Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2015 roku

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Tomasz Korzeń

Protokolant starszy sekretarz sądowy Anna Kopala

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 października 2015 roku

sprawy z odwołania Z. K. (1)

od decyzji z dnia 18 lipca, 4 sierpnia i 17 września 2014 roku

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

o wysokość emerytury i wysokość kapitału początkowego

I. umarza postępowanie w sprawie z odwołania od decyzji z 17 września 2014 roku znak (...);

II. zmienia zaskarżoną decyzję z 18 lipca 2014 roku znak (...) w ten sposób, że kapitał początkowy ustala na 134.451,79 zł przy przyjęciu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 81,92 %;

III. zmienia zaskarżoną decyzję z 4 sierpnia 2014 roku znak (...) w ten sposób, że wysokość emerytury wynosi 2467,02 zł;

IV. zmienia zaskarżoną decyzję z 4 sierpnia 2014 roku znak (...) w ten sposób, że wysokość emerytury wynosi 2518,57 zł;

V. oddala odwołania w pozostałym zakresie;

VI. koszty procesu wzajemnie znosi.

VI U 796/15 UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. W.. rozpatrując wnioski ubezpieczonego Z. K. (1), decyzjami z dnia:

- 4.08.2014 r. (...) przyznał mu emeryturę na podstawie art. 24 ust 1 w związku z 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (V U 796/14);

- 4.08.2014 r. (...) przyznał mu emeryturę na podstawie art. 183 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (V U 893/14),

- 18.07.2014 r. (...) ponowne ustalił kapitał początkowy (VI U 894/14),

- 17.09.2014 r. (...) odmówił przeliczenia świadczenia z uwzględnieniem zasiłków dla bezrobotnych za 2010 i 2011 r. (VI U 864/14).

Ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji poprzez ustalenie wyższych emerytur, kapitału początkowego i zasądzenie kosztów procesu. Podniósł, iż emerytura winna być ustalona z uwzględnieniem zarobków w (...) Przedsiębiorstwie Budowlanym (...) w kwotach: 14.635 zł za 1972 r., 38.051 zł za 1973 r., 82.667 zł za 1974 r., 101.699 zł za 1975 r., 86,947 zł za 1976 r., 85.260 zł za 1977 r., 91.156 zł za 1978 r., 91.156 zł za 1979 r.

Odwołanie od decyzji z dnia 17.09.2014 r. cofnął (k. 39).

Sprawy z powyższych odwołań połączono do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Sąd ustalił co następuje:

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. z urzędu przeliczył kapitał początkowy Z. K. (2), ustalając jego wysokość na 124.689,40 zł. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału ustalił z lat 1980-89 na 71,86%.

Ubezpieczonemu przyznano od 12.07.2014r. emerytury:

- na podstawie art. 24 ust 1 z związku z 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, ustalając jej wysokość na 2370,31 zł przy przyjęciu powyżej ustalonego kapitału początkowego;

- na podstawie art. 183 ustawy, ustalając jej wysokość na 2309,40 zł, przyjmując 80 % wyżej ustalonej emerytury kapitałowej i 20 % świadczenia ustalonego na podstawie art. 53 ustawy (przy przyjęciu ustalając wskaźnik wysokości podstawy wymiaru 70,90 % (z lat 1966,67,70-72,74,80-82,84-88,99,2000,2002,2004,2012,2013).

dowód: decyzje k. 39-42 t. III, 40-42 t. II a.e.

Podstawy wymiaru składek od wynagrodzeń ubezpieczonego wynosiły w poszczególnych latach: 1966 - 11909 zł; 1967 - 26462 zł; 1968 - 5906 zł; 1969 - 935 zł; 1970 - 11566 zł; 1971 - 28500 zł; 1972 - 27616 zł; 1973 - 12000 zł; 1974 - 52437 zł; 1975 - 17042 zł; 1976 - 32406 zł; 1977 - 59709 zł; 1978 - 35171 zł; 1979 - 20800 zł; 1980 - 77389 zł; 1981 - 114411 zł; 1982 - 123512 zł; 1983 - 66851 zł; 1984 - 91200 zł; 1985 - 163200 zł; 1986 - 205200 zł; 1987 - 252000 zł; 1988 - 324000 zł; 1989 - 861300 zł; 1990 - 4615141 zł; 1991 - 7371781 zł; 1992 - 1903603 zł; 1993 - 11042500 zł; 1994 - 21184000 zł; 1995 - 2730 zł; 1996 - 4320 zł; 1997 - 5143,5 zł; 1998 - 6158,8 zł; 1999 - 14724,56 zł; 2000 - 18812,34 zł; 2001 - 9120 zł; 2002 - 15421,08 zł; 2003 - 9600 zł; 2004 - 17533,72 zł; 2005 - 10188 zł; 2006 - 10789,2 zł; 2007 - 11232 zł; 2008 - 13512 zł; 2009 - 15312 zł; 2010 - 9274,8 zł; 2011 - 14687 zł; 2012 - 21400 zł; 2013 - 19100 zł.

