Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział VIII Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Kądziołka

Protokolant: Eliza Sandomierska

po rozpoznaniu w dniu 12 listopada 2015 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej w S.

przeciwko B. Ł. (1)

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego B. Ł. (1) na rzecz powódki (...) spółki akcyjnej w S. kwotę 17.380,05 zł (siedemnaście tysięcy trzysta osiemdziesiąt złotych pięc groszy) z ustawowymi odsetkami liczonymi w stosunku rocznym od dnia 25 stycznia 2013 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1454,68 zł (tysiąc czterysta pięćdziesiąt cztery złote sześćdziesiąt osiem groszy) tytułem kosztów procesu.

VIII GC 363/13

UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka akcyjna w S. wniosła o zasądzenie od pozwanego B. Ł. (1) kwoty 100.275 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w ramach współpracy gospodarczej strony zawarły w dniu 8 maja 2008 r. umowę najmu, w ramach której pozwany składał zamówienia dotyczące najmu określonego sprzętu budowlanego. Ponadto strony zawarły umowy sprzedaży oraz umowy o świadczenie usług, polegające na naprawie sprzętu budowlanego. W związku z tymi umowami powódka wystawiła 24 faktury VAT, pozwany nie zapłacił należności z tych faktur, powódka domaga się więc zasądzenia kwoty 95.537,87 zł, stanowiącej sumę należności z 24 faktur VAT, oraz skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w zapłacie tych faktur, naliczonych do dnia 23 stycznia 2013 r., które po skapitalizowaniu wyniosły 4736,36 zł.

W piśmie procesowym z dnia 5 marca 2013 r. powódka sprostowała żądanie pozwu w ten sposób, że podtrzymała kwotę główną żądania 95.537,87 zł, prostując jedynie omyłkę pisarską w oznaczeniu wysokości należności z faktury VAT numer (...), a także sprecyzowała, że kwota ustawowych odsetek po skapitalizowaniu wynosi 4993,63 zł.

Postanowieniem z dnia 27 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie sprawdził wartość przedmiotu sporu i oznaczył ją na kwotę 95.538 zł.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 27 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie nakazał pozwanemu zapłacić dochodzoną pozwem kwotę wraz z kosztami procesu w wysokości 6617 zł.

Pozwany B. Ł. (1) zaskarżył nakaz zapłaty w całości domagając się oddalenia powództwa oraz zasądzenia kosztów procesu. Pozwany zaprzeczył, że zawarł z powódką umowę z dnia 8 maja 2008 r., podkreślił że umowa ta została podpisana przez osobę nieupoważnioną do działania w jego imieniu. Pozwany przyznał, że współpracował z powódką w zakresie wynajmu maszyn i urządzeń budowlanych, jednak współpraca każdorazowo opierała się na zawieraniu jednorazowych umów najmu, strony nie były natomiast związane żadną umową ramową. Odnosząc się do faktur VAT i innych dokumentów załączonych do pozwu pozwany zaprzeczył, że dotyczą one zawieranych przez strony umów. Oświadczył, że nie posiada wobec powódki żadnego zadłużenia. Jednocześnie złożył wniosek o złożenie oryginałów dokumentów załączonych do pozwu.

Wraz z pismem procesowym z dnia 2 września 2013 r. powódka złożyła oryginały umów, faktur oraz pozostałych dokumentów załączonych do pozwu (oryginały wymienionych dokumentów znajdują się na kartach 199-280 akt).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) spółka akcyjna w S. prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie najmu i dzierżawy maszyn i urządzeń budowlanych, sprzedaży wyrobów metalowych, transportu drogowego towarów, robót związanych z budową dróg i autostrad.

Dowód : odpis KRS (...) (karta 14-23)

Spółka (...) posiada swoje oddziały na terenie całej Polski. W oddziale spółki w P. na stanowisku kierownika zatrudniona jest E. M.. W oddziale spółki w S. jako kierownik zatrudniona jest M. S.. Kierownikiem oddziału w W. jest B. D..

Faktury wystawione przez spółkę (...) oznaczane są symbolami literowymi w zależności od tego, jakiej umowy dana faktura dotyczy oraz przez jaki oddział została wystawiona. Faktury za sprzedaż oznaczone są symbolem (...), za najem – (...), za usługi (na przykład naprawę sprzętu) – (...). Faktury wystawione przez oddział w W. oznaczane są symbolem (...), przez oddział w S. - (...), przez oddział w G. - (...).

Dowód: zeznania świadka M. S. – karta 334v-336v, 339

zeznania świadka E. M. - karta 334-336v, 339

zeznania świadka B. D. - karta 336v-337v, 339

B. Ł. (1) prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą PHU (...) B. Ł. (1), obejmującą m.in. rozbiórki i burzenie obiektów budowlanych, prowadzenie specjalistycznych robót budowlanych, prowadzenie robót związanych z budową dróg i autostrad, mostów, tuneli, rurociągów przesyłowych i sieci rozdzielczych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych.

Dowód : wydruk (...) pozwanego (karta 24)

odpis potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika VAT (karta 162)

odpis zaświadczenia REGON (karta 163)

odpis zaświadczenia z ewidencji działalności gospodarczej (karta 164)

B. Ł. (1) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej prowadził jednocześnie roboty budowlane w kilku miejscach. B. Ł. (1) współpracował z kilkoma oddziałami spółki (...), w zależności od tego, w którym miejscu znajdowała się prowadzona przez jego przedsiębiorstwo budowa.

fakty niesporne

W dniu 8 maja 2008 r. K. F. podpisał z upoważnienia B. Ł. (1) ramową umowę ze spółką (...) S.A., dotyczącą najmu sprzętu budowlanego, oznaczoną numerem (...).

W dacie tej K. F. nie posiadał umocowania do reprezentowania B. Ł. (1).

Dowód : ramowa umowa najmu sprzętu budowanego z dnia 08.05.2008 r. (karta 25-28)

W dniu 23 września 2009 r. (...) spółka akcyjna w S. zawarła z B. Ł. (1) umowę najmu nr (...). Umowa została zawarta na okres od dnia 22 września 2009 r. do dnia 22 czerwca 2010 r. Przedmiotem umowy były dwa kontenery panelowe z ubezpieczeniem oraz transport kontenera w dniu 22 września 2009 r.

W dniu 28 września 2009 r. strony podpisały aneks do umowy, w którym zmieniły okres najmu, określając go w przedziale od dnia 22 września 2009 r. do dnia 28 czerwca 2010 r. Ponadto w aneksie strony objęły umową dodatkowo najem mebli do kontenera oraz transport w dniu 28 września 2009 r.

Dowód : umowa najmu z dnia 23.09.2009 r. (karta 95)

aneks do umowy (karta 96)

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej w 2010 r. B. Ł. (1) zatrudnił K. Z.. Do jej obowiązków należało wystawianie faktur VAT, wysyłanie korespondencji.

B. Ł. (1) zatrudniał również osoby posiadające uprawnienia budowlane, którym powierzał pełnienie obowiązków kierowników robót budowlanych na realizowanych przez niego budowach. Czterech pracowników, zatrudnionych jako kierownicy budowy, otrzymało od B. Ł. (1) umocowanie do składania zamówień dotyczących wynajmowania sprzętu w oddziałach spółki (...). Byli to: K. F., W. S. (1), M. K., M. R..

K. F. otrzymał od B. Ł. (1) umocowanie na piśmie - pisemne pełnomocnictwo udzielone zostało w dniu 17 października 2009 r., obejmuje ono umocowanie do podpisywania umów najmu, aneksów do umów najmu, faktur VAT, odbioru sprzętu oraz rozliczenia kaucji w firmie (...) S.A., ul. (...), S..

Dowód : odpis upoważnienia (karta 30, oryginał karta 203)

zeznania świadka K. F. – karta 453-454, 455

zeznania świadka K. Z. – karta 410-411, 412

W dniu 27 czerwca 2012 r. B. Ł. (1) złożył pisemne zamówienie, adresowane do spółki (...), w którym wskazał, że zamawia kontener biurowy w cenie 350 zł za 1 miesiąc oraz kontener magazynowy w cenie 340 zł za 1 miesiąc. W zamówieniu wskazane zostało, że kontenery należy dostarczyć w dniu 28 czerwca 2012 r. na budowę na terenie Zakładów (...) w P., dokładne miejsce rozładunku kontenerów wskaże osoba odpowiedzialna - K. F.. Dalej w zamówieniu wskazano, że transport jest po stronie wynajmującego, zamawiający pokryje koszty związane z transportem w ustalonej wysokości 600 zł.

