Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 października 2015 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Jolanta Węs

Protokolant – starszy sekretarz sądowy Alicja Machnio

po rozpoznaniu w dniu 23 października 2015 roku w Lublinie

sprawy B. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do renty na dalszy okres

na skutek odwołania B. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 26 września 2013 roku znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala B. P. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 października 2013 roku do 30 września 2015 roku.

Sygn. akt VIII U 2358/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 26 września 2013 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił B. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie przepisów art. 57 w związku z art. 58 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.). W uzasadnieniu wskazano, że Komisja Lekarska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustaliła brak niezdolności do pracy (decyzja - k. 192 a.r.).

Wnioskodawczyni B. P. w dniu 10 października 2013 r. wniosła odwołanie od orzeczenia Komisji Lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 września 2013 r. Zdaniem wnioskodawczyni ocena stanu zdrowia dokonana przez Komisję jest błędna i niezgodna z prawdą. Ponadto wniosła o ponowne zbadanie przez niezależną od ZUS-u Komisję, informując jednocześnie, że na rencie jest od 16 lat i stan jej zdrowia nie pozwala jej na wykonywanie jakiejkolwiek pracy (k. 2-3 a.s.).

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie z dnia 24 października 2013 r. wniósł o jego odrzucenie wskazując, iż orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS nie jest decyzją ZUS, od której przysługuje odwołanie do Sądu (odpowiedź na odwołanie - k. 4 -5 a.s.).

Wnioskodawczyni w piśmie procesowym z dnia 31 października 2013 r. wskazała, iż jej odwołanie dotyczy decyzji z dnia 26 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Lublinie ustalił i zważył, co następuje:

Wnioskodawczyni B. P. urodziła się w dniu (...) Posiada wykształcenie średnie zawodowe w zawodzie sprzedawcy i ostatnio pracowała jako sprzedawca (wywiad zawodowy k. 177 akt ZUS).

Decyzją z dnia 2 września 1997 r. ubezpieczonej przyznano od dnia 28 września 1997 r. rentę inwalidzką II grupy inwalidów (decyzja k. 37v akt ZUS), zaś decyzją z dnia 25 września 2001 r. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, która przysługiwała odwołującej do 30 września 2013 r. (decyzje: k. 105, 134, 147, 163, 172 akt ZUS).

W dniu 22 lipca 2013 r. wnioskodawczyni zwróciła się o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (k. 175 akt ZUS).

Lekarz Orzecznik rozpoznał u wnioskodawczyni (...) i w orzeczeniu z dnia 13 sierpnia 2013 r. stwierdził, że wnioskodawczyni jest częściowo niezdolna do pracy do 30 września 2015 r. (dokumentacja orzecznicza k. 11-11v, orzeczenie - k. 778 akt ZUS).

Zastępca Głównego Lekarza Orzecznika zgłosił zarzut wadliwości powyższego orzeczenia lekarza orzecznika ZUS w związku, z czym akta rentowe ubezpieczonej zostały skierowane do rozpatrzenia Komisji Lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (k. 180 akt ZUS).

Komisja Lekarska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej skarżącej rozpoznała (...) i w swoim orzeczeniu z dnia 10 września 2013 r. ustaliła, że B. P. nie jest niezdolna do pracy (dokumentacja orzecznicza k. 17-18, orzeczenie - k. 182 akt ZUS).

Powołując się na powyżej wskazane orzeczenie Komisji Lekarskiej, organ rentowy wydał zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzję, odmawiającą B. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (k. 192 akt ZUS).

W toku postępowania Sąd postanowieniem z dnia 12 listopada 2013 r. dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych z zakresu kardiologii i neurologii celem wypowiedzenia się (mając na uwadze wiek, predyspozycje psychofizyczne, poziom kwalifikacji zawodowych – wykształcenie średnie, kelner, siostra PCK, sprzedawca), czy stan zdrowia wnioskodawczyni sprowadza niezdolność do pracy, jeśli tak to kiedy ta niezdolność powstała (data lub okres), jaki jest przewidywany okres jej trwania w przypadku stwierdzenia niezdolności do pracy, ewentualnie na czym polegała poprawa stanu zdrowia wnioskodawczyni uprawnionej do świadczenia rentowego do dnia 30 września 2013 r. (postanowienie k. 11 a.s.).

