podnoszoną przez biegłych zasadność powołania w przedmiotowej sprawie biegłego z zakresu psychiatrii, Sąd postanowieniem z dnia 11.06.2015r. dopuścił dowód z opinii biegłych z zakresu psychiatrii i medycyny pracy, którzy w wydanej opinii rozpoznali u odwołującej stan po udarze niedokrwiennym mózgu, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę t.2 leczoną metodą skojarzoną insuliną i lekami doustnymi, polineuropatię czuciową w okresie wstępnym w przebiegu cukrzycy, nadczynność tarczycy, przewlekły zespół bólowy w odcinku szyjnymi lędźwiowym kręgosłupa w przebiegu zmian zwyrodnieniowych, kamicę pęcherzyka żółciowego, uporczywe zaburzenia nastroju – dystymię, miażdżycę i otyłość. Zdaniem biegłych powyższe schorzenia i stopień ich zaawansowania spowodowały częściową niezdolność do pracy od
stycznia 2014r. do dnia 07.06.2015r., a następnie całkowitą niezdolność do pracy od dnia 08.06.2015r. do 31.12.2016r. W uzasadnieniu opinii biegli wskazali, że badana z wywiadem nadciśnienia tętniczego i cukrzycy t.2 z rozpoznaniem stanu po udarze niedokrwiennym mózgu. Hospitalizowana w Oddziale (...) w (...) Szpitalu (...) w dniach od 8.06.2015r. do 22.06.2015r. z powodu udaru niedokrwiennego mózgu, nadciśnienia
tętniczego, cukrzycy t.2 - DLHG + insulinoterapia, nadczynności tarczycy, zaburzeń depresyjnych. Z epikryzy karty informacyjnej wynika, że pacjentka została przyjęta do Oddziału Neurologicznego z powodu wystąpienia przed czterema dniami poprzedzającymi hospitalizację, po nocy, zaburzeń mowy, osłabienia prawych kończyn i zaburzeń równowagi. Przy przyjęciu z dyzartrią, lekkim niedowładem i ataksją prawych kończyn górnych i prawych kończyn dolnych. Pacjentka upominana i edukowana nie przestrzega diety cukrzycowej. Wypisana do domu w stanie ogólnym dobrym, z lekkim niedowładem prawostronnym. Obraz MRI głowy z dnia 10.06.2015r. przemawia za równoczasowymi zmianami niedokrwiennymi zarówno w fazie ostrej jak i przewlekłej w obrębie pnia mózgu i konaru środkowego móżdżku po stronie lewej. Przedmiotowo mowa niewyraźna (pozostałość afazji po udarze niedokrwiennym mózgu), lekki niedowład prawostronny kończyn prawych. Chód oszczędzający, utyka na kończynę dolną prawą. Badanie ECHO serca z dnia 12.06.2015r. - norma EF- 60%. Badanie Holter EKG z dnia 08.06.2015r. - rytm zatokowy 59 -105/min (śred. 73/min). VE (1), SVE (13) w tym 1 SVT. Konsultacja kardiologiczna z dnia 19.06.2015r. - pacjentka wyrównana krążeniowo. Rozpoznano cukrzycę t.2, leczoną metodą skojarzoną insuliną i lekami doustnymi. Cukrzyca t.2 powikłana polineuropatią czuciową w okresie wstępnym w przebiegu cukrzycy. Cukrzyca t.2 leczona od około 2000r., badana stosuje insulinę i doustne leki przeciwcukrzycowe. Pozostaje pod opieką Poradni Diabetologicznej, gdzie rozpoznano cukrzycę t.2, insulinoterapia, powikłana neuropatią, hiperlipidemia. Cukrzyca powikłana neuropatią obwodową - pieczenie i bóle stóp - zaświadczenie z (...) z dnia 22.01.2014r. Cukrzyca niewyrównana metabolicznie - IiBAlC - 10,0%. Z analizy historii choroby z Poradni Diabetologicznej od dnia 15.05.2012r., wynika, że występuje niedowład i pieczenie stóp, poziom glukozy 109 - 200mg/dl, wpis z dnia 15.12.2012r. W dniu 02.04.2013r. -
cukier 227-240, 332-388mg/dl. W dniu 24.06.2013r. odnotowano, że pacjentka nadal skarży się na pieczenie stóp, cukier 164 -190-220mg/dl. W dniu 02.12.2013r. zapisano, że zgłasza skargi na pieczenie stóp w nocy, utrzymują się zaburzenie czucia, rozpoznano – neuropatię obwodową. W dniu 22.01.2014r. glukoza 248 - 300, 220, 250-300mg/dl. Opiniowana wymaga kontynuacji leczenia w Poradni Diabetologicznej i przestrzegania diety. Biegli lekarze sądowi wskazali, że zgadzają się z opinią biegłych z dziedziny neurologii i diabetologii z dnia 8.11.2014r. i z dnia 22.04.2015r., k- 36-39 i 68-70 akt, gdzie stwierdzono, że cukrzyca t.2 z powikłaniami cukrzycowymi, zmianami we włóknach nerwowych w postaci polineuropatii cukrzycowej powoduje częściową niezdolność do pracy od stycznia 2014r. Biegli uważają, że kolejnym powikłaniem cukrzycy t.2 w przebiegu makroangipatii, nadciśnienia i miażdżycy jest stan po udarze niedokrwiennym mózgu. Stan zdrowia odwołującej znacznie się pogorszył od czerwca 2015r. Aktualnie wnioskodawczyni oczekuje na wizytę w Poradni Neurologicznej. Badana wymaga rehabilitacji. W związku z powyższym biegli uznali, iż schorzenia i stopień ich zaawansowania powodują częściową niezdolność do pracy od stycznia 2014r. do dnia 07.06.2015r., a następnie schorzenia spowodowały całkowitą niezdolność do pracy od dnia 08.06.2015r. do 31.12.2016r. Przeciwwskazana ciężka i średniociężka praca fizyczna, dźwiganie ciężarów, praca na wysokości i przy maszynach w ruchu. Rozpoznany przewlekły zespół bólowy w odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa w przebiegu zmian zwyrodnieniowych wymaga dalszego leczenia w Poradni Neurologicznej i Rehabilitacyjnej. Wnioskodawczyni oczekuje na wyjazd do sanatorium w lipcu 2015r. Rozpoznano nadczynność tarczycy. Badana wymaga kontynuacji leczenia w Poradni Endokrynologicznej. Rozpoznano uporczywe zaburzenia nastroju - dystymia. W obrazie klinicznym - uporczywe zaburzenia nastroju o typie dystymii, z przewlekle miernie obniżonym nastrojem, z okresowo nakładającymi się zaburzeniami nastroju o charakterze epizodów depresyjnych. Nie obserwowano objawów o charakterze psychotycznym, objawów otępiennych, objawów głębokiej depresji. W ostatnim czasie przebyła udar niedokrwienny mózgu. Jednak rozpoznanie organicznych zaburzeń nastroju wymaga dalszej obserwacji stanu klinicznego, w chwili obecnej nie obserwuje się klinicznej manifestacji objawów o charakterze organicznym. Ocena psychologiczna z dnia 12.06.2015r. wykazała obniżony poziom pamięci świeżej i operacyjnej. Leczona z powodu zaburzeń depresyjno - lękowych. MMS +24(26)pkt. Pacjentka poddana terapii psychologicznej - terapia psychologiczna w dniu 22.06.2015r. Badana wymaga dalszego leczenia w (...).

