Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 czerwca 2013 r.

Sąd Rejonowy w Opolu V Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Anna Janicka-Jerzyk

Protokolant: st.sekr.sądowy Katarzyna Bogacz

po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2013 r. w Opolu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w B.

przeciwko (...) sp. z o.o. w P.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanego (...) sp. z o.o. w P. na rzecz powoda (...) sp. z o.o. w B. kwotę 20.598,37zł (dwadzieścia tysięcy pięćset dziewięćdziesiąt osiem złotych 37/100) wraz z ustawowymi odsetkami od kwot:

- 11.649,40 zł od dnia 25.11.2011 r. do dnia zapłaty;

- 8.948,97 zł od dnia 30.11.2011 r. do dnia zapłaty;

oraz kwotę 3.447,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu , w tym kwotę 2.417,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

2. poleca Kasie Sądu Rejonowego w Opolu wypłatę na rzecz powoda kwoty 200,00 zł tytułem zwrotu niewykorzystanej zaliczki na koszty podróży świadka uiszczonej w dnia 20.05.2013 r.;

3. poleca Kasie Sądu Rejonowego w Opolu wypłatę na rzecz pozwanego kwoty 250,00 zł tytułem zwrotu niewykorzystanej zaliczki na koszty podróży świadków uiszczonej w dniu 23.05.2013 r.

Sygn. akt V GC 1583/12

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24.08.2012r. powód (...) sp. z o.o. w B. wniósł o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i zasądzenie w nim na jego rzecz od pozwanego (...) sp. z o.o. w P. kwoty 20.598,37 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 8.948,97 od dnia 30.11.2011r. i od kwoty 11.649,40 od dnia 25.11.2011r. oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż przyjął i zrealizował zlecenie spedycyjne pozwanego, za co wystawił dwie faktury VAT ( nr (...)) na łączną kwotę 23.271,24 zł. Faktury zostały wysłane na adres pozwanego i odebrane bez zastrzeżeń. W dniu 13.03.2012r. pozwany dokonał wpłaty na kwotę 2.672,87 zł z tytułem "Kompensata Fa (...), (...) Nota obc. (...)". Na dzień tego przelewu powód nie był w posiadaniu w/w kompensaty ani noty , w związku z czym powyższą wpłatę zarachował na częściowe pokrycie faktury VAT nr (...), wobec czego do zapłaty pozostała z tej faktury kwota 8.948,97 zł. W dniu 14.03.2012r. wpłynęła do powoda nota obciążeniowa nr (...) wraz z kompensatą. W odpowiedzi powód odesłał notę bez księgowania wraz z odpowiedzią. Nota dotyczyła bowiem reklamacji, którą ubezpieczyciel odrzucił, w związku z czym kompensata była bezzasadna. Powyższe pismo było jednocześnie wezwaniem do zapłaty brakującej wpłaty. Korespondencja została przez pozwanego odebrana i pozostała bez odpowiedzi. W dniu 14.08.2012r. powód wystosował do pozwanego wezwanie do zapłaty na dochodzoną pozwem kwotę, które zostało odebrane.