Spółka (...) w związku z zawartą umową najmu kontenerów wystawiła faktury VAT o numerach: (...). Faktury wystawione zostały za czynsz najmu kontenerów biurowego i magazynowego, kolejno za miesiące: lipiec, sierpień, wrzesień, październik, listopad, grudzień. Faktura za miesiąc listopad obejmuje czynsz za kontener panelowy za cały miesiąc, za kontener magazynowy - za okres do dnia 21 listopada 2012 r., faktura za miesiąc grudzień dotyczy tylko najmu kontenera panelowego za okres do dnia 18 grudnia. Faktura (...) wystawiona za miesiąc lipiec obejmuje również koszty dostawy - 600 zł netto.

Dowód : zamówienie z dnia 27.06.2012 r. (karta 44)

faktury VAT o numerach : (...) (karta 66,70,71,65,67,68)

W lipcu 2012 roku K. F. jako pełnomocnik B. Ł. (1) kupił w (...) oddziale spółki (...) młotek gumowy, imak brukarski, kleszcze brukarskie. Wystawione zostały dwie faktury VAT : 17 lipca 2012 r. faktura nr (...) (z terminem płatności oznaczonym na dzień 31 lipca 2012 r.) oraz 20 lipca 2012 r. faktura nr (...) (z terminem płatności oznaczonym na dzień 3 sierpnia 2012 r.), obie faktury podpisane zostały przez K. F..

Będące przedmiotem sprzedaży narzędzia zostały wydane w dniu wystawienia faktur, co potwierdzone zostało dowodami WZ.

Dowód : faktura nr (...) (karta 50)

faktura nr (...) (karta 72)

dowody wydania WZ (karta 56, 57)

zeznania świadka M. S. – karta 334v-336v, 339

zeznania świadka K. F. – karta 453-454, 455

K. F. działając w imieniu B. Ł. (1) w (...) oddziale spółki (...) kontaktował się z kierownikiem działu M. S., która pełniła tą funkcję od 2012 r. Jako pełnomocnik B. Ł. (1) K. F. składał zamówienia dotyczące wynajmu sprzętu budowlanego. Zamówienia składał również B. Ł. (2) oraz W. S. (2). Zamówienia składane były na piśmie, wskazywały konkretny sprzęt, który miał być przedmiotem najmu oraz okres, na który umowa najmu zgodnie z zamówieniem miała być zawarta. Część zamówień obejmowała również ubezpieczenie, określane jako ramicasco, ewentualnie koszty dostawy sprzętu budowlanego.

Zamówienie o numerze (...) złożył w imieniu B. Ł. (1) M. A., który nie posiadał pełnomocnictwa.

Dowód : zeznania świadka M. S. – karta 334v-336v, 339

zeznania świadka K. F. – karta 453-454, 455

zamówienia (karta 31-43, 58-59, 130-131)

W okresie od dnia 30 kwietnia 2012 r. do dnia 30 listopada 2012 r. spółka (...) wystawiła na rzecz B. Ł. (1) następujące faktury VAT z tytułu najmu sprzętu budowlanego oraz ubezpieczenia ramicasco:

- nr (...) (...) (...) na kwotę 654,98 zł

- nr (...) na kwotę 1.408,66 zł

- nr (...) na kwotę 1.213,24 zł

- nr (...) na kwotę 4.294,26 zł

- nr (...) (...) (...) na kwotę 22.309,21 zł

- nr (...) (...) (...) na kwotę 1.646,11 zł

- nr (...) na kwotę 4.467,88 zł

- nr (...) na kwotę 5600,50 zł

- nr (...) (...)/12/08/317 na kwotę 8797,70 zł

- nr (...) (...)/12/08/318 na kwotę 10.560,44 zł

- nr (...) (...)/12/09/219 na kwotę 10.154,27 zł

- nr (...) (...)/12/10/190 na kwotę 5.389,87 zł

- nr (...) (...)/11/336 na kwotę 12.185,12 zł.

Faktury te nie zostały podpisane ani przez B. Ł. (1), ani przez żadną osobę upoważnioną do działania w jego imieniu.

Dowód : faktury VAT (karta 45-52, 60-88)

W dniu 31 maja 2012 r. spółka (...) wystawiła na rzecz B. Ł. (1) fakturę VAT nr (...). Faktura została wystawiona za "dostawę zewnętrzną", na kwotę 184,50 zł. W treści faktury wskazano, że dotyczy zamówienia (...).

Faktura nie została podpisana ani przez B. Ł. (1), ani przez żadną osobę upoważnioną do działania w jego imieniu.

Dowód : faktura VAT nr (...) (karta 52)

W dniu 9 maja 2012 r. spółka (...) wystawiła na rzecz B. Ł. (1) fakturę VAT nr (...) na kwotę 3.355,19 zł za : olej hydrauliczny, filtr, hydrauliczny, płukanie zbiornika, robociznę. W treści faktury wskazano, że dotyczy zamówienia (...).

W dniu 9 listopada 2012 r. spółka (...) wystawiła na rzecz B. Ł. (1) fakturę VAT nr (...) za naprawę walca na kwotę 3.472,29 zł. W treści faktury wskazano, że dotyczy zamówienia (...).

Żadna z faktur nie została podpisana ani przez B. Ł. (1), ani przez żadną osobę upoważnioną do działania w jego imieniu.

Dowód : faktura VAT nr (...) (karta 64)

faktura VAT nr (...) (karta 84)

W dniu 9 listopada 2012 r. spółka (...) wystawiła na rzecz B. Ł. (1) fakturę VAT nr (...). Faktura została wystawiona za sprzedaż podstaw betonowych, typ 36, w ilości 35 sztuk.

Faktura nie została podpisana ani przez B. Ł. (1), ani przez żadną osobę upoważnioną do działania w jego imieniu.

Dowód : faktura VAT nr (...) (karta 85)

W dniu 3 października 2012 r. spółka (...) sporządziła "ostatecznie wezwanie do zapłaty" adresowane do B. Ł. (1), obejmujące należności z 15 faktur, na łączną kwotę 66.378,30 zł.

Dowód : wezwanie do zapłaty (karta 122-123)

W dniu 23 stycznia 2013 r. spółka (...) sporządziła kolejne wezwanie do zapłaty adresowane do B. Ł. (1), obejmujące należności z 24 faktur, na łączną kwotę 104.274,50zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wymagalności należności wskazanego na fakturze do dnia zapłaty, łącznie odsetki wyliczone na potrzebę wezwania wyniosły 4.736,63 zł. Wezwanie do zapłaty zostało wysłane pocztą.

Dowód : wezwanie do zapłaty (karta 125-127)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest częściowo uzasadnione.

Zgodnie z art. 187 § 1 k.p.c. powódka przytoczyła w pozwie okoliczności faktyczne uzasadniające żądanie wskazując, że strony związane były umowami: najmu, sprzedaży, o świadczenie usług. W związku z tymi umowami powódka wystawiła 24 faktury VAT, które nie zostały przez pozwanego opłacone i które tworzą podstawę faktyczną żądania pozwu. Natomiast podstawą prawną żądania są: art. 535 k.c. (w zakresie, w jakim powódka domaga się zapłaty ceny z umów sprzedaży); art. 659 § 1 k.c. (w zakresie, w jakim powódka domaga się czynszu najmu), art. 627 k.c. (w zakresie, w jakim powódka domaga się zapłaty wynagrodzenia za naprawę sprzętu budowlanego).

