Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 października 2015r.

Sąd Rejonowy Gdańsk - Południe w Gdańsku IV Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Dorota Witkowska

Protokolant: Weronika Potorska

po rozpoznaniu w dniu 29 września 2015r. w Gdańsku

na rozprawie

sprawy z powództwa: Z. L.

przeciwko J. L. (1), P. L. i M. L.

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

I ustala, że obowiązek alimentacyjny powoda Z. L. w stosunku do pozwanych J. L. (1), P. L. i M. L. ustalony ugodą sądową zawartą przed Sądem Rejonowym Gdańsk - Południe w Gdańsku w dniu 27 sierpnia 2009r. w sprawie IVRC 332/09 wygasł z dniem 31 lipca 2014r. w całości,

II uznać koszty postępowania za uiszczone.

na oryginale właściwy podpis

IVRC 650/14

UZASADNIENIE

Powód Z. L. pozwem z dnia 31 lipca 2014r. wniósł przeciwko J. L. (1), M. L. i P. L. o uchylenie obowiązku alimentacyjnego nałożonego na niego wyrokiem Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 27 sierpnia 2009r. w sprawie IVRC 332/09 oraz o wzajemne zniesienie kosztów.

W uzasadnieniu powód wskazał, że syn J. skończył 26 lat i podjął pracę zarobkową, córka M. ukończyła 24 lata i w dniu 26 lipca 2014r. wyszła za mąż, a syn P. ma 21 lat oraz uczy się i jednocześnie pracuje.

Powód w uzasadnieniu pozwu zwrócił się także o uchylenie punktu 3 dotyczącego udziału kosztu utrzymania mieszkania (czynsz, energia i gaz) kwotą 300 zł, gdyż nie zamieszkuje od maja w lokalu.

/k. 2 pozew/

Pismem procesowym z dnia 23 lipca 2015r. (data wpływu 27 lipca 2015r.) zgłosiła przystąpienie do sprawy w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanych J. U. wnosząc o oddalenie powództwa w części obejmującej żądanie pozwu odnoszące się do punktu 3 ugody zawartej przed Sądem Rejonowym Gdańsk – Południe w Gdańsku w dniu 27 sierpnia 2009r. w sprawie IVRC 332/09 dotyczącym zobowiązania się powoda do pokrywania części kosztów utrzymania mieszkania w kwocie 300 zł miesięcznie oraz wniosła o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że ma interes prawny w przystąpieniu do sprawy, bowiem pozew dotyczy bezpośrednio jej praw z uwagi na punkt 3 ugody sądowej w sprawie IVRC 332/09, w którym powód zobowiązał się do częściowego pokrywania kosztów utrzymania wspólnego w tym czasie mieszkania w kwocie po 300 zł miesięcznie, a zobowiązanie to nie stanowiło części alimentów, do jakich powód się wówczas zobowiązał. W czasie zawierania ugody powód korzystał z mieszkania z lokalu nie ponosząc innych kosztów jego utrzymania i już w dacie zawarcia ugody, były to świadczenia należne interwenientowi ubocznemu a nie bezpośrednio pozwanym na zaspokojenie ich uzasadnionych potrzeb, co potwierdził Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku w wyroku z dnia 6 listopada 2012r. w sprawie IVRC 740/12 z powództwa J. U. przeciwko Z. L. o alimenty ustalając łączną kwotę niedostatku J. U. na kwotę w wysokości przynajmniej 639 zł i pomniejszył ją o omawianą kwotę 300 zł na koszty utrzymania mieszkania.

/k. 46-47 interwencja uboczna/

Pozwany J. L. (1) w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości w części dotyczącej jego praw. W uzasadnieniu wskazał, że obowiązek był na niego ustalany, gdy był pełnoletni i kontynuował naukę, którą kontynuuje i dopiero 30 września 2015r. ukończy III rok studiów niestacjonarnych I stopnia w W. oraz zamierza kontynuować naukę na II stopniu studiów. Wskazał także, że fakt wykonywania dorywczej pracy zarobkowej nie świadczy o tym, że jest w stanie samodzielnie się utrzymać. W końcowej części oświadczył jednak, że rezygnuje z dniem 30 września 2015r. z alimentów od powoda oraz że zobowiązanie powoda obejmujące obowiązek łożenia na częściowe pokrycie kosztów utrzymania mieszkania nie dotyczy wprost należnych mu świadczeń alimentacyjnych i dlatego odpowiedź na pozew nie obejmuje tej części powództwa, a w tym zakresie legitymację czynną posiada jego matka, J. U., która w jego imieniu zawierała ugodę.