W opinii z dnia 10 grudnia 2013 r. (data sporządzenia) biegli z zakresu: kardiologii M. O. i neurologii P. W. rozpoznali u wnioskodawczyni: (...). W oparciu o przeprowadzone badanie przedmiotowe i podmiotowe oraz szczegółową analizę dokumentacji lekarskiej zawartej w aktach sprawy, biegli uznali, że stwierdzone przez nich schorzenia, w obecnym stadium zaawansowania nie naruszają sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym wykonywanie przez wnioskodawczynię pracy zarobkowej zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

W uzasadnieniu biegli podnieśli, iż wnioskodawczyni od kilkunastu lat choruje na (...), a ostatni raz z tego powodu była hospitalizowana w czerwcu 2013 r. Podczas przebytej hospitalizacji miała wykonane liczne badania kardiologiczne, których wyniki zdaniem biegłych pozwalają na stwierdzenie, że (...) pomimo wieloletniego przebiegu nie spowodowało zmian narządowych (poza stwierdzonymi przez okulistę zmianami na dnie oka). Układ krążenia jest wydolny, nie było także powikłań naczyniowych naruszających sprawność organizmu. (...) w obecnym stadium zaawansowania wymaga leczenia farmakologicznego, ale nie upośledza wydolności układu krążenia w stopniu sprowadzającym niezdolność do pracy. Biegli wskazali również, iż wnioskodawczyni od wielu lat zgłasza dolegliwości o charakterze (...) i miała z tego powodu wykonywane próby wysiłkowe. W ubiegłych latach badanie okresowo wykazywało (...), ale wykonane w 2005 r. badanie koronarograficzne wykluczyło istotne zmiany w naczyniach wieńcowych. Ostatnie dwie próby z sierpnia 2011 r. i 2013 r. nie wykazały elektrokardiograficznych cech wysiłkowego niedokrwienia mięśnia sercowego, ale zostały przerwane przed zaplanowanym czasem z powodu zmęczenia pacjentki. Koronarografia nie była powtarzana, nie wykonywano także badań obrazowych naczyń wieńcowych. Zdaniem biegłych jedynym więc dowodem na chorobę niedokrwienną serca są subiektywne odczucia opiniowanej. W szczególności w ocenie biegłego kardiologa jest to dowód niewystarczający dla celów orzeczniczych. Porównując wyniki badań echokardiograficznych należy stwierdzić, że oceniany tą metodą stan serca uległ poprawie. W badaniach z 2009 i 2011 r. stwierdzano (...)W badaniu z 2013 r. (...).

Biegli nie stwierdzili u opiniowanej naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym uznanie niezdolności do pracy także z przyczyn neurologicznych. W uzasadnieniu wskazali, iż opiniowana leczy się z powodu (...). (...)

W konkluzji biegli podnieśli, iż wymienione powyżej schorzenia, przy uwzględnieniu stopnia ich zaawansowania oraz współistnienia nie naruszają sprawności organizmu opiniowanej w stopniu uniemożliwiającym jej wykonywanie pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami i w tym zakresie podzielają opinię organu rentowego (opinia k. 17-17v a.s.).

Po zapoznaniu się ze zgłoszonymi przez wnioskodawczynię zastrzeżeniami oraz dodatkową dokumentacją medyczną (k. 23-24 a.s.) biegli sądowi z zakresu kardiologii M. O. i neurologii P. W. w opinii uzupełniającej z dnia 15 listopada 2014 r. (data sporządzenia) po ponownym przeanalizowaniu akt sprawy oraz zapoznaniu się z wynikiem koronarografii z dnia 31 stycznia 2014 r. w całości podtrzymali opinię główną z dnia 10 grudnia 2013 r.

W uzasadnieniu podnieśli, iż zapoznali się z wynikami badań z szesnastoletniego okresu rentowego. Wynika z nich, że opiniowana od wielu lat leczyła się z powodu (...). (...)(opinia uzupełniająca k. 28-29 a.s.).