W dniu 11.09.2012r. Sąd wydał zgodny z żądaniem powoda nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, który został w całości zaskarżony przez pozwanego. Pozwany w sprzeciwie wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz od powoda kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że zamówił u powoda usługę transportową. Podczas wykonywania transportu przez powoda towar uległ uszkodzeniu. Została zgłoszona reklamacja, której powód nie uznał z uwagi na odmowę wypłaty odszkodowania przez Ubezpieczyciela, pomimo, iż pozwany wystawił notę obciążeniową z tytułu szkody i dokonał jej potrącenia. Powód nie uznał not i odesłał je pozwanemu. W ocenie pozwanego roszczenie powoda nie istnieje, gdyż wierzytelność wynikająca z faktur, na które opiewało wezwanie zostały skompensowane z wierzytelnością pozwanego potwierdzoną notami obciążeniowymi. Pozwany ustosunkował się do otrzymanego od powoda pisma w piśmie z dnia 27.08.2012r. W zakresie powstania szkody pozwany podniósł, iż fakt uszkodzenia skraplaczy AGD (towaru pozwanego) podczas przewozu jest bezsporny. W związku ze szkodą pozwany na podstawie art. 498 k.c. i 502 k.c. dokonał kompensaty wynikającej z noty obciążeniowej nr (...) z dnia 9.03.2012r. kwoty 20.598,37 zł, stanowiącej równowartość kwoty 4.992,94 euro z przysługującymi powodowi od pozwanej wierzytelnościami wynikającymi z wystawionych przez powoda faktur nr (...) w łącznej kwocie 23.271,24 zł. Pozwany wskazał, że zaliczenie przez powoda wpłaty na kwotę 2.672,87 zł na poczet jednej z faktur nie znajduje uzasadnienia albowiem jest ono sprzeczne z opisem wpłaty zamieszczonym przez pozwanego. W dalszej kolejności pozwany wskazał, że strony nie zawarły umowy na piśmie oraz, że z uwagi na to, iż przewóz miał charakter międzynarodowy i dotyczył zarobkowego przewozu drogowego towarów pojazdami, a miejsce załadunku przesyłki i odbioru znajdowały się w różnych krajach, zastosowanie do niego mają przepisy Konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) z dnia 19.05.1956r. Zgodnie zaś z treścią tej Konwencji za szkody powstałe w towarze w czasie pomiędzy przyjęciem towaru a jego wydaniem odpowiada przewoźnik na zasadzie ryzyka. Nadto odpowiada on jak za swoje własne czynności i zaniedbania za czynności i zaniedbania swoich pracowników i wszystkich innych osób, do których usług odwołuje się w celu wykonania przewozu. Pozwany zarzucił, iż przesłanki egzoneracyjne o jakich mowa w art. 17 Konwencji nie miały miejsca w nin. sprawie, dokumenty przewozowe nie zawierają bowiem żadnych zastrzeżeń przewoźnika co do sposobu załadunku i opakowania towaru.

Powód w odpowiedzi na sprzeciw podtrzymał powództwo. W zakresie rodzaju łączącej strony umowy wyjaśnił on, że w zakresie swej działalności gospodarczej zajmuje się on transportem, spedycją i logistyką, co wynika z jego nazwy (...). Powód nie dysponuje stosownymi środkami przewozowymi, o czym pozwany wiedział i działając jako spedytor powód zlecił wykonanie obu przewozów- realizując zlecenie pozwanego -przewoźnikom mającym stosowne uprawnienia i licencje, a to K. K., prowadzącej działalność gospodarczą w zakresie transportu i J. K. (1)- MAR TRANS- posiadającym ważne licencje na wykonywanie zarobkowego przewozu drogowego, wpisy do ewidencji działalności gospodarczej i aktualne polisy ubezpieczeniowe. Powód działając zatem jako spedytor wybrał i posłużył się w wykonaniu przyjętych zleceń uprawnionymi przewoźnikami, stąd też nie odpowiada za ewentualne szkody powstałe w czasie przewozów dokonanych przez innych przewoźników. W dalszej kolejności powód zarzucił, iż pozwany nie udokumentował poniesienia szkody w wysokości 4.992,94 euro. Nie udokumentował uszkodzenia towaru ani zapłaty w/w kwoty swemu poszkodowanemu kontrahentowi i w związku z tym zarzucił, iż roszczenie pozwanego do chwili obecnej jest niewymagalne. Powód zarzucił w szczególności, że przedstawione protokoły oglądu opakowań poza stwierdzeniem uszkodzenia niektórych opakowań nie stwierdzają bowiem uszkodzeń samych przesyłek, ich ilości, wyceny szkody oraz ewentualnej przydatności po naprawie. Nadto protokół z dnia 18.10.2012r. sporządzony został dzień po dostarczeniu i rozładowaniu przesyłki, kiedy towar był już w gestii odbiorcy i na niego przeszły wszelkie ryzyka. Okoliczności tej pozwany jako kontrahent rosyjskiego odbiorcy nie podnosił ani nie reklamował. Powód powołał się na art. 30 ust. 1 Konwencji CMR zarzucając, iż odbiorca winien zawiadomić przewoźnika o uszkodzeniach przesyłek niewidocznych w czasie ich przyjęcia w terminie 7 dni i co najmniej sporządzić stosowny komisyjny protokół o stwierdzonych uszkodzeniach przesłać go przewoźnikowi i dostawcy. Takich zastrzeżeń co do stanu przesyłek jednak brak, a zatem zgodnie z przepisami Konwencji domniemywa się, że odbiorca otrzymał towar w stanie opisanym w liście przewozowym. Powód zarzucił dalej iż przedstawiony przez pozwanego dokument akt sprzedaży materiałów do utylizacji nie został przedstawiony wraz z tłumaczeniem na język polski, a nadto zawiera on niejasności np. nie wynika z niego z jakiej dostawy pochodzą części przekazane do sprzedaży utylizacyjnej, co uniemożliwia merytoryczne ustosunkowanie się do jego treści. Powód zarzucił, iż dowody na poniesienie szkody pozwany winien był przedstawić jako załącznik do sprzeciwu oraz iż dowód z zeznań zawnioskowanego przez pozwanego świadka wydaje się być dowodem bezcelowym, gdyż poniesienia szkody winny wykazywać dowody takie jak protokoły uszkodzenia towaru (skraplaczy AGD) sporządzone w języku oryginalnym i przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego i tak samo przetłumaczone dowody na obciążenie pozwanego przez jego kontrahenta kwotą tożsamą jaka wynika z noty obciążeniowej pozwanego.

