Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 11 marca 2013 r.

Pozwem z dnia 8 marca 2012 r. (data prezentaty 14 marca 2012 r.) E. i W. F. oraz B. i H. K. domagali się zasądzenia od Miasta S. W.- D. W. kwoty 90.082,20 zł- solidarnie na rzecz małżonków E. i W. F.- wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 68.395,75 zł od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia zapłaty, od kwoty 21.686,45 zł od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty oraz kwoty 64. 746,59 zł- solidarnie na rzecz małżonków B. i H. K.- wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 49.159,45 zł od dnia 1 stycznia 2011 roku do dnia zapłaty, od kwoty 15.587,14 zł od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty. Ponadto wnieśli o zasądzenie od pozwanego na rzecz powodów solidarnie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazali, że są właścicielami gruntu o powierzchni 448 m 2 wykorzystywanego pod drogę publiczną- ul. (...), apozwana- Miasto S. W.- korzysta z ich gruntu bez tytułu prawnego, nie uiszczając przy tym żadnego wynagrodzenia. Powodowie domagali się zasądzenia łącznie kwoty 117.555, 20 zł wraz z odsetkami od dnia 1 stycznia 2011 r.

W odpowiedzi na pozew (k. 89-90 akt) Miasto S. W. wniosło o odrzucenie pozwu i zasądzenie na jej rzecz solidarnie od powodów kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Z ostrożności procesowej wniosło o oddalenie powództwa i zasądzenie zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazało, że toczy się sprawa o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami przed Sądem Okręgowym w Warszawie IV Wydziałem Cywilnym pod sygn. akt IV C 388/12. Ponadto podniosło, iż stało się z mocy prawa właścicielem nieruchomości o pow. 448 m2 zajętej pod ul. (...) w W. na skutek zasiedzenia. Pełnomocnik pozwanej wskazał, że Miasto S. W. wystąpiło z wnioskiem o zasiedzenie w/w gruntu.

Sąd rozpoznawał sprawę niniejszą na skutek przekazania przez Sąd Okręgowy żądań powodów do odrębnego rozpoznania.

Sąd ustalił, co następuje.

Małżonkowie B. i H. K. od 10 kwietnia 1998 r. są właścicielami nieruchomości działki nr (...) w obrębie 2-08-10, o łącznej powierzchni 1744 m2, położonej w W. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy M. prowadzi księgę wieczystą nr KW (...). Małżonkowie B. K. i H. K. są współwłaścicielami wyżej opisanej nieruchomości w części wynoszącej 23/55 udziału (dowód: odpis zwykły z księgi wieczystej k. 12-16 akt).

Część nieruchomości o powierzchni 448 m 2 została zajęta przez Miasto S. W., które w okresie od 1 września 2006 r. do 29 lutego 2012 r. wykorzystywało ją jako drogę publiczną pod ul. (...) (okoliczność uznana za przyznaną w oparciu o pisma procesowe stron k. 3-8, 89-90 akt., wypis i wyrys z rejestru gruntów k. 124-126 akt).

W dniu 14 czerwca 2003 roku powodowie wystąpili z wnioskiem do (...) Urzędu Wojewódzkiego w W. o przejęcie gruntu o pow. 448 m 2 pod ul. (...) przez Skarb Państwa. Wniosek spotkał się z odmową. Kolejnym wnioskiem z dnia 10 kwietnia 2006 r. powodowie wystąpili do Gminy W.- W. o dobrowolne przyjęcie przedmiotowego gruntu. Wniosek ten nie został przez Miasto uwzględniony (pisma k. 28-38 akt).

Pismem z dnia 2 grudnia 2010 r. powodowie zaproponowali Miastu S. W. nabycie gruntu o pow. 448 m 2, na którym znajduję się posiadana przez Miasto droga oraz wezwało do zapłaty wynagrodzenia za korzystanie przez Miasto z w/w gruntu ( pismo z dnia 2 grudnia 2010 r. k. 60-62 akt). Strony prowadziły korespondencje w powyższym zakresie, ostatecznie Miasto odmówiło nabycia gruntu i zapłaty za jego korzystanie (pisma k. 63-68 akt).

Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości w okresie od 1 września 2006 r. do 29 lutego 2012 r. wynosiło: w 2006 r. – 5.376,00 zł, w 2007 r.- 16.289, 28 zł, w 2008 r. 16.719, 36 zł, w 2009 r.- 17.472,00 zł, w 2010 r.- 16.898,56 zł, w 2011 r.- 17.095,68 zł, w 2012 r.- 2.965, 76 zł. Łącznie wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości w/w okresie wyniosło 92.816, 64 zł, w tym odnośnie udziału 23/55 części 38.814,00 zł ( opinia dotycząca określenia wysokości wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości z dnia 10 stycznia 2013 r. k. 117-123 akt, ustna uzupełniająca opinia z złożona na rozprawie w dniu 11 marca 2012 r. k. 134 akt).

Stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów z dokumentów, a także kierując się regulacją art. 229 k.p.c. i art. 230 k. p. c. Złożone dokumenty nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności i nie były kwestionowane przez żadną ze stron niniejszego postępowania. Sąd ocenił wiarygodność i moc zebranego materiału dowodowego według własnego przekonania uwzględniając zasady logicznego rozumowania, wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego (art. 233 § 1 k.p.c.) oraz zasady postępowania dowodowego określone w art. 6 k.c. i art. 227-309 k.p.c.