/k. 54-56 odpowiedź na pozew/

Pozwana M. O. z domu L. wniosła w odpowiedzi na pozew o oddalenie powództwa w całości w części dotyczącej jej praw oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu wg norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że obecnie nosi nazwisko O.. W dacie, gdy obowiązek był na nią ustalany, była pełnoletnia i kontynuowała naukę. W okresie od zawarcia ugody a obecnym stanem, nie zaistniała możliwość samodzielnego utrzymania się. Pozwana nadal pobiera naukę dokładając wszelkiej staranności, by ją zakończyć z wynikiem pozytywnym i zdobyciem kwalifikacji zawodowych, a przedłużenie okresu pobierania nauki nie było zawinione, było spowodowane ciążą i urodzeniem dziecka. W dniu 30 września 2015r. pozwana kończy naukę na II roku studiów II stopnia studiów stacjonarnych, co nie jest równoznaczne ze zdobyciem zawodu i możliwością podjęcia pracy zawodowej, co nastąpi dopiero po obronie pracy magisterskiej. Przyznała, że jej mąż P. O. wprawdzie pracuje zawodowo, ale nie jest w stanie zapewnić jej w pełnym zakresie koniecznych środków utrzymania powodujących zwolnienie powoda od obowiązku alimentacyjnego, gdyż dochody męża wynoszą średnio miesięcznie 2.200 zł, a miesięczne koszty wynoszą 1.471,10 zł za wynajmem mieszkania z opłatami, telefony i paliwo do samochodu, nadto posiadają obciążenia kredytowe na nabycie podstawowego wyposażenia mieszkania i remont samochodu, który jest potrzebny do utrzymania pracy przez męża pozwanej. Rata kredytu to 700 zł.

/k. 61-62 odpowiedź na pozew/

Pozwany P. L. wniósł w odpowiedzi na pozew o oddalenie powództwa w całości w części dotyczącej jego praw oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu wg norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazał, że obowiązek był na niego ustalany, gdy był małoletni i kontynuował naukę, którą po osiągnięciu pełnoletniości kontynuuje, by zdobyć kwalifikacje zawodowe umożliwiające mu samodzielne utrzymanie się. Od października 2015r. pozwany zamierza podjąć dalszą naukę na studiach wyższych, a okoliczność, że podejmuje się prac dorywczych zarobkowych nie dowodzi, że jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Jednocześnie pozwany oświadczył, że z dniem 30 września 2015r. zrzeka się alimentów na swoją rzecz oraz oświadczył, że zobowiązanie powoda obejmujące obowiązek łożenia na częściowe pokrycie kosztów utrzymania mieszkania nie dotyczy wprost należnych mu świadczeń alimentacyjnych, w związku z czym odpowiedź na pozew i oświadczenie o rezygnacji z alimentów mnie obejmują tej części powództwa, a w tym zakresie legitymację czynną posiada jego matka– J. U., która w jego imieniu zawierała ugodę.

/k. 65-66 odpowiedź na pozew/

Na rozprawie w dniu 29 września 2015r. powód podtrzymał pozew zarzucając, że pozwani są dorośli i samodzielni oraz złożył opozycję przeciwko interwencji ubocznej J. U..

Pozwany J. L. (1) podtrzymał odpowiedź na pozew.

Pozwana M. O. wniosła o oddalenie powództwa.

Pozwany P. L. ostatecznie uznał powództwo o uchylenie alimentów na jego rzecz oświadczając, że nie chce żeby były na niego płacone od daty złożenia pozwu.

Jednocześnie wszyscy pozwani poparli interwencję uboczną J. U..

J. U., mimo złożenia interwencji ubocznej, nie stawiła się na rozprawie w dniu 29 września 2015r.

/k.75 e-protokół rozprawy/

Postanowieniem z dnia 13 października 2015r. Sąd uwzględnił opozycję powoda Z. L. i nie dopuścił do udziału w sprawie interwenienta ubocznego w osobie J. U..

/k. 76 postanowienie/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Obowiązek alimentacyjny powoda Z. L. na rzecz pozwanych został ustalony ugodą sądową z dnia 27 sierpnia 2009r. zawartą przed Sądem Rejonowym Gdańsk – Południe w Gdańsku w sprawie IVRC 332/09.

W sprawie w charakterze powodów występowali P. L., J. L. (1) i M. L.. Powodowie wnosili o alimenty na swoją rzecz od Z. L..

