Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

20 listopada 2015 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku Wydział I Cywilny

w składzie następującym: Przewodniczący - SSR Marek Jankowski

Protokolant: P.. T. S.

po rozpoznaniu 6 listopada 2015 r. w G.

na rozprawie

sprawy z powództwa G. J.

przeciwko Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

I.  oddala powództwo

II.  odstępuje od obciążania powoda G. J. kosztami procesu.

Na oryginale właściwy podpis

Za zgodność świadczy Sekretarz sądowy

Sygn. akt I C 2307/14

UZASADNIENIE

G. J. wniósł w dniu 5 września 2014 r. pozew przeciwko Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G. o pozbawienie wykonalności w całości tytułu wykonawczego (sprecyzowanego w piśmie procesowym z 7 października 2014 r.) obejmującego nakaz zapłaty wydany przez Sąd Rejonowy w Gdańsku w dniu 15 maja 2003 r. w sprawie z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej R. w G. przeciwko G. J. (sygn. akt XIV Nc (...), któremu Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku nadał postanowieniem z 3 lutego 2014 r. klauzulę wykonalności na rzecz Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G. jako następcy prawnego powoda (sygn. akt I Co (...)), ewentualnie pozbawienie wykonalności tego tytułu wykonawczego „w części odsetek za zwłokę za okres powyżej 3 lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia” (k. 2v). W uzasadnieniu pozwu powód podał m.in., że w dniu 29 sierpnia 2014 r. otrzymał od komornika sądowego zawiadomienie o wszczęciu egzekucji na wniosek Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G., na podstawie tytułu wykonawczego wymienionego w żądaniu pozwu. Powód zarzucił, że wniosek o wszczęcie egzekucji został złożony już po upływie terminu przedawnienia roszczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym (art. 125 Kc) i dlatego tytuł ów powinien być pozbawiony wykonalności w całości, ewentualnie w zakresie odsetek za okres powyżej 3 lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia. Powód wskazał jeszcze, że pozew „sporządzany jest bez szczegółowej wiedzy na temat dokładnych dat tak co do uprawomocnienia się orzeczenia, jak i daty złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. Ponadto zgłosił w pozwie wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w L. M. M., sygn. akt Km (...).

Postanowieniem z 13 października 2014 r. Sąd udzielił zabezpieczenia roszczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w L. M. M., sygn. akt Km (...).

Pozwana Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. w G. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów procesu. Zaprzeczyła, że roszczenie stwierdzone w tytule wykonawczym przedawniło się. Po wydaniu w dniu 15 maja 2003 r. nakazu zapłaty wierzyciel podjął bowiem czynności skutkujące przerwaniem biegu przedawnienia. Mianowicie poprzednik prawny wierzyciela złożył wniosek o nadanie nakazowi klauzuli wykonalności, a postępowanie klauzulowe zakończyło się w dniu 23 lipca 2003 r.; w dniu 25 lutego 2004 r. złożył on wniosek o wszczęcie egzekucji, a postępowanie egzekucyjne zakończyło się w dniu 11 lipca 2013 r. Z kolei w dniu 17 października 2014 r. pozwana jako następca prawny wierzyciela złożyła wniosek o nadanie klauzuli wykonalności na jej rzecz, a postępowanie klauzulowe zakończyło się w dniu 20 lutego 2014 r. W dniu 2 czerwca 2014 r. wierzyciel złożył wniosek o wszczęcie egzekucji i do tego czasu roszczenie stwierdzone w tytule wykonawczym nie przedawniło się.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 3 kwietnia 2003 r. Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa R. w G. wniosła do Sądu Rejonowego w Gdańsku pozew przeciwko A. B., D. B. i G. J. o zasądzenie kwot: 5.959,61 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, 5,90 zł i 9,93 zł, nadto kosztów procesu.

W dniu 15 maja 2003 r. Sąd Rejonowy w Gdańsku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w którym zasądził solidarnie od pozwanych A. B., D. B. i G. J. na rzecz powódki Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-KredytowejR. w G. kwoty: 5.959,61 zł wraz z odsetkami ustawowymi od 3 kwietnia 2003 r. do dnia zapłaty, 5,90 zł i 9,93 zł, nadto koszty procesu w łącznej kwocie 1.349,60 zł.

Nakaz zapłaty uprawomocnił się w dniu 11 czerwca 2003 r.

