Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy IV Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Roger Michalczyk - sprawozdawca

Sędziowie SO Włodzimierz Hilla

SO Małgorzata Lessnau - Sieradzka

Protokolant sekr. sądowy Dominika Marcinkowska

przy udziale Antoniny Kasprowicz-Czerwińskiej Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Bydgoszczy

po rozpoznaniu dnia 14 października 2015 r.

sprawy R. C. s. S. i W. ur. (...) w R.

oskarżonego z art. 115 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych

i A. G. s. E. i K. ur. (...) w B.

oskarżonego z art. 115 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 14 maja 2015 r. sygn. akt IX K 267/14

zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uniewinnia oskarżonych od przypisanego im czynu; koszty procesu ponosi Skarb Państwa.

sygn. akt IV Ka 760/15

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Bydgoszczy, wyrokiem z 14 maja 2015r., sygn. akt IX K 267/14:

1.  oskarżonych R. C. i A. G. uznał za winnych tego, że w miesiącu kwietniu 2011 r. w D., działając wspólnie i w porozumieniu, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, prowadząc wspólnie działalność gospodarczą o nazwie Wydawnictwo (...) s.c. z siedzibą w B., nie mając do tego uprawnień i nie podając nazwiska twórcy utworu, rozpowszechnili w postaci opracowania, cudzy utwór, tj. mapę powiatu (...) autorstwa G. M. w ten sposób, że bez zgody twórcy wykorzystali obraz kartograficzny powiatu (...) o wartości 2.383,33 zł., należący do G. M., nanosząc na niego zmiany, po czym takie opracowanie opublikowali w wydawnictwie o tytule „Powiat (...). Informator turystyczny” Wydawnictwa (...) s.c. i nakład przekazali Starostwu Powiatowemu w D., tj. występku z art. 115 ust. 2 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych i art. 116 ust. 1 i 2 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 58 § 3 k.k. w zw. z art. 116 ust. 2 Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych w zw. z art. 11 § 3 kk wymierza każdemu z oskarżonych karę grzywny w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych po 30 (trzydzieści) złotych każda stawka;

2.  kosztami procesu obciążył oskarżonych po połowie i wymierzył im opłatę w kwocie po 150 (sto pięćdziesiąt) zł.

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca oskarżonych, który zaskarżył wyrok w całości i na podstawie art. 438 pkt 2, 3 i kpk zarzucił:

I.  obrazę przepisów postępowania tj. art. 410 kpk poprzez pominięcie przy wydaniu orzeczenia ujawnionych na rozprawie dowodów z wiadomości e-mail z dnia 5, 8 oraz 13 kwietnia 2011 roku, a także pisma Starosty (...) z 13 kwietnia 2011 roku, co mogło mieć wpływ na treść wyroku poprzez: uznanie winy oskarżonych w zakresie rozpowszechnienia utworu w postaci mapy powiatu (...) bez podania danych twórcy podczas gdy Naczelnik Wydziału (...) (...) i (...) w Starostwie Powiatowym w D. – L. S. reprezentująca władze starostwa (zamawiającego dzieło w postaci informatora) dostarczyła wykonawcy informatora turystycznego materiały, w tym mapę do opracowania, a następnie poleciła zamieścić w informatorze zapis: „Publikacja powstała na podstawie materiałów Starostwa Powiatowego w D.”;

II.  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na dowolnym ustaleniu, że oskarżeni wiedzieli, iż prawa autorskie do utworu w postaci mapy powiatu (...) posiada G. M., a nie Towarzystwo(...), co mogło mieć wpływ na treść wyroku poprzez przyjęcie przez sąd meriti, że oskarżeni dopuścili się czynu zarzucanego im w akcie oskarżenia umyślnie i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej;

III.  błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, polegający na dowolnym ustaleniu, w oparciu o zeznania świadka M. O., że w dniu 17 lutego 2011r. przedstawiciel Wydawnictwa (...) s.c. rozmawiał z G. M. w sprawie udzielenia przez niego autorskiej zgody na opublikowanie mapy powiatu (...) co mogło mieć wpływ na treść wyroku poprzez dowolne przyjęcie przez sąd meriti, iż oskarżeni wiedzieli o prawach autorskich G. M.;

IV.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegający na dowolnym ustaleniu bez podania ku temu jakichkolwiek przesłanek, iż oskarżeni w popełnieniu czynu stypizowanego w art. 115 ust. 2 i 116 ust. 2 ustawy prawo autorskie i prawa pokrewne działali wspólnie i w porozumieniu, co mogło mieć wpływ na treść wyroku poprzez odgórne przyjęcie winy obu oskarżonych tylko z tego powodu, że wspólnie prowadzili działalność gospodarczą w postacie spółki cywilnej (...).

