Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekr. sądowy Sylwia Sawicka

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2015 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: T. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w N.

z dnia 12 lipca 2013 r., znak: (...)

w sprawie: T. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w N.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej T. K. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 czerwca 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r.

2)  stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt VI U 2918/13

UZASADNIENIE

Zaskarżoną decyzją Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w N. odmówił ubezpieczonej T. K. prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy. Decyzję wydano w oparciu o art. 57 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 27 czerwca 2013r. w którym nie stwierdzono niezdolności badanej do pracy.

W odwołaniu od decyzji ubezpieczona podniosła, że stan jej zdrowia uzasadnia przyznanie świadczenia rentowego. Ubezpieczona podkreśliła, że stan jej zdrowia w porównaniu do roku 2010r, w którym przeprowadzone zostało poprzednie badanie przez ZUS, nie tylko nie uległ poprawie, ale wręcz pogorszeniu, o czym świadczyć mają wyniki testów funkcjonalnych przeprowadzonych w maju 2013r. w (...) Szpitalu (...) w A. po przebytej tam rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie i przytoczył argumenty zawarte w uzasadnieniu decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczona T. K., urodzona (...), ukończyła Szkołę Podstawową oraz trzy klasy Liceum Ogólnokształcącego, nie posiada wyuczonego zawodu. Do roku 2010r. tj. do czasu przejścia na rentę z tytułu niezdolności do pracy pracowała jako pracownik gospodarczy. Do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy uprawniona była od dnia 20 stycznia 2010r. do dnia 31 maja 2013r.

W dniu 8 maja 2013 r. ubezpieczona złożyła wniosek o ustalenie prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy. Pozwany organ rentowy poddał ubezpieczoną badaniu przez Lekarza Orzecznika ZUS i Komisję Lekarską ZUS. Zarówno Lekarz Orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 29 maja 2013r., jak i Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 27 czerwca 2013r. uznali, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS stało się podstawą wydania przez organ rentowy w dniu 12 lipca 2013r. decyzji odmawiającej ubezpieczonej prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy.

Dowód- okoliczności bezsporne.

Sąd poddał weryfikacji orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS dopuszczając dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych o specjalnościach: neurologa, kardiologa, psychiatry, psychologa oraz specjalisty medycyny pracy. Zespół specjalistów w składzie: neurolog, psychiatra, psycholog i internista po przeprowadzeniu badania, zebraniu wywiadu od ubezpieczonej oraz po analizie dokumentacji medycznej rozpoznał u badanej: zaburzenia depresyjne nawracające, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa z okresowym zespołem bólowym szyjnym i L-S - w okresie remisji, początkowe zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego prawego oraz nadciśnienie tętnicze

Biegli uznali że ubezpieczona jest zdolna do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, ponieważ, biorąc pod uwagę obraz kliniczny występujących u niej zaburzeń - nasilenie i częstość objawów, dotychczasowy przebieg choroby, obecny stan zdrowia, doszli do przekonania, że w wyniku systematycznego leczenia osiągnięto poprawę funkcjonowania. Biegli wskazali nadto, że wprawdzie u ubezpieczonej stwierdza się pewne ograniczenia funkcjonowania, to są one zwykle przemijające i nie powodują jednak długotrwałej niezdolności do pracy. Biegli stwierdzili również, że okresowo mogą występować u ubezpieczonej trudności w organizowaniu codziennego toku zajęć, w zakresie współpracy, motywacji oraz wykonywaniu i wydajności pracy. Zdaniem biegłych przeprowadzone badania nie ujawniły klinicznie istotnej dysfunkcji w obrębie układu kostno-stawowego, nie stwierdzono także symptomów ogniskowego uszkodzenia centralnego układu nerwowego. W podsumowaniu opinii biegli stwierdzili również, że problemy natury psychicznej u ubezpieczonej mogą stanowić przyczynę ograniczeń w zakresie zatrudnienia związanego z wysokimi wymaganiami dotyczącymi tempa pracy, ciągłej dyspozycyjności, z nadmiernym obciążeniem emocjonalnym, jednakowoż możliwe jest wykonywanie pracy zarobkowej po uwzględnieniu przeciwwskazań zdrowotnych do zatrudnienia.

