Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 grudnia 2015 roku.

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Lucyna Stąsik Żmudziak

Protokolant st. sekr. sąd. Małgorzata Sobczuk

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2015 roku w Lublinie

sprawy M. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o wysokość kapitału początkowego i wysokość renty

na skutek odwołania M. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 8 maja 2012 roku znak (...)

z dnia 18 maja 2012 roku znak (...)

z dnia 28 maja 2015 roku znak (...)

zmienia zaskarżone decyzje w ten sposób, że:

I.  zobowiązuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. do przyjęcia przy ustaleniu wysokości renty i kapitału początkowego M. S. okresu zatrudnienia od 1 kwietnia 1990 roku do 1 sierpnia 1990 roku w PP (...) Zakład (...) w D.;

II.  do ustalenia wartości kapitału początkowego przyjmuje wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 120,97% ustalony z dziesięciu kolejnych lat kalendarzowych obejmujących lata 1980-1989;

III.  do przeliczenia wysokości renty od dnia 1 maja 2012 roku przyjmuje wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 132,09% ustalony na podstawie przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z dwudziestu lat kalendarzowych wybranych z całego okresu zatrudnienia.

Sygn. akt VII U 2859/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 8 maja 2012 roku, znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.), ustalił M. S. kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 roku w wymiarze 122.279,63 złotych. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresów między innymi od dnia 1 kwietnia 1990 roku do dnia 1 sierpnia 1990 roku z uwagi na rozwiązanie umowy o pracę (decyzja – k. 14 – 15 akt kapitałowych).

Decyzją z dnia 18 maja 2012 roku, znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.), przeliczył od dnia 1 maja 2012 roku M. S. rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Organ rentowy w ramach dokonanego przeliczenia nie uwzględnił do stażu pracy i do podstawy wymiaru wynagrodzenia z okresu zatrudnienia od dnia 6 lipca 1976 roku do dnia 31 stycznia 1977 roku na podstawie wpisów legitymacji ubezpieczeniowej z uwagi na brak pieczątki zakładu pracy. Zakład nie uwzględnił również wynagrodzenia wnioskodawcy z okresu 1980 – 1982 z uwagi na brak pieczątki imiennej lub zakładu pracy przy wpisie zarobków w legitymacji ubezpieczeniowej (decyzja – k. 391 – 392 tom II akt rentowych).

W odwołaniu M. S. podniósł, że w obu decyzjach organ rentowy w sposób nieprawidłowy obliczył staż pracy oraz wskaźnik podstawy wysokości podstawy wymiaru. W konsekwencji wnosił o uwzględnienie zarobków z okresu zatrudnia w (...) od dnia 1 stycznia 1974 roku do dnia 30 kwietnia 1974 roku w oparciu o wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej, okresu zatrudnienia i zarobków osiąganych od dnia 6 lipca 1976 roku do dnia 31 stycznia 1977 roku w GS S. na stanowisku kierownika gospody, zarobków osiąganych z tytułu zatrudnienia w Spółdzielni (...) w N. na stanowisku kierownika magazynu w okresie od dnia 1 października 1980 roku do dnia 31 lipca 1982 roku na podstawie wpisów zawartych w legitymacji ubezpieczeniowej, kwot zarobków z 1983 roku w wysokości 144.000,00 złotych oraz z 1984 roku w wysokości 237.754,00 złotych wynikających z zapisów zawartych w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp – 7 oraz okresu zatrudnienia od dnia 1 kwietnia 1990 roku do dnia 1 sierpnia 1990 roku (odwołanie – k. 3 – 4 akt sądowych).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie podnosząc, że nie jest możliwe uwzględnienie wynagrodzenie z tytułu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) od dnia 1 stycznia 1974 roku do dnia 30 kwietnia 1974 roku w oparciu o wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej z uwagi na brak wpisów dotyczących wysokości wynagrodzenia w tym okresie. Nadto Zakład wskazał, że okres zatrudnienia w GS S. od dnia 6 lipca 1976 rok do dnia 31 stycznia 1977 roku został uwzględniony w obu zaskarżonych decyzjach. Uwzględnione zostało również w decyzji o przyznaniu renty z dnia 2 lutego 2008 roku wynagrodzenie za ten okres w wysokości 17.228,00 złotych na podstawie wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej, a po złożeniu przez wnioskodawcę zaświadczenia Rp – 7 w wysokości w nich określonej, co zostało również uwzględnione w obu zaskarżonych decyzjach. W dalszej części Zakład odniósł się do żądania uwzględnienia wynagrodzenia za okres od dnia 1 października 1980 roku do dnia 31 lipca 1982 roku na podstawie wpisów zawartych w legitymacji ubezpieczeniowej wnioskodawcy, podnosząc, że nie mogą wpisy te być uznane za wiarygodne z uwagi na brak pieczątki imiennej pracownika dokonującego zapisu. Odnosząc się natomiast do żądania uwzględnienia kwot zarobków z 1983 roku w wysokości 144.000,00 złotych oraz z 1984 roku w wysokości 237.754,00 złotych wynikających z zapisów zawartych w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp – 7 z dnia 7 sierpnia 2008 roku wystawionego przez D. s.j. K. i Z., Zakład wskazał, że do obliczenia wysokości podstawy wymiaru za wiarygodne należało przyjąć kwoty wynagrodzeń określone przez płatnika składek w dokumentach rozliczeniowych za ten okres, tj. 108.240,00 złotych za 1983 rok oraz 215.443,00 złotych za 1984 rok. Odnosząc się do ostatniego z żądań odwołania organ rentowy podniósł, że nieuwzględnienie w obu zaskarżonych decyzjach okresu zatrudnienia od dnia 1 kwietnia 1990 roku do dnia 1 sierpnia 1990 roku jest uzasadnione danymi zawartymi w deklaracjach zgłoszeniowych z których wynika, że w dniu 31 marca 1990 roku zakład pracy rozwiązał z ubezpieczonym umowę o pracę (odpowiedź na odwołanie – k. 5 – 6 a.s.).