W okresie od 28.06.1982 r. do 1983 r. ubezpieczony pracował w G. Z.w G. W.. jako lastrykarz. Wynagradzany był akordowo.

Najkorzystniejszy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wynosi 81,29 %, a emerytury 81,54 %. Kapitał początkowy ubezpieczonego wynosi 134451,79 zł, wysokość emerytury kapitałowej - 2518,57, a mieszanej (art. 183 ustawy) - 2467,02 zł.

dowód: wyliczenia pozwanego k. 69-80

karty zasiłkowe 5-7

zaświadczenie 8

pochwały k. 9-12

wyróżnienie k. 13

akta osobowe k. 55

świadectwa pracy k. 4-8 t. I a.e., 9- 21,25,35,39,55 t. II a.e.

zaświadczenia k. 29,31,43,47,159-161 t. II a.e.

zaświadczenia Rp7 k. 9-14 t. I a.e, 23,27,33,37,41,45,49,57 t. II a.e.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie od decyzji z 17.09.2014 r. zostało cofnięte, wobec czego postępowanie w tym zakresie umorzono. Wniosek pozwanego odrzucenie odwołań od decyzji z 4.08. i 18.07.2014 r. został prawomocnie oddalony postanowieniem z dnia 28.01.2015 r. Tym samym należało dokonać merytorycznej poprawności decyzji pozwanego.

Spór w sprawie dotyczył wysokości podstaw wymiaru składek od wynagrodzeń ubezpieczonego, uzyskanych w latach 1972-1979. Zasady obliczania kapitału początkowego regulują art. 173-175, emerytur kapitałowych art. 24-26, a emerytur "mieszanych" art. 183 w związku z art. 24-26 i 53-56 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2015.748; dalej jako ustawa). Zarówno do obliczenia kapitału, jak i emerytur przyznanych ubezpieczonemu, konieczne jest ustalenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego i wskaźnika wysokości podstawy wymiaru emerytury - art. 53. Wskaźnik ten obliczany jest zgodnie z art. 15 ustawy. Przyjmuje się podstawy wymiaru składek z 10 kolejnych lat z ostatniego dwudziestolecia (w przypadku kapitału 10 kolejnych dowolnych lat sprzed 1999 r.) lub 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia (w przypadku kapitału sprzed 1999 r.), dolicza się kwoty wskazane ust. 3 i 3a i dokonuje obliczeń - sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w ust. 3, w okresie każdego roku z wybranych przez zainteresowanego lat kalendarzowych; oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu; oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów, która, z zastrzeżeniem ust. 5, stanowi wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury, przy czym dla kapitału początkowego, jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwolił na ustalenie, iż podstawy wymiaru składek wynosiły w tych latach odpowiednio: 1972 - 27616 zł; 1973 - 12000 zł; 1974 - 52437 zł; 1975 - 17042 zł; 1976 - 32406 zł; 1977 - 59709 zł; 1978 - 35171 zł; 1979 - 20800 zł. W tym zakresie sąd oparł sie na dokumentach zawartych w osobowych (k.55), dokumentach płacowych oraz kartach zasiłkowych. Sąd uznał za nieprzekonujące zeznania powoda i świadków co do wysokości zarobków osiąganych przez odwołującego w tych latach. Zeznania świadków pozwalają potwierdzić okoliczność pracy i zasad wynagradzania, ale nie wysokość zarobków. Upływ czasu - około 40 lat powoduje, iż zeznania świadków, jak i wnioskodawcy, nie pozwalają na uczynienie stanowczych ustaleń co do wysokości zarobków w spornym okresie. Tym samym sąd oparł się na złożonych kartach zasiłkowych. Na ich podstawie bowiem można było dokonać ustaleń co do podstaw wymiaru składek za okres poprzedzające. Wyliczeń w tym zakresie dokonał pozwany. Za okresy za które brak jest danych o zarobkach i zasiłkach, sąd przyjął wynagrodzenie najniższe wówczas obowiązujące. Skoro wynagrodzenie wnioskodawcy było akordowe, to nie sposób przyjmować, innych danych niż zawarte w kartach zasiłkowych (sama karta zasiłkowa wskazuje na duże wahania w poszczególnych kwartałach). W innych okresach zarobki mogły być niższe. Wnioskowanie z analogi jest wnioskowaniem zawodnym, tym samym z faktu osiągania wyższego wynagrodzenia akordowego w jednym okresie nie sposób wyprowadzać wniosków o wysokości zarobków za inne okresy. Podobnie adnotacja o przyjęciu do pracy ze stawką 6 zł nie może być postawą ustaleń, skoro wnioskodawca wynagradzany był akordowo. Z faktu efektywnego wykonywania pracy (pochwały, wyróżnienia) nie sposób wyprowadzać wniosków co do wysokości otrzymywanych wynagrodzeń. Z faktu, iż wynagrodzenia w budownictwie były w spornych latach wyższe od 5 do 19 % niż przeciętne nie sposób wyprowadzać logicznych wniosków co do wysokości wynagrodzeń ubezpieczonego. Również zarobki P. K. osiągnięte w 1979 r. (k.15) nie mogą stanowić podstawy do ustalenia wynagrodzeń powoda. Skoro bowiem świadek miał pracować na takim samym stanowisku jak powód; w 1980 r. powód zarobił 77389 zł, a świadek zgodnie z zaświadczeniem 96249 zł, to ich wynagrodzenia znacznie się różniły. Tym samym twierdzenia co do porównywalności czy tożsamości wynagrodzeń nie znajdują potwierdzenia (również za rok 1979 r.).