Spór między stronami w pierwszej kolejności dotyczy tego, czy strony były związane ramową umową o współpracę, która regulowałaby zasady najmu sprzętu budowlanego.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany zaprzeczył, że zawarł z powódką załączoną do pozwu umowę ramową z dnia 8 maja 2008 r. Pozwany podkreślił, że podpis na tej umowie złożył K. F., który nie był umocowany do działania w imieniu pozwanego. Dalej pozwany przyznał, że współpracował z powódką w zakresie wynajmu maszyn i urządzeń budowlanych, jednakże za każdym razem zawierane były jednorazowo umowy najmu dotyczące konkretnego sprzętu, strony nie były natomiast związane żadną umową ramową. Pozwany zaprzeczył również temu, że strony związane były tymi umowami najmu maszyn i urządzeń, których dotyczy pozew, podkreślił także, że protokoły odbioru oraz faktury VAT w przeważającej części nie są przez nikogo podpisane bądź też są podpisane przez osoby nieumocowane do działania w imieniu pozwanego. Na koniec oświadczył, że nie posiada żadnego zadłużenia wobec powódki z tytułu zawieranych jednorazowo umów najmu.

Ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazuje na to, że powódka nie udowodniła, iż strony związane były umową ramową, regulującą warunki wzajemnej współpracy. Pozwany zasadnie wskazywał, że umowa ramowa z dnia 8 maja 2008 r. została podpisana w imieniu B. Ł. (1) przez K. F., który był osobą nieumocowaną do reprezentowania pozwanego. Zarzut ten należy uznać za uzasadniony, powódka nie udowodniła bowiem, że K. F. posiadał w maju 2008 roku pełnomocnictwo do reprezentowania pozwanego, w szczególności do zawarcia umowy najmu o charakterze ramowym. Załączone do pozwu upoważnienie, którego oryginał znajduje się na karcie 203 akt, jest datowane na 17 października 2009 r. i nie obejmuje umocowania do zawarcia umowy ramowej. Przesłuchany w charakterze świadka K. F. potwierdził fakt udzielenia tego pełnomocnictwa, w sposób jednoznaczny nie potrafił jednak - z uwagi na znaczny upływ czasu - odpowiedzieć na pytanie, czy we wcześniejszym okresie posiadał jakiekolwiek pełnomocnictwa. Powódka dowodu potwierdzającego taką okoliczność nie przedłożyła, dlatego też umowa ramowa z 8 maja 2008 r., podpisana w imieniu pozwanego przez K. F., może być oceniana wyłącznie na gruncie art. 103 § 1 k.c. Stosownie do przywołanego przepisu ważność tej umowy zależała od jej potwierdzenia przez pozwanego. Pozwany umowy tej nie potwierdził, w sprzeciwie od nakazu zapłaty zaprzeczał, że taka umowa wiązała go z powodową spółką, tym samym przyjąć trzeba, że nie doszło między stronami niniejszego procesu do zawarcia w dniu 8 maja 2008 roku umowy ramowej. Żadna inna umowa ramowa nie została do akt sprawy przez powódkę załączona. Tym samym przyjąć trzeba, że powódka nie udowodniła faktu zawarcia takiej umowy, natomiast współpraca stron odbywała się na zasadach opisanych przez pozwanego, a więc za każdym razem zawierane były jednorazowe umowy najmu, co następowało poprzez złożenie zamówienia, pełniącego rolę oferty, oraz przyjęcie tej oferty przez powódkę.

Należy również zwrócić uwagę na zeznania świadka M. S. - kierownika (...) oddziału powódki. Świadek wyjaśniła m.in, że we wcześniejszym okresie zawierane były między powódką i jej kontrahentami umowy dotyczące najmu jednostkowego sprzętu, a po 2011 r. - umowy ramowe. Jako potwierdzenie tego stanu rzeczy świadek wskazała na umowę najmu z dnia 23 września 2009 r., dotyczącą najmu jednostkowego sprzętu, oraz aneks do tej umowy (karta 95, 96), wyjaśniając przy tym, że umowa ta oraz aneks stanowią "bardzo stara wersję" zasad współpracy, jakie wiązały powódkę i jej kontrahentów (w tym wypadku pozwanego). Świadek wyjaśniła, że obecnie - a więc po 2011 r. - zasady współpracy są takie, że wymagają dla każdego sprzętu oddzielnego zamówienia. Świadek była przekonana, że pozwany zawarł z powódką umowę ramową, regulującą aktualną współpracę (a więc umowę pochodzącą z okresu po 2011 r.), zeznania świadka w tym zakresie należało jednak uznać za niewiarygodne, powódka nie złożyła bowiem w toku postępowania takiej umowy. W oparciu o zeznania świadka nie sposób ustalić, że taka umowa wiązała strony oraz jaka była jej treść.

Mając na uwadze, że współpraca stron opierała się o jednostkowo zawierane umowy najmu, dotyczące za każdym razem konkretnego sprzętu i konkretnego okresu, na jaki umowa była zawierana, należało dokonać oceny złożonego przez powódkę materiału dowodowego pod kątem ustalenia, czy materiał ten daje podstawę do przyjęcia, że powódka udowodniła fakty, z których wywodzi objęte pozwem roszczenia.

Z uzasadnienia pozwu wynika, że podstawą faktyczną swojego żądania powódka uczyniła przede wszystkim 24 faktury VAT.

Oceniając dowody w postaci faktur VAT należy mieć na uwadze, że faktura jako dokument prywatny zgodnie z art. 245 k.p.c. stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, że faktura VAT nie jest dowodem zawarcia umowy sprzedaży między wskazanymi w miej podmiotami, występującymi jako „wystawca” i „nabywca” faktury. W orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych fakturę VAT uważa się za dokument rozliczeniowy. Jej doręczenie umożliwia dłużnikowi podjęcie czynności mających na celu sprawdzenie, czy świadczenie jest zasadne tak co do zasady, jak i co do wysokości, umożliwia też podjęcie czynności finansowych zmierzających do spełnienia świadczenia. Doręczenie dłużnikowi dokumentu rozliczeniowego (faktury) jest wezwaniem do spełnienia świadczenia pieniężnego, o ile zawarto w nim stosowną wzmiankę co do sposobu i czasu zapłaty (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1992 roku, III CZP 56/92, OSNCP 1992/12/219, wyrok z dnia 23 października 2001 roku, I CKN 323/00 OSNCP,2002/7-8/94 Sądu Najwyższego). Faktura VAT nie jest natomiast dowodem na okoliczność zawarcia umowy między wymienionymi w jej treści „sprzedawcą” i „nabywcą”.

Mimo tego, że faktura VAT nie jest dokumentem dowodzącym zawarcia umowy, wystawienie faktury w określonych okolicznościach faktycznych może być faktem, który pozwoli na przeprowadzenie rozumowania wskazującego na to, że doszło do zawarcia umowy między podmiotem wystawiającym fakturę i podmiotem, którego faktura obciąża. Ustalając na podstawie zebranego materiału dowodowego podstawę faktyczną żądania Sąd posługuje się bowiem instrumentem uregulowanym w art. 231 k.p.c., który zawiera ustawową definicję domniemania faktycznego. Domniemanie faktyczne jest w istocie rozumowaniem sędziego, opartym na wiedzy i doświadczeniu, którego treścią jest uznanie określonego faktu - istotnego dla rozstrzygnięcia danej sprawy - za ustalony, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić w oparciu o zasady logiki i zasady doświadczenia z innych ustalonych wcześniej faktów (por. orzeczenie SN z dnia 12 kwietnia 2001 r., II CKN 410/00; wyrok SN z dnia 3 grudnia 2003 r., I CK 297/03; wyrok SN z dnia 28 września 2005 r., I CK 114/05). Domniemany fakt nie wymaga twierdzenia ani dowodzenia, w przeciwieństwie do okoliczności stanowiących podstawę faktyczną domniemania.

Mimo tego, że faktura VAT nie jest dokumentem dowodzącym faktu zawarcia umowy przyjąć trzeba, że wystawienie faktury VAT oraz jej podpisanie przez "nabywcę" są faktami, które pozwalają na wyprowadzenie wniosku o zawarciu umowy, obejmującej opisany w fakturze przedmiot fakturowania. Złożenie podpisu na fakturze przez "nabywcę" świadczy bowiem o jej przyjęciu oraz o potwierdzeniu wymienionych w fakturze danych rozliczeniowych, takich jak cena sprzedaży, czynsz najmu czy też wynagrodzenie za wykonaną usługę.