Decyzją z dnia 28 maja 2015 roku, znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.), ponownie ustalił M. S. kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 roku w wymiarze 122.265,00 złotych. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresów między innymi od dnia 1 kwietnia 1990 roku do dnia 1 sierpnia 1990 roku z uwagi na rozwiązanie umowy o pracę oraz w zakresie dochodów kwoty zasiłku chorobowego za okres od dnia 17 maja 1990 roku do dnia 31 lipca 1990 roku z uwagi na brak zatrudnienia od kwietnia tego roku (decyzja - akta kapitałowe).

W odwołaniu M. S. wnosił o uwzględnienie wniosków opinii biegłego wydanej w sprawie z odwołania od decyzji z dnia 8 i 18 maja 2012 roku (odwołanie – k. 167 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie podnosząc argumenty, które legły u podstaw zaskarżonej decyzji (odpowiedź na odwołanie – k. 169 – 170 a.s.).

W toku procesu organ rentowy wskazał, że do ustalenia przeciętnej podstawy wymiaru składek z tytułu zatrudnienia ubezpieczonego w Zakładzie (...) w D. od dnia 5 listopada 1982 roku do dnia 25 lutego 1985 roku oraz w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym (...) Zakładzie (...) od dnia 16 lutego 1987 roku do dnia 31 marca 1990 roku, organ rentowy przyjął kwoty wynagrodzeń określone przez płatnika składek w dokumentach rozliczeniowych za te okresy w wysokości potwierdzonej przez Wydział Ubezpieczeń i Składek oraz Wydział Zasiłków, nie zaś wynikających z treści zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp – 7 z dnia 7 sierpnia 2008 roku (pisma – k. 104, 156 – 156v. a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

M. S. ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy poczynając od dnia 24 lipca 2008 roku. W decyzjach z dnia 8 maja 2012 roku oraz z dnia 28 maja 2015 roku organ renty do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz wskaźnika wysokości tej podstawy przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych z całego okresu ubezpieczenia skarżącego, tj. z lat 1972, 1974 – 1981, 1983 – 1990, 1996 – 1998. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru Zakład ustalił na 107,91 %, a do ustalenia wartości kapitału początkowego przyjęto 21 lat, 8 miesięcy i 6 dni okresów składkowych oraz 4 miesiące i 1 dzień okresów nieskładkowych. Współczynnik proporcjonalny do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego wyniósł 71,98 %. Natomiast w decyzji z dnia 18 maja 2012 roku, przeliczającej od dnia 1 maja 2012 roku świadczenie, Zakład do ustalenia podstawy wymiaru renty przyjął przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych z całego okresu ubezpieczenia skarżącego, tj. z lat 1974 – 1976, 1978 – 1980, 1983 – 1985, 1987 – 1989, 1996 – 2000, 2004 - 2006. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru Zakład ustalił na 125,65 %, a do ustalenia wysokości świadczenia rentowego przyjęto 27 lat i 1 miesiąc okresów składkowych oraz 1 rok i 10 miesięcy okresów nieskładkowych. Wysokość świadczenia rentowego Zakład ustalił na kwotę 1.417,42 złotych brutto.

