Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2015 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący SSO Patrycja Baranowska

Protokolant Anna Galara

po rozpoznaniu w dniu 2 listopada 2015 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z.

przeciwko Przedsiębiorstwu Produkcji i Handlu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. na rzecz pozwanej Przedsiębiorstwa Produkcji i Handlu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwotę 7.217,00 zł (siedmiu tysięcy dwustu siedemnastu złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt VIII GC 560/13

UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. wniosła o zasądzenie od pozwanej Przedsiębiorstwa Produkcji i Handlu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwoty 774.396,44 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 9 marca 2011 roku. Wniosła również o zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 7.200,00 zł i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że z pozwaną prowadziła przez okres kilku lat współpracę gospodarczą opartą o zawarte przez strony umowy w zakresie świadczenia usług koszenia zbóż oraz przedwstępne umowy sprzedaży kombajnów.

Z uwagi na brak płatności ze strony (...) Sp. z o.o. umowy zostały rozwiązane przez powódkę. Powódka wystąpiła z pozwem o zwrot kombajnów oraz o zapłatę - sprawy zakończyły się wyrokami zasądzającymi oraz ugodą w sprawie wydania kombajnów.

Pomimo powyższego - w toku tych postępowań sądowych pozwana wypełniła -niegodnie z porozumieniem wekslowym i na kwotę nieistniejącej wierzytelności - będące w jej posiadaniu weksle dotyczące wskazanych wyżej umów.

Następnie weksle zostały indosowane na firmę (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością celem utrudnienia wykazania nieistnienia należności ze stosunku podstawowego i zarzutów ze stosunku tego wynikających.

Na podstawie w/w nieprawidłowych weksli na podstawie tożsamego rodzajowo stanu faktycznego i prawnego wydane zostały dwa nakazy zapłaty wydane przez Sąd Okręgowy w Szczecinie, na podstawie których wyegzekwowane zostały od powódki następujące kwoty:

-z nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII GNc 200/09 - 479.354,64 zł. Powódka podała, że nakaz ten został uchylony prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie w sprawie o sygn. akt VIII GC 235/09. Powódka wniosła pozew o zwrot nienależnego świadczenia do Sądu Okręgowego w Szczecinie, zaś Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, od którego sprzeciw złożyła pozwana. Sąd Okręgowy w sprawie VIII GC 317/11 wydał wyrok zasądzający.

-

z nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII GNc 199/09 - 533.929,05 zł. Z uwagi na jednodniowe przekroczenie terminu w związku z wniesieniem zarzutów do Sądu, powyższy nakaz zapłaty uprawomocnił się.

Zdaniem powódki Sąd Okręgowy oddalając w całości powództwo (...) Company Sp. z o.o. w sprawie VIII GC 235/09, stwierdził, iż w ocenie Sądu dochodzona przez (...) Company Sp. z o.o. należność nigdy nie powstała, a strona powodowa miała świadomość tego w chwili nabycia. Nabywając ten weksel działała zatem w złej wierze, nie mogła skutecznie domagać się zaspokojenia wierzytelności w nim wymienionej.

Powódka podała, że dochodzi zatem od pozwanej zwrotu nienależnego świadczenia oraz odszkodowania za poniesione szkody wynikające z egzekwowania przez (...) Company Sp. z o.o. nieistniejącej należności, jako od podmiotu odpowiedzialnego za powyższy stan rzeczy w związku z indosowaniem weksla obejmującego nieistniejącą wierzytelność, co naraziło powódkę na szkodę.

Powódka dalej uzasadniała, że na jej żądanie składają się roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia wyegzekwowanego na podstawie nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Szczecinie wydanego w sprawie VIII GNc 199/09, w oparciu o weksel uzupełniony na kwotę nieistniejącej wierzytelności, w łącznej wysokości 533.929,05 złotych i odszkodowanie z tytułu szkód poniesionych w związku z egzekucją należności z opisanych nakazów zapłaty w wysokości co najmniej 240.471,39 złotych.

Powódka podała, że z uwagi na działanie pozwanej (działającej świadomie i w porozumieniu z (...) Company Sp. z o.o.) - obejmujące wypełnienie i zbycie wypełnionego weksla, pomimo nieistnienia wierzytelności oraz wyegzekwowanie nieistniejącej należności, powódka poniosła rzeczywiste szkody wynikające zarówno z utraty środków pieniężnych jak i szkody poniesione z uwagi na niemożność regulowania wymagalnych zobowiązań publicznoprawnych oraz cywilnoprawnych - w tym konieczności zapłaty odsetek od należności publicznoprawnych, odsetek ustawowych i kosztów postępowań wszczętych z uwagi na brak zapłaty.

(...) Sp. z o.o. wskazała, że była bliska upadłości - wniosek taki złożyła pozwana i (...) Sp. z o.o. (wniosek został oddalony w postępowaniu VI GU 14/10 prowadzonym przez Sąd Rejonowy Gdańsk-Północ)

Powódka podkreśliła nieistnienie wierzytelności objętych wekslem przedłożonym przez (...) Company Sp. z o.o. w postępowaniu nakazowym i jednocześnie złą wolę i wiarę przy nabyciu tego weksla, oraz w szczególności zawinione działanie w złej wierze pozwanej, będącej zbywcą weksla., która indosowała i zbyła nieistniejącą należność - co wyeksponował także Sąd Okręgowy w Szczecinie w uzasadnieniu swego wyroku.

Powódka zaakcentowała również okoliczności związane z nieistnieniem należności wekslowej zbytej w drodze indosu przez (...) Sp. z o.o. na rzecz (...) Company Sp. z o.o.. Zdaniem powódki zbywca jak i nabywca weksla posiadał pełną świadomość sytuacji i rozliczeń pomiędzy zbywcą weksla i dłużnikiem wekslowym, co świadczy o zawinionym działaniu pozwanej.

O powyższym świadczy zdaniem powódki szereg okoliczności. Powódka wskazała, że pozwana i (...) Sp. z o.o. mieszczą się w jednym miejscu i pod jednym adresem - (...), pozwana i (...) Sp. z o.o. występowali w charakterze pozwanych w sprawie z powództwa (...) Sp. z o.o. o zapłatę i wydanie przed Sądem Okręgowym w Gdańsku IX GC 473/09, (...) Company Sp, z o.o. zaskarżyła postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia w dniu 28 stycznia 2009 roku, (a zatem długo przed zbyciem a nawet wystawieniem weksla- 20 marca 2009 roku) i powołując szereg dowodów związanych z rozliczeniami pozwanej z powódką i wystawionych przez pozwaną, co świadczy o doskonałej orientacji nabywcy weksla w rozliczeniach finansowych zbywcy i dłużnika, przedsiębiorstwa zbywcy i nabywcy weksla są ściśle powiązane osobowo- np. - J. R. wiceprezes zarządu, który złożył podpis pod indosem w imieniu pozwanej pełnił jednocześnie funkcję dyrektora w (...) Company Sp. z o.o., firmy te reprezentowane były w dacie wypełnienia i zbycia weksla przez jednego pełnomocnika - r.pr. T. B., który nadto kierował pisma zarówno w imieniu zbywcy jak i nabywcy weksla, przedstawiciele firm zbywcy i nabywcy uczestniczyli w czynnościach dokonywanych przez funkcjonariuszy Policji, związanych z postępowaniem o przywłaszczenie kombajnów.

Powódka podniosła pozorność indosu. Zdaniem powódki weksel został zbyty w drodze indosu, jedynie w celu uniemożliwienia powódce skorzystania z zarzutów dotyczących nieistnienia wierzytelności zabezpieczonej wekslem. Sąd Okręgowy wyrokując w sprawie VIII GC 235/09 podzielił pogląd powoda dotyczący świadomości (...) Company Sp. z o.o. w zakresie nieistnienia należności objętej wekslem oraz złej wiary tego podmiotu oraz dokonania indosu w złej wierze.

Powódka podała, że podnosiła przed Sądem Okręgowym w Szczecinie, iż nie istnieje należność objęta wekslem złożonym do akt sprawy. Weksel ten stanowiący weksel własny in blanco został złożony na zabezpieczenie wykonania umów łączących pozwaną z pierwszym posiadaczem weksla – powódką.

W dalszej części uzasadnienia powódka przytoczyła argumentację zaprezentowaną przez Sąd Okręgowy w sprawie VIII GC 235/09 i wskazała, że podstawa prawna i faktyczna w sprawie VIII GC 199/09 była tożsama.

