Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 grudnia 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: S.S.R. Bartek Męcina

Protokolant: sekr. sąd. Ewa Ławniczak

po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2015 roku w Łodzi

na rozprawie

z powództwa Kancelarii (...) S.A. w K.

przeciwko A. W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej A. W. na rzecz powoda Kancelarii (...) S.A. w K.:

a)  kwotę 675 zł. (sześćset siedemdziesiąt pięć złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 23 marca 2014 r. do dnia zapłaty oraz

b)  kwotę 157,50 zł. (sto pięćdziesiąt siedem złotych pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu,

1.  oddala powództwo w pozostałej części,

2.  nadaje wyrokowi w punkcie 1 a) rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII C 1975/15

UZASADNIENIE

W dniu 19 lutego 2015 roku powód Kancelaria (...) S.A. z siedzibą w K., reprezentowana przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wytoczył w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko A. W. powództwo o zapłatę kwoty 905 zł. wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 23 marca 2014 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 30 października 2014 r. nabył od (...) spółka z o.o. wierzytelność przysługującą wobec pozwanej, wynikającą z umowy pożyczki. W dniu 25 lutego 2014 r. A. W. zawarła z pierwotnym wierzycielem umowę pożyczki kwoty 1.020 zł. Całkowity koszt pożyczki, którą pozwana zobowiązała się zwrócić do dnia 22 marca 2014 r. wynosił 905 zł. (pozew k. 2-4)

W dniu 6 marca 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę tutejszemu Sądowi do rozpoznania. (postanowienie k. 5).

W piśmie z dnia 29 kwietnia 2015 r. pełnomocnik powoda wskazał, że na dochodzoną pozwem kwotę 905 zł. składa się kwota udzielonej pożyczki- 1.020 zł., prowizja za udzieloną pożyczkę- 255 zł. i koszt wezwań do zapłaty- 230 zł. Powód uwzględnił wpłatę pozwanej w kwocie 600 zł. (pismo pełnomocnika powoda k. 24)

Do zamknięcia rozprawy stanowisko powoda nie uległo już zmianie. Pozwana zawiadomiona o terminie rozprawy, nie stawiła się, nie zajęła także stanowiska w sprawie. (protokół rozprawy k. 33)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 25 lutego 2014 r. (...) spółka z o.o. zawarł z A. W. umowę pożyczki w kwocie 1.020 zł. (kserokopia umowy pożyczki k. 14- 16, polecenie przelewu k. 18)

W dniu 30 października 2014 r. Kancelaria (...) S.A. z siedzibą w K. zawarła z (...) spółka z o.o. w W. umowę przelewu wierzytelności, w tym wierzytelności przysługującej wobec A. W.. (umowa przelewu wierzytelności k. 9, załącznik do umowy cesji k. 10- 11)

Pismem z dnia 30 października 2014 r. Kancelaria (...) S.A. z siedzibą w K. zawiadomiła pozwaną o dokonaniu w dniu 30 października 2014 r. cesji wierzytelności. (zawiadomienie k. 12, dowód nadania k. 13)

Pomimo wezwania do zapłaty, pozwana do dnia wyrokowania nie zapłaciła powodowi dochodzonej przedmiotowym powództwem kwoty. (okoliczność bezsporna)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź na podstawie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, których prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron procesu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo jest zasadne w części.

Poza sporem pozostawało, że pierwotny wierzyciel- (...) spółka z o.o. w W. i A. W. zawarli umowę pożyczki kwoty 1.020 zł. Zgodnie z art. 720 § 1 kc przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej wielkości.

Powód udokumentował swoje roszczenie w stosunku do pozwanej załączając do pozwu umowę oraz dowód dokonania przelewu na kwotę 1.020 zł. Ustalając wysokość przysługującej powodowi kwoty Sąd oparł się na twierdzeniach przytoczonych w piśmie pełnomocnika powoda z dnia 29 kwietnia 2015 r., w którym wskazano, że na dochodzoną pozwem kwotę 905 zł. składa się kwota udzielonej pożyczki- 1.020 zł., prowizja za udzieloną pożyczkę- 255 zł. i koszt wezwań do zapłaty- 230 zł.