W kolejnych pismach procesowych strony polemizowały ze sobą w kwestii rodzaju łączącej strony umowy, odpowiedzialności powoda za dalszych przewoźników bądź dalszych spedytorów oraz rozkładu ciężaru udowodnienia szkody.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód (...) sp. z o.o. w B. prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie transportu drogowego. Pozwany (...) sp. z o.o. w P. prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie produkcji i sprzedaży wyrobów metalowych, sprzętu gospodarstwa domowego, maszyn i urządzeń.

Dowód : odpis z KRS powoda k. 8-11 lub 99-106, odpis z KRS pozwanego k. 12-15

Pozwany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zlecił powodowi transport samochodowy na trasie P.-S. P. w Rosji skraplaczy AGD w kilku partiach. Powód wykonanie w/w transportu powierzył profesjonalnym, licencjonowanym przewoźnikom K. K. i J. K. (1), posiadającym w zakresie prowadzonej działalności przewozowej polisy ubezpieczeniowe w (...) S.A. V. (...) w W..

M. z dnia 18.10.2011r. i 25.10.2011r. powód poinformował pozwanego o planowanym podstawieniu aut do załadunku na miejscu odprawy importowej, ze wskazaniem danych kierowcy i numerów rejestracyjnych pojazdów.

Transporty zostały wykonane w dniach 26.10.2011r. przez J. K. (1)(co do przesyłki nadanej w dniu 21.10.2011r., objętej listem przewozowym CMR nr (...)) i 31.10.2011r. przez K. K. ( co do przesyłki nadanej w dniu 26.10.2011r., objętej listem przewozowym CMR nr (...)). Powód wystawił pozwanemu z tytułu wykonania powyższych usług w dniu 31.10.2011r. dwie faktury VAT: nr (...) na kwotę 11.621,84 zł płatną do dnia 30.11.2011r. i nr (...) na kwotę 11.649,40 zł płatną do dnia 25.11.2011r.

Dowód: kopie mejli k. 6-7, kopie listów przewozowych CMR nr (...) i CMR nr (...) k. 16-17, kopie faktur VAT powoda k. 18-19, zlecenie przewozu, licencja i zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, polisa ubezpieczeniowa dot. przewoźnika J. K. (1) k. 108-111, zlecenie, licencja, zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej dot. przewoźnika K. K. k. 112-115.