Do ustalenia przeciętnej podstawy wymiaru składek z tytułu zatrudnienia ubezpieczonego w Spółdzielni Pracy i (...) w N. w okresie od dnia 1 października 1980 roku do dnia 31 lipca 1982 roku Zakład przyjął kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę pracowników, uwzględniając obowiązujące w tym okresie stawki minimalnego wynagrodzenia oraz okres podleganiu ubezpieczeniu przez cały rok i pełny wymiar czasu pracy, tj. kwotę 6000,00 złotych za okres od dnia 1 października 1980 roku do dnia 31 grudnia 1980 roku, kwotę 28.800,00 złotych za okres od dnia 1 stycznia 1981 roku do dnia 31 grudnia 1981 roku oraz kwotę 23.100,00 złotych za okres od dnia 1 stycznia 1982 roku do dnia 31 lipca 1982 roku. Natomiast do ustalenia przeciętnej podstawy wymiaru składek z tytułu zatrudnienia ubezpieczonego w Zakładzie (...) w D. od dnia 5 listopada 1982 roku do dnia 25 lutego 1985 roku oraz w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym (...) Zakładzie (...) od dnia 16 lutego 1987 roku do dnia 31 marca 1990 roku, organ rentowy przyjął kwoty wynagrodzeń określone przez płatnika składek w dokumentach rozliczeniowych za te okresy w wysokości potwierdzonej przez Wydział Ubezpieczeń i Składek oraz Wydział Zasiłków, tj. za okres od dnia 1 listopada 1982 roku do dnia 31 grudnia 1982 roku kwotę 29759 złotych, od dnia 1 stycznia 1983 roku do dnia 31 grudnia 1983 roku kwotę 112740 złotych, od dnia 1 stycznia 1984 roku do dnia 31 grudnia 1984 roku kwotę 229274 złotych, od dnia 1 stycznia 1985 roku do dnia 25 lutego 1985 roku kwotę 11114200 złotych, od dnia 1 stycznia 1988 roku do dnia 31 grudnia 1988 roku kwotę 1676798 złotych, od dnia 1 stycznia 1989 roku do dnia 31 grudnia 1989 roku kwotę 4986182 złotych oraz od dnia 1 stycznia 1990 roku do dnia 31 marca 1990 roku kwotę 260000 złotych (okoliczności bezsporne).

W okresie od dnia 1 października 1980 roku do dnia 31 lipca 1982 roku ubezpieczony pozostawał w zatrudnieniu w Spółdzielni Pracy i (...) w N. na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierownika magazynu. W okresie od dnia 1 października 1980 roku do dnia 31 grudnia 1980 roku ubezpieczony osiągnął wynagrodzenie w wysokości 20.250,00 złotych, w okresie od dnia 1 stycznia 1981 roku do dnia 31 grudnia 1981 roku w wysokości 97.889,00 złotych a w okresie od dnia 1 stycznia 1982 roku do dnia 31 lipca 1982 roku w wysokości 67.151,00 złotych.

W okresie od dnia 5 listopada 1982 roku do dnia 25 lutego 1985 roku ubezpieczony był zatrudniony w Zakładzie (...) w D. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku stolarza. Z dniem 16 lutego 1987 roku ubezpieczony podjął zatrudnienie w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym (...) Zakładzie (...) na podstawie umowy pracę w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku stolarza a następnie kierownika zakładu. Podmiot zatrudniający posiadał dwa zakłady produkcyjne w D. i Z.. Ubezpieczony obowiązki pracownicze do dnia 31 marca 1990 roku wykonywał w zakładzie w Z., a po jego likwidacji z dniem 1 kwietnia 1990 roku podjął pracę w zakładzie położonym w D.. W okresie od dnia 17 maja 1990 roku do dnia 31 lipca 1990 roku skarżący był niezdolny do pracy za którym to okres wypłacono zasiłek chorobowy. Stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę z dniem 1 sierpnia 1990 roku.

