Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 sierpnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Jerzy Szczurewski

Protokolant: Aneta Chardziejko

przy udziale Prokuratora Ewy Minor-Olszewskiej

po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2013 roku

sprawy P. M.

oskarżonego z art. 178a § 1 i 4 kk

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 16 maja 2013 r. sygn. akt XV K 452/13

I.  Wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że uchyla rozstrzygnięcie w przedmiocie warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności /pkt II wyroku/.

II.  W pozostałym zakresie wyrok w zaskarżonej części utrzymuje w mocy.

III.  Zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

P. M.został oskarżony o to, że w dniu 17 lutego 2013 roku około godz. 07:35 w (...)na ul. (...)nie stosując się do orzeczonego przez Sąd Rejonowy w Białymstoku sygn. akt XV K 1532/10 prawomocnego zakazu prowadzenia pojazdów obowiązującego od 24.10.2010r. do 24.10.2018r. kierował samochodem osobowym marki (...)o numerze rejestracyjnym (...), będąc w stanie nietrzeźwości, wyniki badań: I-0,74 mg/l (1,487 ‰), 0,76 mg/l (1,527 ‰) alkoholu w wydychanym powietrzu, tj. o czyn z art. 178a § 1 i 4 k.k.

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 16 maja 2013 roku w sprawie XV K 452/13 oskarżonego P. M. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu kwalifikując go z art. 178a § 4 k.k. i za to na podstawie art. 178a § 4 k.k. skazał go na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności.

Na podstawie art. 69 § 1, 2 i 4 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił oskarżonemu na okres próby wynoszący 2 (dwa) lata.

Na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 (trzech) lat.

Zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych.

Powyższy wyrok na podstawie art. 425 § 1 i 2 k.p.k., art. 444 k.p.k. zaskarżył prokurator w części dotyczącej orzeczenia o karze na niekorzyść oskarżonego.

Powołując się na przepisy art. 427 § 1 i 2 k.p.k., art. 438 pkt 3 k.p.k. rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu przez Sąd I instancji, iż względem oskarżonego zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek pozwalający na postawienie pozytywnej prognozy kryminologicznej i zastosowanie względem niego dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności, podczas gdy prawidłowa ocena okoliczności sprawy, a w szczególności postawy oskarżonego, jego właściwości i warunków osobistych, dotychczasowego sposobu życia, uprzedniej karalności, jak również wzgląd na cele wychowawcze i prewencyjne kary wskazuje, iż pozytywna prognoza kryminologiczna względem oskarżonego – nie istnieje, jak również nie zachodzi żadem szczególnie uzasadniony wypadek, który pozwalałby na przyjęcie, iż zachodzą wobec niego przesłanki wskazane w dyspozycji art. 69 kk.

Na podstawie art. 427 § 1 kpk, art. 437 § 2 kpk wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uchylenie wobec oskarżonego rozstrzygnięcia o warunkowym zawieszeniu orzeczonej kary pozbawienia wolności, zaś w pozostałym zakresie o utrzymaniu wyroku w mocy.

Bezpośrednio na rozprawie apelacyjnej prokurator poparł apelację, przy czym w oparciu o przepis art. 118 k.p.k. uwzględniając treść zarzutu, którego brzmienie nakierowane jest na rażącą łagodność orzeczonej kar, wniósł o uwzględnienie zarzutu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora zasługiwała na uwzględnienie. Bez wątpienia treść i brzmienie zarzutu nakierowane są na rażącą łagodność orzeczonej kary i tak też przez pryzmat art. 118 k.p.k. został ten zarzut oceniony przez Sąd Odwoławczy.

W pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku nie wzbudziła żadnych zastrzeżeń co do ustaleń faktycznych odnoszących się do samego zdarzenia objętego zarzutem, a mianowicie faktu, iż w dniu 17 lutego 2013 roku P. M. kierował samochodem osobowym na drodze publicznej w stanie nietrzeźwości. W tym względzie Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, dokonując właściwej analizy wszystkich ujawnionych w sprawie dowodów.

Natomiast przechodząc do oceny wymierzonej oskarżonemu P. M. kary należy stwierdzić, iż rozstrzygając w tym przedmiocie Sąd I instancji nie rozważył należycie i nie uwzględnił wszystkich okoliczności ujawnionych na rozprawie, a mających wpływ na wymiar kary.