P. L. był wówczas małoletni i reprezentowała go w postępowaniu przedstawicielka ustawowa – matka J. L. (2), która reprezentowała jednocześnie pełnoletnich wówczas J. L. (1) i M. L. (obecnie O.) jako ich pełnomocnik procesowy.

/bezsporne/

Mocą ugody sądowej powód Z. L. zobowiązał się do łożenia alimentów na rzecz J. L. (1), P. L. i M. L. po 500 zł miesięcznie począwszy od 1 września 2009r. do rąk pełnoletnich powodów a w przypadku P. L. do rąk jego przedstawicielki ustawowej J. L. (2) wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat. Jednocześnie w ugodzie Z. L. zobowiązał się również do płacenia do rąk matki małoletniego powoda – J. L. (2) kwotę 300 zł tytułem udziałów w ponoszeniu kosztów utrzymania mieszkania (czynsz, energia, gaz) w takim samym terminie jak alimenty i również z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat. J. L. (2) w imieniu powodów zgodziła się na taką treść ugody co do wysokości alimentów i terminów ich płatności oraz co do udziału Z. L. kosztach utrzymania mieszkania. W pozostałym zakresie J. L. (2) cofnęła powództwo za zgodą pozwanego. Po osobistym odczytaniu doszło do podpisania ugody.

/k. 30 akt IVRC 332/09 – ugoda/

Wszyscy uprawnieni do alimentów mieszkali wówczas z matką J. L. (2) i ojcem Z. L. we wspólnym mieszkaniu.

Małoletni P. L. miał 16 lat (ur. (...)) i rozpoczynał wówczas od września naukę w I klasie liceum.

J. L. (1) miał 21 lat (ur. (...)) i był studentem II roku studiów stacjonarnych na Politechnice G..

M. L. miała 18 lat (ur. (...)) i była studentką I roku studiów w Akademii Marynarki Wojennej na studiach stacjonarnych.

/bezsporne, nadto k.28 akt IVRC 332/09 protokół rozprawy z dnia 27 sierpnia 2009r./

Powód Z. L. ma również ustalony obowiązek alimentacyjny na rzecz J. U. (dawniej L.) z mocy wyroku Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku z dnia 6 listopada 2013r. w sprawie IVRC 740/12. Zgodnie z wymienionym wyrokiem powód Z. L. jest zobowiązany łożyć na utrzymanie J. U. alimenty w wysokości po 350 zł miesięcznie wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat począwszy od 29 listopada 2012r.

/dowód: k. 115 akt IVRC 740/12 – wyrok/

Obecnie pozwany J. L. (1) jest studentem III roku studiów I stopnia w (...)w G. na kierunku Informatyka i Ekonometria w trybie niestacjonarnym. Wcześniej pozwany powtarzał III semestr studiów na Politechnice G. i nie ukończył Politechniki doszedłszy do IV semestru. Następnie pozwany ukończył dwuletnią uczelnię zaoczną w kierunku technika informatyka. W między czasie podjął naukę na Wydziale Matematyki i Fizyki na Uniwersytecie G., ale nie ukończył jej. Studia te podjął około 8 miesięcy po zakończeniu nauki na Politechnice.

Obecnie pozwany ma ukończone 27 lat i tytuł technika informatyki, ale pracuje gastronomii.

Pozwany pracuje od około 2,5 roku dorywczo, z czego osiąga miesięczny dochód w wysokości około 1.500 zł. Około 3 miesiące temu wyprowadził się od matki i zamieszkał z narzeczoną, z którą płacą za wynajmowane mieszkanie. Pozwany nie ma dzieci.

/k. 57 zaświadczenie, k. 75 - e protokół rozprawy i przyznanie pozwanego/

Pozwana M. O. ma skończone 25 lat i jest studentką II roku studiów 4 semestru stacjonarnych studiów II stopnia na kierunku (...) specjalność: (...) na Uniwersytecie G. Wydziale (...) z planowanym terminem zakończenia studiów na 30 września 2015r. Termin obrony pracy magisterskiej pierwotnie miała w czerwcu 2014r., ale został przesunięty na wrzesień 2015r. Pozwana nie miała przygotowanej pracy magisterskiej na czerwiec 2014r., w styczniu 2014r. urodziła dziecko.

Pozwana w dniu 26 lipca 2014r. wyszła za mąż za P. O., który pracował przed i po zawarciu z nią małżeństwa. Mąż pozwanej w sierpniu 2015r. zarobił 2.217,58 zł netto.