Powódka opisała współpracę stron i przedstawiła argumentację zmierzającą do wykazania, że roszczenie pozwanej o zapłatę kaucji w podwójnej wysokości nigdy nie powstało, a w konsekwencji weksel został wypełniony na kwotę nieistniejącej wierzytelności.

Powódka podała, że pismem datowanym na dzień 15 lutego 2011 roku wezwała za pośrednictwem swojego pełnomocnika zarówno (...) Company Sp. z o.o. jak i pozwaną do zapłaty kwoty dochodzonej w pozwie w terminie 7 dni. Pozwana nie uczyniła jednak zadość wezwaniu. Domagając się zasądzenia odsetek powódka powołała się na art. 455 k.c..

Powódka, jako podstawę materialnoprawną roszczenia wskazywała art. 415 k.c. w zw. z art. 405 k.c. w zw. z art. 410 k.c..

Dodatkowo powódka wskazała, że pozwana wzbogaciła się bezpodstawnie kosztem powódki albowiem niewątpliwie uzyskała środki z tytułu zbycia nieistniejącej wierzytelności figurującej na wekslu.

W dniu 6 sierpnia 2013 roku został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, od którego pozwana złożyła sprzeciw.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na swoją rzecz kosztów sądowych według norm przepisanych wraz z kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwana podniosła zarzut braku legitymacji biernej wskazując, że ewentualną stroną sporu winien być inny podmiot. Pozwana wskazała, że nie uzyskała żadnego świadczenia pieniężnego, które rzekomo pozwana wyegzekwowała na podstawie nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy w sprawie o sygn. akt: VIII GNc 199/09, nie dochodziła od powódki żadnych należności w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy (sygn. akt; VIII GNc 199/09), w której wydano nakaz zapłaty dnia 7 sierpnia 2009 roku, nie dochodziła od powódki żadnych należności w sprawie prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy (sygn. akt: VIII GNc 200/09), w której wydano nakaz zapłaty dnia 1 września 2009 roku, który to nakaz zapłaty został następnie uchylony w całości, a powództwo zostało w całości oddalone, zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy (sygn. akt: VIII GC 235/09), nie prowadziła postępowania egzekucyjnego przeciwko powódce w sprawie KM 2697/09 Komornika Sądowego A. Z. przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu, na podstawie tytułu wykonawczego nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 7 sierpnia 2009 roku (sygn. akt; VIII GNc 199/09), nie prowadziła postępowania egzekucyjnego przeciwko powódce w sprawie KM 2849/09 Komornika Sądowego A. Z. przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu, na podstawie tytułu wykonawczego nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 1 września 2009 roku (sygn. akt; VIII GNc 200/09).

Pozwana podała, że zgodnie z dokumentami załączonymi do pozwu, podmiotem dochodzącym należności w sprawie sygn. akt: VIII GNc 199/09, który prowadził postępowanie egzekucyjne w sprawach KM 2697/09 Komornika Sądowego A. Z. przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu oraz KM 2849/09 Komornika Sądowego A. Z. przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu, a także podmiotem, który wyegzekwował świadczenie pieniężne na podstawie tytułu wykonawczego VIII GNc 199/09 był zupełnie inny podmiot, a mianowicie spółka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Pozwana podniosła również zarzut przedawnienia roszczenia. Wskazała, że zgodnie z uzasadnieniem pozwu, wartość przedmiotu sporu stanowi kwota z tytułu nienależnego świadczenia wyegzekwowanego na podstawie nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Szczecinie w sprawie VIII GNc 199/09 oraz należność tytułem odszkodowania z tytułu szkód poniesionych w związku z egzekucją z opisanych w uzasadnieniu pozwu nakazów zapłaty, a mianowicie nakazu zapłaty w sprawie sygn. akt: VIII GNc 199/09 i w sprawie sygn. akt: VIII GNc 200/09.

Pozwana spółka nie będąc stroną postępowań w sprawie sygn. akt: VIII GNc 199/09 i w sprawie sygn. akt: VIII GNc 200/09 oraz nie będąc uczestnikiem postępowań egzekucyjnych w sprawie KM 2849/09 prowadzonej przez Komornika Sądowego A. Z. przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu oraz w sprawie KM 2849/09 prowadzonej przez Komornika Sądowego A. Z. przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu nie jest w stanie określić daty, w której powódka mogłaby ewentualnie dochodzić zapłaty odszkodowania, względnie zwrotu nienależnego świadczenia. Z wymienionych postanowień, tj. postanowienia Komornika Sądowego A. Z. przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu z dnia 22.02.2010 r. w sprawie KM 2697/09 o ustaleniu kosztów, zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i pozostawieniu tytułu wykonawczego w aktach sprawy oraz postanowienia Komornika Sądowego A. Z. przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu z dnia 08.03.2010 r. w sprawie KM 2849/09 o ustaleniu kosztów, zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i pozostawieniu tytułu wykonawczego w aktach sprawy wynika wprost, że przedmiotowe roszczenia uległy przedawnieniu, albowiem zgodnie z brzmieniem art. 118 kodeksu cywilnego jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Niewątpliwie, w ocenie pozwanej, w niniejszej sprawie mamy do czynienia z roszczeniami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej, a więc termin przedawnienia takich roszczeń, według pozwanej wynosi trzy lata.

Z dołączonych do akt sprawy dokumentów wynika, że do wyegzekwowania kwoty 533.929,05 zł. musiało dojść najpóźniej od dnia wydania tegoż postanowienia, co miało miejsce dnia 22.02.2010 roku.

Zdaniem pozwanej ewentualne roszczenie powódki o zwrot nienależnego świadczenia w wysokości 533.929,05 zł uległo przedawnieniu wraz z dniem 22 lutego 2013 roku. Pozew o zapłatę w niniejszej sprawie datowany został zaś na dzień 17 maja 2013 roku, co wskazuje na to, że złożenie pozwu nastąpiło już po upływie okresu trzyletniego przedawnienia przewidzianego w przepisach kodeksu cywilnego.

Pozwana wskazała, że podobnie sytuacja przedstawia się w odniesieniu do drugiego roszczenia o zapłatę kwoty 240.471,39 zł tytułem odszkodowania z tytułu szkód poniesionych w związku z egzekucją z opisanych w uzasadnieniu pozwu nakazów zapłaty, albowiem jak wspomniano powyżej umorzenie egzekucji prowadzonej na podstawie nakazu zapłaty wydanego w sprawie sygn. akt: VIII GNc 199/09 nastąpiło postanowieniem z dnia 22 lutego 2010 roku, zaś umorzenie egzekucji prowadzonej na podstawie nakazu zapłaty wydanego w sprawie sygn. akt: VIII GNc 200/09 nastąpiło postanowieniem z dnia 08 marca 2010 roku.

Wobec powyższego z uwagi na upływ wraz z dniem 22 lutego 2013 roku w odniesieniu do egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego (sygn. akt: VIII GNc 199/09) oraz wraz z dniem 08 marca 2013 roku w odniesieniu do egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego (sygn. akt: VIII GNc 200/09) trzyletniego terminu przedawnienia roszczeń, uzasadniony jest również zarzut przedawnienia w odniesieniu do żądanej kwoty 240.471,39 zł tytułem odszkodowania z tytułu szkód poniesionych w związku z egzekucją z opisanych w uzasadnieniu pozwu nakazów zapłaty.

Ewentualne roszczenie powoda, o zwrot nienależnego świadczenia uległo przedawnieniu wraz z dniem 18 września 2012 roku (9 miesięcy przed złożeniem pozwu w niniejszej sprawie), a więc wraz z upływem trzyletniego okresu od daty nadania nakazowi zapłaty w postępowaniu nakazowym w sprawie sygn. akt: VIII GNc 199/09 klauzuli wykonalności, co nastąpiło dnia 18 września 2009 roku.

Pozwana podniosła również zarzut nie wykazania przez stronę powodową zasadności i wysokości żądań stanowiących wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie.

W przypadku roszczenia o zapłatę kwoty 533.929,05 zł. tytułem nienależnego świadczenia wyegzekwowanego na podstawie nakazu zapłaty Sądu Okręgowego w Szczecinie w sprawie VIII GNc 199/09 w przedmiocie wykazania wysokości roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia powódka zaoferowała jedynie dowód w postaci postanowienia Komornika Sądowego A. Z. przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu z dnia 22.02.2010 r. w sprawie KM 2697/09 o ustaleniu kosztów, zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i pozostawieniu tytułu wykonawczego w aktach sprawy.

Według strony pozwanej powyższe postanowienie nie może stanowić wystarczającego dowodu na okoliczność ustalenia zasadności ewentualnego roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia, jak i jego wysokości.

