Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2015 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu IV Wydział Karny – Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Hanna Bartkowiak

Protokolant: asyst. sędz. J. W.

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2015 r.

sprawy M. B.

obwinionej z art.51 § 1 kw

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionej

od wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P.

z dnia 19 maja 2015 r. sygn. akt III W 58/14

1.  Na podstawie art. 104 § 1 pkt 7 kpw w zw. z art. 5 § 1 pkt 4 kpw i art. 45 § 1 kw uchyla zaskarżony wyrok i postępowanie w sprawie umarza.

2.  Na podstawie art. 118 § 2 kpw kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.

H. B.

UZASADNIENIE

M. B. obwiniono o to, że od około dwóch lat od dnia 9 listopada 2013 r. w godzinach 17.00 do 22.00 na ul. (...) poprzez odgłosy głośnej muzyki oraz krzyki instruktorów zakłócała spokój na szkodę Pani B. D., tj. o wykroczenie z art. 51 § 1 kw.

Sąd Rejonowy Poznań – Stare Miasto w P., wyrokiem z dnia 19 maja 2015 r., wydanym w postępowaniu o sygn. akt III W 58/14, uznał obwinioną M. B. za winną wykroczenia z art. 51 § 1 kw, wskazując, że miało ono miejsce w dniu 15 października 2013 r. i polegało na tym, że jako osoba odpowiedzialna za (...) tańca (...) poprzez odtwarzanie głośnej muzyki zakłóciła spokój B. D. i za to, na podstawie art. 51 § 1 kw Sąd wymierzył jej 200 zł grzywny. Orzekł również o kosztach postępowania, obciążając nimi obwinioną (k. 219-220).

Powyższe orzeczenie zaskarżył w całości obrońca obwinionej (k. 248-255 w zw. z k. 268-275).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy odniosła ten skutek, że zainicjowała postępowanie odwoławcze, w trakcie którego dostrzeżono z urzędu negatywną przesłankę postępowania, która wymusiła uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie procesu. O takie rozstrzygnięcie, poza granicami środka odwoławczego, wnosił również obrońca. Zaznaczył on jednak, że ma to nastąpić w razie nieuwzględnienia wniosku o uniewinnienie obwinionej.

Wedle art. 104 § 1 kpw sąd odwoławczy uchyla zaskarżone orzeczenie, niezależnie od granic zaskarżenia, podniesionych zarzutów i wpływu uchybienia na treść orzeczenia, jeżeli stwierdzi wystąpienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej, statuowanej tym przepisem. Jedną z takich przyczyn, zgodnie z art. 104 § 1 pkt 7 kpw, jest wystąpienie okoliczności zaliczanej do tzw. negatywnych przesłanek postępowania, określonych w art. 5 § 1 pkt 4-10 kpw. Stwierdzenie takiej przesłanki powoduje, że nie wszczyna się postępowania w sprawie o wykroczenie, a wszczęte umarza.

W rozważanym przypadku ustalono okoliczność z art. 5 § 1 pkt 4 kpw, mianowicie przedawnienie orzekania.

W tym miejscu właściwym będzie przypomnienie, że zgodnie z kategorycznym brzmieniem art. 45 § 1 kw karalność wykroczenia ustaje jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok, a jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykroczenia ustaje z upływem dwóch lat od popełnienia czynu.

Czyn będący przedmiotem oceny w sprawie został popełniony, jak wynika z ustaleń Sądu niższej instancji, w dniu 15 października 2013 r. Ponieważ postępowanie co do niego zostało wszczęte w dniu 26 kwietnia 2014 r. (k. 33), wydłużony termin przedawnienia orzekania upłynął w dniu 15 października 2015 r.

Stwierdziwszy powyższe, Sąd Okręgowy dostrzegł, że apelujący podniósł w pierwszej kolejności konkretne zarzuty natury procesowej. Wyraził przy tym pogląd, że jego mandantka nie popełniła wykroczenia, gdyż jej zachowanie nie miało charakteru wybryku. W tej sytuacji Sąd odwoławczy uwzględnić musiał regułę, że przedawnienie orzekania nie stoi na przeszkodzie uniewinnieniu obwinionego w sytuacji przewidzianej w art. 62 § 3 kpw. To jest w razie ustalenia negatywnych przesłanek procesowych określonych przepisami art. 5 § 1 pkt 1 lub 2 kpw. Istotne jest jednak, że może to uczynić tylko wtedy, gdy kwestie istnienia czynu, jego znamion i odpowiedzialności obwinionego nie wymaga dalszego dowodzenia. To jest, gdy od razu – w oparciu o akta sprawy, bez przeprowadzenia dalszego postępowania dowodowego, dochodzi do przekonania, że czyn nie zaistniał, że w zachowaniu obwinionego brak jest znamion czynu jako wykroczenia czy wreszcie, że brak jest winy obwinionego (por. postanowienie SN z 7 czerwca 2006 r., II KK 34/06, LEX nr 192978).