Brak jest podstaw do uwzględniania dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Ubezpieczony, pomimo spoczywającego na nim ciężaru dowodu, nie wykazał ani faktu wypłacania mu takiego świadczenia, ani podstaw prawnych takich wypłat.

Wyliczenia pozwanego nie były kwestionowane co do zasady. Zastrzeżenia co do roku 1976 są bezpodstawne, a uzasadnienie pozwanego, wskazujące iż 5126 zł stanowi średnią miesięczną wysokość zarobku, jest przekonujące.

Tym samym sąd podzielił w całości wyliczenia kapitału początkowego jak i emerytur, dokonane przez pozwanego (k. 59-80). Najkorzystniejszy wskaźnik wysokości kapitału początkowego wynosi odpowiednio z 10 lat kolejnych 81,43 %, a z 20 najkorzystniejszych lat - 81,92 % (k.72). Z kolei najkorzystniejsze wskaźniki wysokości emerytury wynoszą odpowiednio 50,83 % i 81,54 % (k. 62). Różnice wynikają konieczności uwzględniania proporcji okresów zatrudnienia w przypadku kapitału początkowego (art. 174 ust. 3b ustawy).

Szczegółowy sposób dokonania wyliczeń przedstawia poniższa tabela, w której kolumny oznaczają:

1. rok,

2. sumę kwot podstaw wymiaru składek i kwot w złotych, o których mowa w art. 15 ust. 3 ustawy w roku z kolumny 1;

3. przeciętne wynagrodzenie roczne w złotych w roku z kolumny 1;

4. stosunek każdej sumy kwot z kolumny 3 do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu.

5. stosunek każdej sumy kwot z kolumny 3 do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu, z uwzględnieniem art. 174 ust. 3b ustawy).

Wobec powyższego i przyjęcia za prawidłowe wyliczeń pozwanego, należało kapitał początkowy ustalić na 134.451,79 zł, wysokość emerytury "mieszanej" na 2467,02 zł, a emerytury kapitałowej na 2518,57 zł i w tym zakresie zaskarżone decyzje zmienić (art. 477 ¹⁴ § 2 KPC). W pozostałym zakresie odwołania jako niezasadne należało oddalić.

Mając na uwadze częściowe uwzględnienie roszczeń ubezpieczonego koszty procesu zniesiono wzajemnie na podstawie art. 100 KPC.