Sąd dał wiarę opinii biegłego rzeczoznawcy E. W.. Biegły sporządził opinie zgodnie z obowiązującymi przepisami, wykorzystując posiadana przez siebie wiedze oraz doświadczenie zdobyte przez lata pracy. Biegły w opinii szczegółowo wyjaśnił na czym oparł się dokonując wyliczeń stawki miesięcznego czynszu za zajmowaną przez Miasto S. drogę. W ocenie Sądu opinia sporządzona przez biegłego jest fachowa, rzetelna i pozwala na obdarzenie jej wiarygodnością. W ustnej uzupełniającej opinii biegły podtrzymał swoją dotychczasową opinię, ustosunkował się do zarzutów stawianych przez strony oraz sprostował omyłki drukarskie. Zdaniem Sądu przyjęty przez biegłego sposób obliczenia możliwego do uzyskania czynszu w oparciu o stawki ogłaszane przez Miasto dla dzierżawy jest odpowiedni. Szacowane korzyści są obliczane z natury rzeczy hipotetycznie, a obliczenia w sprawie niniejszej są hipotetycznie niejako podwójnie. Teren objęty pozwem stanowi obecnie drogę publiczną (a nie parking), trudno zatem o dobór odpowiednich nieruchomości dla porównania dochodów z czynszu. Rozpoczęcie i prowadzenie działalności parkingowej wiąże się z koniecznością ponoszenia szeregu nakładów i wydatków (ogrodzenie, energia, wynagrodzenie strażników itd.) których szczegółowe wyliczenie nastręczało by trudności – zbyt wiele elementów byłoby uzależnione od sposobu prowadzenia działalności gospodarczej. Obliczenie wynagrodzenia jako iloczynu np., miesięcznych abonamentów za parking w okolicy i liczby miejsc parkingowych jest w tej sytuacji nie do przyjęcia. Natomiast przyjęcie stawek miejskich opiera się na założeniu, że powodowie oddając teren w dzierżawę nie uzyskaliby zapewne kwot wyższych niż miasto. Teren objęty pozwem nie jest wyjątkowo atrakcyjny i jedyny w swoim rodzaju, aby można było liczyć na większe stawki. Zaproponowanie stawek wyższych zapewne skończyłoby się pozostawaniem terenu bez najemcy – skoro miasto proponuje stawki korzystniejsze.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało częściowo na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie zastosowanie znajdują przepisy art. 224 k.c. i 225 k.c. Artykuł 244 §1 k.c. stanowi, iż samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do m.in. wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy. Zgodnie zaś z art. 225 obowiązku samoistnego posiadacza w złej wierze (w zakresie wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy) są takie same jak obowiązki posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa. W konsekwencji posiadacz w złej wierze (zależny i samoistny) obowiązany jest do uiszczenia wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy.

Zgodnie z art. 336 k.c. posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

W niniejszej sprawie Miasto S. W. uznać należy za posiadacza, o czym przesądził już Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 15 września 2010 r. wydanym w sprawie I ACa 441/09, która dotyczyła identycznego roszczenia tych samych powodów, a jedynie różniła się okresem za jaki je dochodzili. Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu powyższego wyroku powołując się naUchwałę Sądu Najwyższego z dnia 26 maja 2006 r., III CZP 19/06 wskazał, że posiadanie przez Miasto S. W. nieruchomości należącej do B. i H. K. ma cechy posiadania samoistnego, z czym zgadza się Sąd procedujący w niniejszej sprawie.

Wobec wykazania przez powodów tytułu własności nieruchomości, na której znajduje się droga będąca w posiadaniu pozwanej oraz uznając pozwaną za posiadacza samoistnego roszczenie o odszkodowanie za bezumowne korzystanie uznać należało za usprawiedliwione co do zasady. Wypada w tym miejscu odnieść się krótko do zarzutu zasiedzenia podniesionego przez pozwanego. Zdaniem Sądu zasiedzenie obszaru objętego wnioskiem – z racji sposobu jego użytkowania - nie jest możliwe. Powód w tym zakresie trafnie powołał się na orzeczenie Sądu Najwyższego z 17 maja 2012 w sprawie I CSK 408/11, Lex 1168865.

Powodowie domagali się zasądzenia na ich rzecz tytułem bezumownego korzystania kwoty 64.746,59 zł. Ponieważ Sąd ustalił wysokość należnego powodom odszkodowania na kwotę 38.814,00 zł, powództwo w pozostałym zakresie należało oddalić, o czym Sąd orzekł w pkt 2 wyroku.

W zakresie odsetek od zasądzonego roszczenia to zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W okolicznościach niniejszej sprawy powódka domagał się zasądzenia odsetek od dnia 1 stycznia 2011 r. (od dnia wezwania pozwanej do zapłaty należnego odszkodowania) oraz od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu tj. od dnia 20 czerwca 2012 r. Wobec powyższego Sąd zasądził na rzecz pozwanych solidarnie kwotę 38.814,00 zł z odsetkami od kwoty 30.424,11 zł od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia zapłaty, od kwoty 8.389,89 zł od dnia 20 czerwca 2012 r. do dnia zapłaty.

Sąd nie wydawał odrębnego postanowienia w przedmiocie żądania odrzucenia pozwu wobec cofnięcia zarzutu (k. 113). Dla porządku należy dodać, że zarzut ten nie był trafny i wynikał jedynie z nieporozumienia co do zakresu przekazania sprawy przez Sąd Okręgowy.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c. stosunkowo rozdzielając je między stronami polecając ich wyliczenie referendarzowi sądowemu.