W opinii z dnia 25 czerwca 2014 r. biegła z zakresu ginekologii W. S. rozpoznała u wnioskodawczyni stan po (...), uznając badaną za częściowo niezdolną do pracy, ustalając datę powstania niezdolności do pracy przed 30 września 2013 r. i orzekając okres jej trwania od 1 października 2013 r. do 30 września 2015 r.

W oparciu o przeprowadzone badanie ginekologiczne biegła stwierdziła u badanej stan (...) Ponadto badana posiada skierowanie na zabieg operacyjny.

W ocenie biegłej z zakresu ginekologii wnioskodawczyni jest częściowo niezdolna do pracy od 1 października 2013 r. do 30 września 2015 r. na okres 2 la. W tym czasie powinna przebyć (...)(opinia k. 39 a.s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. pismem procesowym z dnia 9 lipca 2014 r. zgłosił zastrzeżenia do powyższej opinii, wnosząc o wywołanie nowej opinii biegłego lekarza sądowego z zakresu ginekologii oraz dopuszczenie opinii biegłego z zakresu medycyny pracy. Podniósł, iż w sytuacji wnioskodawczyni (...)nie jest problemem zdrowotnym pierwszoplanowym, o czym przemawia składana dokumentacja medyczna dla celów rentowych, gdzie nie ma nawet zaświadczenia od leczącego ginekologa, w którym określiłby stopień zaawansowania problemu. Sama badana nie zgłasza także konkretnych skarg w tym zakresie, ograniczając się jedynie do wskazania konieczności leczenia operacyjnego – na które nie wyraziła zgody (zastrzeżenia k. 43-44 a.s.).

Postanowieniem z dnia 20 lutego 2015 roku Sąd dopuścił dowód z opinii innego biegłego lekarza ginekologa i specjalisty medycyny pracy (k. 53v a.s.).

W opinii z dnia 27 kwietnia 2015 r. biegli z zakresu ginekologii G. C. i medycyny pracy A. S. rozpoznali u wnioskodawczyni(...) i stwierdzili, iż badana jest częściowo niezdolna do pracy. Za datę powstania niezdolności do pracy uznali dzień 1 października 2013 r., orzekając okres jej trwania do dnia 30 września 2015 r. W odniesieniu do pisma procesowego ZUS wskazali, iż dotyczy ono narządu rodnego, który jest jedynie częścią stanu zdrowia badanej. Według opinii ZUS badana wymaga leczenia oraz rehabilitacji, a z całości pisma wynika wniosek o przeciwskazanej ciężkiej pracy fizycznej. Zdaniem biegłych istnieją standardy Orzecznictwa Lekarskiego ZUS, według których sprzedawca oraz opiekunka PCK należy do grupy pracowników usług osobistych i sprzedawców. Ponadto grupa ta obejmuje zawody wymagające wiedzy, umiejętności i doświadczenia, które są niezbędne do świadczenia usług ochrony, usług osobistych związanych m.in. z podróżą, prowadzeniem gospodarstwa, dostarczaniem żywności, opieką osobistą oraz do sprzedawania i demonstrowania towarów w sklepach hurtowych czy detalicznych.

W dalszej części uzasadnienia opinii biegli wskazali, iż wnioskodawczyni była wielokrotnie hospitalizowana, a ostatnio w okresie świątecznym 24-30 grudnia 2014 r. W okresie badania przez lekarzy biegłych była w trakcie zabiegów rehabilitacyjnych. Stan ten pozostaje w sprzeczności ze stwierdzeniem o braku mobilizacji samej wnioskodawczyni do podjęcia leczenia. Dodatkowo stwierdzenie (...)co dodatkowo upewnia w ustaleniu okoliczności” jest w sposób oczywisty niemiarodajne z powodu braku określenia stopnia wypełnienia pęcherza przed badaniem. Biegły specjalista medycyny pracy ograniczył możliwość wykonywania przez wnioskodawczynię pracy, w tym przede wszystkim dźwigania ciężarów oraz ciężkiej pracy fizycznej i pracy w godzinach nocnych, a biegły ginekolog rozpoznając(...) określił schorzenie ginekologiczne, jako wymagające leczenia farmakologiczno – operacyjnego i podtrzymał opinię poprzedniego biegłego. Podsumowując, biegli z zakresu ginekologii i medycyny pracy ustalili częściową, okresową niezdolność do pracy od 1 października 2013 r. na okres 2 lat, tj. do 30 września 2015 r. W tym czasie w ocenie biegłych wnioskodawczyni powinna przebyć operację z powodu (...) (opinia k. 59-60 a.s.).

