Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie VI Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SA - Regina Owczarek-Jędrasik (spr.)

Sędzia SA- U. W.

Sędzia SO del. — M. B.

Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Kędzierska

po rozpoznaniu w dniu 21 maja 2013 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

przeciwko (...) Sp. z o.o. w K.

o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie — Sądu Ochrony Konkurencji

i Konsumentów

z dnia 19 czerwca 2012 r. sygn. akt XVII AmC 359/11

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od (...) Sp. z o.o. w K. na rzecz Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów kwotę (...)złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt VIA Ca 1533 / 12

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 11 lutego 2011r. skierowanym przeciwko (...) Szkole (...) w K. powód Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów / dalej: powód lub Prezes UOKiK / wniósł o uznanie za niedozwolone i zakazanie pozwanej Szkole wykorzystywania w umowach z konsumentami następujących postanowień wzorca umowy :

1. „Płatnik może wypowiedzieć umowę po upływie 14 dni od daty jej zawarcia, ze skutkiem na koniec miesiąca , następującego po dacie wypowiedzenia i ma prawo żądać zwrotu wpłaconych pieniędzy w proporcjonalnej do niewykorzystanego kursu części. Zwrot pieniędzy nie obejmuje kosztów, które (...) ponosi w całości z chwilą zawarcia umowy z uczestnikiem kursu, w tym w szczególności:

a) wynagrodzenia sieci dystrybucyjnej, kosztów wydania i dostarczenia materiałów dydaktycznych, telefonów powitalnych, założenia teczki ucznia co stanowi łącznie kwotę (...) PLN( (...)złotych);

b) kosztów opracowanych, sprawdzonych i odesłanych testów kontrolnych oraz arkusza początkowego w kwocie (...) każdy;

c) pozostałych wydatków z tytułu przesyłek pocztowych w kwocie (...) PLN ((...))”.

2. „Brak zapłaty przez płatnika pełnej kwoty za kurs w terminie 30 dni od daty zawarcia umowy jest traktowane jako wypowiedzenie umowy przez płatnika” .

3. „ Zwrot pieniędzy, o których mowa w par.7 ust.2 i 3, może nastąpić po spełnieniu wszystkich warunków rezygnacji , w tym podania przez płatnika numeru konta bankowego, na który zwrot pieniędzy ma być dokonany, a także po odesłaniu do (...) kompletnych materiałów dydaktycznych . (…) Brak oświadczenia płatnika, w terminie 30 dni od daty otrzymania wezwania, co do sposobu zwrotu kwoty, o której mowa w par. 7 ust.2 i 3 poprzez wskazanie nr konta lub oświadczenie iż odnośna kwota ma zostać zwrócona przekazem pocztowym na adres płatnika – poczytuje się za rezygnację płatnika z żądania zwrotu przedmiotowej sumy i powoduje wygaśnięcie tego prawa płatnika”.

Wyrokiem z dnia 19 czerwca 2012r. , sygn. akt XVII Amc 359 / 11 Sąd Okręgowy uznał za niedozwolone i zakazał pozwanej Szkole wykorzystywania w umowach z konsumentami wskazanych w pozwie postanowień wzorca umowy / punkt I sentencji / oraz orzekł o kosztach procesu / punkty II-IV sentencji/.

Sąd Okręgowy ustalił, że pozwana Szkoła wykorzystywała przytoczone w pozwie postanowienia umowne we wzorcu umowy stosowanym w prowadzonej działalności gospodarczej.

Sąd I instancji wskazał, że sporne postanowienia umowne nie regulują głównych świadczeń stron.