Do powyższej opinii żadna ze stron nie zgłosiła zastrzeżeń. Organ rentowy w piśmie z dnia 27.08.2015r. wskazał, że z uwagi na nowe okoliczności w sprawie – udar mózgu w czerwcu 2015r. opinię przyjmuje do wiadomości. Pełnomocnik ZUS na rozprawie w dniu 17.09.2015r. oświadczył, że cofa wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego zespołu biegłych, a wobec treści ostatniej opinii rozstrzygnięcie sprawy pozostawia do uznania Sądu.

W ocenie Sądu na uwzględnienie zasługiwały opinie drugiego, a w szczególności trzeciego zespołu biegłych. Podkreślić należy, że wydane one zostały przez biegłych lekarzy o specjalnościach odpowiednich do ujawnionych wcześniej u odwołującej jednostek chorobowych, po dokonaniu analizy zebranej w sprawie dokumentacji medycznej, przeprowadzeniu wywiadu oraz badań odwołującej. Zarówno rozpoznanie, jak i wnioski, jakie znajdują się w obu opiniach są zbieżne, spójne i logiczne. Rozbieżności w obu opiniach wynikały jedynie z pojawienia się nowych okoliczności w sprawie. Już bowiem po wydaniu opinii przez drugi zespół biegłych nastąpiło kolejne pogorszenie stanu zdrowia odwołującej w związku z przebytym w czerwcu 2015r. udarem niedokrwiennym mózgu, który spowodował aktualnie całkowitą niezdolność do pracy. Okoliczności tej, jak wskazano wyżej nie kwestionował też organ rentowy.

W takim stanie rzeczy w ocenie Sądu Okręgowego w pełni zasadne jest przyjęcie, że odwołująca w okresie od stycznia 2014r. do dnia 7.06.2015r. była częściowo niezdolna do pracy, natomiast od 08.06.2015r. do 31.12.2016r. jest całkowicie niezdolna do pracy.

Odwołująca spełnia też wszystkie pozostałe warunki wymagane do nabycia prawa do renty, określone w art. 57 ust. 1 pkt. 2 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Odwołująca pozostawała w ubezpieczeniu do 31.12.2013r. z tytułu umowy zlecenia (vide zaświadczenie z dnia 8.01.2014r. akta rentowe), jej niezdolność do pracy powstała więc w okresie nie dłuższym niż 18 miesięcy od ustania ubezpieczenia. Odwołująca spełnia też wymóg posiadania 5 letniego okresu ubezpieczenia w ostatnim 10 – leciu liczonym zarówno od daty powstania niezdolności, jak też daty złożenia wniosku o świadczenie ( vide karta przebiegu zatrudnienia – akta rentowe).

Biorąc pod uwagę powyższe Sąd w oparciu o art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i w pkt. 1 wyroku przyznał Z. P. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 01.02.2014r. do 07.06.2015r., a na okres od 8.06.2015r. do 31.12.2016r. z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Zgodnie z treścią art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd był zobowiązany, przyznając odwołującej prawo do renty, do zamieszczenia z urzędu w sentencji wyroku rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego odnośnie do nieustalenia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji tj. zarówno przyznającego prawo do świadczenia, jak też jego brak ( vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.04.2010 roku, II UK 330/09, LEX 604220). W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie brak było podstaw do obciążenia odpowiedzialnością organu rentowego za nieprzyznanie odwołującej prawa do renty już na etapie postępowania przed ZUS. Kwestia oceny czy odwołująca jest niezdolna do pracy wymagała przeprowadzenia szerszego postępowania dowodowego w tym powołania biegłych. Ponadto odwołująca na etapie postępowania sądowego przedłożyła nową dokumentację medyczną, która nie była znana organowi rentowemu. Z tych względów orzeczono jak w pkt. 2 wyroku.