Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 16 czerwca 2015 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: L. U.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 13 grudnia 2013 r., znak: (...)

w sprawie: L. U.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę socjalną

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu L. U. prawo do renty socjalnej od dnia 2 października 2013 r. do dnia 30 września 2016 r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

UZASADNIENIE

Ubezpieczony L. U. wniósł w dniu 2.10.2013r. o przyznanie mu prawa do renty socjalnej.

Zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do renty socjalnej w oparciu o art. 4 ustawy o rencie socjalnej, powołując się na fakt, że komisja lekarska w orzeczeniu z dnia 10.12.2013r. nie stwierdziła u ubezpieczonego całkowitej niezdolności do pracy.

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczony wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do renty socjalnej, podnosząc, że ma częściowo ograniczoną możliwość do samodzielnej egzystencji, potrzebuje wsparcia w samodzielnym bytowaniu oraz nie potrafi samodzielnie funkcjonować.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony L. U. w dniu 2.10.2013r. złożył wniosek o przyznanie mu prawa do renty socjalnej.

Orzeczeniem z dnia 31.10.2013r. Lekarz Orzecznik stwierdził, że ubezpieczony nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Komisja Lekarska w orzeczeniu z dnia 10.12.2013r. również nie stwierdziła niezdolności ubezpieczonego do pracy.

dowód – wniosek i orzeczenia w aktach ZUS.

W celu weryfikacji orzeczeń lekarskich Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych lekarza psychiatry, psychologa i neurologa, którzy w swojej opinii z dnia 5.12.2014r., po przeprowadzeniu wywiadu z ubezpieczonym i badania rozpoznali u ubezpieczonego zaburzenia nastroju, upośledzenie umysłowe lekkie i nadciśnienie tętnicze.

Biegli na podstawie przeprowadzonych badań sądowo-lekarskich i zapoznaniu się z dokumentacją medyczną znajdującą się w aktach sprawy stwierdzili, że stan zdrowia badanego powoduje całkowitą, okresową niezdolność do jakiejkolwiek pracy zarobkowej do września 2016 r.

Biegli wskazali, że ubezpieczony w szkole podstawowej został zakwalifikowany do kształcenia specjalnego. U badanego występuje deficyt funkcji poznawczych, które są podstawą prawidłowej orientacji w środowisku i adaptacji do zmieniających się warunków otoczenia. Zdaniem biegłych, w ocenie klinicznej poziom przystosowania i funkcjonowania życiowego badanego odpowiada upośledzeniu umysłowemu umiarkowanego stopnia, pomimo stwierdzonego badaniem testometrycznym upośledzenia umysłowego stopnia lekkiego. Obecnie badany przejawia przede wszystkim zaburzenia w sferze afektywno-behawioralnej. Obserwuje się trwałe deficyty poznawcze oraz zaburzenia nastroju z chwiejnością i drażliwością. Powodują one znaczne trudności w organizowaniu codziennego toku zajęć, w zakresie współpracy, motywacji oraz wykonywaniu i wydajności pracy. Biorąc pod uwagę obraz kliniczny zaburzeń u badanego - nasilenie i częstość objawów, dotychczasowy przebieg choroby, obecny stan zdrowia - biegli stwierdzili, ze badany wymaga dalszego leczenia w celu zapewnienia poprawy.

Występujący u badanego deficyt funkcji poznawczych oraz zaburzenia współwystępujące spowodowały niepowodzenie w osiągnięciu oczekiwanego poziomu kompetencji społecznych i w znacznym stopniu ograniczają społeczne dostosowanie zawodowe ubezpieczonego.

W związku z tym, że w przypadku chorób układu nerwowego wieku rozwojowego, a także w odniesieniu do dysfunkcji u podłoża których leży deficyt intelektualny podstawowym wyznacznikiem niezdolności do pracy jest poziom przystosowania w środowisku społecznym, ze szczególnym uwzględnieniem aktywności zawodowej biegli uznali, że praca, w przypadku ubezpieczonego może być traktowana wyłącznie jako forma rehabilitacji
społecznej.

Oceniając stopień niezdolności do pracy biegli uwzględnili: biologiczne uszkodzenie struktury i funkcji organizmu, dotychczasowy przebieg procesów chorobowych, ich wpływ na stan czynnościowy organizmu i sprawność psychofizyczną, rokowanie i wpływ ograniczonych zdolności kompensacyjnych na możliwość podjęcia zatrudnienia na ogólnym rynku pracy - zarówno pod względem jakościowym, jak i ilościowym.

Z tych powodów biegli nie podzielili opinii Lekarza Orzecznika ZUS i Komisji Lekarskiej ZUS.

dowód: opinia biegłych k.18-19 akt sprawy.

Organ rentowy zgłosił zastrzeżenia do opinii biegłych zarzucając, że przewodniczący Komisji Lekarskich ZUS nie podziela stanowiska wyrażonego w opinii i wskazał, że zaburzenia nastroju stanowiące główne rozpoznanie mające powodować całkowitą niezdolność od pracy mają niewielkie nasilenie, w opisie badania psychiatryczno-psychologicznego „nastrój wyrównany". Upośledzenie umysłowe lekkie – I.I -65 z dnia 11.09.2013 r. potwierdzone obiektywnym badaniem, służącym do określenia stopnia niepełnosprawności.