W odniesieniu do klauzuli, według której w przypadku wypowiedzenia umowy po upływie 14 dni od daty jej zawarcia zwrot pieniędzy nie obejmuje łącznie kwoty(...) zł Sąd I instancji wskazał, że w tym postanowieniu przyznano pozwanej Szkole prawo do zatrzymania kwoty , której wysokość Szkoła jednostronnie ustaliła z góry, w związku z tym kwota ta nie jest uzależniona od wysokości kosztów poniesionych w danym przypadku. Sąd Okręgowy podkreślił, że przedsiębiorca nałożył w stosowanym wzorcu wyłącznie na konsumenta – w przypadku wypowiedzenia przez niego umowy – obowiązek zapłaty kosztów zawarcia umowy w wysokości co najmniej (...) zł w sytuacji, gdy całkowity koszt kursu wynosi (...) zł a czas jego trwania około 10 miesięcy. W szczególności rażące jest zastrzeżenie , że Szkoła nie zwraca kosztów wydania i dostarczenia materiałów dydaktycznych, które na podstawie punktu 5 przedmiotowego wzorca płatnik zobowiązuje się zwrócić w ciągu 7 dni od daty rozwiązania umowy wskutek wypowiedzenia . Nadto brak jest we wzorcu postanowienia regulującego odpowiedzialność przedsiębiorcy względem konsumenta za niewykonanie zobowiązania z przyczyn leżących po stronie pozwanej Szkoły. W konsekwencji -w ocenie Sądu Okręgowego- taka konstrukcja skutków wypowiedzenia umowy wskazuje, że rozłożenie praw i obowiązków stron umowy jest nierównomierne. Zdaniem Sądu I instancji kwestionowana klauzula jest odzwierciedleniem klauzul abuzywnych wymienionych w art. 385 ^{( 3)} punkty 12, 16 i 17 k.c., gdyż wyłącza obowiązek zwrotu konsumentowi należności za świadczenie niewykonane w całości lub części w przypadku rezygnacji konsumenta z nauki, nakładając na konsumenta obowiązek zapłaty w istocie kary umownej rażąco wygórowanej.

Drugie z kwestionowanych postanowień przewiduje natomiast, że przedsiębiorca nie wzywa konsumenta do zapłaty zaległej należności w terminie dodatkowo wyznaczonym, lecz interpretuje zwłokę jako wypowiedzenie umowy ze wszystkimi wynikającymi z tego skutkami negatywnymi dla konsumenta. W ocenie Sądu Okręgowego przepis art. 491§ 1 k.c. przewidujący wyznaczenie stronie, dopuszczającej się zwłoki w wykonaniu ciążącego na niej zobowiązania, dodatkowego terminu do wykonania z zagrożeniem o uprawnieniu do odstąpienia od umowy odwołuje się wprost do dobrych obyczajów i dlatego jego niezastosowanie skutkuje ich rażącym naruszeniem.

W odniesieniu do klauzuli, według której brak w terminie 30 dni oświadczenia płatnika co do sposobu zwrotu świadczenia poczytuje się za rezygnację płatnika z żądania zwrotu przedmiotowej sumy i powoduje wygaśnięcie tego prawa płatnika, Sąd Okręgowy wskazał, że w przypadku rozwiązania umowy strony są zobowiązane zwrócić sobie nawzajem to, co świadczyły. Zgodnie z przepisem art. 454 k.c. miejscem spełnienia świadczenia przez pozwaną Szkołę jest miejsce zamieszkania konsumenta , chyba że wskazał inny sposób zwrotu. W ocenie Sądu kwestionowane postanowienie zmierza do uchylenia się pozwanej Szkoły od odpowiedzialności za zwrot konsumentowi uiszczonych opłat. Taka zatem klauzula jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i narusza w sposób rażący interes konsumenta.

Sąd I instancji oddalił wnioski pozwanej Szkoły o dopuszczenie dowodów wskazanych w odpowiedzi na pozew uznając, że dowody te nie mogą mieć wpływu na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy.

Wyrok z dnia 19 czerwca 2012r.został zaskarżony przez pozwaną Szkołę apelacją , w której pozwana zarzuca:

- naruszenia prawa materialnego , tj. przepisu art. 385 ¹ § 1 k.c. poprzez uznanie, że kwestionowane postanowienia przedmiotowego w sprawie wzorca umowy są niedozwolone i zakazanie ich wykorzystywania w umowach z konsumentami,

- naruszenie przepisów postępowania, co wpłynęło na wynik sprawy , tj. przepisów art. 217 § 1 i art. 227 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków dowodowych .

Apelacja wnosi o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów procesu za obydwie instancje.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozbawiona jest uzasadnionych podstaw.

W sporze niniejszym Prezes UOKiK dochodzi uznania postanowień wzorca umowy za niedozwolone .