Z przyczyn opisanych powyżej inaczej należy oceniać te faktury, które zostały podpisane przez "nabywcę", od tych które takiego podpisu nie zawierają.

W rozpoznawanej sprawie podpisane zostały dwie faktury wystawione w związku z zawarciem umów sprzedaży (oznaczone symbolami (...)), na których podpis złożył K. F., działający jako pełnomocnik pozwanego na podstawie pełnomocnictwa z dnia 17 października 2009 r. K. F. przesłuchany w charakterze świadka potwierdził fakt udzielenia mu tego pełnomocnictwa, ponadto po okazaniu faktur VAT wystawionych w związku ze sprzedażą nie zaprzeczył, że wymienione w fakturach rzeczy nabył jako pełnomocnik pozwanego. Fakt zawarcia umów sprzedaży z K. F. potwierdziła również świadek M. S., zatrudniona w (...) oddziale powodowej spółki. Tym samym fakt zawarcia umów sprzedaży, potwierdzonych tymi dwoma fakturami, należało uznać za udowodniony.

Inaczej należy ocenić te faktury VAT, które nie zostały przez nikogo podpisane. Dotyczy to wszystkich pozostałych, poza dwiema wymienionymi powyżej, załączonych do pozwu faktur VAT. Faktury te albo nie zawierają w rubryce przeznaczonej na podpis odbiorcy żadnych zapisów, albo zawierają nieczytelne adnotacje, co do których przesłuchani w sprawie świadkowie - pracownicy powódki - zeznali, że być może wskazują one na fakt wysłania faktur do nabywcy.

Oceniając niepodpisane przez nikogo faktury przyjąć należało, że sam fakt wystawienia faktury (niepodpisanej przez nabywcę) nie pozwala domniemywać zawarcia umowy, której oceniana faktura dotyczy. W przypadku każdej z załączonych do pozwu faktur, która nie została podpisana przez nabywcę, konieczne było poddanie ocenie całego zebranego w sprawie materiału dowodowego pod kątem zbadania, czy jakikolwiek dowód - czy to z dokumentu, czy to z zeznań świadków - pozwoli przyjąć za udowodniony fakt zawarcia umowy bądź też pozwoli na przeprowadzenie rozumowania, zgodnego z art. 231 k.p.c., którego wynik będzie wskazywał na fakt zawarcia umowy, obejmującej rzeczy bądź usługi wymienione w fakturze.

Powódka w uzasadnieniu pozwu wymieniła 24 faktury VAT, powołała się również na szereg innych dokumentów, wśród których były umowy, protokoły zdawczo-odbiorcze, dokumenty WZ i inne dokumenty. Powódka nie dokonała jednak przyporządkowania poszczególnych dokumentów poszczególnym fakturom VAT. W pozwie poza ogólnym stwierdzeniem, że zostały wystawione faktury oraz powstałe inne, wymienione wyżej dokumenty, nie ma żadnych twierdzeń dotyczących tego, jakie były okoliczności faktyczne wystawienia każdej z faktur VAT, który dokument z którą fakturą jest powiązany, jakie są przyczyny niezgodności między niektórymi fakturami VAT i powiązanymi z nimi dokumentami.

Mając na uwadze powyższe Sąd dokonał ustaleń faktycznych opierając się na analizie treści załączonych do pozwu dokumentów, z uwzględnieniem zeznań świadków oraz stanowiska zajętego przez pozwanego w niniejszym procesie. Analiza ta pozwoliła niektórym fakturom przyporządkować załączone do pozwu dokumenty, co pozwoliło na częściowe uwzględnienie żądań pozwu.

W zakresie faktur potwierdzających umowy sprzedaży - poza dwiema omówionymi wyżej fakturami podpisanymi przez K. F. - powódka załączyła do pozwu fakturę VAT wystawioną za sprzedaż podstaw betonowych (faktura ta - jako faktura sprzedażowa - została oznaczona symbolem (...)). Powódka nie udowodniła faktu zawarcia umowy z tej faktury. To samo dotyczy faktur VAT potwierdzających usługi polegające na naprawie oraz faktury wystawionej za dostawę.

W zakresie faktur potwierdzających umowy najmu - konieczne było poddanie ocenie załączonych do pozwu dokumentów mających potwierdzać zawarcie tych umów. Były to przede wszystkim:

- umowa ramowa z dnia 8 maja 2008 r.,

- umowa najmu z dnia 23 września 2009 r., dotycząca najmu jednostkowego sprzętu, zawarta na czas oznaczony, zmieniona aneksem;

- "zamówienie" B. Ł. (1) z dnia 27 czerwca 2012 r., dotyczące najmu kontenerów biurowego i magazynowego, które należy potraktować jako ofertę zawarcia umowy najmu, która została przez stronę powodową przejęta,

- inne zamówienia, podpisane przez B. Ł. (1) oraz inne osoby, które zostaną omówione poniżej.

Umowa ramowa z dnia 8 maja 2008 r., jak już wskazano powyżej, nie może być uznana za podstawę do wystawienia późniejszych faktur VAT. Z zeznań świadka M. S. wynika, że umowa z 2008 roku, abstrahując od tego, że nie została podpisana przez osobę umocowaną do działania w imieniu pozwanego, stanowi "jeszcze starszą wersję", niż umowa z 23 września 2009 r. W tych okolicznościach brak jest podstaw aby przyjąć, że postanowienia umowy ramowej 2008 roku wiążą strony niniejszego procesu w zakresie umów zawieranych w 2012 roku (z tego właśnie okresu pochodzą załączone do pozwu faktury). Tym samym za uzasadnione uznać należy stanowisko pozwanego, który wywodzi, że nie wiązała go z powódką załączona do pozwu umowa ramowa, natomiast najem sprzętu za każdym razem odbywał się na mocy osobnego zamówienia. Stanowisko pozwanego jest zgodne - co ponownie należy podkreślić - z zeznaniami świadka M. S., dotyczącymi współpracy stron po 2011 roku, świadek zeznała bowiem, że wówczas zawarcie umowy najmu za każdym razem wymagało złożenia osobnego zamówienia (por. zeznania świadka M. S. - karta 336).

Umowa najmu z dnia 23 września 2009 r. oraz zamówienie z dnia 27 czerwca 2012 r. zostały podpisane przez pozwanego, ocena tych dokumentów w powiązaniu z konkretnymi fakturami VAT zostanie dokonana poniżej.

Pozostałe zamówienia, załączone do akt sprawy, należało potraktować jako oferty zawarcia umów najmu. Jako wiążące przyjęte zostały tylko te zamówienia, które podpisał osobiście pozwany, bądź którykolwiek z umocowanych przez niego kierowników budowy, których nazwiska wymienili świadkowie. Do pozwu załączono zamówienia podpisane przez K. F., W. S. (2) (te osoby zgodnie z zeznaniami świadków były umocowane do reprezentowania pozwanego), oraz zamówienia podpisane przez M. A.. Co do tego ostatniego powódka nie wykazała, że był on pełnomocnikiem pozwanego, tym samym złożone przez niego zamówienia nie mogły być uznane za podstawę stosunków zobowiązaniowych łączących strony niniejszego procesu.

Porównując treść faktur VAT oraz powiązanych z nimi zamówień w wielu przypadkach dostrzec można rozbieżności, dotyczące przedmiotu objętego zamówieniem i przedmiotu objętego fakturowaniem, jak również rozbieżności dotyczące okresów najmu, których dotyczyły zamówienia, oraz okresów za które zostały wystawione poszczególne faktury. O ile zamówienie było podpisane przez osobę umocowaną do reprezentowania pozwanego bądź przez samego pozwanego, uznać należało, że to zamówienie (a nie niepodpisana faktura VAT) jest dokumentem potwierdzającym treść łączącego strony stosunku zobowiązaniowego. Dlatego za zasadne uznane zostały tylko te roszczenia z faktur VAT, które znalazły potwierdzenie w treści odpowiadających im zamówień. Przykładowo część zamówień obejmowała najem sprzętu wraz z ubezpieczeniem ramicasco, część zamówień dotyczyła natomiast najmu bez ubezpieczenia. Mimo tego niektóre faktury VAT dotyczące zamówień obejmujących najem sprzętu bez ubezpieczenia zawierały w swojej treści pozycje obciążające pozwanego obowiązkiem zapłaty ubezpieczenia. W tych przypadkach pozycje te zostały uznane za nieuzasadnione, jako nieznajdujące oparcia w treści łączącego strony stosunku zobowiązaniowego, wynikającej z zamówienia.