W opinii uzupełniającej biegli podali , że dokonali ponownej analizy dokumentacji medycznej zawartej w aktach sprawy oraz protokołu badań sądowo - lekarskich, wydanego orzeczenia lekarskiego i podtrzymują dotychczasowe stanowisko. Biegli wskazali, że w diagnozowaniu niepełnosprawności intelektualnej wykorzystanie testów badających poziom intelektualny jest niewystarczające. Ich wyniki opisują niepełnosprawność intelektualną bez uwzględnienia poziomu funkcjonowania adaptacyjnego danej osoby. Jest to szczególnie istotne w ocenie zdolności do pracy.

Funkcjonowanie adaptacyjne obejmuje 3 obszary:

1. sfera koncepcyjna: zdolności i umiejętności w zakresie języka, czytania, pisania, matematyki, myślenia, wiedzy i pamięci,

2. sfera społeczna: zdolności komunikacyjne, zawierania i podtrzymywania kontaktów społecznych,

3. sfera praktyczna: samodzielność w opiece osobistej, odpowiedzialność w pracy, umiejętność gospodarowania pieniędzmi, organizowanie zadań szklonych i związanych z pracą.

dowód : opinia uzupełniająca z dnia 23.02.2015 r. k.38

W kolejnej opinii uzupełniającej biegli uzupełnili, na żądanie sądu, datę początkową powstania niezdolności do pracy ubezpieczonego i wskazali że niezdolność istnieje od dnia złożenia wniosku o rentę a naruszenie sprawności organizmu powstało przez 18 rokiem życia.

dowód : opinia uzupełniająca z dnia 27.04.2015 r. k.53

W kolejnych zastrzeżeniach organ rentowy stwierdził, że Przewodniczący Komisji Lekarskich ZUS nie podziela stanowiska wyrażonego w opinii, i wniósł o powołanie w sprawie II zespołu biegłych a w przypadku odmowy temu wnioskowi-wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd nie uwzględnił zastrzeżeń organu rentowego uznając, że są one zbyt ogólnikowe i nie zawierają żadnego uzasadnienia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Stan faktyczny w sprawie został ustalony w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, których prawdziwości strony nie kwestionowały a ponadto w oparciu o opinię biegłych lekarzy powołanych przez Sąd dla oceny stanu zdrowia ubezpieczonego. Sąd uznał, że biegli powołani w sprawie – specjaliści w zakresie schorzeń, na jakie cierpi ubezpieczony dokonali wszechstronnej oceny jego stanu zdrowia, biorąc pod uwagę przebieg choroby, czasookres jej trwania, przyjmowane leki a także fakt orzeczenia wobec ubezpieczonego umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z uwzględnieniem, że wymaga on częściowej pomocy innych w pełnieniu ról społecznych i stwierdzeniem, że jest on zdolny do pracy jedynie w warunkach chronionych i stwierdzeniem, że niepełnosprawność istnieje u ubezpieczonego od urodzenia.

Zdaniem Sądu Okręgowego biegli wydali w sprawie orzeczenie, które zostało należycie i starannie uzasadnione (art.285 k.p.c.) a wnioski biegłych znajdują oparcie w dokumentacji lekarskiej zgromadzonej w sprawie. Biegli odnieśli się do zastrzeżeń organu rentowego zgłoszonych w piśmie z dnia 22.12.2014 r. Ogólnikowe powołanie się organu rentowego w kolejnych zastrzeżeniach do opinii z dnia 23.02.2015 r. i 27.04.2015 r. do oceny Przewodniczącego Komisji Lekarskich ZUS bez wskazania mankamentów opinii biegłych, wśród których znajdował się zarówno psychiatra jak i psycholog kliniczny, a także konkretnych dowodów z dokumentów, nie zasługiwało na przekazanie tych zastrzeżeń biegłym ani powołanie kolejnego zespołu biegłych. Odnosząc się do twierdzenia organu rentowego dotyczącego lekkiego stopnia upośledzenia umysłowego biegli wyjaśnili, że w ocenie klinicznej poziom przystosowania i funkcjonowania życiowego badanego odpowiada upośledzeniu umysłowemu umiarkowanego stopnia, pomimo stwierdzonego badaniem testometrycznym upośledzenia umysłowego stopnia lekkiego i wskazali, że w związku z tym, że w przypadku chorób układu nerwowego wieku rozwojowego, a także w odniesieniu do dysfunkcji u podłoża których leży deficyt intelektualny podstawowym wyznacznikiem niezdolności do pracy jest poziom przystosowania w środowisku społecznym, ze szczególnym uwzględnieniem aktywności zawodowej i dlatego praca, w przypadku ubezpieczonego może być traktowana wyłącznie jako forma rehabilitacji społecznej. Stanowisko powyższe Sąd Okręgowy uznał za przekonywujące.

W myśl art. 4 ust 1 ustawy z dnia 27.06.2003r. o rencie socjalnej, renta ta przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1) przed ukończeniem 18 roku życia,

2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia,

3) w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Skoro biegli w swojej opinii, której wnioski Sąd Okręgowy w pełni podzielił, stwierdzili, że przyczyną niezdolności do pracy ubezpieczonego jest schorzenie układu psychicznego istniejące u ubezpieczonego z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem przez niego 18 roku życia i powodujące całkowitą niezdolność ubezpieczonego do pracy na okres do 30.09.2016 r., Sąd Okręgowy uznał, że zaistniały w niniejszej sprawie przesłanki do przyznania ubezpieczonemu spornego świadczenia i dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję oraz przyznał ubezpieczonemu prawo do renty socjalnej od dnia złożenia wniosku t.j. od 2.10.2013 r. na okres 3 lat.

SSO Ewa Milczarek