Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 8 stycznia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie I Wydział Cywilny w składzie następującym

po rozpoznaniu w dniu 8 stycznia 2016r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko K. D.

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

na skutek zażalenia pozwanej

na postanowienie w przedmiocie kosztów procesu zawarte w pkt. II wyroku Sądu Okręgowego w Krośnie z dnia 17 kwietnia 2015r., sygn. akt I C 946/14

p o s t a n a w i a:

oddalić zażalenie.

SSA Dariusz Mazurek SSA Anna Gawełko SSA Grażyna Demko

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Krośnie w pkt. II wyroku z dnia 17 kwietnia 2015r. zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 11.326 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd wskazał, iż pozwana, jako strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest w myśl art. 98 k.p.c. do zwrotu poniesionych przez powoda kosztów procesu, na które składają się w niniejszej sprawie : opłata od pozwu i koszty zastępstwa pełnomocnika.

Natomiast Sąd nie znalazł podstaw do zastosowania wobec pozwanej instytucji z art. 101 k.p.c., albowiem pozwana nie uznała żądania pozwu przy pierwszej czynności procesowej, którą w niniejszej sprawie było wniesienie zażalenia na zabezpieczenie.

Zażalenie na powyższe rozstrzygnięcie wniosła pozwana, domagając się zmiany zaskarżonego postanowienia poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu za I instancję ewentualnie uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania odwoławczego wg norm przepisanych.

Skarżąca podniosła, że w odpowiedzi na pozew, a następnie na rozprawie podtrzymała swoje stanowisko co do uznania powództwa. Powód przed wniesieniem powództwa nie wezwał pozwanej do zapłaty ani też nie zawezwał jej do próby ugodowej. Ponadto powód korzystając z pomocy profesjonalnego pełnomocnika powinien był wiedzieć, że pomimo wygrania sprawy ze skargi pauliańskiej nie będzie mógł zaspokoić swoich roszczeń w drodze egzekucji komorniczej, a to z uwagi na brak uzyskania wcześniejszej zgody pozwanej na zaciągnięcie zobowiązania przez jej męża.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony. Przepis ten formułuje więc podstawową zasadę rozstrzygania o kosztach procesu, polegającą na obciążeniu strony przegrywającej odpowiedzialnością za wynik procesu.

Sąd Okręgowy w oparciu o cyt. powyżej przepis orzekł o kosztach procesu obciążając nimi w całości pozwaną, jako stronę przegrywającą sprawę, wskazując jednocześnie na brak podstaw do zastosowania art. 101 k.p.c., z czym nie zgadza się pozwana.

W ocenie Sądu Apelacyjnego rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest prawidłowe i nie wymaga zmiany.

Stosownie do treści art. 101 k.p.c. zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. Jak wskazuje się w doktrynie, przepis ten jest wyjątkiem od zasady obciążania kosztami stosownie do odpowiedzialności za wynik sprawy; premiuje lojalne zachowanie się pozwanego (dłużnika) i chroni go przed szykanami wierzyciela, wytaczającego zbędne procesy.

W niniejszej sprawie powoda trudno jednak uznać za wytaczającego proces zbędnie czy dla szykany, mimo zatem uznania powództwa przez pozwaną przy pierwszej czynności (w odpowiedzi na pozew i na rozprawie) dała powód do wytoczenia sprawy. Wyrok w sprawie ze skargi pauliańskiej ma charakter konstytutywny, wobec czego powód nie może uzyskać ochrony w inny sposób niż tylko przez wniesienie pozwu. Powód nie miał żadnych pozaprocesowych środków prawnych, aby doprowadzić do możliwości zaspokojenia się z prawa objętego pozwem. Także z uwagi na charakter wniesionego powództwa (skarga pauliańska) nie wymaga się wcześniejszego wezwania osoby trzeciej do zapłaty, albowiem istotą skargi pauliańskiej jest żądanie ubezskutecznienia w stosunku do wierzyciela czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z osobą trzecią, celem zaś skargi pauliańskiej jest umożliwienie wierzycielowi zaspokojenia się z majątku osoby trzeciej w zakresie, w jakim byłoby to skuteczne w stosunku do dłużnika, gdyby ten nie pozbył się swego majątku lub nie zrezygnował z jego powiększenia.

Pozwana zatem dała powód do wytoczenia powództwa, jego przyczyną było zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej, umowy o podział majątku wspólnego oraz umowy darowizny w warunkach pozwalających uznać je za bezskuteczne w stosunku do wierzyciela.

Z tego też względu wniosek pozwanej o zastosowanie w sprawie art. 101 k.p.c. nie mógł być uwzględniony.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

SSA Dariusz Mazurek SSA Anna Gawełko SSA Grażyna Demko