Dowód: opinia biegłych sądowych k.35-36v akt

Odwołująca pismem z dnia 11 maja 2014r. wniosła zastrzeżenia do opinii biegłych. Wniosła o ponowne badanie lekarskie przez lekarza neurologa, jak również uzupełnienie opinii o badanie lekarskie przez kardiologa oraz lekarza z zakresu ortopedii i rehabilitacji, którzy to lekarze nie weszli w skład zespołu biegłych. W uzasadnieniu wniosku ubezpieczona podniosła, że jej dolegliwości bólowe są permanentne, podczas, gdy w opinii określone je jako okresowe, z czym ubezpieczona się nie zgadza. Zdaniem powódki lekarz neurolog w badaniu przedmiotowym nie uwzględnił zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa z wielopoziomową dyskopatią szyjną i lędźwiową, z obecnymi objawami ubytkowymi, osłabienia odruchów kończyn, zaburzenia czucia w zakresie korzenia L5 i SI, wysiłkowego nietrzymaniu moczu. Nadto ubezpieczona podała, że nie zgadza się ze stwierdzeniem biegłych, że w wyniku systematycznego leczenia osiągnięto poprawę funkcjonowania. Powołując się na wyniku testów funkcjonalnych przeprowadzonych w roku 2009r. – podczas odbywania rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji ZUS w (...) w I. z wynikami takich samych testów przeprowadzonych w maju 2013r. w (...) Szpitalu (...) w C., powódka podkreśliła, że wynika z nich pogorszenie funkcjonowania i ogólnego stanu zdrowia, a nie jego poprawa. W związku z powyższym ubezpieczona zarzuciła, że biegli wydając swoja opinię zignorowali powołaną powyżej dokumentację medyczną.

W opinii uzupełniającej z dnia 10 lipca 2014r. wydanej przez powołanego postanowieniem z dnia 5 czerwca 2014r. biegłego kardiologa, stwierdził on u ubezpieczonej: nadciśnienie tętnicze, dusznicę bolesną w wywiadzie oraz wskazał na okoliczność prowadzenia diagnostyki w kierunku choroby niedokrwiennej serca, zaburzenia depresyjne oraz chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa w odcinku szyjnym i lędźwiowo-krzyżowym. Biorąc to pod uwagę biegły stwierdził, że obecny stan zdrowia ubezpieczonej spowodowany wymienionymi wyżej chorobami ze względów kardiologicznych nie czyni ubezpieczonej co najmniej częściowo niezdolną do pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji i posiadanym wykształceniem.

Dowód- opinia biegłego kardiologa k. 80-81 akt

Na rozprawie w dniu 6 listopada 2014r. ubezpieczona wskazała, iż nie zgłasza zastrzeżeń do opinii lekarza biegłego kardiologa, bowiem główne zarzuty, które zawarła w piśmie z dnia 11 maja 2014r. dotyczyły wniosków biegłego neurologa sformułowanych w opinii. W ocenie ubezpieczonej to schorzenie neurologiczne jest przyczyną jej częściowej niezdolności do pracy. Nadto złożyła do akt zaświadczenie od lekarza medycyny pracy z dnia 5 listopada 21014r., wedle treści którego wobec przeciwwskazań zdrowotnych nie jest ona zdolna do podjęcia pracy na wcześniej zajmowanym stanowisku- tj. pakowacz- pracownik fizyczny.

W związku z powyższym, uwzględniając wniosek powódki, sąd dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłych, którzy wydali opinię w dniu 7.02.2014r. w celu ustosunkowania się do zastrzeżeń ubezpieczonej oraz do wskazania w sposób szczegółowy czy u ubezpieczonej nastąpiła poprawa stanu zdrowia w stosunku do okresu, kiedy pobierała rentę, na czym polegała, oraz odniesienia się do zaświadczenia lekarskiego lekarza medycyny pracy z dnia 5.11.2014r.

W opinii z dnia 12 grudnia 2014r. zespół biegłych, w składzie powiększonym o specjalistę medycyny pracy oraz specjalistę rahabilitacji medycznej po przeprowadzeniu badania, zebraniu wywiadu od ubezpieczonego oraz uwzględnieniu dokumentacji medycznej rozpoznał u badanej: zaawansowaną chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa, przodozmyk C4- C5, tyłozmyk C5-C 6, dyskopatię C6-C7, wielopoziomową dyskopatię piersiową i lędźwiową z bezwzględną stenozą kanału kręgowego, tyłozmyk L1- L2, zaburzenie depresyjne nawracające, początkowe zmiany zwyrodnieniowe stawu biodrowego prawego oraz nadciśnienie tętnicze.