We wskazanych okresach zatrudnienia w Zakładzie (...) w D. oraz w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym (...) Zakładzie (...) ubezpieczony uzyskał wynagrodzenie w kwocie 24.000,00 złotych w okresie od dnia 5 listopada 1982 roku do dnia 31 grudnia 1982 roku, w kwocie 144.000,00 złotych w okresie od dnia 1 stycznia 1983 roku do dnia 31 grudnia 1986 roku, w kwocie 237.754,00 złotych w okresie od dnia 1 stycznia 1984 roku do dnia 31 grudnia 1984 roku, w kwocie 36.648,00 złotych w okresie od dnia 1 stycznia 1985 roku do dnia 25 lutego 1985 roku, w kwocie 640.214,00 złotych w okresie od dnia 16 lutego 1987 roku do dnia 31 grudnia 1987 roku, w kwocie 1.629,874 złotych w okresie od dnia 1 stycznia 1988 roku do dnia 31 grudnia 1988 roku, w kwocie 4.986,120 złotych w okresie od dnia 1 stycznia 1989 roku do dnia 31 grudnia 1989 roku oraz w kwocie 3.832,000 złotych w okresie od dnia 1 stycznia 1990 roku do 1 sierpnia 1990 roku.

Uwzględniając wyżej wskazane wartości wynagrodzeń z okresów od dnia 1 października 1980 roku do dnia 31 lipca 1982 roku, od dnia 5 listopada 1982 roku do dnia 25 lutego 1985 roku i od dnia 16 lutego 1987 roku do dnia 1 sierpnia 1990 roku oraz pozostałe bezsporne dochody skarżącego z całego okresu ubezpieczenia, najbardziej korzystne wskaźniki roczne dla potrzeb ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego skarżący osiągnął w 10 – ciu kolejnych latach kalendarzowych, tj. w okresie od 1980 roku do 1989 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przy ich uwzględnieniu wyniósł 120,97 %. Przy jego zastosowaniu oraz uwzględnieniu 22 lat, 1 miesiąca i 8 dni okresów składkowych oraz 4 miesiące i 1 dzień okresów nieskładkowych i współczynnika proporcjonalnego do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego o wartości 72,52 %, wartość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 132.769,34 złotych. Natomiast dla potrzeb ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru renty, ubezpieczony najbardziej korzystne wskaźniki roczne osiągnął w 20 latach kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. w latach 1975 – 1976, 1978 – 1984, 1987 – 1989, 1996 – 2000, 2004 - 2006. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty przy ich uwzględnieniu wyniósł 132,09 %. Wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy obliczona przy zastosowaniu zasad przyjętych przez organ rentowy w decyzji z dnia 18 maja 2012 roku i uwzględnieniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynikającego z wartości wskaźników rocznych w związku z uzyskiwanymi przez skarżącego dochodami w latach 1975 – 1976, 1978 – 1984, 1987 – 1989, 1996 – 2000, 2004 - 2006, wyniosła 1.470,71 złotych brutto.

(świadectwa pracy – k. 13 – 18 tom I a.r.; legitymacja ubezpieczeniowa – k. 35 tom I a.r.; pismo ZUS z dnia 13 października 2008 roku – k. 141 tom I a.r.; zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp – 7 – k. 179 tom I a.r.; umowa o pracę – k. 14 a.s., listy płac – akta osobowe – k. 46 a.s.; listy płac – k. 77 a.s.; opina wraz z załącznikami – k. 121 – 134 a.s.; wyjaśnienia M. S. – k. 16v. a.s.; zeznania świadka B. K. – k. 39v. – 40v. a.s.; zeznania świadka A. K. – k. 78v. – 79v. a.s.; zeznania C. S. – k. 118v. – 119 a.s.)