Kontrola treści postanowień zawartych we wzorcach umów może mieć charakter incydentalny lub abstrakcyjny. Kontrola incydentalna polega na badaniu treści postanowień konkretnej umowy i w sytuacji, gdy przy zawieraniu umowy posłużono się wzorcem umowy, kontrola ta pośrednio obejmuje także postanowienie tego wzorca umowy. Jest to kontrola dokonywana w każdym postępowaniu sądowym, w którym strona powołuje się na inkorporowanie do umowy niedozwolonych postanowień wzorca.

Natomiast kontrola abstrakcyjna polega na badaniu treści postanowień wzorca umowy w oderwaniu, od konkretnego stosunku umownego i jest dokonywana niezależnie od tego, czy między stronami doszło do zawarcia umowy z wykorzystaniem danego wzorca umowy. Jest to kontrola dokonywana przez (...) w postępowaniu odrębnym w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone / art. 479 ³⁶ –art. 479 ⁴⁵ k.p.c./.

W sporze niniejszym Prezes UOKiK dochodzi uznania za niedozwolone i zakazania stosowania w obrocie z konsumentami wskazanych w pozwie postanowień wzorca umowy stosowanego przez pozwaną w ramach postępowania odrębnego przewidzianego w przepisach art. 479 ³⁶ i następnych k.p.c.

W ramach tego postępowania kontrola wzorca umowy ma charakter abstrakcyjny i dotyczy wyłącznie treści postanowień zawartych we wzorcu, a ściślej , czy są one niedozwolone , czy nie. Ocenie podlega zatem treść zapisu wzorca, a nie sposób jego wykorzystania. Przy ocenie abstrakcyjnej sąd nie ma kognicji do badania okoliczności wprowadzenia do wzorca spornej klauzuli , czy też ustalania podmiotu odpowiedzialnego za wprowadzenie danej klauzuli.

W tym stanie rzeczy podstawowym dowodem w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone jest sam dokument zawierający wzorzec umowy.

W odpowiedzi na pozew pozwana Szkoła powoływała się na to, że postanowienie wzorca umowy, ujęte w punkcie I.1 pozwu , było przedmiotem postępowania wyjaśniającego przed Delegaturą UOKiK w K. i zostało zaaprobowane przez Delegaturę w kształcie zasadniczo nieodbiegającym od aktualnego, dlatego pozwana miała – jej zdaniem- prawo pozostawać w przekonaniu , iż wskazane postanowienie nie implikuje jakichkolwiek naruszeń praw konsumentów. Na dowód powyższych twierdzeń pozwana wskazała akta postępowania wyjaśniającego dotyczące pozwanej, toczącego się przed Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów Delegatura w K. znak : (...) 62-1/05 / Jl -11 / 05 oraz przesłuchanie prokurenta pozwanej Szkoły.

Sąd I instancji nie dopuścił powołanych w odpowiedzi na pozew dowodów i to stanowisko Sądu jest prawidłowe, jak bowiem wyżej wskazano w ramach kontroli abstrakcyjnej przedmiotem badania jest treść kwestionowanego postanowienia wzorca i wyjaśnienie podnoszonych przez pozwaną okoliczności nie mogło mieć wpływu na rozstrzygnięcie . Okoliczności te nie stanowiły więc faktu istotnego dla rozstrzygnięcia w rozumieniu przepisu art. 227 k.p.c. , w związku z tym wnioski dowodowe pozwanej jako zgłoszone dla zwłoki podlegały oddaleniu na podstawie art. 217 § 2 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym przed zmianą wprowadzoną z dniem 3 maja 2012r.

W konsekwencji należy stwierdzić, że w postępowaniu przed Sądem I instancji nie doszło do naruszenia wskazanych w apelacji przepisów art. 227 i 217 k.p.c.

Sąd I instancji prawidłowo oparł się na bezspornym tekście postanowień wzorca umowy, dokonał analizy treści kwestionowanych postanowień wzorca umowy stosując odpowiednio przepisy art. 385 ¹ § 1 k.c. oraz art. 385 ³ k.c. i trafnie ustalił, że kwestionowane postanowienia wzorca kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami , rażąco naruszając jego interesy, stanowią zatem klauzule niedozwolone .