W dniu 13 czerwca 2003 r. Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa R. w G. złożyła wniosek o nadanie powyższemu nakazowi klauzuli wykonalności. W dniu 23 lipca 2003 r. Sąd nadał nakazowi zapłaty klauzulę wykonalności, a tytuł wykonawczy doręczono pełnomocnikowi wierzyciela w dniu 25 lipca 2003 r.

(dowód:

-

pozew w sprawie o sygn. akt I Nc (...) – k. 2-13 akt I Nc (...),

-

nakaz zapłaty – k. 14 akt I Nc (...),

-

zarządzenie z 26 czerwca 2003 r. – k. 19 akt I Nc (...),

-

wniosek o nadanie klauzuli wykonalności – k. 20 akt I Nc (...),

-

zwrotne potwierdzenie odbioru – k. 21 akt I Nc (...),

-

kopia tytułu wykonawczego – 26)

W dniu 5 marca 2004 r. Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa R. złożyła u Komornika sądowego ówczesnego Rewiru V przy Sądzie Rejonowym w Gdańsku wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko A. B., D. B. i G. J. na podstawie powyższego nakazu zapłaty zaopatrzonego w klauzulę wykonalności.

Prawomocnym postanowieniem z 11 lipca 2013 r. Komornik umorzył postępowanie egzekucyjne wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

(dowód:

-

wniosek o wszczęcie egzekucji – k. 27 oraz k. 1 akt Km (...),

-

postanowienie Komornika sądowego H. K. z 11 lipca 2013 r., sygn. akt Km (...) – k. 29-30 oraz k. 194 akt Km (...))

W piśmie z 15 października 2013 r. Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. w G. wniosła o nadanie powyższemu nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności na jej rzecz jako następcy prawnego Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej (...) w G..

Prawomocnym postanowieniem z 3 lutego 2014 r. (sygn. akt I Co (...)) Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku nadał powyższemu nakazowi zapłaty klauzulę wykonalności na rzecz Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G. jako następcy prawnego Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej R. w G.. Tytuł wykonawczy doręczono pełnomocnikowi wierzyciela w dniu 20 lutego 2014 r.

(dowód:

-

wniosek o nadanie klauzuli wykonalności – k. 31-32 oraz k. 2-8 akt I Co (...),

-

postanowienie Sądu Rejonowego Gdańsk-Południe w Gdańsku z 3 lutego 2014 r. – k. 33 oraz k. 17 akt I Co (...),

-

zwrotne potwierdzenie odbioru – k. 19 akt I Co (...))

W piśmie z 2 czerwca 2014 r. Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. w G. złożyła u Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w L. M. M. wniosek o wszczęcie egzekucji przeciwko A. B., D. B. i G. J. na podstawie powyższego nakazu zapłaty, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności na rzecz Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G..

W piśmie z 22 sierpnia 2014 r. Komornik zawiadomił G. J. o wszczęciu egzekucji. Dłużnik otrzymał powyższe pismo w dniu 29 sierpnia 2014 r.

(dowód: wniosek o wszczęcie egzekucji – k. 34-36)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu jako niezasadne.

Przedstawiony wyżej stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy i zgromadzonych w dołączonych aktach spraw: z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej R. w G. przeciwko A. B., D. B. i G. J. o zapłatę (sygn. I Nc (...)), egzekucyjnej toczącej się pomiędzy tymi samymi stronami (sygn. Km (...)) i z wniosku Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G. przeciwko A. B., D. B. i G. J. o nadanie klauzuli wykonalności (sygn. I Co (...)). Przeważały wśród nich dokument urzędowe, w tym orzeczenia sądów i komornika sądowego, a oprócz tego obejmowały one wnioski o nadanie klauzuli wykonalności i o wszczęcie egzekucji. W toku postępowania nie ujawniły się żadne okoliczności, które nasuwałyby uzasadnione wątpliwości co do prawdziwości powyższych dokumentów i zgodności z prawdą zawartych w nich oświadczeń. Ich mocy dowodowej i wiarygodności nie kwestionowała żadna ze stron.