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane dowody z dokumentów. W ocenie Sądu dokument w postaci legitymacji ubezpieczeniowej w zakresie wpisu zawartego na karcie oznaczonej nr 85 stanowi pełnowartościowe źródło informacji o okolicznościach dotyczących wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego w okresie od dnia 1 października 1980 roku do dnia 31 lipca 1982 roku z tytułu zatrudnienia w Spółdzielni Pracy i (...) w N.. Takiej oceny nie może wyłączyć podnoszony przez Zakład argument braku pieczątki imiennej pracownika dokonującego zapisu, która to okoliczność zdaniem organu rentowego podważa wiarygodność wskazanego wpisu i w konsekwencji czyni niemożliwym uwzględnienie określonego poprzez ten wpis wynagrodzenia przy ustalaniu wysokości renty i kapitału początkowego. Zdaniem Sądu bezsporny fakt braku takiej pieczątki z założenia nie czyni wpisu niewiarygodny zwłaszcza w sytuacji ustalenia, że został poczyniony w miesiąc po ustaniu zatrudnienia ubezpieczonego, tj. 2 września 1982 roku. Ta okoliczność jest szczególnie istotna z punktu widzenia istoty sporu co do oceny wiarygodności wpisu z uwagi na to, iż potwierdza, że wpis ten nie został sporządzony w związku ze staraniami ubezpieczonego o zwiększenie wysokości świadczenia, co wynika z relacji czasowej daty sporządzenia wpisu a aktywności skarżącego w zakresie przeliczenia wysokości świadczenia.

Zdaniem Sądu na powyższą ocenę zasługiwały również dokumenty w postaci list płac, wpisów w legitymacji ubezpieczeniowej oraz zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp – 7 co do okoliczności rzeczywistej wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego z tytułu zatrudnienia w Zakładzie (...) w D. od dnia 5 listopada 1982 roku do dnia 25 lutego 1985 roku oraz w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym (...) Zakładzie (...) od dnia 16 lutego 1987 roku do dnia 31 marca 1990 roku. Zwłaszcza listy płac, jako sporządzone w czasie zatrudnienia ubezpieczonego, wskazujące dokładne wartości wynagrodzenia skarżącego w spornym okresie, stanowią wiarygodny punkt wyjścia do ustaleń w zakresie wysokości wynagrodzenia. Również wpis w legitymacji ubezpieczeniowej stanowi podstawę dla precyzyjnego ustalenia wysokości wynagrodzenia w okresie od dnia 1 stycznia 1983 roku do dnia 30 listopada 1983 roku, na co wskazał biegły księgowy w opinii wywołanej w spawie. Z tych względów dokonanie ustaleń we wskazanym zakresie wbrew stanowisku organu rentowego nie mogło zostać oparte na informacjach wynikających ze sporządzonych przez płatnika składek dokumentów rozliczeniowych za te okresy oraz potwierdzonych przez Wydział Ubezpieczeń i Składek oraz Wydział Zasiłków.

W ocenie Sądu za miarodajne źródło wiedzy na okoliczność zatrudnienia ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym (...) Zakładzie (...) w okresie od dnia kwietnia 1990 roku do dnia 1 sierpnia 1990 roku stanowił dokument w postaci świadectwa pracy, sporządzonego przez podmiot zatrudniający w dniu 1 sierpnia 1990 roku oraz umowa o pracę z dnia 2 kwietnia 1990 roku zawarta między skarżącym a wskazanym podmiotem. Ich treść z sposób jednoznaczny wskazuje, że ubezpieczony pozostawał w zatrudnieniu do dnia 1 sierpnia 1990 roku. Co istotne również listy płac znajdujące się w aktach osobowych skarżącego potwierdzają okoliczność wypłaty wynagrodzenia za okres od dnia 1 kwietnia 1990 roku do dnia 16 maja 1990 roku oraz wypłaty zasiłku chorobowego za okres od dnia 17 maja 1990 roku do dnia 31 lipca 1990 roku, którą to okoliczność Zakład potwierdził pismem z dnia 13 października 2008 roku. Istotne w tym zakresie są również wyjaśnienia ubezpieczonego z których wynika, że podmiot zatrudniający posiadał dwa zakłady produkcyjne w D. i Z., a skarżący obowiązki pracownicze do dnia 31 marca 1990 roku wykonywał w zakładzie w Z., a po jego likwidacji z dniem 1 kwietnia 1990 roku podjął pracę w zakładzie położonym w D.. Potwierdzają je w tym zakresie listy płac z których wyraźnie wynika okoliczność przeniesienia skarżącego do pracy w zakładzie w D. od kwietnia 1990 roku. Z tych względów nie było usprawiedliwionych podstaw do poczynienia ustaleń w zakresie żądania skarżącego zgodnie ze stanowiskiem organu rentowego, które Zakład oparł na danych zawartych w deklaracjach zgłoszeniowych z których wynika, że w dniu 31 marca 1990 roku zakład pracy rozwiązał z ubezpieczonym umowę o pracę.