W przypadku zaś roszczenia o zapłatę kwoty 240.471,39 zł. tytułem odszkodowania z tytułu szkód poniesionych w związku z egzekucją z opisanych w uzasadnieniu pozwu nakazów zapłaty, powódka nie zaoferowała żadnych dowodów potwierdzających wystąpienie jakichkolwiek szkód, jaki i ewentualnego związku przyczynowego pomiędzy powstaniem szkody, a ewentualnym bezprawnym działaniem pozwanego. Co więcej w zakresie tego roszczenia powódka, nie dość że nie zaoferowała żadnych dowodów, to ponadto nie wskazała nawet (brak jakichkolwiek twierdzeń w pozwie w tym zakresie), jakie rzekome szkody z tego tytułu poniosła.

Zdaniem pozwanej nie sposób zgodzić się również z twierdzeniami powódki co do rzekomego nieistnienia wierzytelności pozwanej wobec powódki z tytułu nienależytego wykonania postanowień umów o świadczenie usług i przedwstępnych umów sprzedaży.

Zdaniem pozwanej powódka w sposób nieuprawniony, z naruszeniem postanowień umów, dokonała rozwiązania umów o świadczenie usług.

Zdaniem pozwanej oczywistym i bezspornym jest fakt, że powódka nie świadczyła na rzecz spółki pozwanej żadnej usługi koszenia, albowiem pozwana nie posiada żadnych pól, a tym samym także upraw zbóż, które wymagałyby jakiegokolwiek koszenia.

Nadto jednakowy termin wykonywania tych usług, które de facto powinny zostać zakończone wraz z miesiącem września 2009 roku, jak i określenie terminu zawarcia umów przyrzeczonych na dzień 06 października 2009 roku świadczą o tym, że wszystkie umowy stanowiły w rzeczywistości dwie umowy, których przedmiotem było zobowiązanie do sprzedaży na rzecz pozwanej dwóch wyżej opisanych kombajnów zbożowych za cenę sprzedaży odpowiadającą sumie należności pieniężnych, jakie pozwana zobowiązana była zapłacić, zgodnie z powołanymi wyżej umowami.

Według pozwanej także opis w § 2 umów o świadczenie usług nr (...) i (...) tych samych kombajnów zbożowych, co w przedwstępnych umowach sprzedaży świadczy o tym, że cel zawarcia tych umów był zupełnie inny niż wprost w nich określony.

W ocenie pozwanej spółki, należycie wykonane zostały przez nią wszystkie obowiązki związane z wykonaniem zarówno postanowień w/w umów o świadczenie usług nr (...) i nr (...) z dnia 18 maja 2006 roku, jak i postanowień przedwstępnych umów sprzedaży nr (...) z dnia 18 maja 2006 roku, tym samym pozwana nabyła prawo do żądania wykonania przedwstępnych umów sprzedaży poprzez nabycie własności rzeczonych kombajnów zbożowych, zaś złożone przez powoda pismo z dnia 6 listopada 2007 roku oraz pismo z dnia 13 października 2008 roku, należy uznać za sprzeczne z postanowieniami umowy, świadczące o rażącym naruszeniu postanowień tych umów przez powódkę.

Mając na względzie powyższe okoliczności, a w szczególności fakt odmowy zawarcia umów przyrzeczonych, zasadne było żądanie pozwanej zapłaty pełnego odszkodowania, zgodnie z brzmieniem art. 390 § 1 kodeksu cywilnego, o którym mowa w piśmie pozwanej z dnia 4 marca 2010 roku, a także zwrotu wpłaconej kaucji w podwójnej wysokości.

W przypadku uznania, że w/w umowy o świadczenie usług nr (...) i nr (...) z dnia 18 maja 2006 roku są nieważne, albowiem zostały zawarte dla pozoru zasadne było także ewentualne żądanie przez pozwaną zapłaty zwrotu wpłaconych zaliczek na podstawie rzeczonych umów, stanowiących de facto dwie umowy sprzedaży, nie wykonanych z wyłącznej winy sprzedającego (powódki w niniejszym procesie). Tym samym po stronie sprzedającej zmaterializował się obowiązek prawny w zakresie zwrotu wraz z odsetkami wszelkich należności pieniężnych otrzymanych od kupującego (pozwanej spółki) w niniejszej sprawie na podstawie tych umów (przedwstępnej umowy sprzedaży (...) z dnia 18.05.2006 r. oraz przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 18.05.2006 r.), w tym także obowiązek zwrotu wpłaconej kaucji w podwójnej wysokości.

Nieprawdziwe są więc twierdzenia powódki, że powódka (ówcześnie (...) Centrum Sp. z o.o.) w pełni wykonała swoje obowiązki o umowy o świadczenie usług (...) i umowy o świadczenie usług (...).

Nieprawdziwe jest również twierdzenie, że pozwana od miesiąca września 2008 roku pozostawała w zwłoce w spełnianiu własnych zobowiązań pieniężnych z w/w umów.

Pozwana podała, że powódka wskazała w uzasadnieniu pozwu, że pozwana nie zapłaciła dwóch należności, stwierdzonych fakturami VAT: faktura VAT nr (...) z dnia 16.09.2008 r. oraz faktura VAT nr (...) z dnia 16.09.2008 r., podczas gdy przedmiotowe należności zostały w całości uregulowane przez pozwaną.

Nieprawdziwe są również zdaniem pozwanej twierdzenia powódki co do rzekomego należytego wykonania przez nią umowy o świadczenie usług (...) i umowy o świadczenie usług (...), czy też rzekomego nie kwestionowania faktu wykonania tych usług przez powódkę.

Pozwana wskazała również, że w sprawie nienależytego wykonania postanowień spornych umów przez powódkę prowadziła liczną korespondencję

Pozwana podniosła również, że w ramach rozliczeń z tytułu zawartych umów o świadczenie usług, pozwana sprzedała na rzecz powódki pszenicę w ilości 139,62 ton oraz ruchomości, przy czym należności z tytułu powódka nie zapłaciła pozwanej, albowiem ustalone zostało, że wierzytelność z tytułu ceny sprzedaży w/w ruchomości i pszenicy ulega kompensacie z wierzytelnościami powoda z tytułu spornych umów o świadczenie usług.

Pozwana podała, że powódka zataiła przed nią fakt nie posiadania w dacie zawarcia spornych umów tytułu prawnego w postaci prawa własności kombajnów, które jak się później okazało stanowiły własność leasingodawcy, tzn. spółki (...) Sp. z o.o. we W., co umknęło pozwanej w dacie dokonywania ustaleń w przedmiocie zawarcia w/w umów.

Mając na względzie wskazane powyżej okoliczności faktyczne, zdaniem pozwanej, fakt nie wykonania w całości postanowień umowy o świadczenie usług (...) i umowy o świadczenie usług (...), a więc w latach 2006 - 2009 spowodowany był wyłącznie na skutek okoliczności za które odpowiedzialność ponosiła powódka, między innymi dlatego, że dokonała ich niezgodnego z umowami i przepisami prawa rozwiązania.

Pozwana podała, że w trakcie wykonywania usług koszenia przez powódkę, kilkakrotnie sporne ciągniki rolnicze ulegały uszkodzeniu, za co odpowiedzialność ponosiła powódka, mimo tego nie usuwała usterek, zmuszając poniekąd pozwaną do usuwania tych usterek poprzez naprawę tych ciągników na koszt i ryzyko powódki.

Wymieniono między innymi część - ślimak - komplet (...) do kombajnu N. H. (...) o równowartości 18,857,05 zł., powódka zaś pomimo otrzymania stosownego wezwania i faktury VAT, przedmiotowej należności nie zapłaciła.

W tym stanie rzeczy pozwana uprawniona była do żądania zwrotu wpłaconej kaucji w podwójnej wysokości, zgodnie z brzmieniem § 7 ust. 1 w/w umów, który stanowi, że "W przypadku, gdy przyrzeczona umowa nie zostanie zawarta na skutek okoliczności, za które odpowiada sprzedająca, wpłacona kaucja podlega zwrotowi do rąk kupującej w podwójnej wysokości, w terminie 3 dni od daty żądania jej zwrotu przez kupującą.". Jednocześnie pozwana uprawniona była dochodzić zwrotu wpłaconej kaucji w podwójnej wysokości na podstawie otrzymanych od powódki weksli in blanco, zgodnie z brzmieniem § 4 umowy o świadczenie usług z dnia (...) oraz § 5 umowy o świadczenie usług z dnia (...) i deklaracjami wekslowymi do weksla własnego in blanco.