Za nieuzasadnione zostały uznane również te pozycje z faktur VAT, które obejmowały czynsz najmu za okresy późniejsze, niż okresy wskazane w zamówieniu. Załączone do pozwu zamówienia były ofertami zawarcia umów najmu na czas oznaczony. Powódka nie przedstawiła w pozwie żadnych twierdzeń, odnoszących się do ewentualnego przedłużania tych umów na kolejne okresy, w szczególności nie wyjaśniła, czy po upływie okresu objętego zamówieniem pozwany nadal używał należący do powódki sprzęt budowlany, czy też sprzęt ten pozostał jedynie nieodebrany, a więc znajdował się w posiadaniu pozwanego bez zamiaru używania (w tym ostatnim przypadku ewentualne roszczenie jakie przysługiwałoby powódce byłoby roszczeniem o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy, a nie o zapłatę czynszu najmu). W tym temacie powódka w pozwie nie przedstawiła żadnych twierdzeń, z kolei w toku procesu nie przedstawiła żadnych dowodów. Powódka nie domagała się również zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie, obejmującego okresy przypadające później, niż czas, na jaki zostały zawarte umowy najmu potwierdzone zamówieniami.

Mając na uwadze powyższe Sąd poddał ocenie każdą z faktur VAT załączonych do pozwu (opisanych w uzasadnieniu pozwu na kartach 7-9 akt oraz oznaczonych jako kolejne pozycje numerami od 1 do 24), oceniając w odniesieniu do każdej z nich, czy dana faktura w powiązaniu z pozostałym materiałem dowodowym może być uznana za dowód potwierdzający fakt zawarcia umowy o określonej treści oraz obowiązek zapłaty przez pozwanego na rzecz powódki kwoty wskazanej w fakturze.

Ocena ta przedstawia się następująco:

1.  roszczenie o zapłatę kwoty 654,98 zł z faktury nr (...) :

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną. Faktura dotyczy umowy najmu z 23 września 2009 r., zmienionej aneksem, która została zawarta na okres 9 miesięcy - od września 2009 r. do czerwca 2010 r. Z twierdzeń pozwu nie wynika, że umowa ta została przedłużona na kolejne okresy, brak też jakiegokolwiek dowodu potwierdzającego ten fakt.

Omawiana faktura o numerze (...) dotyczy czynszu najmu obejmującego miesiąc kwiecień 2012 roku, a więc została wystawiona za okres, kiedy umowa najmu już nie wiązała. Należy dodatkowo zauważyć, że kwota czynszu w fakturze nie odpowiada kwocie z umowy. Mając na uwadze powyższe, a także fakt, że faktura nie została przez pozwanego podpisana, roszczenie o zapłatę należności z tej faktury należało oddalić.

2.  roszczenie o zapłatę kwoty 3.355,19 zł z faktury nr (...)

Faktura oznaczone symbolem (...) (za usługę) nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną. W fakturze wyszczególnione zostały następujące pozycje: olej hydrauliczny, filtr hydrauliczny, płukanie zbiornika oleju, robocizna.

W fakturze wskazano, że dotyczy ona zamówienia (...) - taki dokument nie został jednak do akt załączony. Nie załączono również żadnego innego dokumentu, który potwierdzałby wykonanie na rzecz pozwanego usług opisanych w fakturze. Tym samym roszczenie o zapłatę należności z tej faktury należało oddalić.

3.  roszczenie o zapłatę kwoty 1.408,66 zł z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną. Faktura dotyczy umowy najmu z 23 września 2009 r., która została zawarta na okres 9 miesięcy - od września 2009 r. do czerwca 2010 r. Sytuacja analogiczna, jak w przypadku faktury od z pozycji 1. Z twierdzeń pozwu nie wynika, że umowa ta została przedłużona na kolejne okresy. Omawiana faktura o numerze (...) dotyczy czynszu najmu obejmującego miesiąc maj 2012 roku, a więc została wystawiona za okres, kiedy umowa najmu już nie wiązała. Kwota czynszu w fakturze nie odpowiada kwocie z umowy. Mając na uwadze powyższe, a także fakt, że faktura nie została przez pozwanego podpisana, roszczenie o zapłatę należności z tej faktury należało oddalić.

4.  roszczenie o zapłatę kwoty 1.213,24 zł z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną.

Faktura dotyczy najmu zagęszczarki oraz ubezpieczenia ramicasco. W fakturze wskazano numer zamówienia (...). Zamówienie to znajduje się w aktach sprawy, karta 31, podpisane zostało przez M. A.. Powódka nie udowodniła, że osoba ta była umocowana do zawierania umów (składania zamówień) w imieniu pozwanego. Nie potwierdza tego ani żaden dowód z dokumentu, ani zeznania przesłuchanych świadków. Co więcej kwoty, na jakie została wystawiona faktura, nie odpowiadają kwotom zamówienia. W tych okolicznościach nie można przyjąć, że powódka udowodniła fakt zawarcia umowy, w oparciu o którą wystawiona została omawiana faktura VAT - faktura nie została podpisana, brak dowodu potwierdzającego umocowanie M. A.. Roszczenie o zapłatę należności z tej faktury należało oddalić.

5.  roszczenie o zapłatę kwoty 4.294,26 zł z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną. Faktura obejmuje 5 pozycji: najem zagęszczarki, ubezpieczenie ramicasco, dostawa, najem zagęszczarki, ubezpieczenie ramicasco.

W fakturze wskazano numery zamówienia : (...) oraz (...) (zamówienia te znajdują się na kartach: 31, 32). Zamówienie (...) podpisane zostało przez M. A., jak wskazano wyżej brak dowodu potwierdzającego jego umocowanie do reprezentowania pozwanego. Zamówienie (...) podpisane zostało w sposób nieczytelny przez nieustaloną osobę. Brak jest podstaw aby przyjąć, że osoba ta działała w imieniu pozwanego. Co więcej kwoty, na jakie została wystawiona faktura, nie odpowiadają kwotom zamówienia. Roszczenie o zapłatę należności z tej faktury należało więc oddalić.

6.  roszczenie o zapłatę kwoty 22.309,21 zł z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną. Faktura obejmuje 5 pozycji: 1) najem walca wraz z ubezpieczeniem podstawowym, 2) okołowanie, 3) najem walca, 4) ubezpieczenie ramicasco, 5) okołowanie.

Ad 1 : W fakturze wskazano numer zamówienia : (...) - brak zamówienia w aktach sprawy - roszczenie nie zostało udowodnione;

Ad 2 : Zamówienie (...) - znajduje się w aktach na karcie 35, zamówienie złożył W. S. (2), zamówienie dotyczy zawarcia umowy najmu sprzętu na okres obejmujący styczeń i luty 2012 r., faktura wystawiona została za okres najmu obejmujący maj 2012 r., w pozwie brak jakichkolwiek twierdzeń dotyczących tego, czy umowa ta została przedłużona na kolejne okresy i czy w tych okresach pozwany nadal ten sprzęt używał (żądanie pozwu nie obejmuje żądania z tytułu bezumownego korzystania); w tych okolicznościach roszczenie to należy uznać za nieudowodnione;

Ad 3, 5: Zamówienie (...) - znajduje się w aktach na karcie 36-37, zamówienie złożyła K. Z., z zeznań świadków nie wynika, aby była ona umocowana do składania zamówień, ponadto zamówienie dotyczy zawarcia umowy najmu sprzętu na okres obejmujący styczeń i luty 2012 r., faktura wystawiona została za okres najmu obejmujący maj 2012 r., sytuacja analogiczna jak w poprzednim przypadku;

Ad 4: w fakturze nie wskazano numeru zamówienia, brak jest podstaw, aby przyjąć że strony zawarły umowę obejmującą obowiązek zapłaty przez pozwanego ubezpieczenia ramicasco.

7.  roszczenie o zapłatę kwoty 184,50 zł z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną.