Autentyczność pozostałych dokumentów w toku procesu nie była kwestionowana przez strony. Ich forma oraz treść nie wzbudziła ponadto wątpliwości co do ich autentyczności z urzędu, wobec czego zostały one uznane za wiarygodne w całości i jako takie stanowiły pełnowartościowe źródło informacji o okolicznościach faktycznych w sprawie.

Rozstrzygnięcie w sprawie Sąd oparł również na wnioskach zawartych w opinii biegłego sądowego z zakresu rachunkowości i księgowości Z. K. z dnia 3 marca 2015 roku. Biegły szczegółowo przeanalizował dokumentację zawartą w aktach osobowych ubezpieczonego, na co w sposób jednoznaczny, zdaniem Sądu, wskazuje treść opinii i załączników. Treść wniosków opinii w pełni czynni zadość zleceniu Sądu określonemu w postanowieniu z dnia 19 grudnia 2014 roku. Biegły w sposób szczegółowy zaprezentował metodę w oparciu o którą dokonał obliczenia wysokości wynagrodzenia oraz odwołał się do określonych dokumentów zawartych w aktach osobowych, aktach sprawy i organu rentowego stanowiących podstawę dla obliczenia wartości wynagrodzeń przyjętych w ramach dokonanych przez Sąd ustaleń. Wnioski zawarte w powołanej opinii co do okoliczności określonych przez Sąd są wystarczająco uzasadnione i z tych względów wskazaną opinię Sąd Okręgowy uznał za wiarygodną, miarodajną i wyczerpującą, a przez to przedstawiającą wystarczające wiadomości specjalne, niezbędne do merytorycznego rozstrzygnięcia zarzutów zawartych w odwołaniu. Kierując się powyższymi wskazaniami Sąd Okręgowy w całości podzielił wnioski biegłego.

Nadto Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o wyjaśnienia ubezpieczonego oraz powołanych świadków B. K., A. K. i C. S., którym dał wiarę w całości. Ich zeznania są logiczne, wzajemnie się uzupełniają oraz korelują z treścią dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy i aktach organu rentowego. Nadto organ rentowy nie podniósł żadnych okoliczności, które poddawałby w wątpliwość zeznania świadków. Również Sąd nie stwierdził podstaw do kwestionowania ich wiarygodności w zakresie dokonanych ustaleń.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie M. S. jest zasadne i jako takie zasługuje na uwzględnienie.

Do okoliczności spornych w rozpoznawanej sprawie, biorąc pod uwagę treść zaskarżonych decyzji, treść odwołań oraz stanowisko organu rentowego przyjęte w toku postępowania, należy możliwość uwzględnienia przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego oraz wysokości świadczenia rentowego ubezpieczonego okresu jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym (...) Zakładzie (...) od dnia 1 kwietnia 1990 roku do dnia 1 sierpnia 1990 roku oraz osiąganego przez ubezpieczonego wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia w Spółdzielni Pracy i (...) w N. od dnia 1 października 1980 roku do dnia 31 lipca 1982 roku przy uwzględnieniu zapisów zawartych z książeczce ubezpieczeniowej, nie zaś w przyjętych przez organ rentowy kwot minimalnego wynagrodzenia za pracę. Sporna była również ocena możliwości uwzględnienia przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego oraz wysokości świadczenia rentowego wynagrodzenia ubezpieczonego z tytułu zatrudnienia w Zakładzie (...) w D. oraz w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym (...) Zakładzie (...) od dnia 5 listopada 1982 roku do dnia 25 lutego 1985 roku oraz od dnia 16 lutego 1987 roku do dnia 31 marca 1990 roku przy uwzględnieniu treści zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Rp – 7 z dnia 7 sierpnia 2008 roku, nie zaś przyjętych przez Zakład kwoty wynagrodzeń określonych przez płatnika składek w dokumentach rozliczeniowych za te okresy w wysokości potwierdzonej przez Wydział Ubezpieczeń i Składek oraz Wydział Zasiłków.