W oparciu o powyższe zarzuty domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, ewentualnie zmiany wyroku i uniewinnienia oskarżonych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonych była zasadna i skutkować musiała zmianą zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie obu oskarżonych.

W ocenie Sądu Okręgowego w toku postępowania przed Sądem I instancji zgromadzono wszystkie niezbędne dowody potrzebne do wydania prawidłowego rozstrzygnięcia, ale nie zostały one prawidłowo ocenione przez Sąd Rejonowy, co w efekcie doprowadziło do nietrafnych ustaleń dotyczących sprawstwa oskarżonych. Sąd I instancji dopatrzył się w zachowaniu oskarżonych umyślnego działania w zamiarze bezpośrednim (str. 11 – 12 uzasadnienia). Za takim stanowiskiem, zdaniem Sądu Rejonowego, przemawiać miała analiza zeznań świadków G. M. i M. O., a w szczególności opisywana przez tych świadków rozmowa z 17 lutego 2011r. przedstawiciela Wydawnictwa (...) s.c. z G. M. na temat jego zgody na wykorzystanie przygotowanej przez niego mapy powiatu (...). Sąd Rejonowy, choć nie wprost, wskazuje, iż osobą, która miała rozmawiać z G. M. był oskarżony C. przytaczając w uzasadnieniu fragment zeznań M. O. (str. 6 uzasadnienia). Przypomnieć należy, że obaj oskarżeni w swoich wyjaśnieniach stanowczo zaprzeczyli temu, aby rozmawiali z G. M.. Rację miał skarżący wywodząc, iż zeznania M. O. złożone 3 lata po zdarzeniu nie pozwalały na czynienie kategorycznych ustaleń dotyczących osoby, która odwiedziła go 17 lutego 2011r. Zdawał sobie z tego sprawę Sąd Rejonowy pisząc, iż M. O. odwiedził przedstawiciel (...) s.c. (str. 3 uzasadnienia). Rzecz jednak w tym, iż Sąd Rejonowy nie dysponował żadnym dowodem wskazującym na to, iż oskarżeni wiedzieli o tym, jak przebiegała rozmowa telefoniczna z G. M. i wiedzieli o tym, iż nie wyraził on zgody na wykorzystanie w pracach przygotowywanych przez (...) stworzonej przez niego wcześniej mapy powiatu (...). Sąd I instancji z góry założył, że oskarżeni taką wiedzę posiadali. Podobnie, jak słusznie zauważył skarżący, stwierdzenie Sądu I instancji, iż oskarżeni działali ze sobą wspólnie i w porozumieniu, w realiach niniejszej sprawy oparte zostało o to, iż oskarżeni prowadzili wspólnie działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. W uzasadnieniu wydanego orzeczenia próżno dopatrywać się stanowiska Sądu I instancji tłumaczącego to, dlaczego uznał on , iż oskarżeni „działali wspólnie i w porozumieniu”. W ocenie sądu odwoławczego, Sąd Rejonowy przyjął założenie, że skoro oskarżeni prowadzili spółkę cywilną (...) to ponoszą wszelką, także karną odpowiedzialność związaną z działalnością tej spółki. Tak jednak nie jest. Należy zauważyć, co wynika choćby z wyjaśnień oskarżonego R. C. (k. 216), iż spółka w tamtym czasie zatrudniała 8 przedstawicieli handlowych, którzy byli wysyłani do D. w celu zawierania umów handlowych. Nie można wykluczyć, iż któryś z przedstawicieli (a nie oskarżonych) rozmawiał telefonicznie z G. M. 17 lutego 2011r., a jeżeli tak, to nie ma żadnego dowodu na to, iż poinformował o treści tej rozmowy któregoś z oskarżonych (oskarżeni zaprzeczyli, aby zostali o tym poinformowani). Z zeznań L. S. (k. 235-236v.) i znajdującej się w aktach dokumentacji mailowej (k. 18 – 23, 180-182) nie wynika to, aby szczegóły techniczne dotyczące powstającej mapy były uzgadniane z którymś z oskarżonych. Świadek L. S. wskazała, iż korespondowała w tej sprawie z jednym z pracowników (...). W tych okolicznościach nadużyciem było stwierdzenie Sądu I instancji, iż oskarżeni – pomimo braku zgody od G. M.- podjęli decyzję o wykorzystaniu stworzonej przez niego mapy powiatu (...), przypisywanie im polecenia dokonania przeróbki mapy G. M. (str. 3 uzasadnienia). Z wyjaśnień oskarżonych wynikało to, iż dowiedzieli się o naruszeniu praw autorskich po fakcie, po wydaniu mapy i ich wyjaśnienia w tej części, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego nie zostały w żaden sposób podważone. W tych okolicznościach, Sąd Okręgowy dokonał zmiany zaskarżonego wyroku i uniewinnił oskarżonych od przypisanego im czynu. O kosztach orzeczono na podstawie art. 632 pkt 2 kpk.