Brak w aktach sprawy zamówienia o numerze WZ wskazanym w fakturze, roszczenie z tej faktury nie zostało więc udowodnione.

8.  roszczenie o zapłatę kwoty 533,49 zł z faktury nr (...)

Faktura z 17 lipca 2012 r. wystawiona za sprzedaż młotka gumowego i imaku brukarskiego, faktura została podpisana przez K. F. jako pełnomocnika pozwanego, w okresie tym K. F. posiadał pisemne upoważnienie od pozwanego do zawierania umów. Przyjąć należy, że K. F. w imieniu pozwanego zawarł umowę sprzedaży, roszczenie o zapłatę ceny z tej faktury należy uznać za udowodnione.

9.  roszczenie o zapłatę kwoty 444,03 zł z faktury nr (...)

Faktura z 20 lipca 2012 r. wystawiona za sprzedaż kleszczy brukarskich, faktura została podpisana przez K. F. jako pełnomocnika pozwanego, w okresie tym K. F. posiadał pisemne upoważnienie od pozwanego do zawierania umów. Sytuacja analogiczna jak poprzednio, roszczenie o zapłatę ceny z tej faktury należy uznać za udowodnione.

10. roszczenie o zapłatę kwoty 1.646,11 zł z faktury nr (...)

13. roszczenie o zapłatę kwoty 908,11 zł z faktury nr (...)

17. roszczenie o zapłatę kwoty 908,11 zł z faktury nr (...)

19. roszczenie o zapłatę kwoty 908,11 zł z faktury nr (...)

22. roszczenie o zapłatę kwoty 773,87 zł z faktury nr (...)

24. roszczenie o zapłatę kwoty 276,38 zł z faktury nr (...)

Żadna z faktur, które zostały wymienione we wskazanych wyżej pozycjach uzasadnienia pozwu (pozycje: 10,13,17,19,22,24) nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną, z treści faktur wynika jednak, że zostały one wystawione w wyniku wykonania umowy najmu zawartej poprzez złożenie przez pozwanego zamówienia z dnia 27 czerwca 2012 r., dotyczącego najmu kontenerów biurowego i magazynowego, dostarczonych na budowę w P.. Czynsz najmu zgodnie z zamówieniem wynosił odpowiednio 350 zł netto i 340 zł netto, koszty dostawy - 600 zł. Z treści zamówienia wynika, że umowa najmu została zawarta na czas nieoznaczony (karta 44).

Faktura nr (...) została wystawiona za czynsz najmu kontenerów biurowego i magazynowego w miesiącu lipcu 2012 r., czynsz najmu odpowiada kwocie zamówienia, ponadto faktura została wystawiona za dostawę - 600 zł netto. W fakturze wskazano, że dotyczy ona kontenerów dostarczonych na budowę w P.. W tym zakresie należność z faktury została przez powódkę udowodniona - mimo tego, że faktura nie została podpisana, znajduje ona potwierdzenie w treści dokumentu, jakim jest zamówienie pozwanego z dnia 27 czerwca 2012 r. Omawiana faktura zawiera również dwie pozycje oznaczone jako ramicasco. W pozwie brak jest jakichkolwiek twierdzeń dotyczących zawarcia umowy obejmującej obowiązek zapłaty kwot z tego tytułu, nie ma również na ten temat mowy w zamówieniu - roszczenie o zapłatę należności z pozycji faktury obejmujących ramicasco podlega więc oddaleniu. Tym samym z omawianej faktury powódka udowodniła roszczenie w wysokości 1586,70 zł (430,50 +418,20+738).

Analogicznie należy ocenić zasadność roszczeń z pozostałych wymienionych wyżej faktur:

- faktura nr (...) - za czynsz najmu kontenerów biurowego i magazynowego w miesiącu sierpniu 2012 r., zasadna do kwoty 848,70 zł (430,50 +418,20);

- faktura nr (...) - za czynsz najmu kontenerów biurowego i magazynowego w miesiącu wrześniu 2012 r., zasadna do kwoty 848,70 zł (430,50 +418,20);

- faktura nr (...) - za czynsz najmu kontenerów biurowego i magazynowego w miesiącu październiku 2012 r., zasadna do kwoty 848,70 zł (430,50 +418,20);

- faktura nr (...) - za czynsz najmu kontenerów biurowego i magazynowego w miesiącu w listopadzie 2012 r., przy czym za kontener panelowy faktura obejmuje czynsz za miesiąc listopad, za kontener magazynowy - za okres do dnia 21 listopada 2012 r., zasadna do kwoty 723,24 zł (430,50 +292,74);

- faktura nr (...)- za czynsz najmu kontenera panelowego w miesiącu w grudniu 2012 r. - do dnia 18 grudnia, zasadna do kwoty 258, 30 zł.

11. roszczenie o zapłatę kwoty 4.467,88 zł z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną. W fakturze wskazano numer zamówienia : (...) - zamówienie karta 58. Zamówienie zostało podpisane przez B. Ł. (1) oraz opatrzone pieczątką jego przedsiębiorstwa - dotyczy wynajmu walca D. za okres 19 - 30 lipca 2012 r. wraz z ubezpieczeniem ramicasco. Treść faktury VAT koresponduje z treścią zamówienia - faktura została wystawiona za najem walca D. za okres 19 - 30 lipca 2012 r., obejmuje czynsz najmu oraz ubezpieczenie ramicasco. Roszczenie z faktury należy uznać za uzasadnione w całości, znajduje ona bowiem potwierdzenie w pisemnym zamówieniu podpisanym przez pozwanego.

12. roszczenie o zapłatę kwoty 5.135,56 zł - z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną. Faktura wystawiana na kwotę 5.600,50 zł. Faktura obejmuje 13 pozycji. Faktura jest uzasadniona do kwoty 2.534,48 zł, wynikającej z następujących pozycji:

Ad 1: dostawa - numer zamówienia : (...) - karta 40, zamówienie podpisał K. F., zamówienie obejmuje koszt dostawy - 85 zł netto, faktura zasadna do kwoty 104,55 zł (85 zł netto);

Ad 2 i 3: najem + ramicasco zagęszczarki D., zamówienie (...), karta 39, zamówienie podpisał W. S. (2), zamówienie obejmuje najem urządzenia za okres obejmujący 4 doby: 4-7 lipca 2012 r.; wysokość czynszu najmu oraz opłaty za ramicasco została w zamówieniu określona na kwotę 1084,86 zł brutto; faktura w tych pozycjach zasadna za okres obejmujący zamówienie - to jest za 4 doby, do kwoty 1084,86 zł brutto - w pozwie nie ma żadnych twierdzeń co do tego, że po tej dacie umowa nadal była realizowana.

Ad 4 i 5: najem + ramicasco młota wyburzeniowego, zamówienie (...), karta 38, zamówienie podpisał K. F., zamówienie obejmuje najem urządzenia za okres obejmujący 2 doby, tj. 5-6 lipca 2012 r.: wysokość czynszu najmu oraz opłaty za ramicasco została w zamówieniu określona na kwotę 232,47 zł brutto; faktura w tych pozycjach zasadna za okres obejmujący zamówienie - to jest za 2 doby, do kwoty 232,47 zł brutto; należy przyjąć, że umowa została zawarta jedynie na okres dwóch dni, w pozwie nie ma żadnych twierdzeń co do tego, że po tej dacie umowa nadal była realizowana, powódka nie żąda wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy;

Ad 6,7,8,9 : najem + ramicasco rusztowania aluminiowego, zamówienie (...), karta 41, zamówienie podpisał K. F., zamówienie obejmuje najem rusztowania za okres obejmujący 10 dób, ponadto zamówienie obejmuje koszty dostawy i odbioru wysokości po 100 zł netto (razem 200 zł netto); faktura w omawianych pozycjach wystawiona została za wynajem rusztowania obejmujący okres 3 doby oraz za dostawę i odbiór, kwoty z faktury odpowiadają kwotom z zamówienia, faktura tych pozycjach jest zasadna w całości, to jest do kwoty 373,86 zł (121,77 + 6,09 +123 +123).