Pozwana wskazała również, że realizacja przedwstępnej umowy sprzedaży (...) i przedwstępnej umowy sprzedaży (...) nie była uzależniona od warunku polegającego na konieczności (obowiązku) należytego wykonania postanowień odpowiednio umowy o świadczenie usług (...) i umowy o świadczenie usług (...).

Zdaniem pozwanej podkreślenia wymaga również fakt niezgodności prawem, oświadczeń powódki w rozwiązaniu umów o świadczenie usług, co nastąpiło pismem z dnia 16.11.2007 r. oraz pismem z dnia 13.10.2008 r. na podstawie dyspozycji § 6 w/w umów, a de facto § 6 ust. 2, który stanowi, że "Usługodawca zastrzega sobie prawo do natychmiastowego rozwiązania umowy, w przypadku braku płatności kwot w terminach określonych w § 4 ust. 1 umowy”. Sposób sformułowania rzeczonego zapisu umownego, wskazuje na to, że jest to umowne prawo do odstąpienia, które jest niezgodne z brzmieniem bezwzględnie obowiązującego przepisu art. 395 § 1 k.c., zgodnie z którym można zastrzec, że jednej lub obu stronom przysługiwać będzie w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. Prawo to wykonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie . Przedmiotowe umowy o świadczenie usług zaś nie określają w ocenie pozwanej terminu, w którym dopuszczalna byłaby możliwość skorzystania z tegoż uprawnienia przez usługodawcę, stąd zdaniem pozwanej, powyższe uprawnienie jest nieważne (a więc faktycznie niezastrzeżone) jako sprzeczne z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, zgodnie z art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 395 § 1 k.c. Wobec powyższego brak było podstawy umownej do rozwiązania przedmiotowych umów o świadczenie usług.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Centrum spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. (obecna nazwa (...) Sp. z o.o.) oraz pozwana Przedsiębiorstwo Produkcji i Handlu (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K. w 2006 roku nawiązały współpracę gospodarczą. Współpraca ta dotyczyła realizacji dwóch umów o świadczenie usług z dnia 18 maja 2006 roku, w oparciu o które powódka zobowiązała się do wykonywania na rzecz pozwanej usług związanych z koszeniem zbóż w latach 2006 – 2009. Powódka zgodnie z postanowieniami tych umów miała świadczyć usługi dwoma kombajnami zbożowymi (N. H. C., nr fabr. 321324030 rok prod. 2003- w leasingu operacyjnym, N. H. CX 880, nr fabr. 321368002 rok prod.2004) , które pozwana zobowiązała się zakupić od powódki na podstawie zawartych pomiędzy stronami przedwstępnych umów sprzedaży.

W dniu 18 maja 2006 roku oraz Przedsiębiorstwo Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. w K. zawarły dwie umowy przedwstępne sprzedaży (nr (...) oraz nr (...)) dotyczące kombajnów zbożowych. Na mocy każdej z tych umów powódka zobowiązała się przenieść na (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością kombajn w terminie 3 lat od dnia zawarcia umowy. Warunkiem sprzedaży kombajnów było wywiązanie się przez pozwaną z zapłaty całości wynagrodzenia za wykonane usługi koszenia.

W celu zabezpieczenia wykonania umów przedwstępnych sprzedaży powódka wystawiła dwa weksle in blanco wraz z deklaracją wekslową. Warunkiem wypełnienia weksli było niewywiązanie się przez powódkę z zobowiązania wynikającego z umowy przedwstępnej z przyczyn leżących po jej stronie.

Dowód: umowa o świadczenie usług (...) z 18 maja 2006 roku, k. 95-97, umowa o świadczenie usług (...) z 18 maja 2006 roku, k. 98-100, umowa przedwstępna sprzedaży (...) z 18 maja 2006 roku wraz z aneksem z 1 czerwca 2006 roku k. 86-87, 88-89, umowa przedwstępna sprzedaży (...) z 18 maja 2006 roku k. 91-92, deklaracje wekslowe k. 90, 93, 94, zeznania T. S. (1) k. 788-789, zeznania P. R. k. 540-541, umowa leasingu operacyjnego k. 101- 106,

Powódka (...) Sp. z o.o. w pełni wykonała swoje obowiązki wynikające z umowy o świadczenie usług nr (...) oraz nr (...) polegające na koszeniu zbóż.

Powódka świadczyła również usługi koszenia na rzecz (...) Company spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Dowód: zeznania T. S. k. 788-789 , zeznania J. O. k. 710, zeznania W. B. k. 710, zeznania A. B. (1) k. 710, zeznania A. B. (2) k. 734-735,

Pozwana oraz (...) Company prowadzą działalność gospodarczą pod jednym adresem- (...), obie spółki występowały w charakterze pozwanych w sprawie o zapłatę i wydanie kombajnów przed Sądem Okręgowym w Gdańsku w sprawie o sygn. akt IX GC 473/09. J. R. pełniąc funkcję v-ce prezesa pozwanej był dyrektorem w (...) Company.

Przedstawiciele firm zbywcy i nabywcy weksla uczestniczyli w czynnościach dokonywanych przez funkcjonariuszy Policji związanych z postępowaniem o wydanie kombajnów.

Spółki obsługuje ta sama kancelaria prawna.

Dowód: protokół powykonawczy k. 74, weksel k. 75-76, wezwanie do wykupu weksla k. 77, wezwanie do wykupu weksla k.78, pozew z dnia 23 grudnia 2008 roku k. 59-64, postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 29 grudnia 2008 roku k. 65-69, zażalenie (...) Company z dnia 28 stycznia 2009 roku k. 70-73, notatka urzędowa k. 79, protokół przesłuchania T. S. (2) k. 80-85,

Przedsiębiorstwa Produkcji i Handlu (...) Sp. z o.o. w K. pozostawało od września 2008 roku w zwłoce z zapłatą należności za koszenie. Pomimo wielokrotnych wezwań do zapłaty pozwana nie zapłaciła za usługi koszenia. Umowa stanowiła, że w przypadku niewywiązania się (...) z płatności kwot wynagrodzenia w wysokości i terminach określonych umową, (...) Sp. z o.o. uprawniona była do natychmiastowego rozwiązania umów (§ 6 ust. 2 wskazanych wyżej umów). Pismami z dnia 13 października 2008r. oraz 6 listopada 2008 r. (...) Sp. z o.o. rozwiązała umowy nr (...) ze skutkiem natychmiastowym wobec niewpłacenia ustalonych umową kwot wynagrodzenia za świadczone usługi. W związku z powyższym wobec utraty tytułu prawnego do posiadania opisanych ruchomości przedstawiciele (...) Sp. z o.o. zobowiązani byli do niezwłocznego zwrotu opisanych kombajnów zbożowych i do zapłaty należności. Jednak ani nie zostały zwrócone kombajny, ani nie zapłacono należności (...) Sp. z o.o..

Pismem z dnia 27 października 2008 roku pozwana odmówiła zwrotu kombajnów powódce.

Pismem z dnia 10 grudnia 2008 roku pozwana zwróciła się do powódki o zawarcie umów sprzedaży kombajnów podnosząc, że podjęła decyzję o wcześniejszym zawarciu umów. Wezwanie ponowiła w dniu 10 lutego 2009 roku.

W piśmie z dnia 30 grudnia 2008 roku pozwana zajęła stanowisko, że wypełniła wszelkie wymagalne zobowiązania z tytułu umów o świadczenie usług, zaś zapłata wierzytelności nastąpiła częściowo przelewami a częściowo w drodze potrącenia wzajemnych wierzytelności. Pozwana wystawiła fakturę VAT nr (...) tytułem sprzedaży powódce pszenicy oraz fakturę (...) tytułem sprzedaży powódce maszyn rolniczych (głębosza i dwóch przyczep).

W piśmie z dnia 4 marca 2010 roku pozwana zaprezentowała stanowisko, że usługi koszenia nie były wykonywane a cel zawartych między stronami umów był inny niż wprost określony w umowach. Pozwana stała na stanowisku, że wykonała wszelkie obowiązki związane z łączących strony umów. Wskazywała , że należności z faktur VAT nr (...) z dnia 16 września 2008 roku oraz nr (...) z dnia 16 września 2008 roku zostały w całości uregulowane częściowo przez zapłatę przelewem, częściowo w drodze kompensaty.