Strona powodowa naliczyła pozwanej i dochodziła w przedmiotowej sprawie także kwoty z tytułu tzw. działań windykacyjnych, obejmujących opłaty za kierowane do pozwanej upomnienia za pośrednictwem poczty lub drogą elektroniczną. Wskazane opłaty za działania windykacyjne zostały zastrzeżone w zawartej przez strony umowie (§ 6 ust. 4 umowy), jako obciążające pozwaną w razie uchybienia postanowieniom umowy, dotyczącym zasad i terminu spłaty pożyczki.

Zgodnie z treścią przepisu art. 353 ¹ k.c., strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Cytowany przepis jednoznacznie zakreśla granicę swobody umów wskazując, że ta jest ograniczona w szczególności przepisami ustawy. Takim przepisem ograniczającym swobodę umów jest między innymi przepis art. 385 ¹ § 1 k.c., który znajduje zastosowanie do wszystkich umów konsumenckich.

Zgodnie z jego treścią, postanowienia umowy zawartej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki
w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Przepis ten stanowi nadto, iż nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 385 ¹ § 3 k.c.).

Okoliczności niniejszej sprawy wskazują na to, że w odniesieniu do zastrzeżonych w umowie należności za czynności powoda w postaci tzw. opłat za czynności upominawczo-windykacyjne, należy przyjąć, że postanowienia umowne odnośnie dopuszczalności naliczenia takich opłat nie były z pozwaną jako konsumentem indywidualnie uzgadniane, a niewątpliwie kształtują jej obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając interesy konsumenta. Należy zatem uznać, że postanowienia te nie wiążą pozwanego, gdyż w tym zakresie spełnione są przesłanki z art. 385 ¹ § 1 k.c. Przedmiotowa umowa pożyczki została zawarta pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem. Pozwana jako pożyczkobiorca nie miała rzeczywistego wpływu na treść postanowień umownych, które zostały mu narzucone przez pożyczkodawcę. Pierwotny wierzyciel posługiwał się wzorcem umowy, zaś kwestionowane postanowienia umowne o opłatach za działania windykacyjne zostały przejęte z wzorca umowy zaproponowanej pozwanej jako konsumentowi przez kontrahenta. Postanowienie umowne zawarte w § 6 ust 4 w/w umowy kształtuje określony obowiązek konsumenta, w przypadku uchybienia postanowieniom dotyczącym zasad i terminu spłat, w sposób niezgodny z dobrymi obyczajami, gdyż zastrzega na wypadek uchybienia zasadom i terminowi spłat dodatkowe opłaty w stałej wygórowanej wysokości.

W tym miejscu podkreślić należy, że zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego
w W. – Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zapadłym w sprawie o sygn. akt XVII AmC 624/09, za niedozwolone i zakazane do wykorzystywania w obrocie z konsumentami zostały uznane postanowienia wzorców umownych nakładających na kredytobiorcę obowiązki w postaci konieczności poniesienia kosztów związanych z monitorowaniem kredytobiorcy, w przypadku niewykonania zobowiązań wynikających z umowy – a dotyczyło to kosztów telefonicznych upomnień, korespondencji kierowanej do kredytobiorcy związanej z nieterminową spłatą kredytu w postaci zawiadomień, upomnień itp., wyjazdu interwencyjnego do kredytobiorcy.

W konsekwencji należy uznać, że zastrzeżenie dochodzenia od pozwanej zapłaty opłat za działania windykacyjne (upomnienia drogą elektroniczną i za pośrednictwem poczty) jest niedozwolonym postanowieniem umownym, a jako takie – w świetle przepisu art. 385 ¹ § 1 k.c. – nie wiąże pozwaną. W omawianym zakresie (230 zł) Sąd oddalił zatem powództwo, ze względów przytoczonych powyżej.