Ad 10 i 11 : najem + ramicasco zagęszczarki gruntu, zamówienie (...), karta 33, zamówienie podpisał K. F., zamówienie obejmuje najem za okres 17 lipiec - 14 sierpień 2012 r., faktura została wystawiona za okres 17-31 lipca, faktura w tych pozycjach jest uzasadniona w całości, do kwoty 738,74 zł (703,56 + 35,18);

Ad 12 i 13 : najem + ramicasco zagęszczarki dynapac, zamówienie (...), karta 59, zamówienie podpisał K. F., zamówienie obejmuje najem za okres 27 lipca - 7 sierpnia 2012 r., faktura została wystawiona za okres 27 - 31 lipca, faktura w tych pozycjach jest uzasadniona w całości, do kwoty 464,94 zł (442,80+22,14);

14. roszczenie o zapłatę kwoty 5.775,59 zł z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną. Faktura wystawiana na kwotę 8.797,70 zł. Faktura obejmuje 8 pozycji, dotyczy najmu czterech urządzeń oraz czterokrotnego ubezpieczenia ramicasco. Faktura jest uzasadniona do kwoty 3.466,39 zł ( (...),48+1988,91), wynikającej z następujących pozycji:

Ad 1 i 2: najem + ramicasco zagęszczarki D., zamówienie (...), karta 39, zamówienie obejmuje najem urządzenia za okres obejmujący 4 doby: 4-7 lipca 2012 r.; wysokość czynszu najmu oraz opłaty za ramicasco została w zamówieniu określona na kwotę 1084,86 zł brutto; kwota z tego zamówienia została objęta fakturą numer (...) (pozycja 2,3 tej faktury) oraz w całości uznana za zasadną, analizowana faktura dotyczy okresu obejmującego sierpień 2012 r. Brak jest podstaw do zasądzenia należności z tego tytułu, faktura nie dotyczy okresu objętego zamówieniem, nie ma podstaw aby przyjąć, że strony związane były umową najmu w miesiącu sierpniu 2012 r.

Ad 3 i 4: najem + ramicasco młota wyburzeniowego, zamówienie (...), karta 38, zamówienie obejmuje najem urządzenia za okres obejmujący 2 doby: 5-6 lipca 2012 r., wysokość czynszu najmu oraz opłaty za ramicasco została w zamówieniu określona na kwotę 232,47 zł brutto; kwota z tego zamówienia została objęta fakturą numer (...) (pozycja 4,5 tej faktury) oraz w całości uznana za zasadną, analizowana faktura dotyczy okresu obejmującego sierpień 2012 r. Brak jest podstaw do zasądzenia należności z tego tytułu, faktura nie dotyczy okresu objętego zamówieniem, nie ma podstaw aby przyjąć, że strony związane były umową najmu w miesiącu sierpniu 2012 r.

Ad 5 i 6: najem + ramicasco zagęszczarki gruntu, zamówienie (...), karta 33, zamówienie obejmuje najem urządzenia za okres obejmujący 25 dób: 17 lipca - 14 sierpnia 2012 r., zamówienie podpisane przez K. F., wysokość czynszu najmu oraz opłaty za ramicasco została w zamówieniu określona na kwotę 2360,86 zł;

czynsz + ramicasco z umowy objętej tym zamówieniem za okres 17-31 lipca zostały objęte wcześniej wystawioną fakturą VAT numer (...) (pozycja 10, 11 z tej faktury na łączną kwotę 738,74 zł), omawiana faktura w pozycjach 5 i 6 wystawiona została na kwotę 1477,48 zł ( (...),12+70,36), kwota 1477,48 zł wraz z kwotą 738,74 zł nie przekracza sumy wskazanej w zamówieniu, należy więc przyjąć, że roszczenie z omawianej faktury w pozycjach 5 i 6 jest uzasadnione,

Ad 7 i 8: najem + ramicasco zagęszczarki dynapac, zamówienie (...), karta 59, zamówienie podpisał K. F., zamówienie obejmuje najem urządzenia za okres obejmujący 10 dób, tj. 27 lipca - 7 sierpnia 2012 r.: wysokość czynszu najmu oraz opłaty za ramicasco została w zamówieniu określona na kwotę 2453,85 zł brutto;

czynsz + ramicasco z umowy objętej tym zamówieniem za okres 27 - 31 lipca zostały objęte wcześniej wystawioną fakturą VAT numer (...) (pozycja 12, 13 z tej faktury na łączną kwotę 464,94 zł), omawiana faktura w pozycjach 7 i 8 jest więc uzasadniona do kwoty obejmującej różnicę między kwotą zamówienia i kwotą objętą fakturą VAT numer (...), to jest do kwoty 1.988,91 zł (2.453,85 minus 464,94);

15. roszczenie o zapłatę kwoty 10.560,44 zł z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną.

Faktura dotyczy najmu oraz ubezpieczenia ramicasco walca dynapac. W fakturze wskazano numer zamówienia (...). Zamówienie to znajduje się w aktach sprawy, karta 58, podpisane zostało przez B. Ł.. Zamówienie dotyczy najmu sprzętu w okresie 19 - 30 lipca 2012 r. Faktura została wystawiona za okres przypadający po upływie okresu najmu - za sierpień 2012 r. W pozwie brak jest twierdzeń dotyczących przedłużenia umowy poza okres zamówienia, tym samym nie ma podstaw aby przyjąć że umowa po tym okresie nadal wiązała. Powódka nie dochodzi roszczeń z tytułu bezumownego korzystania. Roszczenie o zapłatę należności z tej faktury należało oddalić.

16. roszczenie o zapłatę kwoty 10.154,27 zł z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną.

Faktura dotyczy najmu oraz ubezpieczenia ramicasco walca dynapac - w fakturze wskazano numer zamówienia (...) (ten sam którego dotyczy faktura (...), opisana w pozycji 15). Zamówienie to znajduje się w aktach sprawy, karta 58, sytuacja analogiczna jak w przypadku faktury (...). Zamówienie dotyczy najmu sprzętu w okresie 19 - 30 lipca 2012 r. Faktura została wystawiona za okres przypadający po upływie okresu najmu - za wrzesień 2012 r. Roszczenie o zapłatę należności z tej faktury należało oddalić.

18. roszczenie o zapłatę kwoty 5.389,87 zł z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną.

Faktura dotyczy najmu oraz ramicasco zagęszczarki gruntu. W fakturze wskazano numer zamówienia : (...) - brak zamówienia w aktach sprawy - roszczenie nie zostało udowodnione.

20. roszczenie o zapłatę kwoty 931,59 zł z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną. Faktura dotyczy usługi opisanej jako "naprawa walca". W fakturze wskazano numer zamówienia : (...) - brak zamówienia w aktach sprawy. W pozwie nie przytoczono żadnych okoliczności faktycznych związanych z wykonaniem tej usługi. Niepodpisana faktura VAT jest jedynym dowodem, powołanym przez powódkę. Roszczenie nie zostało udowodnione.

21. roszczenie o zapłatę kwoty 1.119,30 zł z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną. Faktura została oznaczona symbolem (...), który - jak zeznali świadkowie będący będących pracownikami powódki - symbol ten stosowany jest przy wystawianiu faktur z tytułu umów sprzedaży. W aktach sprawy brak jest jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego fakt zawarcia umowy sprzedaży towaru opisanego w fakturze, tj. podstaw betonowych typ 36 w ilości 35 sztuk. Faktura została okazana świadkowi K. F. - świadek nie potwierdził faktu zawarcia umowy sprzedaży podstaw betonowych między powódką i pozwanym. Po okazaniu omawianej faktury świadek zeznał jedynie, że podstawa betonowa typ 36 to podstawa do ogrodzeń tymczasowych, nic więcej na ten temat nie potrafił powiedzieć, stwierdził jedynie, że nie jest wykluczone, iż pozwany wynajmował takie podstawy razem z ogrodzeniem. W tych okolicznościach roszczenia wynikające z niepodpisanej faktury VAT należy uznać za nieudowodnione.

23. roszczenie o zapłatę kwoty 12.185,12 zł z faktury nr (...)

Faktura nie została podpisana przez pozwanego ani osobę przez niego umocowaną.