Pozwana w dniu 30 lipca 2009 roku wezwała powódkę do zapłaty kwoty 18.857,05 zł tytułem zapłaty za części zakupione do kombajnu. W tym dniu pozwana wystawiła fakturę VAT nr (...) opiewającą na kwotę 18.857,05 zł, którą obciążyła powódkę.

Dowód: notatka urzędowa k. 79, protokół przesłuchania świadka k. 80-83, 84-85, faktury VAT k. 107, 108, wezwanie do zapłaty k. 109, rozwiązania umowy k. 110,111, pismo z dnia 27 października 2008 roku k. 329, pismo z dnia 10 grudnia 2008 roku k. 314-315, pismo z dnia 10 lutego 2009 roku k. 316-317, pismo z dnia 4 marca 2010 roku k. 318-321, pismo pozwanej do (...) z dnia 9 grudnia 2008 roku k. 322, , potwierdzenie przelewu k. 323, wyciąg z rachunku k. 324, pismo o kompensacie k. 325, potwierdzenie nadania k. 326, potwierdzenie przelewu k. 327, oświadczenie o potrąceniu k. 328, faktury VAT k. 332,333, rozliczenie umów o świadczenie usług k. 336-37 wraz z dokumentami k. 338-359, faktura VAT k.334-335,

W dniu 23 grudnia 2008 roku powódka wytoczyła przed Sądem Okręgowym w Gdańsku przeciwko pozwanym (...) Company spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. oraz Przedsiębiorstwu Produkcji i Handlu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. powództwo o zapłatę kwoty 60.743,21 zł oraz wydanie dwóch kombajnów zbożowych będących przedmiotem opisanych umów przedwstępnych. Sąd Okręgowy, udzielił powódce, postanowieniem z dnia 29 grudnia 2008 roku, zabezpieczenia roszczenia poprzez zajęcie kombajnów zbożowych będących przedmiotem pozwu. Zażalenie na postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia wywiodła pozwana.

Ostatecznie sprawa przed Sądem Okręgowym o sygn. akt IX GC 473/08 zakończona została ugodą, na podstawie której kombajny zostały zwrócone powódce. Sprawa o zapłatę 60.743,21 zł została przekazana do rozpoznania Sądowi Rejonowemu Gdańsk- Północ w Gdańsku.

Dowód:pozew o zapłatę z 19 grudnia 2008 roku k. 59-64,postanowienie SO w Gdańsku z 29 grudnia 2008 roku, sygn. akt IX GC 473/08 k. 65-69, zażalenie (...) Company spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. k. 70-73

W dniu 20 marca 2009 roku spółka (...) Sp. z o.o. wypełniła weksle wystawione przez powódkę celem zabezpieczenia wykonania przedwstępnych umów sprzedaży. Pozwana stała na stanowisku, że przysługuje jej zwrot kaucji gwarancyjnej w podwójnej wysokości albowiem powódka nie zawarła przyrzeczonej umowy sprzedaży kombajnu.

Weksle zostały indosowane na (...) Company spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Bezsporne, a nadto wezwanie do wykupu weksla z 20 marca 2009 roku, k. 77 , wezwanie do wykupu weksla z 16 kwietnia 2009 roku k. 78

Powódka odmówiła wykupu weksli wskazując, że weksle zostały wypełnione w sposób wadliwy.

Bezsporne, a nadto dowód: pismo z dnia 11 maja 2008 roku k. 115-116,

Wobec nieuiszczenia należności wynikających z weksli wystawionych przez powódkę i wypełnionych przez pozwaną zostały wszczęte dwa postępowania sądowe o wydanie nakazów zapłaty postępowaniu nakazowym. Sprawy uzyskały sygnatury VIII GC 199/09 i VIII GC 200/09.

Bezsporne,

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym w dniu 1 września 2009 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie w sprawie o sygn. akt VIII GNc 200/09 nakazał powódce aby zapłaciła na rzecz (...) Company spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwotę 367.852,32 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 marca 2009 roku wraz z kwotą 11.816,00 zł tytułem kosztów postępowania.

Na skutek wydanego nakazu zostało wszczęte postępowanie przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu. Komornik ustalił koszty egzekucyjne na kwotę 48.104,49 zł.

Na skutek wniesienia przez powódkę zarzutów Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 23 czerwca 2010 roku wydanym w sprawie pod sygn. akt VIII GC 235/09 uchylił nakaz zapłaty i oddalił powództwo. Apelacja (...) Company spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. od wyroku Sądu Okręgowego została przez Sąd Apelacyjny w Szczecinie oddalona wyrokiem z dnia 8 grudnia 2010 roku.

Dowód: nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 1 września 2009 roku sygn. akt VIII GNc 200/09 k. 32, wyrok SO w Szczecinie z 23 czerwca 2010 roku, sygn. akt VIII GC 235/09 k. 34 – 41, wyrok SA w Szczecinie z 8 grudnia 2010 roku, sygn. akt I ACa 648/10 k. 42, postanowienie komornika k. 43,

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu nakazowym w dniu 7 sierpnia 2009 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie w sprawie o sygn. akt VIII GNc 199/09 nakazał powódce aby zapłaciła na rzecz (...) Company spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. kwotę 404.080,20 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 28 marca 2009 roku wraz z kwotą 12.269 złotych tytułem kosztów postępowania. Powyższy nakaz uprawomocnił się z uwagi na przekroczenie przez powódkę terminu do złożenia zarzutów.

W oparciu o ten nakaz zapłaty na wniosek (...) Company spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. Komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu wszczął postępowanie egzekucyjne, które toczyło się pod sygn. akt KM 2697/09. Koszty prowadzenia egzekucji Komornik ustalił na kwotę 72.179,75 złotych.

W wyniku przeprowadzonego postępowania egzekucyjnego (...) Company spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wyegzekwowała od powódki 533.929,05 zł.

Dowód: nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 7 sierpnia 2009 roku sygn. akt VIII GNc 199/09 k. 33 , zarzuty powódki od nakazu zapłaty k. 46-49 , wniosek o wstrzymanie wykonania nakazu zapłaty z dnia 28 października 2009 roku, k. 50-58 postanowienie komornika sądowego z dnia 22 lutego 2010 roku k. 44,

W sprawach wytoczonych przeciwko pozwanej o należności z tytułu usług koszenia (V GC 372/09 i V GC 1871/09) zapadły wyroki zasądzające należności na rzecz powódki.

Dowód: nakaz zapłaty z dnia 19 lutego 2009 roku k. 112, 608, zarzuty od nakazu k. 609-611, protokół k. 613-619, wyrok w sprawie V GC 372/09 k. 620-641, wyrok z dnia 14 kwietnia 2011 roku wraz z uzasadnieniem k. 592-600, 601-605

Wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2011 roku Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 60.743,21 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu. Kwota zasądzona wyrokiem obejmowała nieuiszczoną należność wynikającą z faktury VAT nr (...) z dnia 16 września 2008 roku wystawioną przez powódkę z tytułu wynagrodzenia za usługi koszenia.

Dowód: wyrok z dnia 14 kwietnia 2011 roku k. 592-600, 601-605, pozew z dnia 23 grudnia 2008 roku k. 59-64,

Wyrokiem z dnia 14 stycznia 2011 roku wydanym w sprawie o sygn. akt XII Ga 629/10 Sąd Okręgowy w Gdańsku oddalił apelację pozwanej od wyroku Sądu Rejonowego Gdańsk- Północ w Gdańsku z dnia 5 sierpnia 2010 roku wydanego w sprawie o sygn. akt V GC 372/09.

W sprawie tej powódka domagała się zapłaty kwoty 58.548,51 zł tytułem należności za wykonanie usługi koszenia wynikającej z faktury VAT nr (...). Powództwo zostało uwzględnione w całości. W toku postępowania pozwana powołała się na kompensatę wzajemnych wierzytelności wskazując, że pomiędzy stronami doszło do zawarcia umowy sprzedaży towarów wynikających z faktury nr (...) wystawionej przez pozwaną.

Apelacja od wyroku wydanego w sprawie V GC 1871/09 została odrzucona postanowieniem z dnia 10 stycznia 2012 roku.

Dowód: wyrok z dnia 14 stycznia 2011 roku wraz z uzasadnieniem k. 401-417, 642-658, postanowienie z dnia 10 stycznia 2012 roku k. 606-607, k. 113-114, protokół k. 588-591, 585-587, 576-584,

W dniu 28 lutego 2011 roku powódka wezwała pozwaną oraz (...) Company do zapłaty kwoty 804.228,36 zł tytułem zwrotu nienależnego świadczenia wyegzekwowanego od powódki na podstawie nakazu zapłaty o sygn.. akt VIII GNc 199/09 oraz odszkodowania z tytułu działań związanych z egzekucją należności w wysokości co najmniej 270.299,31 zł.