Biegli stwierdzili, że badana utraciła w znacznym stopniu zdolność do wykonywania zatrudnienia zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji i jest częściowo niezdolna do pracy - do grudnia 2015 roku.

Według biegłych stwierdzone u ubezpieczonej schorzenia mają przewlekły charakter, w czasie ulegało natomiast zmianie nasilenie poszczególnych objawów. Biorąc pod uwagę obraz kliniczny zaburzeń u badanej - nasilenie i częstość objawów, dotychczasowy przebieg choroby, obecny stan zdrowia - biegli stwierdzili, że pomimo systematycznego leczenia brak jest istotnej poprawy funkcjonowania.

Biegli dokonali odmiennej kwalifikacji w zakresie ustalenia zdolności do pracy w porównaniu do opinii z dnia 7 lutego 2014r. po powtórnym przeprowadzeniu badań dla celów sądowych przy współudziale specjalisty medycyny pracy oraz uwzględniając wszystkie ograniczenia wynikające z przebiegu procesu chorobowego.

Dokonując, dla celów uzupełniającej opinii, oceny zdolności do podjęcia zatrudnienia biegli uwzględnili przede wszystkim biologiczne uszkodzenie struktury i funkcji organizmu, dotychczasowy przebieg procesów chorobowych, ich wpływ na stan czynnościowy organizmu i sprawność psychofizyczną badanej, wiek, a także poziom kwalifikacji formalnych, jak i kwalifikacji rzeczywistych.

Zdaniem biegłych problemy natury psychicznej mogą stanowić również przyczynę ograniczeń w zakresie zatrudnienia związanego z wysokimi wymaganiami dotyczącymi tempa pracy, ciągłej dyspozycyjności, bieżącej, systematycznej oceny, możliwości przekwalifikowania zawodowego (nabywania nowych umiejętności) - z uwagi na stan psychiczny. Biegli stwierdzili zatem, że występujące u badanej zmiany chorobowe narządu ruchu stanowią przeciwwskazanie do wykonywania pracy wymagającej dźwigania ciężarów, długotrwałej pracy w pozycji wymuszonej oraz wymagającej pełnej sprawności psychofizycznej. Zdaniem biegłych badana wymaga dalszego leczenia w celu zapewnienia efektywnej długotrwałej poprawy.

Wobec powyższego biegli oświadczyli, że nie zgadzają się z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 27.06.2013r., która uznała, że badana nie jest długotrwale niezdolna do pracy.

Dowód : opinia biegłych z dnia 12 grudnia2014 r. k.115-117 V akt

W piśmie procesowym z dnia 11 marca 2015r. organ rentowy wniósł zastrzeżenia do powyższej opinii. Wskazał, że orzeczenie z dnia 12.12.2014r. (na którym omyłkowo widnieje data poprzedniego orzeczenia tj. 7.02.2014r.) wydane zostało przez biegłych w oparciu o nowe okoliczności, nie znane Komisji Lekarskiej ZUS, którymi jest, zdaniem ZUS, nasilenie częstości objawów chorobowych ubezpieczonej oraz pogorszenie jej stanu zdrowia w dacie badania przez biegłych tj. 12.12.2014r. Według organu rentowego okoliczności te nie miały miejsca w dacie wydania zaskarżonej decyzji, a skoro Sąd zajmuje się oceną prawidłowości decyzji, winien dokonać oceny stanu zdrowia powódki z okresu wydania decyzji. Zdaniem Organu rentowego pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonej nastąpiło w czasie trwania procesu sądowego, a skoro tak, odwołanie winno zostać oddalone.

W odpowiedzi na zarzuty organu rentowego ubezpieczona w piśmie z dnia 16 kwietnia 2015r. wskazała, że opinia uzupełniająca nie została wydana na podstawie nowych okoliczności, a stanowi jedynie bardziej szczegółową analizę stanu zdrowia ubezpieczonej w stosunku do tej dokonanej w dniu 7.02.2014. Tym razem biegli dokonali ustaleń w oparciu o bardziej szczegółowy wywiad z ubezpieczoną. Poprzednio bowiem neurolog nie zapytał powódki o charakter jej dolegliwości bólowych, samodzielnie określając go jako okresowy, mimo, że już w trakcie poprzedniego badania powódka miała permanentne bóle i stosowała stale silne leki przeciwbólowe. Ubezpieczona wskazała również, że za nową okoliczność nie mogą również zostać uznane dodatkowe punkty w rozpoznaniu lekarskim z dnia 12.12.2014 a mianowicie „Zaawansowana choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa", „Przodozmyk C4-C5, tyłozmyk C5-C6, dyskopatia C6-C7", wielopoziomowa dyskopatia piersiowa i lędźwiowa z bezwzględną stenozą kanału kręgowego", „Tyłozmyk L1-L2" , gdyż są one opisane na podstawie wyników badań lekarskich z 2013 roku, czyli przeprowadzonych znacznie wcześniej niż oba badania dokonane przez biegłych. Zdaniem ubezpieczonej na dokonanie odmiennej kwalifikacji z zakresie ustalania jej zdolności do pracy wpłynęła opinia specjalisty rehabilitacji medycznej oraz konsultacja specjalisty medycyny pracy.