/k. 63 zaświadczenie o nauce, k. 64 zaświadczenie o dochodzie, k. 75 – e protokół rozprawy i przyznanie pozwanej/

Pozwany P. L. ma skończone 22 lata i był słuchaczem Zaocznej Policealnej Szkoły (...) w G. w kierunku technika informatyka. Został przyjęty do szkoły 1 lutego 2015r. i skreślony z listy słuchaczy 26 czerwca 2015r. Generalnie pozwany zaczął naukę w Szkole (...) około 2 lata temu i uczył się na dwóch kierunkach. Przed Szkołą (...) pozwany uczęszczał na studia w Akademii (...) w G. przez pierwszy semestr, ale nie zdał egzaminu w połowie tzw. semestru połowicznego i został skreślony z listy studentów. Wcześniej uczył się w liceum ogólnokształcącym na kierunku informatyczno – geograficznym i maturę zaliczył w pierwszym terminie. Pozwany chce zacząć studia w (...) od października 2015r., ale jeszcze nie zdążył złożyć tam papierów. O rozpoczęciu tych studiów podjął decyzję w zeszłym tygodniu.

W roku 2014 pozwany rozliczył z urzędem skarbowym roczny dochód w łącznej kwocie 8.132 zł. Obecnie pozwany pracuje - tak jak brat - w gastronomii i zarabia średnio miesięcznie około 1.200-1.300 zł. W gastronomii pozwany pracuje od około 2 lat.

/k. 67 zaświadczenie o nauce, k. 68- 70 rozliczenie podatku dochodowego, k. 75 – e protokół rozprawy i przyznanie pozwanego/

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne oraz dokumenty złożone do akt sprawy. Oświadczenia składane przez strony nie budziły wątpliwości Sądu, nadto znajdowały potwierdzenie lub uszczegółowienie w powołanych dokumentach, których autentyczności ani prawdziwości nie zakwestionowała żadna ze stron.

Oceniając roszczenie Sąd miał na uwadze, że opiera się ono na art. 138 kro w związku z art. 133 § 3 kro. Zgodnie z tymi przepisami w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, przy czym rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Odnosząc powyższe do sprawy, wskazać należy, iż pozwany P. L. ostatecznie oświadczeniem na rozprawie w dniu 23 września 2015r. uznał powództwo w sprawie oświadczając, że zrzeka się alimentów od powoda od dnia złożenia pozwu.

Zgodnie z art. 213 § 2 kpc sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Zdaniem Sądu oświadczenie pozwanego P. L. o uznaniu powództwa nie jest sprzeczne z prawem, z zasadami współżycia społecznego ani nie zmierza do obejścia prawa. Pozwany jest osobą dorosłą i zarabia na swoje utrzymanie uzyskując miesięcznie dochód w wysokości około 1.200 – 1.300 zł, zatem oświadczenie o rezygnacji z alimentów od powoda, nie budziło wątpliwości Sądu.

Pozwany J. L. (1) – jak wykazało postępowanie dowodowe – jest osobą dorosłą. W wieku 27 lat posiada zawód technika informatyka uzyskany w trybie zaocznym. Podejmował kilka kierunków studiów, w tym głównie zaoczne, ale żadnych nie ukończył z pozytywnym wynikiem. Ostatecznie wskazać należy, że pozwany od około 2,5 roku uzyskał możność samodzielnego utrzymania się, gdyż pracuje w gastronomii osiągając dochody w wysokości około 1.500 zł miesięcznie, co przewyższa kwotę minimalnego wynagrodzenia. Nadto pozwany sam założył już rodzinę. Zamieszkał z narzeczoną, a tym samym – w ocenie Sądu - przyjął na siebie odpowiedzialności za założoną przez siebie w ten sposób rodzinę, co obejmuje obowiązek troszczenia się własnymi siłami o utrzymanie siebie i swojej narzeczonej.