Dowód: przedsądowe wezwania do zapłaty k. 117 -118, 119-120,

W dniu 24 listopada 2011 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Okręgowym w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygn. akt VIII GNc 217/11, nakazując (...) Company Wizja P.S. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółce (...) w K. aby zapłaciła na rzecz powódki kwotę 479.354,64 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 13 czerwca 2011 roku oraz kwotę 5.992,00 zł tytułem kosztów procesu. Sprawa dotyczyła zwrotu nienależnego świadczenia uzyskanego na podstawie nakazu zapłaty wydanego w sprawie VIII GNc 200/09. Sąd Okręgowy w Szczecinie po rozpoznaniu sprzeciwu pozwanej uwzględnił wniesione powództwo.

Bezsporne, a nadto dowód: nakaz zapłaty Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 24 listopada 2011 roku, sygn. akt VIII GNc 217/11 k. 45,

W maju 2012 roku powódka złożyła wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia o zapłatę kwoty 774.396,44 zł.

Postanowieniem z dnia 6 czerwca 2012 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie w sprawie o sygn. akt VIII GCo 63/12 oddalił wniosek wskazując na brak uprawdopodobnienia roszczenia.

Postanowieniem z dnia 6 maca 2013 roku Sąd Apelacyjny w Szczecinie uchylił postanowienie z dnia 6 czerwca 2012 roku i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania.

Postanowieniem z dnia 6 maja 2013 roku Sąd Okręgowy w Szczecinie w sprawie pod sygnaturą akt VIII GCo 51/13 z wniosku (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z przy udziale Przedsiębiorstwa Produkcji i Handlu (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. udzielił wnioskodawczyni zabezpieczenia roszczenia do łącznej kwoty 533.929,05 złotych przez: zajęcie wierzytelności przysługującej Przedsiębiorstwu Produkcji i Handlu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. z tytułu umowy podnajmu nieruchomości położonej w W. od spółki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w (...), (...)-(...) S., zajęcie wierzytelności przysługującej Przedsiębiorstwu Produkcji i Handlu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w K. od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oddział w S. z tytułu dopłat i innych świadczeń związanych z udziałem obowiązanej w programie rolno-środowiskowym.

Bezsporne, a nadto dowód: postanowienie SO w Szczecinie z dnia 9 maja 2013 roku w sprawie VIII GCo 51/13 k. 27-31,

Po wyegzekwowaniu od powódki należności wynikających z nakazu zapłaty o sygn. akt VIII GNc 199/09 powódka znalazła się w trudnej sytuacji finansowej. Wobec powódki toczyły się postępowania egzekucyjne, powódka nie regulowała terminowo zobowiązań cywilnoprawnych i publicznoprawnych. Powódka uiściła opłatę od pozwu w sprawie VIII GC 217/11.

Dowód: zeznania świadka P. R. k. 540-541 , zeznania T. S. (1) k. 788-789, postanowienie k. 121-122, zestawienie sporządzone przez powódkę k., faktura VAt obejmująca koszty windykacji przez leasingodawcę, 19 dowodów wpłat do kasy Urzędu Skarbowego w T., dowód poniesienia opłaty od pozwu w sprawie VIII GC 217/11, rozliczenie sporządzone przez (...) k. 440-441, dokumenty k. 442-525 w postaci: faktury VAT obejmującej koszty windykacji przez leasingodawcę, 19 dowodów wpłat do kasy Urzędu Skarbowego w T., dowodu poniesienia opłaty od pozwu w sprawie VIII GC 210/11, rozliczenia sporządzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia 9 listopada 2011 roku, rozliczenia sporządzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia 18 października 2011 roku, zawiadomienia o wszczęciu egzekucji wraz z dowodami wpłat, rozliczenia sporządzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia 31 sierpnia 2011 roku i z dnia 16 sierpnia 2011 roku, postanowienia Komornika Sądowego w przedmiocie ustalenia kosztów egzekucji KM 660/11, oraz KM 2197/11, rozliczenia sporządzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia 14 lipca 2011 roku, sześciu upomnień z ZUS z dnia 24 maja 2011 roku, trzech zawiadomień ZUS o zajęciu praw majątkowych w postępowaniu egzekucyjnym, rozliczenia sporządzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia 7 czerwca 2011 roku, nakazu zapłaty w sprawie V GNc 1299/11, rozliczenia sporządzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia 29 kwietnia 2011 roku, nakazu zapłaty w sprawie V GNc 672/11, rozliczenia sporządzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia 24 marca 2011 roku oraz z dnia 24 lutego 2011 roku wraz z sześcioma dowodami wpłat, ośmiu zawiadomień ZUS w przedmiocie zajęcia praw majątkowych w egzekucji, rozliczenia sporządzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia 16 lutego 2011 roku, z dnia 16 sierpnia 2011 roku, z dnia 8 lutego 2011 roku oraz z dnia 18 stycznia 2011 roku, zestawienia księgowego obejmującego zapłacone odsetki od należności publicznoprawnych, zestawienia księgowego obejmującego zapłacone odsetki od należności cywilnoprawnych, zestawienia dotyczącego wartości szkód z tytułu sprzedaży licytacyjnej w egzekucji środków obrotowych- maszyn rolniczych, zestawienia sporządzonego przez powódkę dotyczącego kosztów egzekucyjnych od należności publicznoprawnych i innych w roku 2010, zestawienia księgowego obejmującego zapłacone odsetki od należności publicznoprawnych w roku 2010, zestawienia księgowego obejmującego odsetki od należności cywilnoprawnych w 2010 roku, dwóch faktur obejmujących koszty windykacji przez leasingodawcę oraz uiszczone kary w 2010 roku, nakazów zapłaty, noty odsetkowej nr (...), rozliczenia sporządzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia 8 września 2010 roku, z dnia 3 sierpnia 2010 roku, z dnia 7 czerwca 2010 roku, postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. nr RP/898/10 oraz RP/896/10, rozliczenia sporządzonego przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia 13 września 2010 roku, 6 października 2010 roku, 19 października 2010 roku i 3 grudnia 2010 roku, pięciu zawiadomień ZUS o zajęciu prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, lecz nie z przyczyn podnoszonych przez pozwaną.

Pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczeń objętych żądaniem pozwu. Stała na stanowisku, że przedawnienie roszczeń zgłaszanych przez powódkę nastąpiło z dniem 22 lutego 2013 roku w odniesieniu do egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego (sygn. akt: VIII GNc 199/09) oraz z dniem 08 marca 2013 roku w odniesieniu do egzekucji na podstawie tytułu wykonawczego (sygn. akt: VIII GNc 200/09). Pozwana przyjęła trzyletni termin przedawnienia roszczeń jako roszczeń wynikających z działalności gospodarczej, zaś jako początek biegu terminów przedawnienia przyjęła daty wydania przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Inowrocławiu postanowień o ustaleniu kosztów, zakończeniu postępowania egzekucyjnego i pozostawieniu tytułu wykonawczego w aktach sprawy. Pozwana zwróciła uwagę, że skoro pozew o zapłatę w niniejszej sprawie datowany został na dzień 17 maja 2013 roku, złożenie pozwu nastąpiło już po upływie okresu trzyletniego przedawnienia przewidzianego w przepisach kodeksu cywilnego.

Argumentacja pozwanej odnosząca się do przedawnienia dochodzonego roszczenia okazała się nieuzasadniona. W sprawie niniejszej doszło bowiem do przerwania biegu terminu przedawnienia roszczeń zgłoszonych w pozwie.

Zgodnie z art. 123 §1 pkt 1 k.c. bieg terminu przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.

Bezsporne było, że wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczeń objętych niniejszym postępowaniem złożony został przez powódkę w maju 2012 roku. Uznać należało, że złożenie tego wniosku przerwało bieg przedawnienia i w konsekwencji roszczenia powódki nie należało uznać za przedawnione.

Występując z niniejszym pozwem powódka domagała się zwrotu nienależnego świadczenia wyegzekwowanego na podstawie nakazu zapłaty w sprawie o sygn. akt VIII GNc 199/09 w kwocie 533.929,05 zł oraz odszkodowania za poniesione szkody w związku z wyegzekwowaniem należności wynikających z nakazów zapłaty wydanych przeciwko powódce, gdzie jako powód występowała spółka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w K.. Kwotę odszkodowania powódka określiła na 240.471,39 zł.