Sąd Okręgowy zbadał czy w kontekście zarzutów odnoszących się do meritum skarżonego rozstrzygnięcia, podniesionych w apelacji obrońcy obwinionej, jak i wyników dotychczasowego postępowania może wchodzić w grę uniewinnienie obwinionej. Uczyniwszy to, stwierdził, że bez pogłębionego badania prawidłowości oceny materiału dowodowego, a w szczególności oceny zeznań szeregu świadków, którzy wskazywali na wysoki poziom hałasu dochodzącego z budynku zajmowanego przez obwinioną, nie było dopuszczalnym rozstrzyganie w przedmiocie sprawy. Zważyć przy tym należało, że Sąd I instancji przeprowadził postępowanie dowodowe, a w jego trakcie intensywnie badał kwestię sprawstwa i zawinienia obwinionej. Wnioski swe w tym zakresie przedstawił zaś szczegółowo w pisemnych motywach wyroku. Zestawiając wyniki postępowania pierwszoinstancyjnego ze wskazaniami apelującego, Sąd II instancji uznał, że nie ma podstaw by w okolicznościach przedmiotowej sprawy dopuszczalne było uniewinnienie obwinionej z uwagi na stwierdzenie okoliczności, o których mowa w akapicie wyżej. Analiza apelacji i jej uzasadnienia wskazuje przecież, że jej autor widzi konieczność rozszerzonego odniesienia się do okoliczności sprawy oraz ponowionej oceny zgromadzonego materiału dowodowego. To wymagałoby zaś powtórnego, pogłębionego zetknięcia się z materiałem dowodowym.

W sytuacji, gdy uniewinnienie nie jest możliwe, nie jest dopuszczalne wydanie orzeczenia innego niż umorzenie postępowania. Mając to na uwadze, Sąd odwoławczy, na podstawie art. 104 § 1 pkt 7 kpw w zw. z art. 5 § 1 pkt 4 kpw i art. 45 § 1 kw, uchylił wyrok Sądu Rejonowego i umorzył postępowanie w sprawie.

W drugim punkcie wyroku, zgodnie z art. 118 § 2 kpw, kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa. Z wnioskiem o ukaranie wystąpił bowiem oskarżyciel publiczny.

Uchylenie wyroku wiązało się z eliminacją rozstrzygnięcia w przedmiocie zasądzonych od obwinionej na rzecz B. D. kosztów procesu. Bezprzedmiotowe stało się przez to rozpoznanie podniesionego w tym zakresie zarzutu apelacji. Sąd Okręgowy zwraca jednak uwagę, że rozstrzygając w kwestii wydatków oskarżycielki posiłkowej z tytułu ustanowienia w sprawie pełnomocnika, uwzględnić należy, iż zasądzając wynagrodzenie wyższe od minimalnego należy wskazać okoliczności to uzasadniające, a związane z charakterem sprawy, zwiększonym nakładem pracy adwokata, wkładem jego pracy w przyczynienie się do wyjaśnienia sprawy i rozstrzygnięcia. Konieczne jest przy tym udokumentowanie wysokości tych kosztów przez oskarżycielkę posiłkową. W przeciwnym wypadku wysokość kosztów ustala się w oparciu o zasadę określoną § 2 ust. 2 rozporządzenia z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu - j.t. Dz.U. z 2013 r., poz. 461 (por. wyrok SA w Krakowie z 31 stycznia 2013 r., II AKa 252/12, LEX nr 1286550). W związku z powyższym, oskarżycielka posiłkowa chcąc uzyskać zwrot kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie przed Sądem I instancji, winna zwrócić się z takim wnioskiem do tegoż organu, dostosowując się do wskazanych wyżej wymogów.

H. B.