Sąd Rejonowy deklaruje, iż przy wymiarze kary kierował się ogólnymi dyrektywami o których mowa w art. 53 § 1 kk i wskazuje na dyrektywy sprawiedliwości kary, prewencji indywidualnej i prewencji generalnej przy czym eksponuje, iż priorytetowe znaczenie dla określenia ogólnych granic kar ma dyrektywa sprawiedliwości i to ona powinna w przeważającej mierze wpływać na rodzaj i wymiar środków penalnych. Dopiero w następnej kolejności uwzględnił dyrektywę prewencji indywidualnej, dyrektywie prewencji ogólnej przyznając jedynie rolę uzupełniającą. Trudno nie zgodzić się z tym prawidłowym tokiem rozumowania i oceny. Tyle tylko, że odnosi się wrażenie, iż jest to przygotowanie do obejścia art. 69 § 4 kk bowiem w dalszej części pisemnych motywów orzeczenia brak jest analizy przesłanek i podstaw zastosowania tego przepisu.

W ocenie Sądu Okręgowego rodzaj i wysokość wymierzonej w oparciu o wyżej wymienione kryteria kary pozbawienia wolności i środka karnego nie budzą zastrzeżeń. Sąd Okręgowy nie podziela jedynie wskazanej przez Sąd Rejonowy jako redukcji zagrożenia dla bezpieczeństwa w ruchu drogowym, prowadzenia samochodu w niedzielę w godzinach rannych. Wbrew twierdzeniom Sądu ulica (...), jedna z głównych arterii komunikacyjnych (...), jest ulicą ruchliwą nawet w niedzielę w godzinach rannych i w związku z tym zagrożenie stwarzane przez oskarżonego było znaczne.

Natomiast zgoła odmiennie Sąd Okręgowy ocenia kwestię zastosowania wobec oskarżonego warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. Sąd rozważa taką ewentualność, gdy orzekając karę w wymiarze dopuszczającym zastosowanie tej instytucji (jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie), będzie przekonany, iż skorzystanie z takiej możliwości będzie wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności dla zapobieżenia powrotowi do przestępstwa (pozytywna prognoza kryminologiczna). To przekonanie Sądu ma charakter prognostyczny, gdyż dokonując oceny bierze się pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste w tym sytuację rodzinną i warunki materialne, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa, a więc zdarzenia i właściwości przeszłe i teraźniejsze w relacji do momentu wydania wyroku – i na podstawie tej oceny prognozuje przyszłe zachowanie sprawcy. W przedmiotowej sprawie w przypadku oskarżonego – sprawcy czynu z art. 178a § 4 kk – należy jeszcze wykazać istnienie przesłanek zawartych w art. 69 § 4 kk. Ustawodawca wprowadzając w życie przepis art. 69 § 4 kk nałożył wymóg, aby w stosunku do sprawców przestępstw z art. 178a § 4 kk możliwość warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności istniała tylko w wyjątkowych, szczególnie uzasadnionych wypadkach.

Zdaniem Sądu Okręgowego, podzielając całkowicie apelację prokuratora, w przypadku oskarżonego P. M. Sąd Rejonowy niezasadnie skorzystał z dobrodziejstwa zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności. Nie wskazał żadnej szczególnej podstawy, która uzasadniałaby zastosowanie tej instytucji. Takim szczególnie uzasadnionym wypadkiem nie jest utrata pracy czy śmierć matki. Żadną miarą za takie nie można też uznać sprzedaży samochodu. Taka argumentacja w zestawieniu z uzasadnieniem dotychczasowej karalności oskarżonego związanej z prowadzeniem w stanie nietrzeźwości właśnie sprzedanego samochodu, nie tylko nie spełnia wymogów art. 69 § 4 kk, ale brzmi wręcz absurdalnie.

Tymczasem w ocenie Sądu Okręgowego oskarżony charakteryzuje się dużym poczuciem bezkarności i jawnym lekceważeniem porządku prawnego. Widoczne jest to z jednej strony w dwukrotnej uprzedniej karalności sądowej za przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji z art. 178a § 1 kk, z drugiej zaś w wysokim stopniu nietrzeźwości. W związku z tym o pozytywnej prognozie kryminologicznej w stosunku do niego nie może być mowy.

Uwzględniając te okoliczności, zdaniem Sądu Okręgowego, zachodzi konieczność resocjalizacji oskarżonego P. M. w warunkach izolacyjnych, a więc orzeczenia wobec niego bezwzględnej kary pozbawienia wolności i dlatego orzeczono jak na wstępie.

Biorąc pod uwagę sytuację materialną oskarżonego, Sąd Okręgowy na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.