Zobowiązani przez sąd do ustosunkowania się do zarzutów organu rentowego biegli w opinii uzupełniającej z dnia 30 kwietnia 2015r. podtrzymali opinię z dnia 12 grudnia 2014r., jednocześnie wyjaśniając, że odmienna analiza zdolności ubezpieczonej do pracy w orzeczeniu z dnia 12 grudnia 2014r. w stosunku do tej z dnia 7 lutego 2014r. wynika z faktu, iż w orzeczeniu pierwotnym, z lutego 2014r. błędnie określono poziom posiadanych kwalifikacji ubezpieczonej, wskazując, iż ma ona wykształcenie średnie ogólne, podczas, gdy ubezpieczona ma wykształcenie podstawowe. Biegli podali, że biorąc pod uwagę tą okoliczność (formalne i rzeczywiste kwalifikacje powódki – jako pracownika fizycznego), to występujące u badanej zmiany chorobowe narządu ruchu stanowią przeciwwskazanie do wykonywania pracy wymagającej dźwigania ciężarów, długotrwałej pracy w pozycji wymuszonej oraz wymagającej pełnej sprawności psychofizycznej, w związku z czym biegi w drugim orzeczeniu dokonali odmiennej kwalifikacji zdolności powódki do pracy, stwierdzając, że jest częściowo okresowo niezdolna do pracy.

Dowód: opinia uzupełniająca z dnia 30.04.2015r. – k. 140-140 v akt.

W piśmie procesowym z dnia 13 lipca 2015r. organ rentowy podtrzymał swoje stanowisko zawarte w zastrzeżeniach do opinii z dnia 12 grudnia 2014r. ponownie podnosząc, że nasilony podczas badania powódki w dniu 12.12.2014r. stopień zaawansowania jej schorzeń w stosunku do tego istniejącego w dacie poprzedniego badania przez biegłych, jest nową okolicznością, która nie wystąpiła w dacie wydawania opinii przez ZUS. Jednocześnie ZUS zwrócił uwagę, że zgodnie z opinią lekarza medycyny pracy ostatnim zajmowanym przez ubezpieczoną stanowiskiem pracy było stanowiska pracownika administracyjnego, a nie fizycznego.

W piśmie procesowym z dnia 20 lipca 2015r. powódka podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko wraz z przedstawioną wcześniej argumentacją. Podkreśliła, że ma wykształcenie podstawowe, gdyż nie ukończyła liceum, i okoliczność ta wskazana była podczas wywiadu, a wzmianka w opinii lekarz medycyny pracy o pracy powódki na stanowisku administracyjnym musiała znaleźć się w tej opinii przez pomyłkę.

Na rozprawie w dniu 24 września 2015r. powódka wniosła o uwzględnienia odwołania i przyznania jej renty na okres wynikający z opinii biegłych z dnia 12.12.2014r.

Sąd zważył, co następuje:

Przenosząc ustalony w sprawie stan faktyczny na grunt przepisów prawa stwierdzić należało, że odwołanie ubezpieczonej zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2015, r. poz. 748) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Przy czym w myśl art. 12 wspomnianej wyżej ustawy – niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w myśl art. 58 ust. 1 pkt. 3 ustawy uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat lub 4 lata – jeśli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ustawy rentowej). Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Sąd dokonując oceny stopnia niezdolności ubezpieczonej do pracy miał na względzie drugą opinię biegłych lekarzy sądowych z dnia 12 grudnia 2014 r. wraz z opinią uzupełniająca z dnia 30 kwietnia 2015 r. Opinia biegłych sądowych, tak jak każdy inny dowód, podlega ocenie sądu orzekającego co do jej zupełności i zgodności z wymaganiami formalnymi, jak i co do jej mocy przekonywującej. Jeżeli jeden z tych punktów widzenia nie nasunie Sądowi zastrzeżeń, to opinia biegłych sądowych może stanowić uzasadnioną podstawę do dokonania ustaleń faktycznych i rozstrzygnięcia sprawy (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 1974r. I CR 100/74). Sąd jest powołany do kontrolowania logicznego biegu przesłanek opinii i do sprawdzenia jej wyników w oparciu o materiał dowodowy sprawy. Skoro jednak biegły wydaje opinię o takich dziedzinach życia, które wymagają wiadomości szczególnych, Sąd nie może postąpić z opinią biegłego w ten sposób, aby zastąpić pewne wnioski z tej opinii swoimi ustaleniami, opartymi nie na konkretnych faktach, lecz na rozumowaniu, które w oderwaniu od wiadomości fachowych może z łatwością przekształcić się w dowolność. Dlatego też opinia biegłych może być analizowana i oceniana jedynie w zakresie jej fachowości, rzetelności i poprawności wnioskowania, a nie z pozycji wartościowania poglądów. Odmienne ustalenia mogą być w tej mierze dokonywane tylko na podstawie opinii innych biegłych, jeżeli ich opinia jest bardziej przekonywująca (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 1987r. II URN 228/87). Trzeba zaznaczyć, iż przyjęcie opinii biegłego może nastąpić tylko przy spełnieniu podstawowych warunków, takich jak jasność, wewnętrzna niesprzeczność oraz naukowe i logiczne uzasadnienie, ścisły związek z realiami danej sprawy, a także nie naruszanie reguł proceduralnych przy jej uzyskiwaniu. Należy jednakże podnieść, iż stosownie do art. 286 k.p.c. Sąd może zażądać ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, może też w razie potrzeby zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych. Tak w piśmiennictwie jak i w judykaturze wskazuje się, że nie ma dowolności w powoływaniu kolejnych biegłych, a u podstaw takiej decyzji leżeć powinny racjonalne argumenty takie np. jak niejasność, niezupełność czy sprzeczności występujące w opiniach

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że sporządzona pierwotnie opinia zespołu lekarzy biegłych, która była niekorzystna dla powódki, wymagała uzupełniania z uwagi na swą niepełność- biegli winni pogłębić wywiad lekarski, konieczna była również konsultacja lekarza medycyny pracy oraz specjalisty rehabilitacji medycznej, a także uważniejsza analiza przez biegłych dokumentacji medycznej znajdującej się w aktach (przede wszystkim kart informacyjnych z sanatoriów z C. i I., jak również wyników badań rezonansem magnetycznym). W związku z powyższym Sąd postanowił dopuścić dowód z uzupełniającej opinii poszerzonego składu zespołu biegłych, zakreślając precyzyjniej tezę dowodową. Po przeprowadzeniu kolejnego badania, w trakcie którego uzupełniono wywiad od badanej oraz po gruntownej analizie dokumentacji medycznej, która znajdowała się w aktach rentowych i aktach sprawy zespół biegłych w powiększonym składzie wydał opinię, w której zawarł odmienne wnioski co do zdolności powódki do pracy od tych wysnutych w pierwotnej opinii. To odmienne stanowisko biegli jednak precyzyjnie i szczegółowo uzasadnili, wyjaśniając w opinii uzupełniającej z dnia 30.04.2015r. powody takiej decyzji. Po pierwsze wywiad przeprowadzony w dniu 7 lutego 2014r. był zbyt powierzchowny, po drugie, uwadze biegłych uszły wyniki testów funkcjonalnych znajdujące się w kartach informacyjnych z pobytów powódki w sanatoriach, wreszcie w pierwotnej opinii błędnie przyjęto rzeczywiste i formalne kwalifikacje zawodowe powódki. Wydając opinię w dniu 12.12.2014r. biegli uwzględnili już w całości dokumentację medyczną i rzeczywiste kwalifikacje zawodowe powódki. Biegły specjalista rehabilitacji medycznej przeprowadził szczegółowe i rzetelne badanie powódki oraz pogłębiony wywiad, o czym świadczy zakres informacji podanych w opisie badań przedmiotowych przeprowadzonych przez tego lekarza. Zebrany w ten sposób materiał skłonił biegłych do dokonania zmiany oceny zdolności do pracy ubezpieczonej. Zdaniem Sądu opinia z dnia 12 grudnia 2014r. zasługiwała na przyjęcie jej za wiarygodny dowód właściwej kwalifikacji stanu zdrowia T. K. oraz oceny stopnia jej niezdolności do pracy. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia wniosków biegłych i dlatego przyjął ich opinię za podstawę rozstrzygnięcia. Przy wydawaniu przedmiotowej opinii biegli mieli na uwadze wszystkie niezbędne dane, których istnienie i ocena wynika z treści art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Analiza tych danych pozwoliła biegłym lekarzom sądowym na uznanie ubezpieczonej za osobę nadal okresowo częściowo niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 w/w ustawy.