Strony do powyższej pisemnej opinii biegłych nie wniosły zastrzeżeń, zatem Sąd Okręgowy nie prowadził dalszego postępowania dowodowego. Byłoby to uzasadnione tylko wówczas, kiedy sporządzone opinie są sprzeczne lub niewłaściwie uzasadnione. Sąd Okręgowy miał w tym zakresie na względzie stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 27 lipca 2010 r. (II CSK 119/10, LEX nr 603161) oraz postanowieniu z dnia 19 sierpnia 2009 r. (III CSK 7/09, LEX nr 533130), zgodnie z którym Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych opinii biegłych lub opinii instytutu, gdy zachodzi taka potrzeba, a więc wtedy gdy przeprowadzone już opinie zawierają istotne luki, są niekompletne, bo nie odpowiadają na postawione tezy dowodowe, niejasne, czyli nienależycie uzasadnione lub nieweryfikowalne, to jest gdy przedstawione ekspertyzy nie pozwalają organowi orzekającemu zweryfikować zawartego w niej rozumowania co do trafności wniosków końcowych. Taka sytuacja nie zachodziła w rozpoznawanej sprawie.

Przechodząc do oceny sporządzonych w sprawie opinii w tym miejscu wskazać należy, iż dowód z opinii biegłych jest specyficznym środkiem dowodowym, którego ocena przebiega według odmiennych, właściwych tylko dla tych opinii biegłych kryteriów. Przeprowadzana ocena dokonywana jest z punktu widzenia fachowości osób, które ją sporządziły, dokładności przeprowadzonych badań oraz trafności uzasadnienia w powiązaniu z wynikami badań (por. wyrok SN z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, LEX nr 77046; postanowienie SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001/4/64).

W szczególności za rzetelne i należycie uzasadnione Sąd Okręgowy w Lublinie uznał opinie biegłych sądowych z zakresu ginekologii W. S. z dnia 25 czerwca 2014 r. (k. 39 a.s.) oraz łącznej opinii biegłych z zakresu ginekologii G. C. i medycyny pracy A. S. z dnia 27 kwietnia 2015 r. (k. 59-60 a.s). Opinie zostały wydane przez niekwestionowanych specjalistów z zakresu schorzeń występujących u wnioskodawczyni, po uprzedniej analizie akt sprawy, przeprowadzeniu badań skarżącej i zapoznaniu się z dotyczącą jej osoby dokumentacją lekarską, w tym także z dokumentacją składaną w toku postępowania sądowego. Opinie są rzetelne i wyczerpujące, pozbawione sprzeczności. Mają charakter całościowy, zawierają analizę chorób występujących u B. P. oraz określenie ich wpływu na zdolność do pracy. Wnioski z nich płynące są jasne i poparte przekonywującą argumentacją. Biegli dokładnie przeanalizowali dostępną dokumentację leczenia skarżącej, odebrali od niej szczegółowy wywiad oraz poczynili na tej podstawie odpowiednie wnioski. Nadto biegli z zakresu ginekologii i medycyny pracy w opinii z dnia 27 kwietnia 2015 r. w sposób bardzo precyzyjny i wyczerpujący odnieśli się do wszystkich zastrzeżeń zgłoszonych przez organ rentowy.