Mając na uwadze poczynione ustalenia Sąd doszedł do przekonania, że w rozpoznawanej sprawie w odniesieniu do oceny zasadności żądania uwzględniania przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego oraz wysokości świadczenia rentowego okresu zatrudnienia ubezpieczonego w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym (...) Zakładzie (...) od dnia 1 kwietnia 1990 roku do dnia 1 sierpnia 1990 roku, zastosowanie znajdzie art. 6 ust. 2 pkt 1 lit a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 748) – zwaną dalej ustawą emerytalną, zgodnie z którym za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 roku między innymi okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, tj. zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia na obszarze Państwa Polskiego - w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego - chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy albo rentę chorobową. Z poczynionych ustaleń wynika bowiem, że ubezpieczony we wskazanym okresie na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierownika zakładu otrzymywał wynagrodzenie a od dnia 17 maja 1990 roku do dnia 31 lipca 1990 roku zasiłek chorobowy. Zatem wskazany okresy pracy ubezpieczonego należało uznać za okres składkowy w rozumieniu powołanego przepisu art. 6 ust. 2 pkt 1 lit a ustawy emerytalnej. Jako taki wskazany okres podlegał uwzględnieniu przy obliczaniu renty i ustalaniu kapitału początkowego stosownie do art. 5 oraz art. 174 ust. 2 ustawy emerytalnej. Z tego względu Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, że zobowiązał organ rentowy do przyjęcia przy ustalaniu wysokości renty i kapitału początkowego okres zatrudniania objęty sporem.

Odnośnie pozostałych kwestii spornych należy wskazać, że przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło ustalić w sposób pewny, że ubezpieczony w okresie zatrudnienia w Spółdzielni Pracy i (...) w N. od dnia 1 października 1980 roku do dnia 31 grudnia 1980 roku osiągnął wynagrodzenie w wysokości 20.250,00 złotych, w okresie od dnia 1 stycznia 1981 roku do dnia 31 grudnia 1981 roku w wysokości 97.889,00 złotych a w okresie od dnia 1 stycznia 1982 roku do dnia 31 lipca 1982 roku w wysokości 67.151,00 złotych. Wskazane kwoty wynagrodzeń są wyższe od przyjętych przez Zakład kwot minimalnego wynagrodzenia za pracę pracowników, tj. 6000,00 złotych za okres od dnia 1 października 1980 roku do dnia 31 grudnia 1980 roku, 28.800,00 złotych za okres od dnia 1 stycznia 1981 roku do dnia 31 grudnia 1981 roku oraz 23.100,00 złotych za okres od dnia 1 stycznia 1982 roku do dnia 31 lipca 1982 roku. Natomiast w okresie zatrudnienia w Zakładzie (...) w D. oraz w Przedsiębiorstwie Produkcyjnym (...) Zakładzie (...) ubezpieczony uzyskał wynagrodzenie w kwocie 24.000,00 złotych w okresie od dnia 5 listopada 1982 roku do dnia 31 grudnia 1982 roku, w kwocie 144.000,00 złotych w okresie od dnia 1 stycznia 1983 roku do dnia 31 grudnia 1986 roku, w kwocie 237.754,00 złotych w okresie od dnia 1 stycznia 1984 roku do dnia 31 grudnia 1984 roku, w kwocie 36.648,00 złotych w okresie od dnia 1 stycznia 1985 roku do dnia 25 lutego 1985 roku, w kwocie 640.214,00 złotych w okresie od dnia 16 lutego 1987 roku do dnia 31 grudnia 1987 roku, w kwocie 1.629,874 złotych w okresie od dnia 1 stycznia 1988 roku do dnia 31 grudnia 1988 roku, w kwocie 4.986,120 złotych w okresie od dnia 1 stycznia 1989 roku do dnia 31 grudnia 1989 roku oraz w kwocie 3.832,000 złotych w okresie od dnia 1 stycznia 1990 roku do 1 sierpnia 1990 roku. Te kwoty są z kolei wyższe od przyjętych przez organ rentowy kwoty wynagrodzeń określonych przez płatnika składek w dokumentach rozliczeniowych za te okresy w wysokości potwierdzonej przez Wydział Ubezpieczeń i Składek oraz Wydział Zasiłków, tj. za okres od dnia 1 listopada 1982 roku do dnia 31 grudnia 1982 roku 29759 złotych, od dnia 1 stycznia 1983 roku do dnia 31 grudnia 1983 roku 112740 złotych, od dnia 1 stycznia 1984 roku do dnia 31 grudnia 1984 roku 229274 złotych, od dnia 1 stycznia 1985 roku do dnia 25 lutego 1985 roku 11114200 złotych, od dnia 1 stycznia 1988 roku do dnia 31 grudnia 1988 roku 1676798 złotych, od dnia 1 stycznia 1989 roku do dnia 31 grudnia 1989 roku 4986182 złotych oraz od dnia 1 stycznia 1990 roku do dnia 31 marca 1990 roku 260000 złotych.