Pozwany zawiadomił o uszkodzeniu przesyłek będących przedmiotem transportu wykonywanego zarówno przez firmę przewozową (...), jak i firmę przewozową (...), z tym, że co w odniesieniu do J. K. (2) dotyczyło to przewozu wykonanego przez niego w okresie wcześniejszym, w dniu 18.10.2011r. co do przesyłki nadanej w dniu 12.10.2011r., objętej listem przewozowym CMR nr (...). Oboje przewoźnicy wszczęli postępowanie likwidacyjne przed swym ubezpieczycielem, który decyzjami z dnia 12.12.2011r. i 16.01.2011r. odmówił każdemu z nich wypłaty odszkodowania. W decyzji z dnia 12.12.2011r., dotyczącej odmowy wypłaty odszkodowania K. K. z tytułu szkody powstałej w dniu 31.10.2011r. ubezpieczyciel zarzucił, iż zachodzą okoliczności zwalniające przewoźnika z odpowiedzialności, o jakich mowa w art. 17 ust. 4 c Konwencji CMR, mianowicie towar ładowany był przez nadawcę, a przyczyną jego uszkodzenia było niewystarczające ofoliowanie ładunku na stojakach, które nie wytrzymały obciążenia ustawionych na nich kolejnych warstw towaru. Kierowca uzyskał na czas przewozu instrukcje od nadawcy w jaki właściwy i bezpieczny sposób dla towaru należało go zabezpieczyć w skrzyni ładunkowej pojazdu i zabezpieczył go w jedyny możliwy sposób tj. pasami zabezpieczającymi przez przesunięciem. W decyzji zakwestionowano też zbyt późne w stosunku do zasad wynikających z o.w.u. zgłoszenie szkody (dopiero po 18 dniach od jej powstania), które uniemożliwiło weryfikację roszczeń przedstawionych przez poszkodowanego. W decyzji z dnia 16.01.2012r. dotyczącej odmowy przyznania odszkodowania J. K. (3) z tytułu szkody z dnia 18.10.2011r. zarzucono, iż z otrzymanej dokumentacji nie wynika aby uszkodzeniu uległ przewożony towar, uszkodzeniu uległa jedynie folia zabezpieczająca ładunek oraz 3 palety, co potwierdza protokół szkody podpisany przez kierowcę.

Dowód: kopie decyzji o odmowie wypłaty odszkodowania k. 28-30, kopie zdjęć fotograficznych k. 45-48, zlecenie z dnia 10.10.2011r. dla J. K. (1) k. 107, kopia listu przewozowego CMR nr (...) k.49, rosyjskojęzyczne dokumenty szkodowe wraz z tłumaczeniem na j. polski k. 50-52 oraz 61-68 lub 83-90.

W wyniku przebiegu powyższego postępowania likwidacyjnego pozwany w dniu 9.03.2012r. wystawił powodowi księgową notę obciążeniową nr (...) na kwotę 4.992,94 euro z tytułu uszkodzenia towaru podczas transportu. W treści noty wskazano, iż jej płatność w/w kwoty ma nastąpić w terminie 3 dni, na wskazany w niej rachunek bankowy. Z kolei w dniu 12.03.2012r. powód sporządził oświadczenie, informujące, iż na podstawie art. 498 k.c. i 502 k.c. dokonał kompensaty należności powoda z faktur (...) na łączną kwotę 23.271,24 zł ze swą należnością wynikającą z w/w noty obciążeniowej na sumę 20.598,37 zł, w wyniku czego do zapłaty na rzecz powoda pozostaje różnica w kwocie 2.672,87 zł. W dniu 13.03.2012r. powyższa kwota została przelana przez pozwanego na rachunek powoda. Natomiast przesyłka zawierająca oświadczenie pozwanego o kompensacie z dnia 12.03.2012r. wraz z notą obciążeniową z dnia 9.03.2012r. została wysłana do powoda drogą pocztową i wpłynęła do powoda w dniu 14.03.2012r. Pismem z dnia 16.03.2012r. powód poinformował pozwanego o odesłaniu noty i oświadczenia o kompensacie bez księgowania powołując się na okoliczność, iż dotyczy ona reklamacji, które zostały odrzucone z uwagi na ich negatywne rozpatrzenie przez ubezpieczyciela. W piśmie tym powód przytoczył uzasadnienia tożsame ze wskazanymi w obu decyzjach dotyczących odmowy wypłaty odszkodowania. Powód wezwał pozwanego do uzupełnienia wpłaty. Wobec bezskuteczności tego wezwania powód ponownie pismem z dnia 14.08.2012r. wezwał pozwanego do zapłaty brakującej części należności. Pozwany pismem z dnia 27.08.2012r. odmówił zapłaty.