Biegli sądowi w opiniach tych zgodnie wskazali, iż schorzenia występujące u wnioskodawczyni aktualnie uniemożliwiają jej wykonywanie pracy zawodowej zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami, orzekając częściową niezdolność do pracy od dnia 1 października 2013 r. do 30 września 2015 r. Co również istotne opinie te zostały wydane przez specjalistów odpowiednich dziedzin medycyny posiadających konieczną i wystarczającą wiedzę w zakresie opiniowanego przedmiotu. Wnioski w nich zawarte są rzeczowo i logicznie uzasadnione. Biegli sądowi, jak wynika z treści opinii, w sposób szczegółowy przeanalizowali wszystkie okoliczności związane ze stanem zdrowia wnioskodawczyni, ocenili poszczególne schorzenia badanej pod kątem ich wpływu na zdolność do pracy na poziomie zgodnym z kwalifikacjami zawodowymi. Przedstawione w nich argumenty medyczne przekonują, jeśli zważy się, iż znajdują oparcie w dowodach leczenia (skierowanie na zabieg operacyjny i badanie urodynamiczne okazane podczas badania lekarskiego w dniu 25 czerwca 2015 r. k. 39 a.s., dokumentacja lekarska k. 5-9 akt ZUS).

Zdaniem Sądu Okręgowego brak jest podstaw do zanegowania przywołanego stanowiska biegłych, tym bardziej, że wydane opinie zawierają pełne i jasne uzasadnienia uwzględniając rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia. Biegli sądowi, obowiązani są orzekać zgodnie z wiedzą medyczną, posiadanymi kwalifikacjami i obowiązującymi przepisami. Dlatego zdaniem Sądu, sporządzonym przez biegłych opinii nie można odmówić rzetelności i fachowości, co do medycznej oceny stanu zdrowia wnioskodawczyni, w odniesieniu do obowiązujących przepisów. Opinia biegłego sądowego podlega ocenie przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c. – na podstawie właściwych dla jej przymiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażanych w niej wniosków. Przedmiotowe opinie były jasne i logiczne, dlatego Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do kwestionowania ich wiarygodności.

W tym stanie rzeczy uznać należy, że zdiagnozowane u wnioskodawczyni schorzenia, a w szczególności zdiagnozowane schorzenia ginekologiczne czynią ją częściowo niezdolną do pracy w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 748 ze zm.), zgodnie z opinią biegłej z zakresu ginekologii W. S. z dnia 25 czerwca 2014 r. (k. 39 a.s.) oraz łącznej opinii biegłych z zakresu ginekologii G. C. i medycyny pracy A. S. z dnia 27 kwietnia 2015 r. (k. 59-60 a.s).

Odnośnie opinii biegłych sądowych kardiologa M. O. i neurologa P. W. z dnia 10 grudnia 2013 r. (k. 17-17v a.s.), uzupełnionej opinią z dnia 15 listopada 2014 r. (k. 28-29 a.s.), należy stwierdzić, iż opinie te nie mają znaczenia dla rozpoznania niniejszej sprawy, ponieważ wnioskodawczyni została uznana za częściowo niezdolną do pracy z powodu innych schorzeń niż neurologiczne i kardiologiczne.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy i aktach organu rentowego. Nie budziły one wątpliwości Sądu ani nie zostały zakwestionowane przez strony, toteż obdarzono je walorem wiarygodności.

Odwołanie B. P. zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U z 2015 r., poz. 748, ze zm.), renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy;

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 i 7 ustawy albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ust. 2 i 3 ustawy).

Skarżąca była częściowo niezdolna do pracy do dnia 30 września 2013 r. Na podstawie art. 101 ustawy prawo do świadczeń ustaje, gdy ustanie którykolwiek z warunków wymaganych do ustalenia tego prawa. Zgodnie z przepisem art. 107 cytowanej ustawy prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie.

Sporządzone w toku postępowania opinie biegłych sądowych z zakresu ginekologii W. S. z dnia 25 czerwca 2014 r. oraz łącznej opinii biegłych z zakresu ginekologii G. C. i medycyny pracy A. S. z dnia 27 kwietnia 2015 r. wskazują na istnienie u wnioskodawczyni częściowej niezdolności do pracy. Z tego też względu zaskarżona w niniejszym postępowaniu decyzja jest nieprawidłowa i podlega zmianie poprzez przyznanie B. P. prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 października 2013 roku do 30 września 2015 roku.

Mając powyższe na uwadze oraz na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy orzekł, jak w sentencji.