Przedmiotem żądania zgłoszonego w pozwie było pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego – nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Rejonowy w Gdańsku w dniu 15 maja 2003 r. w sprawie z powództwa Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo-Kredytowej R. w G. m.in. przeciwko G. J. (sygn. akt XIV Nc (...)), któremu Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku nadał postanowieniem z 3 lutego 2014 r. klauzulę wykonalności na rzecz Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G. jako następcy prawnego powoda (sygn. akt I Co (...)), ewentualnie pozbawienie wykonalności tego tytułu wykonawczego „w części odsetek za zwłokę za okres powyżej 3 lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia” (k. 2v). Powództwo podlegało ocenie w świetle przepisu art. 840 § 1 Kpc, według którego dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia, jeżeli: przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście (pkt 1); po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie (pkt 2); małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787 Kpc, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść (pkt 3.). Legitymowani do wytoczenia powództwa z art. 840 Kpc są: dłużnik wymieniony w tytule wykonawczym jako zobowiązany do świadczenia; małżonek dłużnika – w sytuacji określonej w § 1 pkt 3; i następcy prawni dłużnika, jeżeli sąd nadał przeciwko nim na podstawie art. 788 Kpc klauzulę wykonalności. Samo wydanie tytułu egzekucyjnego nie daje dłużnikowi legitymacji do wytoczenia powództwa z art. 840 Kpc. Dłużnik nie może skutecznie skorzystać z tego powództwa do czasu, gdy tytułowi egzekucyjnemu nie zostanie nadana klauzula wykonalności. Legitymacja bierna przysługuje zaś wyłącznie wierzycielowi wymienionemu w tytule wykonawczym.

Powództwo z art. 840 Kpc może być skierowane przeciwko każdemu tytułowi wykonawczemu – bez względu na to, od jakiego organu pochodzi tytuł egzekucyjny. Istotne jest tylko, czy określonemu tytułowi sąd nadał klauzulę wykonalności. Zdaniem E. W. ( Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz do części drugiej kodeksu postępowania cywilnego. Tom I, Warszawa 1994, s. 356), o tym kiedy należy domagać się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, a kiedy ograniczenia wykonalności, decydują okoliczności faktyczne. Jeżeli powód twierdzi, że zdarzenie, które powołuje, spowodowało wygaśnięcie zobowiązania w całości, to może domagać się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w całości; jeżeli zaś twierdzi, że zobowiązanie wygasło w części, to może domagać się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego w części. Dłużnik (małżonek dłużnika) może przy tym żądać pozbawienia (ograniczenia) wykonalności tytułu wykonawczego tak długo, jak długo zachodzi potencjalna możliwość wykonania tego tytułu; nie można zaś wytaczać powództwa z chwilą, gdy tytuł wykonawczy został wykonany.

Wymaga podkreślenia, że art. 840 Kpc otwiera drogę procesu cywilnego dla dłużnika (i jego małżonka) w celu obrony w postępowaniu egzekucyjnym w wypadku, gdy postępowanie to narusza ich prawa podmiotowe – wynikające z prawa materialnego. Droga ta nie przysługuje, gdy naruszone zostało tylko prawo formalne – przepisy prawa egzekucyjnego (E. Wengerek, op. cit., s. 350).

Ciężar dowodu w zakresie okoliczności przytoczonych w pozwie na poparcie powództwa spoczywał niewątpliwie na stronie powodowej. W niniejszej sprawie rzeczą powoda było zatem – ze względu na jego własny interes procesowy – dostarczenie dowodów i udowodnienie przy ich pomocy, że roszczenie stwierdzone w tytule wykonawczym nie może być egzekwowane – z przyczyn, które powód przytoczył w uzasadnieniu pozwu. Należy wskazać w tym miejscu na ograniczenie wynikające z art. 843 § 3 Kpc, zgodnie z którym w pozwie powód powinien przytoczyć wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie mógł zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu. Zarzutem w rozumieniu powyższego przepisu jest powołanie się na określone zdarzenie mogące stanowić podstawę powództwa przeciwegzekucyjnego, np. wygaśnięcie egzekwowanego zobowiązania w oznaczonej wysokości wskutek zapłaty, potrącenia albo zwolnienia z długu. Jeżeli zatem w pozwie strona powodowa powołuje się na określone zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane, to w toku postępowania nie może już – co do zasady (pomijając w tym miejscu bardziej szczegółową analizę cytowanego przepisu) – powoływać się na odrębne okoliczności mogące stanowić podstawę powództwa przeciwegzekucyjnego ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z 21 września 2007 r., V CSK 141/07, Lex nr 347309).

W niniejszej sprawie było jasne, że z powództwem wystąpiła osoba uprawniona. G. J. jest wymieniony wprost w tytule egzekucyjnym jako współpozwany. Bezspornie powód wytoczył powództwo przeciwko właściwej osobie, tzn. wierzycielowi, na rzecz którego została nadana klauzula wykonalności. Tytuł wykonawczy, „przeciwko” któremu powód skierował żądanie, również mieścił się w katalogu tych, które mogą być pozbawione wykonalności.