Powyższe ma o tyle istotne znaczenie, że uwzględniając wyżej wskazane wartości wynagrodzeń z okresów od dnia 1 października 1980 roku do dnia 31 lipca 1982 roku, od dnia 5 listopada 1982 roku do dnia 25 lutego 1985 roku i od dnia 16 lutego 1987 roku do dnia 1 sierpnia 1990 roku oraz pozostałe bezsporne dochody skarżącego z całego okresu ubezpieczenia, ustalono iż najbardziej korzystne wskaźniki roczne dla potrzeb ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego, stosownie do postanowień art. 15 ust. 1, 4 oraz ust. 6 ustawy emerytalnej, skarżący osiągnął w 10 – ciu kolejnych latach kalendarzowych, tj. w okresie od 1980 roku do 1989 roku. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego przy ich uwzględnieniu wyniósł 120,97 %. Przy jego zastosowaniu oraz uwzględnieniu 22 lat, 1 miesiąca i 8 dni okresów składkowych oraz 4 miesiące i 1 dzień okresów nieskładkowych i współczynnika proporcjonalnego do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego o wartości 72,52 %, wartość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniosła 132.769,34 złotych. Tymczasem Zakład ustalił wartość kapitału początkowego, przy uwzględnieniu przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych z całego okresu ubezpieczenia skarżącego, tj. z lat 1972, 1974 – 1981, 1983 – 1990, 1996 – 1998, wskaźnika wysokości podstawy wymiaru o wartości 107,91 %, 21 lat, 8 miesięcy i 6 dni okresów składkowych oraz 4 miesięcy i 1 dnia okresów nieskładkowych oraz współczynnika proporcjonalnego do osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 roku wieku oraz okresu składkowego i nieskładkowego o wartości 71,98 %, na kwotę 122.265,00 złotych, tj. niższą od ustalonej przez Sąd. Tym samym zasadnym było przyjęcie do ustalenia kapitału początkowego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 120,97 % a ustalonego z dziesięciu kolejnych lat kalendarzowych obejmujących lata 1980 – 1989 i w tym zakresie zmienić zaskarżone decyzje z dnia 8 maja 2012 roku oraz z dnia 28 maja 2015 roku.

Natomiast dla potrzeb ustalenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru renty ustalono, że ubezpieczony najbardziej korzystne wskaźniki roczne, stosownie do postanowień art. 15 ust. 1, 4 oraz ust. 6 ustawy emerytalnej, osiągnął w 20 latach kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia, tj. w latach 1975 – 1976, 1978 – 1984, 1987 – 1989, 1996 – 2000, 2004 - 2006. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty przy ich uwzględnieniu wyniósł 132,09 %. Wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy obliczona przy zastosowaniu zasad przyjętych przez organ rentowy w decyzji z dnia 18 maja 2012 roku i uwzględnieniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynikającego z wartości wskaźników rocznych w związku z uzyskiwanymi przez skarżącego dochodami w latach 1975 – 1976, 1978 – 1984, 1987 – 1989, 1996 – 2000, 2004 - 2006, wyniosła 1.470,71 złotych brutto. Tymczasem organ rentowy w zaskarżonej decyzji z dnia 18 maja 2012 roku ustalił wysokości świadczenia na dzień 1 maja 2012 roku, przy uwzględnieniu przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z 20 lat kalendarzowych z całego okresu ubezpieczenia skarżącego, tj. z lat 1974 – 1976, 1978 – 1980, 1983 – 1985, 1987 – 1989, 1996 – 2000, 2004 – 2006, wskaźnika wysokości podstawy wymiaru o wartości 125,65 %, 27 lat i 1 miesiąca okresów składkowych oraz 1 roku i 10 miesięcy okresów nieskładkowych, na kwotę 1.417,42 złotych brutto. Zatem zasadnym było przyjęcie do przeliczenia wysokości renty od dnia 1 maja 2012 roku wskaźnika wysokości podstawy wymiaru wynoszącego 132,09 % ustalonego na podstawie przeciętnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z dwudziestu lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia i w tym zakresie zmienić zaskarżone decyzję z dnia 18 maja 2012 roku.

Z tych względów Sąd zmienił zaskarżone decyzje i na mocy wyżej wskazanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.