Dowód: kopia noty obciążeniowej k. 21, kopia oświadczenia o potrąceniu k. 22, dowód wpływu do powoda k. 23, dowód przelewu z dnia 13.03.2012r k. 20, pismo powoda o nieuznaniu noty i potrącenia k. 24-25, wezwanie do zapłaty z dowodem doręczenia k. 31-32, odpowiedź pozwanego na wezwanie do zapłaty k. 54-56,

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało w całości na uwzględnienie.

Sprzeciw od nakazu zapłaty pozwany skonstruował w oparciu o jeden zarzut, mianowicie zarzut nieistnienia roszczenia powoda z powodu wygaśnięcia wierzytelności objętej pozwem wskutek dokonanego przez pozwanego, jeszcze na etapie przedprocesowym, jej potrącenia z wierzytelnością wzajemną pozwanego. Zarzut ten Sąd uznał za bezskuteczny, jednak z przyczyn innych niż zarzucane przez powoda.

Sąd na potrzeby rozstrzygnięcia sprawy dokonał ustaleń faktycznych wyłącznie na podstawie przedstawionego przez strony materiału dowodowego z dokumentów. Sąd oddalił wnioski dowodowe stron o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków na okoliczności wskazywane w sprzeciwie i kolejnych pismach procesowych stron albowiem doszedł do przekonania, iż przeprowadzenie tych dowodów jest zbędne dla rozstrzygnięcia niniejszego procesu.

Zgodnie z art. 498 § 1 k.c. gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelnością drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Z kolei z art. 499 k.c. wynika, iż potrącenie dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie, a zatem dochodzi ono do skutku w dacie kiedy dotarło do adresata. W orzecznictwie przyjmuje się, iż wymagalność wierzytelności, której termin spełnienia nie był z góry oznaczony następuje wraz z upływem terminu zakreślonego przez wierzyciela do jej zapłaty. Ewentualne zatem roszczenie pozwanego o zapłatę odszkodowania stało się względem powoda wymagalne z upływem trzeciego dnia zakreślonego powodowi na zapłatę kwoty odszkodowania objętej notą obciążeniową, przy czym termin ten, w ocenie Sądu, liczyć należy od daty doręczenia powodowi noty obciążeniowej. Skoro zatem nota wystawiona została w dniu 9.03.2012r. i zakreślono nią powodowi 3 dniowy termin na jej zapłatę, a następnie notę tę doręczono powodowi w dniu 14.03.2012r. (dowód wpływu do powoda k. 23), to roszczenie pozwanego stało się wymagalne poczynając od dnia 18.03.2012r. Oznacza to, że ani w dacie sporządzenia oświadczenia o potrąceniu w dniu 12.03.2012r. ani też w dacie jego doręczenia powodowi w dniu 14.03.2012r. wierzytelność wzajemna pozwanego objęta potrąceniem nie była jeszcze wymagalna, a zatem w dacie dojścia oświadczenia o potrąceniu do adresata było ono bezskuteczne i nie odniosło skutku umorzenia się wierzytelności nim objętych. Oznacza to, iż wierzytelność powoda, nie wygasła wskutek dokonania tego bezskutecznego potrącenia.

O ile zatem pozwany stoi na stanowisku, iż posiada wobec powoda skuteczną i obecnie już wymagalną wierzytelność z tytułu odszkodowania, na którą powoływał się bezskutecznie w nin. sprawie, może dochodzić jej od powoda na zasadach ogólnych w odrębnym procesie. Chociaż w procesie niniejszym powód istnienie tej wierzytelności co do zasady kwestionował, jak też kwestionował swą odpowiedzialność za szkodę, Sąd nie prowadził w tym zakresie postępowania dowodowego, poprzestając na opisie faktów, jakie miały miejsce po wykonaniu umowy przez powoda albowiem ewentualne ustalenia Sądu i tak nie wpływałyby na rozstrzygnięcie nin. sporu wobec bezskuteczności potrącenia, na które powołał się pozwany.

Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji, rozstrzygnięcie o kosztach procesu wydając na podstawie art. 98 k.p.c.