Powód opierał swoje żądanie na jednym zarzucie – przedawnienia roszczenia stwierdzonego w tytule egzekucyjnym, który wchodził w zakres podstawy pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego unormowanej w art. 840 § 1 pkt 2 Kpc. W pierwszej kolejności należy wskazać, że zarzut ów można było odnosić oczywiście tylko do roszczenia już stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem, nie zaś do roszczenia dochodzonego w pozwie przeciwko dłużnikowi. Zgodnie z art. 125 § 1 Kc roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy; jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.

W ocenie Sądu zarzut przedawnienia okazał się w całości niezasadny. W tej mierze należało uwzględnić najpierw, że nakaz zapłaty wydany w dniu 15 maja 2003 r. uprawomocnił się dnia 11 czerwca 2003 r. i z tym dniem rozpoczęły biec terminy przedawnienia z art. 125 § 1 Kc: dziesięcioletni w odniesieniu do zasądzonych kwot 5.959,61 zł, 5,90 zł i 9,93 zł oraz trzyletni – w odniesieniu do zasądzonych w nakazie odsetek ustawowych należnych w przyszłości. W dniu 13 czerwca 2003 r. Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa R. w G. jako wierzycielka złożyła wniosek o nadanie powyższemu nakazowi klauzuli wykonalności i w dniu 23 lipca 2003 r. Sąd nadał nakazowi zapłaty klauzulę wykonalności. Złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności należało do czynności „przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia”, o których mowa w art. 123 § 1 pkt 1 Kc i zgodnie z tym przepisem doprowadziło do przerwania biegu przedawnienia. Jest oczywiste, że wniosek został złożony przed upływem któregokolwiek z unormowanych w art. 125 Kc terminów przedawnienia. Po przerwaniu przedawnienia biegło ono na nowo (art. 124 Kc). Do ponownego przerwania biegu przedawnienia doszło wskutek złożenia przez wierzyciela – Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową R. w G. u Komornika sądowego ówczesnego Rewiru V przy Sądzie Rejonowym w Gdańsku wniosku o wszczęcie egzekucji na podstawie powyższego nakazu zapłaty zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Złożenie wniosku stanowiło kolejną czynność, która na mocy art. 123 § 1 pkt 1 Kc skutkowała przerwaniem biegu przedawnienia. Postępowanie egzekucyjne (sygn. akt Km (...)) zakończyło się prawomocnym postanowieniem z 11 lipca 2013 r. o umorzeniu wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Znów nie powinno budzić żadnych wątpliwości, że wniosek o wszczęcie egzekucji został złożony przed upływem któregokolwiek z unormowanych w art. 125 Kc terminów przedawnienia, które po przerwaniu rozpoczęły biec na nowo z dniem 1 sierpnia 2013 r., gdy postanowienie komornika stało się prawomocne.

Nie zasługiwały na uwzględnienie w żadnej mierze zarzuty powoda dotyczące przebiegu postępowania egzekucyjnego, przytaczane pomocniczo na poparcie zarzutu przedawnienia. Sąd orzekający w niniejszej sprawie nie był bowiem uprawniony do badania prawidłowości postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika sądowego i ewentualnego stwierdzenia „przesłankowo” nieprawidłowości mającej mogącej mieć wpływ na bieg terminu przedawnienia. Skoro komornik sądowy prowadzący postępowanie egzekucyjne wydał postanowienie o umorzeniu wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji, a postanowienie to nie zostało zaskarżone przez żadną ze stron i jest prawomocne, to sąd orzekający w sprawie o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego był związany treścią postanowienia, w tym określoną w nim podstawą umorzenia. Niedopuszczalne było zatem badanie okoliczności przytaczanych w niniejszej sprawie przez powoda mających jakoby świadczyć o naruszeniu przepisów postępowania w toku egzekucji. Powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego nie jest właściwym środkiem prawnym do badania zgodności postępowania egzekucyjnego z przepisami postępowania.

