Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 sierpnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Andrzej Jastrzębski (spr.)

Sędziowie SO: Jolanta Deniziuk, Elżbieta Jaroszewicz

Protokolant: sekr. sądowy Agnieszka Urbanowicz

po rozpoznaniu w dniu 9 sierpnia 2013 r. w Słupsku

na rozprawie

sprawy z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej (...)
w L.

przeciwko Z. Z. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego
w Lęborku z dnia 8 maja 2013r., sygn. akt I C 91/13

1.  zmienia zaskarżony wyrok i powództwo oddala,

2.  zasądza od powódki Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w L. na rzecz pozwanego Z. Z. (1) kwotę 30 (trzydzieści) złotych tytułem zwrotu opłaty od apelacji oraz kwotę 300 (trzysta) złotych wraz z należnym podatkiem od towarów i usług tytułem kosztów zastępstwa procesowego pozwanego w postępowaniu apelacyjnym udzielonej z urzędu.

Sygn. akt IV Ca 363/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 maja 2013r. Sąd Rejonowy w Lęborku zasądził od pozwanego Z. Z. (1) na rzecz powódki Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w L. kwotę 2.046,96 zł wraz
z odsetkami ustawowymi, zgodnie z żądaniem pozwu oraz kwotę 643 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, nadto nadał wyrokowi w zakresie punktu pierwszego rygor natychmiastowej wykonalności oraz rozstrzygnął
o wynagrodzeniu pełnomocnika, przyznanemu stronie pozwanej z urzędu.

Sąd ten, jako bezsporne przyjął, że fakt, iż pozwany nie jest właścicielem mieszkania przy ulicy (...), ani też nie jest jego najemcą, ponieważ korzysta z mieszkania na podstawie zapisu testamentowego, to jednak powyższe nie ma wpływu na jego odpowiedzialność z tytułu opłat za mieszkanie.

Odwołując się do dyspozycji art. 688 ¹ § 1 k.c. wskazał, że za zapłatę czynszu i innych należnych opłat odpowiadają solidarnie z najemcą stale zamieszkujące z nim osoby pełnoletnie. Dodał, że odpowiedzialność tych osób ogranicza się do wysokości czynszu i innych opłat należnych za okres ich stałego zamieszkiwania. Zdaniem Sądu Rejonowego, przepis ten stanowi podstawę odpowiedzialności pozwanego z tytułu opłat za mieszkanie, od której nie zwalnia go okoliczność, iż jest on osobą starszą i schorowaną oraz, że jest zobowiązany do dokonywania spłat rat czterech kredytów. W ocenie Sądu I instancji brak jest także podstaw do tego, aby kosztami utrzymania mieszkania obciążyć właściciela mieszkania.

Mając to na uwadze Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że powództwo zasługuje na uwzględnienie w całości. O kosztach postępowania orzekł na podstawie art. 108 k.p.c. w związku z art. 98 k.p.c., wskazując, że obejmują one opłatę sądową, opłatę od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 600 zł. Ze względu na fakt, że pozwany korzystał z pomocy pełnomocnika z urzędu, a pomoc prawna nie została opłacona, Sąd ten przyznał pełnomocnikowi pozwanego przysługujące mu wynagrodzenie.

Z rozstrzygnięciem tym nie zgodził się pozwany, który złożył apelację, zaskarżając wyrok Sądu Rejonowego w całości i podnosząc następujące zarzuty:

1. naruszenia art. 13 ustawy o własności lokali poprzez jego niezastosowanie i uznanie, że pozwany, niebędący właścicielem zajmowanego lokalu odpowiada za zobowiązania wobec wspólnoty z tytułu opłat eksploatacyjnych.

2. Naruszenie art. 688 ¹ § 1 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie w sytuacji, gdy przepis ten odnosi się do odpowiedzialności za zapłatę czynszu i innych należnych opłat, ciążących na osobach pełnoletnich stale zamieszkujących w lokalu wraz z najemcą w sytuacji, gdy pozwany nie jest najemca lokalu.

3. Błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na uznaniu, że pozwany zajmuje przedmiotowy lokal na podstawie zapisu testamentowego, a nie w oparciu o służebność osobistą, ustanowioną na jego rzecz.

W konkluzji tak sformułowanych zarzutów apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości, nadto zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów reprezentacji według norm przepisanych za obie instancje.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego okazała się zasadna.