W swojej opinii biegli sądowi wskazali, że stwierdzone u ubezpieczonej schorzenia mają przewlekły charakter, w czasie ulegało natomiast zmianie nasilenie poszczególnych objawów oraz, że pomimo systematycznego leczenia brak jest istotnej poprawy funkcjonowania. Zdaniem biegłych badana utraciła w znacznym stopniu zdolność do wykonywania zatrudnienia zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji i jest częściowo niezdolna do pracy - do grudnia 2015 roku.

Biegli wskazali, że badana wymaga dalszego leczenia w celu zapewnienia efektywnej długotrwałej poprawy.

Zarówno Komisja Lekarska ZUS, jak i zespół biegłych lekarzy sądowych dokonali własnej oceny stanu zdrowia ubezpieczonej oraz jej zdolności do pracy, przy czym ci ostatni dostrzegli, dysponując takim samym materiałem dowodowym, co organ rentowy, znacznie większy stopień nasilenia dolegliwości w przebiegu istniejących u ubezpieczonej schorzeń neurologicznych, które powodują jej okresową częściową niezdolność do pracy. Nieuzasadniony jest zarzut organu rentowego sformułowany w piśmie procesowym z dnia 11 marca 2015r., a powtórzony w piśmie z dnia 13 lipca 2015r., iż pogorszenie funkcji narządu ruchu przedstawione w opinii z dnia 12 grudnia 2014r. jest nową okolicznością w sprawie, a zatem nie powinno być brane pod uwagę przez sąd przy analizie poprawności wydanej w dniu 12 lipca 2013r. decyzji. Okoliczność, iż dolegliwości bólowe związane z chorobą kręgosłupa mają charakter przewlekły oraz że schorzenia te w znaczny sposób upośledzają i ograniczają powódkę, ubezpieczona zgłaszała już bowiem w odwołaniu od zaskarżonej decyzji. W aktach ZUS znajduje się także kopia dokumentacji leczenia neurologicznego oraz psychiatrycznego, z treści której wynika, iż ubezpieczona od wielu lat codziennie zażywa przeciwbólowo lek P. w kroplach, który działa przeciwbólowo na bóle i średnim i dużym natężeniu. Okoliczność, że badając po raz pierwszy ubezpieczoną biegli przeprowadzili wywiad zbyt pobieżnie, ignorując informacje o intensywności dolegliwości bólowych powódki nie może bowiem obciążać powódki. Nie świadczy przecież o tym, że dolegliwości te wtedy nie istniały, a jedynie – że nie zostały wzięte pod uwagę przy wydaniu opinii.

W tej sytuacji Sąd, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uznał, że odwołanie ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie i zgodnie z treścią art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję przyznając T. K. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 czerwca 2013 r. do grudnia 2015 r.

W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy, zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego w okolicznościach przedmiotowej sprawy wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, gdyż dowody zaprezentowane w trakcie postępowania sądowego były tożsame z dowodami, którymi dysponował pozwany organ rentowy w trakcie prowadzonego postępowania orzeczniczego. Oznacza to, że przyczyną, dla której ubezpieczona uzyskała prawo do żądanego świadczenia dopiero w następstwie postępowania sądowego nie były dowody, do których organ rentowy nie mógłby się wcześniej ustosunkować a jedynie sama odmienna, niż przyjęli to biegli sądowi, ocena stanu zdrowia ubezpieczonej dokonana przez organ w trakcie postępowania orzeczniczego. Przyczyną niezdolności do pracy powódki jest schorzenie kręgosłupa, związane z nim ograniczenia ruchu i dolegliwości bólowe. Okoliczności te powódka wskazywała w trakcie postępowania przed organem rentowym, jednak organ ten ocenił, że nie powodują niezdolności do pracy. Mając na uwadze opinię lekarzy biegłych sądowych, Sąd Okręgowy orzekł, że wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności pozwanego organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

SSO Ewa Milczarek