Apelacja zarzuca, że pierwsza klauzula, według której w razie wypowiedzenia umowy przez płatnika po upływie 14 dni od daty zawarcia umowy obowiązek zwrotu świadczenia nie obejmuje łącznej kwoty (...) zł , nie może być poczytana za abuzywną, gdyż nie zwiększa obowiązków konsumenta w porównaniu do obowiązków wynikających z art. 746 § 1 k.c.

Zarzut powyższy nie zasługuje na uwzględnienie.

Ocena nieuczciwego charakteru postanowienia wzorca umownego w ramach kontroli abstrakcyjnej wymaga dokonania przez sąd weryfikacji „przyzwoitości” konkretnej klauzuli. Należy ustalić, jak wyglądałyby prawa lub obowiązki konsumenta w braku takiej klauzuli. Jeżeli konsument byłby w lepszej sytuacji, należ przyjąć , że postanowienie wzorca ma charakter nieuczciwy.

Jednakże w braku spornej klauzuli w przedmiotowym wzorcu i oceny obowiązków konsumenta na podstawie art. 746 § 1 k.c. sytuacja konsumenta byłaby – wbrew wywodom apelacji- korzystniejsza.

Zgodnie z przepisem art. 746 § 1 k.c. dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie ; powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia ; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom , a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.

Sporna klauzula nie reguluje w ogóle kwestii naprawienia szkody. W świetle zaś tej klauzuli konsumenta obciąża część wynagrodzenia odpowiednia do dotychczasowych czynności pozwanej Szkoły oraz koszty Szkoły w wysokości co najmniej (...) zł, która to kwota jest jednostronnie narzucona przez pozwaną. Sporne postanowienie pogarsza zatem sytuację konsumenta, który w przypadku zastosowania przepisu art. 746 § 1 k.c. byłby zobowiązany w odniesieniu do wydatków ponieść tylko koszty faktycznie w przypadku jego zlecenia poniesione przez Szkołę i udowodnione przez pozwaną Szkołę co do ich powstania i wysokości.

Przy abstrakcyjnej kontroli postanowień wzorca umowy już wskazane pogorszenie sytuacji konsumenta uzasadnia uznanie klauzuli za abuzywną. Wbrew zarzutowi apelacji nie jest konieczne w danej sprawie wykazanie, że kwota (...) zł jest rażąco wygórowana w stosunku do kosztów, których zwrotu pozwana mogłaby domagać się na podstawie art. 746§ 1 k.c. Przeprowadzenie przy tym takiego dowodu przy kontroli abstrakcyjnej nie byłoby możliwe, bo wymagałoby ustalania jakie konkretne koszty pozwana Szkoła poniosła przy wykonywaniu konkretnych umów, co nie jest przedmiotem badania w sprawach o uznanie postanowień wzorca za niedozwolone.

Porównanie kwoty (...) zł określonej przez pozwaną jako koszty ponoszone już przy zawarciu umowy z wysokością całościowego kosztu kursu wynoszącą (...) zł przy uwzględnieniu czasu trwania kursu pozwala na przyjęcie, że kwota (...) zł nie odzwierciedla – wbrew treści klauzuli - rzeczywistych kosztów powstających zawsze w chwili zawarcia umowy. Potwierdzają to wywody apelacji, według których kwestionowane postanowienie zapewnia godziwe wynagrodzenie pozwanej, chociaż pozwanej należy się wynagrodzenie proporcjonalne do wykonanych czynności, a nie w z góry określonej przez pozwaną kwocie (...) zł.

W tym miejscu należy nadto wskazać, że w postępowaniu przed Sądem I instancji pozwana Szkoła nie kwestionowała, że kurs trwa 10 miesięcy.

Trafnie apelacja podnosi, że kwestię odpowiedzialności pozwanej względem konsumenta za niewykonanie zobowiązania z przyczyn leżących po stronie pozwanej regulują przepisy kodeksu cywilnego. Jednakże wskazany w uzasadnieniu wyroku brak we wzorcu umowy postanowień dotyczących odpowiedzialności pozwanej Szkoły nie był podstawą uznania kwestionowanego postanowienia za niedozwolone.