Zgodzić należy się z podniesionymi w niej zarzutami obrazy przepisów prawa materialnego, w świetle których – w ustalonym stanie faktycznym – żądanie pozwu nie powinno być uwzględnione.

Zgromadzony w rozpoznawanej sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że pozwany Z. Z. (1), na podstawie aktu notarialnego z dnia 11 grudnia 1993r., sporządzonego przez notariusza H. C. z kancelarii notarialnej w L., uzyskał na swoją rzecz w formie zapisu testamentowego, jakim został obciążony wnuk spadkodawcy – K. Z., służebność osobistą, polegającą na dożywotnim i nieodpłatnym zajmowaniu całego lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w L. przy ul. (...), stanowiącego odrębną nieruchomość (k.12). Postanowieniem Sądu Rejonowego w Lęborku z dnia 13 stycznia 1994r., na podstawie testamentu notarialnego z dnia 11 grudnia 1993r., spadek po zmarłym W. Z. nabył jego wnuk K. Z.. Tym samym właścicielem lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w L. został K. Z..

W tym miejscu godzi się zauważyć, że kwestię najmu lokali mieszkalnych regulują przepisy kodeksu cywilnego (art. 680-692 k.c.) oraz inne ustawy szczególne, między innymi ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U.2005.31.266,j.t.), czy też ustawa z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2003r. nr 119, poz. 1116 ze zm.).

Natomiast w niniejszej sprawie mamy do czynienia z odpowiedzialnością finansową właściciela przedmiotowego lokalu, stanowiącego odrębną własność, względem wspólnoty mieszkaniowej. Prowadzi to do oczywistej konstatacji, że w tej sytuacji mają zastosowania przepisy art. 13., 14., i 15 ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali (Dz.U.2000.80.903 j.t.), a nie, jak przyjął to Sąd Rejonowy w Lęborku, przepisy kodeksu cywilnego, dotyczące najmu lokali.

Po myśli art. 13 ust. 1 przywołanej ustawy, to właśnie właściciel lokalu ma obowiązek pokrywać 100% kosztów utrzymania swojego mieszkania (własności indywidualnej) oraz ułamkową (odpowiadającą jego udziałowi we współwłasności) część kosztów utrzymania wspólnych części nieruchomości. Nadto zobowiązany jest utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra. Do kosztów zarządu nieruchomością wspólną, które obciążać będą właściciela lokalu, stosownie do treści art. 14 tej ustawy, należą również: wydatki na remonty i bieżącą konserwację; opłaty eksploatacyjne, a więc za dostawę energii elektrycznej i ciepłej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę; wydatki na utrzymanie porządku i czystości. Oczywiście, do obowiązków właścicieli lokali należy także, zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy o własności lokali, ponoszenie wszelkich wydatków i ciężarów związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej. Zatem do kosztów zarządu nieruchomością wspólną zaliczane będą również wydatki na inne cele, które nie zostały wymienione w art. 14 tej ustawy, jeśli są one związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej. Na pokrycie tych kosztów, zgodnie z art. 15 ust. 1 omawianej ustawy, właściciele lokali uiszczają zaliczki w formie bieżących opłat, płatne z góry do 10. dnia każdego miesiąca.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić zatem należy, że należności (długi) z tytułu utrzymania lokalu, to dług osobisty właściciela lokalu. Nie sposób więc przenieść na pozwanego ciężaru odpowiedzialności za zobowiązania finansowe właściciela lokalu względem wspólnoty mieszkaniowej na tle ustalonego stanu faktycznego sprawy. Pozwany wszak nie jest ani właścicielem spornego lokalu, ani wynajmującym bądź korzystającym z niego na podstawie umowy użyczenia.

Z tego też względu w pełni należało zaaprobować wywody złożonej apelacji przez pełnomocnika z urzędu, co determinowało konieczność zmiany zaskarżonego wyroku przez oddalenie powództwa w całości, o czym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

Konsekwencją uwzględnienia apelacji było rozstrzygnięcie o kosztach procesu, zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c., a ponieważ stroną przegrywającą proces w II instancji był powód, należało obciążyć go obowiązkiem zwrotu na rzecz pozwanego opłaty od apelacji oraz kosztów zastępstwa procesowego, których wysokość obliczono zgodnie z § 6 pkt 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490).