Mając powyższe na uwadze, skoro pozwany jest w stanie samodzielnie się utrzymać, a jednocześnie nie można powiedzieć, że dokłada starań w zdobywaniu wyższych szczebli edukacyjnych umożliwiających mu podwyższenie kwalifikacji zawodowych i tym samym zdobycie możliwości samodzielnego utrzymywania się na wyższym poziomie, powództwo w stosunku do J. L. (1) zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W odniesieniu do pozwanej M. O. Sąd miał na uwadze, że również ona założyła własną rodzinę poprzez urodzenie dziecka oraz zawarcie małżeństwa. Należy zauważyć, że zgodnie z art. 27 kro to oboje małżonkowie obowiązani są, każdy wg swych sił oraz możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. Zatem z momentem zawarcia małżeństwa pozwana wspólnie z mężem ma obowiązek zaspokajać potrzeby swojej rodziny, co obejmuje również jej potrzeby. W konsekwencji oznacza to zwolnienie od obowiązku zaspokajania potrzeb pozwanej przez powoda, a przerzucenie tego obowiązku na samą pozwaną i jej męża. Nadto pozwana w styczniu 2014r. sama zostając matką przejęła na siebie – wraz z ojcem swego dziecka – obowiązek alimentacyjny względem tego dziecka, co oznacza konieczność podejmowana wszelkich możliwych działań w celu zapewnienia m.in. utrzymania dziecku. Decyzja o rodzicielstwie i założeniu swojej rodziny spowodowała, że pozwana zaprzestała czynić odpowiednie starania o kontynuowanie nauki, gdyż nie ukończyła studiów w terminie, co uniemożliwiło jej zdobycie wyższych kwalifikacji zawodowych celem zapewnienia sobie możliwości samodzielnego utrzymania się na odpowiednio wyższym poziomie. To także jest podstawą do zwolnienia powoda od dalszego obowiązku alimentacyjnego na rzecz pozwanej.

Nie zasadna była interwencja uboczna J. U. i popierające tą interwencję stanowisko pozwanych.

Zgodnie z art. 76 kpc kto ma interes prawny w tym, aby sprawa została rozstrzygnięta na korzyść jednej ze stron, może w każdym stanie sprawy aż do zamknięcia rozprawy w II instancji przystąpić do tej strony (interwencja uboczna). Zdaniem Sądu, interwenient ma interes prawny wtedy, gdy jego własny interes prawny jest zagrożony przez negatywne rozstrzygnięcie sprawy dla strony, do której przystąpił, np. przegranemu będą przysługiwać roszczenia regresowe wobec interwenienta ze stosunku obligacyjnego.

W ocenie Sądu J. U. nie uprawdopodobniła interesu prawnego w interwencji ubocznej na rzecz pozwanych. Interes ten był upatrywany w ugodzie sądowej z dnia 27 sierpnia 2009r. w sprawie IVRC 332/09 Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku i oparty na twierdzeniu, że zobowiązanie się przez Z. L. do płacenia części kosztów utrzymania wspólnie wówczas zajmowanego mieszkania jest świadczeniem należnym interwenientce a nie pozwanym.

Pogląd ten nie był jednak zasadny. Przede wszystkim należy mieć na uwadze, że zobowiązanie się powoda do płacenia części kosztów utrzymania mieszkania było uczynione w sprawie z powództwa J. L. (1), M. L. i P. L. o alimenty na ich rzecz. Okoliczność, że powód zobowiązał się wówczas płacić określoną kwotę do rąk J. L. (2) (obecnie U.), nie przesądza o jej uprawnieniu innym, aniżeli przedstawicielstwo, co wynika z treści ugody, gdyż ugoda określa wprost, że omawiana część opłat mieszkaniowych ma być płatna do rąk „przedstawicielki ustawowej małoletniego”. Tym samym to nie J. U. była uprawniona z tego tytułu, tylko osoba, którą reprezentowała w postępowaniu.

Nie przeczy temu podnoszona okoliczność, że kwota opłat mieszkaniowych została potraktowana jako pomniejszenie kwoty niedostatku J. U. w sprawie o alimenty na jej rzecz od Z. L.. Koszty utrzymania mieszkania obciążają – co do zasady - każdego z mieszkańców, a współmieszkańcami byli wówczas i J. U. (wówczas L.), i pozwani i powód Z. L., stąd obowiązek powoda w tym zakresie nie budził wątpliwości. Jednocześnie kwota, jaką łożył powód na koszty utrzymania mieszkania, odciążała w tym zakresie J. U., zatem słusznie nie mogła być zarazem traktowana jako jej niezaspokojona potrzeba w sprawie o alimenty na jej rzecz.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uwzględnił opozycję powoda i nie dopuścił do udziału w sprawie interwenienta ubocznego w osobie J. U., a dalej uwzględnił powództwo w całości.

Ponieważ powód nie wnosił o przyznanie mu kosztów wg wyniku procesu, Sąd orzekł o tych kosztach jak w punkcie II wyroku mając na uwadze, że koszty te w postaci opłaty zostały uiszczone przez powoda, a inne nie powstały w toku postępowania.

na oryginale właściwy podpis