Faktura dotyczy najmu oraz ubezpieczenia ramicasco walca dynapac - w fakturze wskazano numer zamówienia (...) (ten sam, którego dotyczy faktura (...), opisana w pozycji 15 oraz faktura (...), opisana w pozycji 16). Zamówienie to znajduje się w aktach sprawy, karta 58. Sytuacja analogiczna jak w przypadku faktur (...). Zamówienie dotyczy najmu sprzętu w okresie 19 - 30 lipca 2012 r. Faktura została wystawiona za okres przypadający po upływie okresu najmu - za październik 2012 r. Roszczenie o zapłatę należności z tej faktury należało oddalić.

Łącznie za uzasadnione należy uznać następujące należności z faktur VAT :

Pozycja faktury w uzasadnieniu pozwu	kwota zasadnego roszczenia
8	533,49	sprzedaż
9	444,03	sprzedaż
10	(...),70	zamówienie k.44
11	(...),88	najem
12	(...),48	najem
13	848,70	zamówienie k.44
14	(...),39	najem
17	848,7	zamówienie k.44
19	848,7	zamówienie k.44
22	723,24	zamówienie k.44
24	258,30	zamówienie k.44
łącznie	16.560,61

O odsetkach za opóźnienie orzeczono zgodnie z art. 481 § 1 k.c. i art. 482 § 1 k.c. Powódka skapitalizowała w pozwie odsetki od każdej z faktur za okres do dnia 23 stycznia 2013 r.

W przypadku dwóch faktur z tytułu umów sprzedaży, o numerach (...)/ (...)/12/07/021 oraz (...)/ (...)/12/07/027 (pozycja 8 i 9 uzasadnienia pozwu), roszczenie o zapłatę odsetek za okres wskazany w pozwie - odpowiednio od dnia 1 sierpnia 2012 r. do dnia 23 stycznia 2013 r. oraz od dnia 4 sierpnia 2012 r. do dnia 23 stycznia 2013 r. - jest uzasadnione. W fakturach zostały wskazane terminy płatności : odpowiednio 31 lipca 2012 r. i 3 sierpnia 2012 r., powódka domaga się zasądzenia odsetek od dnia następnego po terminie płatności wskazanym w fakturach. Narzędzia będące przedmiotem sprzedaży zostały wydane w dniu wystawienia faktur, co wynika z załączonych do pozwu dowodów WZ. Umowa sprzedaży jest umową wzajemną, mając na uwadze treść faktur należy przyjąć, że strony umówiły się, iż cena ma być zapłacona w datach wskazanych fakturach. Roszczenie o zapłatę skapitalizowanych odsetek odpowiednio w kwotach : 33,25 zł oraz 27,20 zł, jest więc uzasadnione.

W przypadku umowy najmu zawartej poprzez złożenie zamówienia z dnia 27 czerwca 2012 r. (karta 44) zastosowanie znajduje art. 669 § 2 k.c. W zamówieniu nie został wskazany termin uiszczania czynszu, umowa została zawarta na czas nieoznaczony, czynsz winien być więc płatny - zgodnie z art. 669 § 2 k.c. - miesięcznie do dziesiątego dnia miesiąca. Powódka domaga się zapłaty czynszu za okres od lipca do grudnia 2012 r., przy czym odsetki za opóźnienie naliczyła w każdym przypadku od daty późniejszej, niż wskazana w art. 669 § 2 k.c. Mając na uwadze art. 321 § 1 k.p.c. odsetki należało więc zasądzić zgodnie z żądaniem pozwu. Odsetki od faktur VAT wystawionych w związku z omawianą umową, opisanych w uzasadnieniu pozwu pod pozycjami : 10, 13, 17, 19, 22, 24, zostały więc wyliczone w następujący sposób:

Data początkowa naliczania odsetek	Data końcowa naliczania odsetek	Kwota roszczenia głównego	odsetki
2012-08-15	2013-01-23	1 586,70 zł (poz.10)	91,55 zł
2012-09-15	2013-01-23	848,70 zł (poz.13)	39,60 zł
2012-10-14	2013-01-23	848,70 zł (poz.17)	30,83 zł
2012-11-14	2013-01-23	848,70 zł (poz.19)	21,46 zł
2012-12-15	2013-01-23	723,24 zł (poz.22)	10,30 zł
2013-01-12	2013-01-23	258,30 zł (poz.24)	1,10 zł (z tym, że powódka żądała w pozwie kwoty 1,08 zł)

Przepis art. 669 § 2 k.c. znajduje również zastosowanie w przypadku czynszu najmu z umów objętych zamówieniami, za które wystawione zostały faktury opisane w pozwie pod pozycjami 11, 12, 14. W odniesieniu do tych faktur powódka - podobnie jak poprzednio - odsetki za opóźnienie naliczyła od daty późniejszej, niż wskazana w art. 669 § 2 k.c. Mając na uwadze art. 321 § 1 k.p.c. odsetki należało więc zasądzić zgodnie z żądaniem pozwu. Odsetki od faktur VAT wystawionych w związku z umowami objętymi zamówieniami, w wyniku której wystawione zostały faktury VAT, opisane w uzasadnieniu pozwu pod pozycjami : 11, 12, 14, zostały więc wyliczone w następujący sposób:

Data początkowa naliczania odsetek	Data końcowa naliczania odsetek	Kwota roszczenia głównego	odsetki
2012-08-15	2013-01-23	4 467,88 zł (poz.11)	257,79 zł (z tym, że powódka żądała w pozwie kwoty 256,20 zł)
2012-08-15	2013-01-23	2 534,48 zł (poz.12)	146,24 zł
2012-09-15	2013-01-23	3 466,39 zł (poz.14)	161,73 zł

Uzasadnione roszczenie z tytułu odsetek, po skapitalizowaniu w sposób zgodny z żądaniem pozwu, wynosi więc 819,44 zł (33,25 + 27,2 + 91,55 + 39,6 + 30,83 + 21,46 + 10,3 +1,08 + 256,2 + 146,24 + 161,73).

Pozew został złożony w dniu 25 stycznia 2013 r. (data nadania w urzędzie pocztowym).

Na rzecz powódki zasądzono kwotę roszczenia głównego w wysokości 16.560,61 zł oraz skapitalizowane odsetki w wysokości 819,44 zł, łącznie 17.380,05 zł z odsetkami od dnia 25 stycznia 2013 r.

Stan faktyczny sprawy ustalony został w oparciu o dowody z dokumentów prywatnych i z zeznań świadków. Pozwany wnosił o zobowiązanie powódki do złożenia oryginałów dokumentów, powódka zobowiązanie to wykonała, oryginały dokumentów znajdują się akta sprawy na kartach 199-280 akt, brak było podstaw do kwestionowania autentyczności tych dokumentów prywatnych.

Zeznania przesłuchanych w sprawie świadków zostały ocenione jako wiarygodne (z wyjątkami opisanymi wyżej), znajdowały one bowiem potwierdzenie dowodach z dokumentów prywatnych. Między zeznaniami świadków nie było rozbieżności, mogących wskazywać na brak ich wiarygodności. Z uwagi na upływ czasu od zdarzeń opisywanych przez świadków, a także z uwagi na rozliczeniowy charakter sprawy, świadkowie na ogół nie potrafili wskazać konkretnych okoliczności faktycznych dotyczących poszczególnych faktur, wyjaśnili natomiast zasady współpracy stron oraz potwierdzili złożone pod dokumentami podpisy.

Ocena poszczególnych dowodów została dokonana we wcześniejszej części uzasadnienia.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. i 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. oraz na podstawie przepisów Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. nr 163, poz. 1349 z 2002 roku), przy założeniu, że powódka jest stroną wygrywającą proces w 17,33 % (wartość przedmiotu sporu wynosi 95.538 zł, z tej kwoty powódka otrzymała 16.560,61 zł). Sąd rozliczył koszty stosunkowo - stosownie do art. 100 k.p.c.

Koszty jakie podlegają rozliczeniu po stronie powódki wynoszą 8.394 zł, w tym: 4.777 zł – opłata od pozwu, 3.600 zł - koszty zastępstwa procesowego, 17 zł - opłata skarbowa od pełnomocnictwa. Pozwany nie poniósł żadnych kosztów procesu. Na rzecz powódki zasądzono więc 17,33 % z 8.394 zł, tj. 1.454,68 zł.