Reasumując analiza treści kwestionowanego postanowienia dokonana przez Sąd I instancji oraz uzupełniona przez Sąd Apelacyjny przez porównanie sytuacji konsumenta w przypadku braku przedmiotowego postanowienia i oceny sytuacji konsumenta w świetle przepisu art. 746 § 1 k.c. uzasadnia ustalenie, że sporna klauzula jest abuzywna, jako że kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interes/ art. 385 ¹ § 1 k.c. odpowiednio stosowany/.

Druga klauzula wzorca umowy objęta sporem stanowi, że „Brak zapłaty przez płatnika pełnej kwoty za kurs w terminie 30 dni od daty zawarcia umowy jest traktowane jak wypowiedzenie umowy przez płatnika”.

Wypowiedzenie umowy jest to jednostronna czynność prawna o charakterze kształtującym dokonywana przez złożenie drugiej stronie oświadczenia, z którego wynika wola zakończenia danego stosunku prawnego. W odniesieniu do umów, które zostały zawarte w formie pisemnej obowiązuje jednolita regulacja dotycząca wszystkich czynności mających na celu zakończenie stosunku umownego . Rozwiązanie umowy pisemnej za zgodą obu stron, odstąpienie od tak zawartej umowy lub jej wypowiedzenie powinno być także stwierdzone pismem / art. 77 § 2 k.c./. Brzmienie art. 77 § 2 in fine k.c. w związku z art. 74 § 1 k.c. nasuwa konkluzję , że dla każdej z wymienionych czynności zmierzających do wygaszenia stosunku wynikającego z pisemnej umowy forma pisemna jest zastrzeżona tylko dla celów dowodowych.

Dodać trzeba, że w odniesieniu do oświadczenia o odstąpieniu od umowy pozwana Szkoła przewidziała zgodnie z powyższymi przepisami formę pisemną z obowiązkiem wysłania przedmiotowego oświadczenia listem poleconym lub przesyłką kurierską.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że przypisanie z góry zaniechaniu konsumenta polegającego na zwłoce w spełnieniu świadczenia skutków w istocie złożenia oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy narusza dobre obyczaje, ponieważ może prowadzić do rozbieżności między umówionym skutkiem a rzeczywistą wolą konsumenta. Zgodnie z przepisem art. 60 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby , które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Jednakże tylko takie czynności dorozumiane mogą być poczytane za zawierające oświadczenie woli, z których wynika wola osoby dokonującej tych czynności rzeczywista w chwili dokonania czynności. Kwestionowana zaś klauzula narusza tę zasadę, nadając określonym czynnościom z góry rolę oświadczenia woli o oznaczonej przez pozwaną treści, bez ustalenia rzeczywistej woli konsumenta.

Uregulowanie zawarte w przedmiotowym postanowieniu zmniejsza także pewność obrotu zastrzegając z góry odstąpienie od formy pisemnej wypowiedzenia umowy i stanowi nieprzewidziany w przepisach środek zmierzający do zagwarantowania pozwanej Szkole świadczenia w terminie.

Przedmiotowa klauzula narusza także rażąco interes konsumenta, pogarszając jego sytuację. W przypadku bowiem nieobowiązywania kwestionowanej klauzuli zwłoka konsumenta powodowałaby, że pozwanej Szkole przysługiwałby wybór pomiędzy rozwiązaniem, polegającym na dochodzeniu wykonania zobowiązania albo też polegającym na zachowaniu się ściśle według wskazań zawartych w art. 491 § 1 k.c. , dokonując dwóch kolejnych po sobie następujących czynności. W myśl bowiem powołanego przepisu przysługuje wierzycielowi prawo wyznaczenia dłużnikowi odpowiedniego dodatkowego terminu do wykonania zobowiązania z jednoczesnym zagrożeniem, że po jego bezskutecznym upływie będzie on uprawniony do odstąpienia od umowy/ wypowiedzenia umowy/. Dopiero druga czynność, a mianowicie oświadczenie wierzyciela o odstąpieniu od umowy / wypowiedzeniu umowy / wywoła skutek w postaci unicestwienia zobowiązania wynikającego z zawartej umowy. W przypadku zastosowania przez pozwaną Szkołę rozwiązania polegającego na dochodzeniu zaległej należności umowa w dalszym ciągu wiązałaby strony. W sytuacji zastosowania przepisu art.491 §1 k.c. mogłoby dojść do unicestwienia zobowiązania, ale dopiero po zastosowaniu trybu określonego w tym przepisie. Według zaś kwestionowanej klauzuli w przypadku zwłoki konsumenta wypowiedzenie umowy nastąpiłoby już w momencie bezskutecznego upływu 30 dni od daty zawarcia umowy.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że omawiana klauzula spełnia przesłanki wynikające z przepisu art. 385 ¹ § 1 k.c. przy jego odpowiednim zastosowaniu, warunkujące uznanie danego postanowienia za niedozwolone i słusznie została uznana przez Sąd I instancji za klauzulę abuzywną.