Kolejną czynnością mającą wpływ na bieg terminów przedawnienia roszczenia stwierdzonego w tytule egzekucyjnym było złożenie w dniu 15 października 2013 r. przez Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową im. F. S. w G. wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na podstawie art. 788 Kpc. Z punktu widzenia czynności skutkujących przerwaniem biegu przedawnienia wniosek o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego wierzyciela albo przeciwko następcom prawnym dłużnika (art. 788 Kpc) nie różni się niczym od innych wniosków o nadanie klauzuli wykonalności i należy do czynności „przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia”. Ponownie wniosek został złożony zarówno przed upływem dziesięcioletniego terminu przedawnienia, jak i terminu trzyletniego – które po uprzednim przerwaniu rozpoczęły biec na nowo z dniem 1 sierpnia 2013 r. Prawomocnym postanowieniem z 3 lutego 2014 r. (sygn. akt I Co (...)) Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku nadał nakazowi zapłaty klauzulę wykonalności na rzecz Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. w G., a tytuł wykonawczy doręczono pełnomocnikowi wierzyciela w dniu 20 lutego 2014 r. Wierzyciel złożył wniosek o wszczęcie egzekucji w piśmie z 2 czerwca 2014 r. (sygn. akt Km (...)) – znów przed upływem terminów przedawnienia z art. 125 Kc.

W konsekwencji roszczenie stwierdzone w tytule egzekucyjnym nie przedawniło się w żadnej części. Choć z punktu widzenia upływu czasu liczonego wyłącznie od daty uprawomocnienia nakazu zapłaty (11 czerwca 2003 r.) do złożenia „ostatniego” wniosku o wszczęcie egzekucji (20 lutego 2014 r.) można było mówić o upływie terminów przedawnienia do chwili złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji, ale pomiędzy oboma zdarzeniami nastąpiły inne, opisane wyżej, które skutkowały przerwaniem biegu przedawnienia.

Z powyższych przyczyn Sąd orzekł na podstawie art. 840 § 1 pkt 3 Kpc a contrario jak w punkcie I wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł zaś w punkcie II wyroku – na podstawie art. 102 Kpc i art. 108 § 1 Kpc . Pierwszy z wymienionych przepisów stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis ten, normujący zasadę słuszności, ma charakter wyjątkowy, o czym świadczy już hipoteza przepisu w brzmieniu „w wypadkach szczególnie uzasadnionych”. Daje on sądowi swobodę przy rozstrzyganiu o zwrocie kosztów procesu, gdy stosowania zasady odpowiedzialności za wynik postępowania (art. 98 § 1 kpc) nie można pogodzić z zasadą słuszności. Jednakże jako przepis szczególny nie może być interpretowany rozszerzająco i wyklucza uogólnienie. Zastosowanie art. 102 kpc powinno być oceniane przez pryzmat całokształtu okoliczności, które uzasadniałyby odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu o kosztach procesu. Do okoliczności, które uzasadniają przesłankę „wypadku szczególnie uzasadnionego”, zalicza się w orzecznictwie i piśmiennictwie przede wszystkim charakter żądania poddanego rozstrzygnięciu, wątpliwy i dyskusyjny charakter sprawy, podstawę prawną roszczenia wynikającą z niejasno sformułowanych przepisów prawa, wyjątkowo ciężką sytuację osobistą i majątkową strony przegrywającej, o ile jest ona związana z mającym usprawiedliwienie w okolicznościach sprawy dochodzeniem roszczenia (H. Pietrzkowski, Metodyka pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2012, s 255 – 257 i przywołane tam orzecznictwo).

W niniejszej sprawie za odstąpieniem od obciążania powoda jako przegrywającego sprawę kosztami procesu przemawiało przede wszystkim to, na co wskazał on wprost w pozwie, tzn. że pozew „sporządzany jest bez szczegółowej wiedzy na temat dokładnych dat tak co do uprawomocnienia się orzeczenia, jak i daty złożenia wniosku o nadanie klauzuli wykonalności” (k. 2v). W świetle okoliczności przytoczonych w samym tylko pozwie roszczenie można było uznać za usprawiedliwione (czego wyrazem było udzielenie przez Sąd zabezpieczenia roszczenia). Powód mógł zatem pozostawać w pewnym przekonaniu, że występuje z roszczeniem, które jest zasadne. Dopiero w toku postępowania, po dołączeniu akt innych spraw toczących się między stronami, ujawniły się okoliczności, które w rezultacie doprowadziły do obalenia powództwa. Biorąc zatem pod uwagę przesłanki, którymi kierował się powód wnosząc pozew i znany mu, ujawniony w uzasadnieniu pozwu, stan wiedzy co do podstaw pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, Sąd uznał, że zachodzą przesłanki z art. 102 Kpc do odstąpienia od obciążania powoda kosztami procesu.

Na oryginale właściwy podpis

Za zgodność świadczy Sekretarz sądowy