Odnosząc się do sformułowanego w pozwie żądania zapłaty kwoty 533.929,05 zł, wyegzekwowanej w postępowaniu egzekucyjnym przez (...) Company, jako stronę postępowania w sprawie VIII GNc 199/09, za słuszne uznać należało stanowisko pozwanej, zarzucającej brak legitymacji pozwanej w postępowaniu o zwrot nienależnego świadczenia. Pozwana prawidłowo wywodziła, że Przedsiębiorstwo Produkcji i Handlu (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie była stroną w sprawie VIII GNc 199/09 i nie była również inicjatorem postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie wymienionego nakazu zapłaty.

Zgodnie z art. 410 §2 k.c. świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia. Art. 410 § 1 k.c. stanowi, że przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego (405-409 k.c.) - przepisy te regulują instytucję bezpodstawnego wzbogacenia.

Pozwana prawidłowo podniosła, że w toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika na podstawie tytułu wykonawczego w postaci nakazu zapłaty zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w sprawie o sygn. akt VIII GNc 199/09 nie otrzymała żadnego świadczenia, gdyż nie był stroną tego postępowania. Stąd w wyniku prowadzonego postępowania egzekucyjnego nie doszło do wzbogacenia pozwanej, a ewentualnie do wzbogacenia innego podmiotu, który był stroną postępowania w sprawie VIII GNc 199/09 i uzyskał na podstawie weksla prawomocny nakaz zapłaty.

Reasumując uznać należało, że brak jest podstaw do przyjęcia, że po stronie pozwanej powstało wzbogacenie w kwocie wynikającej z pozwu.

Powódka w pozwie wskazała również, że pozwana bezpodstawnie wzbogaciła się kosztem powódki, albowiem niewątpliwie uzyskała środki z tytułu zbycia nieistniejącej wierzytelności figurującej na wekslu.

Powódka jednak nie podjęła w tym zakresie żadnej inicjatywy dowodowej ograniczając się tylko do powyższego stwierdzenia. Poza tym wskazane w pozwie roszczenie dotyczy kwoty wyegzekwowanej przez komornika nie zaś kwoty, którą ewentualnie otrzymała pozwana od (...) Company spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z tytułu indosowania weksla.

W tym miejscu podkreślić należy, że Sąd nie był związany wskazaną przez powódkę w pozwie podstawą prawną żądania. Przedmiot rozpoznania i orzekania wyznaczają bowiem zgłoszone przez stronę powodową żądania i okoliczności faktyczne uzasadniające to żądanie (art. 321 k.p.c. w zw. z art. 187 § 1 k.p.c.).

W toku sprawy strona powodowa konsekwentnie wywodziła, że doszło do powstania po jej stronie szkody związanej z wypełnieniem przez pozwaną weksla niezgodnie z deklaracją wekslową a następnie przeniesieniem tego weksla w drodze indosu na rzecz nowego podmiotu, tj. spółki (...). Pełnomocnik powódki zarówno w piśmie przygotowawczym jak również na rozprawie wskazywał zresztą, że zarówno żądanie o zapłatę kwoty 533.929,05 zł, jak również zapłaty 240.471,39 zł ma charakter w istocie odszkodowawczy.

Tak więc ostatecznie uznać należało, że podstawę prawną obu żądań stanowił przepis art. 415 k.c., zgodnie z którym kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę zobowiązany jest do jej naprawienia. Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej ex delicto są: zaistnienie szkody, wystąpienie faktu, za który ustawa czyni odpowiedzialnym określony podmiot, czyli czynu niedozwolonego, związek przyczynowy między czynem niedozwolonym a szkodą w tej postaci, iż szkoda jest jego zwykłym następstwem. W niniejszej sprawie to na powódce stosownie do treści art. 6 k.c. oraz art. 232 k.p.c. spoczywał ciężar wykazania, iż wystąpiły przesłanki warunkujące odpowiedzialność strony pozwanej określone w art. 361 k.c.

Czyn niedozwolony stanowi pewien fakt lub zespół faktów rodzący odpowiedzialność za szkodę. Z czynem niedozwolonym ściśle powiązane jest zaś pojęcie „winy” i „bezprawności". Czyn sprawcy pociągający za sobą odpowiedzialność cywilną musi być bezprawny, a więc niezgodny z obowiązującymi zasadami porządku prawnego, a przy tym zawiniony (tak SN w wyr. 18.4.2001 r., I PKN 361/00, OSN 2003, Nr 3, poz. 62). Bezprawność stanowi przedmiotową cechę czynu sprawcy. Judykatura wskazuje, że bezprawność zachowania polega na przekroczeniu mierników i wzorców wynikających zarówno z wyraźnych przepisów, zwyczajów, utartej praktyki, jak i zasad współżycia społecznego (wyrok SN z dnia 22 września 1986 r., IV CR 279/86, LEX nr 530539). Wina natomiast sprowadza się do ujemnej oceny działania lub zaniechania określonego podmiotu i o ile bezprawność działania stanowi o stronie przedmiotowej zachowania sprawcy (złamanie zewnętrznych reguł postępowania), o tyle stawiany mu z tego tytułu zarzut odwołuje się do jego przeżyć psychicznych, a więc podmiotowej strony jego czynu. Podobnie, jak w prawie karnym wyróżnia się jednak winę umyślną i nieumyślną, co łączy się odpowiednio ze złym zamiarem i niedbalstwem. Opis winy umyślnej nie wywołuje większych trudności i powszechnie przyjmuje się, iż występuje ona w przypadku działań podjętych w zamiarze wyrządzenia szkody drugiemu - dolus directus - lub kiedy sprawca przewidując możliwość wyrządzenia takiej szkody godzi się na to świadomie dolus eventualis. Wina nieumyślna zachodziła będzie wówczas, gdy sprawca wprawdzie przewiduje możliwość wystąpienia szkodliwego skutku, lecz bezpodstawnie przypuszcza, że zdoła go uniknąć albo też nie przewiduje możliwości nastąpienia tych skutków, choć powinien i może je przewidzieć. W obu formach mamy do czynienia z niedbalstwem (culpa), bowiem w prawie cywilnym, odmiennie niż w prawie karnym, obie postaci winy nieumyślnej sprowadza się do niedbalstwa.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, zaprezentowany przez powódkę materiał dowodowy pozwolił Sądowi na uznanie, że działanie pozwanej, związane z wypełnieniem weksla i indosowaniem go na podmiot trzeci (...) Company spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością było działaniem bezprawnym i zawinionym.

W ocenie Sądu powódka wykazała, że weksel został wypełniony przez pozwaną spółkę bezpodstawnie, już po skutecznym wypowiedzeniu umów przez powódkę. Stanowiska tego nie zdołała obalić linia obrony prezentowana przez stronę pozwaną w sprzeciwie od nakazu zapłaty, a przede wszystkim zawarta w sprzeciwie argumentacja o pozorności umów koszenia, niewykonywaniu umów przez powódkę, czy też wywiązaniu się przez pozwaną z wszelkich zobowiązań wynikających z umów o świadczenie usług.

Otóż Sąd dał wiarę zeznaniom T. S. (1) odnośnie nawiązania współpracy przez strony, zasad tej współpracy. Zeznania te znajdowały poparcie w treści dokumentów złożonych przez powódkę, korespondowały również z zeznaniami P. R.. Fakt świadczenia usług koszenia potwierdzili przesłuchani świadkowie w osobach J. O., A. B. (1), W. B.. Nie przekonała Sądu argumentacja pozwanej, że fakt, iż pozwana nie była właścicielem żadnych pól eliminowało możliwość realizacji umów o świadczenie usług.

Okoliczność, że pozwana spółka nie wywiązywała się z umów o świadczenie usług wynikała nie tylko z zeznań przedstawiciela powódki. Nie mogło ujść uwadze Sądu, że w postępowaniach toczących się z udziałem stron niniejszego procesu zasądzone zostały kwoty przysługujące powódce z tytułu wynagrodzenia za świadczenie usług koszenia (V GC 372/09, V GC 1871/09).