Według ostatniego zakwestionowanego postanowienia wzorca umowy pozwana ma wezwać konsumenta do oświadczenia się w terminie 30 dni co do sposobu zwrotu należnej mu kwoty, jednakże brak oświadczenia płatnika w terminie 30 dni od daty otrzymania wezwania co do sposobu zwrotu tej kwoty poczytuje się za rezygnację płatnika z żądania zwrotu należnej sumy i powoduje wygaśnięcie prawa płatnika do zwrotu tej sumy.

Wygaśnięcie roszczenia następuje w sytuacjach określonych przepisami prawa. Zgodnie między innymi z przepisem art. 508 k.c. zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Według przepisu art. 508 k.c. do zwolnienia z długu może dojść tylko przez umowę między wierzycielem a dłużnikiem. Od zwolnienia z długu należy odróżnić pactum de non petendo , czyli umowę między wierzycielem a dłużnikiem , w której wierzyciel zobowiązuje się do niedochodzenia roszczenia wobec dłużnika przez czas oznaczony lub nawet trwale. Podobne skutki wywołuje też zrzeczenie się roszczenia połączone z cofnięciem pozwu. We wszystkich tych przypadkach rezygnacja z przysługującego roszczenia wymaga złożenia przez wierzyciela stosownego wyraźnego, stanowczego oświadczenia woli .

W tym stanie rzeczy uznanie zaniechania w oznaczonym czasie wskazania przez wierzyciela sposobu dokonania na jego rzecz zwrotu należnych mu środków pieniężnych za rezygnację z przysługującego mu świadczenia narusza dobre obyczaje, jako że z góry przypisuje zachowaniu skutek w postaci złożenia oświadczenia woli w zupełnie innej kwestii niż dotyczy czynność bez badania rzeczywistej woli osoby, która zaniechała danej czynności. Przedmiotowe postanowienie w sytuacji, gdy konsument odstąpił od umowy lub ją wypowiedział ogranicza w czasie obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej zapłaty za świadczenie nie spełnione w całości lub w części oraz uzależnia ten obowiązek od dodatkowych czynności konsumenta, które nie są niezbędne dla wykonania zobowiązania zwrotu uiszczonej zapłaty. Klauzula ta zatem narusza w sposób rażący interes konsumenta.

Również więc ostatnio wskazane postanowienie stanowi klauzulę niedozwoloną w świetle przepisu art. 385 ¹ §1 k.c.

Z tych wszystkich względów zaskarżony wyrok , uznający przedmiotowe postanowienia wzorca umowy za niedozwolone i zakazujący ich stosowania w umowach z konsumentami jest prawidłowy i nie narusza art. 385 ¹ § 1 k.c. Apelacja pozwanej Szkoły jako niezasadna podlega więc oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu za drugą instancję orzeczono na zasadzie odpowiedzialności za wynik sporu zgodnie z przepisami art. 98§1 i § 3, art. 108§ 1 i art. 109 k.p.c. w związku z art. 391§ 1 k.p.c. Wobec powyższego zasądzono od pozwanej Szkoły na rzecz Prezesa UOKiK tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego kwotę(...)stosownie do przepisów § 14ust.3 punkt 2 i § 12 ust. 1 punkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu / Dz. U. 2002. 163.1349 ze zm./. Do niezbędnych kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym po stronie Prezesa UOKiK zaliczono wynagrodzenie tylko jednego radcy prawnego / art. 98 §3 k.p.c./ uwzględniając, że ten sam radca prawny reprezentował stronę powodową również w pierwszej instancji.