Poza tym powód nie udowodnił wysokości roszczenia z tytułu opłat za działania windykacyjne. Strona powodowa nie przedstawiła żadnych dowodów potwierdzających wykonanie czynności windykacyjnych opisanych w § 6 ust. 4 łączącej strony umowy. Tymczasem zgodnie z treścią przepisu art. 6 k.c., ciężar udowodnienia twierdzenia faktycznego spoczywa na tej stronie, która z tego twierdzenia wywodzi skutki prawne. Stosownie do treści art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, że obecnie Sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postępowania dowodowego, a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej żądania ponosi powód.

Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podziela zaś stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku (I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76), że rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy,
w szczególności jeżeli strona jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Skoro pozwana zaciągnęła pożyczkę i zobowiązała się do jej spłaty
wraz z dodatkowymi kosztami, którego to obowiązku nie dotrzymała, powód miał prawo żądać od pozwanej zapłaty. Biorąc pod uwagę kwoty wskazane w piśmie pełnomocnika powoda z dnia 29 kwietnia 2015 r., a mianowicie 1.020 zł. tytułem udzielonej pożyczki i 255 zł. tytułem prowizji za udzieloną pożyczkę, co łącznie daje kwotę 1275 zł. oraz uwzględniając wpłatę pozwanej w wysokości wskazanej przez powoda- 600 zł., należało zasądzić na rzecz powoda kwotę 675 zł.

Podkreślić należy, że strona powodowa miała prawo, oprócz żądania należności głównej, żądać odsetek za czas opóźnienia, jako że zgodnie z treścią przepisu art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności, przy czym dłużnik jest w opóźnieniu jeżeli nie spełnia świadczenia w określonym terminie. Zgodnie z twierdzeniem powoda pożyczka powinna zostać zwrócona do dnia 22 marca 2014 r., zatem wierzytelność stała się wymagalna od następnego dnia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 675 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 marca 2014 roku do dnia zapłaty.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto w oparciu art. 100 k.p.c.
w zw. z art. 98 k.p.c., gdyż strona powodowa wygrała sprawę w 75 % i dlatego w takim stopniu należy się jej zwrot kosztów procesu.

Na koszty poniesione przez stronę powodową złożyły się: opłata od pozwu – 30 zł., oraz koszty zastępstwa radcy prawnego w kwocie 180 zł – § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013, poz. 490 j.t.).

Mając na uwadze powyższe należało zasądzić od pozwanej na rzecz powoda kwotę 157,50 zł (75% x 210 zł), stanowiącą różnicę pomiędzy kosztami faktycznie poniesionymi a kosztami, które powód powinien ponieść.

Ponieważ Sąd wydał w przedmiotowej sprawie wyrok zaoczny z uwagi na zaistnienie przesłanek wskazanych w art. 339 § 1 i 340 k.p.c., na podstawie art.
333 § 1 pkt 3 k.p.c. Sąd nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności w części uwzględniającej powództwo.

Oczywiście, wydanie wyroku zaocznego nie przesądzało o uwzględnieniu powództwa w całości. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, przewidziane w art. 339 § 2 k.p.c. domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe i to tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości (por. uzasadnienie SN z dnia 18 lutego 1972 r., III CRN 539/71, OSNCP 1972/7-8/150). Z uwagi na to, że działanie przepisu art. 339 § 2 k.p.c. nie rozciąga się na dziedzinę prawa materialnego, obowiązkiem sądu rozpoznającego sprawę w warunkach zaoczności jest rozważenie, czy w świetle przepisów prawa materialnego twierdzenie strony powodowej uzasadniają uwzględnienie żądania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 1999 roku, I CKU 176/97, Prok. i Pr. 1999/9/30, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 1997 roku, I CKU 87/97, Prok. i Pr. 1997/10/44, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972 roku, III CRN 30/72, LEX nr 7094).

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji wyroku.