Zawarte w sprzeciwie wywody oraz przedstawione dowody odnośnie dokonanych przez strony kompensat i potrąceń mających na celu wykazanie, że pozwana nie była dłużnikiem powódki nie znalazły uznania Sądu. Podnieść należy, że powódka odnosząc się do faktury VAT nr (...) zaprzeczyła, że zawarta została umowa pomiędzy stronami polegająca na ustaleniu, iż zamiast zapłaty powódka przyjmie zboże. Nie wykazano również, że zboże zostało powódce wydane. Poza tym odnosząc się do faktury nr (...) również nie wykazano, że umowa z tytułu sprzedaży głębosza i dwóch przyczep została pomiędzy stronami zawarta. Powódka zaprzeczyła, aby maszyny zostały wydane powódce. Biorąc więc pod uwagę przedstawione przez pozwaną dokumenty rozliczeniowe mające świadczyć o uregulowaniu w całości należności wynikających z faktur VAT nr (...) z dnia 16 września 2008 roku oraz nr (...) z dnia 16 września 2008 roku Sąd uznał, że pozwana nie wykazała tej okoliczności i nie zdołała skutecznie zakwestionować stanowiska powódki o tym, że pozwana była dłużnikiem powódki z tytułu zwartych umów.

Brak zapłaty wynagrodzenia za koszenie (co zostało potwierdzone prawomocnymi wyrokami) spowodował uzasadnione wypowiedzenie przez powódkę umów o świadczenie usług, a w konsekwencji zwalniał powódkę od obowiązku wykonania przedwstępnych umów sprzedaży kombajnów. Skoro więc umowy sprzedaży kombajnów nie zostały zawarte z przyczyn leżących po stronie pozwanej, a nie powódki, to pozwana nie miała podstaw prawnych do uzupełnienia weksli.

Z treści umów wynikało bowiem, że weksle in blanco wystawione zostały przez powódkę celem zabezpieczenia wykonania przez nią dwóch umów przedwstępnych sprzedaży kombajnów, mogły zostać wypełnione w przypadku nie przeniesienia przez powódkę na rzecz pozwanej w określonych w umowach terminach własności dwóch kombajnów i to z przyczyn leżących po stronie powódki. Poza tym przeniesienie własności kombajnów na rzecz pozwanej uzależnione było od należytego wywiązania się przez pozwaną z obowiązku zapłaty należności za wykonywanie usług koszenia świadczonych przez powódkę na podstawie zawartych umów.

Poza tym w ocenie Sądu powódka w pozwie przedstawiła logiczny i przekonujący wywód, poparty dowodami w postaci dokumentów i zeznań strony, świadczący o tym, że spółka (...) nabyła weksel w złej wierze. Przekonała Sąd argumentacja powódki dotycząca powiązań obu spółek, ich bliskiej współpracy, uczestnictwa w tych samych procesach sądowych, powiązań personalnych, a nawet wykorzystywania spornych kombajnów również przez nabywcę weksla. Kierując się zasadami logiki i doświadczenia życiowego uznać należało, że nabywca weksla musiał mieć w tych okolicznościach wiedzę związaną z wystawieniem weksla przez powódkę i wypełnieniem tego weksla przez pozwaną. Nabywca weksla spółka (...) w ocenie Sądu pełną świadomość rozliczeń pomiędzy stronami i konfliktu, który powstał w związku z wypowiedzeniem umów.

Reasumując uznać należało, że pozwana przenosząc na (...) Company należność wobec powódki dopuściła się czynu dającego się zakwalifikować jako bezprawny i zawiniony.

W tym stanie sprawy uznać należało, że została spełniona przesłanka bezprawności działania.

Dążąc do wykazania zaistniałej po jej stronie szkody powódka wskazywała, że szkoda wynika z podejmowanych przez (...) Company spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością czynności związanych z egzekwowaniem należności wynikających z nakazu zapłaty wydanego w sprawie VIII GC 199/09.

Jakkolwiek strona powodowa wykazała zaistnienie szkody na kwotę wyegzekwowanej należności związanej z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym (wyegzekwowana kwota wynika z postanowienia komornika z dnia 22 lutego 2010 roku k. 44), to nie można uznać, że powódka sprostała temu obowiązkowi w zakresie wykazania, że postępowanie egzekucyjne prowadzone na skutek wydania nakazu zapłaty spowodowało uszczerbek w jej majątku „na kwotę co najmniej 240.471,39 zł”. Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka P. R. oraz prezesa powódki T. S. (1), że koszty związane z egzekucją prowadzoną na podstawie nakazu zapłaty o sygn. akt VIII GNc 199/09 oraz konieczność ponoszenia, kosztów w sprawie VIII GNc 200/09 spowodowały osłabienie kondycji finansowej powodowej spółki. Nie jest również wykluczone, że zaistniała sytuacja wywołała stan niemożności terminowego regulowania zobowiązań przez spółkę.

W ocenie Sądu wykazanie szkody w kształcie postulowanym przez powódkę, wymagałoby jednak wiadomości specjalnych. Na podstawie materiału zaprezentowanego w sprawie nie można ocenić, czy rzeczywiście to działania związane z prowadzoną z inicjatywy (...) Company egzekucją wywołały destabilizację w finansach spółki i jaki był wpływ tej egzekucji na niemożność regulowania zobowiązań.

Z art. 232 k.p.c. wynika generalny obowiązek stron wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Kontradyktoryjność procesu cywilnego wymaga, by to strony wskazywały dowody w celu wykazania swoich twierdzeń. Powódka ograniczyła się do przedstawienia dokumentów, z których wynikał obowiązek poniesienia przez powódkę ciężarów prywatnoprawnych i publicznoprawnych. Nie wykazała jednak w sposób należyty związku pomiędzy prowadzoną egzekucją a niemożnością regulowania innych zobowiązań.

Niezależnie jednak od obowiązku wykazania wysokości szkody na podmiocie domagającym się odszkodowania spoczywa obowiązek wykazania związku pomiędzy ową szkodą a bezprawnym działaniem drugiej strony. Obok zdarzenia sprawczego i szkody konieczne jest bowiem ustalenie adekwatnego związku przyczynowego. Zgodnie bowiem z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Rozważając zagadnienie związku przyczynowego należy mieć na względzie, że związek ten jest kategorią obiektywną i należy go pojmować jako obiektywne powiązanie zjawiska nazwanego "przyczyną" ze zjawiskiem określonym jako "skutek". Ustawodawca wprowadzając w art. 361 § 1 k.c. ograniczenie odpowiedzialności odszkodowawczej tylko za normalne, typowe, występujące zazwyczaj (a nie za wszelkie) następstwa działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła, ogranicza tę odpowiedzialność do wskazanych w przepisie normalnych (adekwatnych) następstw. W wyroku z dnia 7 maja 2010 roku w sprawie III CSK 229/09 (LEX nr 602264) Sąd Najwyższy wskazał, iż adekwatny związek przyczynowy w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest ograniczony do normalnych powiązań kauzalnych, a ocena czy skutek jest „normalny” opiera się na całokształcie okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego. Z kolei w orzeczeniu z dnia 19 czerwca 2008 roku sygn. akt V CSK 18/08 (LEX nr 424431) Sąd Najwyższy stwierdził, że konieczność badania „normalności” związku przyczynowego, a więc przesłanki odpowiedzialności z art. 361 § 1 k.c., występuje tylko wówczas, gdy między badanymi zjawiskami w ogóle istnieje obiektywny związek przyczynowy. Ten ostatni pogląd odwołuje się do testu warunku koniecznego ( sine qua non), według którego bada się, czy pomiędzy określonymi elementami sytuacji faktycznej w ogóle zachodzi jakakolwiek obiektywna zależność, a zatem, czy badany skutek stanowi obiektywne następstwo zdarzenia, które wskazano jako jego przyczynę. Jeśli odpowiedź jest negatywna, to znaczy, jeśli badany skutek nastąpiłby również, mimo nieobecności tej "przyczyny", należy stwierdzić, że nie występuje żaden obiektywny związek przyczynowy i nie ma potrzeby dalszego badania, czy występuje związek przyczynowy "adekwatny" w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. Konieczność badania "normalności" związku przyczynowego, a więc przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej z art. 361 § 1 k.c., występuje bowiem tylko wówczas, gdy między badanymi zjawiskami w ogóle istnieje obiektywny związek przyczynowy. Te same zasady należy odnieść do badania tak zwanego pośredniego związku przyczynowego, cechującego się wieloczłonowością. Także bowiem w sytuacji, gdy pewne zdarzenie stworzyło warunki powstania innych zdarzeń, z których dopiero ostatnie stało się bezpośrednią przyczyną szkody, odpowiedzialność cywilną może determinować tylko taki związek wieloczłonowy, w którym pomiędzy poszczególnymi ogniwami zachodzi zależność przyczynowa, we wskazanym wyżej rozumieniu i każde ogniwo tego związku z osobna podlega ocenie z punktu widzenia kauzalności (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2002 r. IV CKN 826/00, LEX nr 74400, z dnia 18 maja 2000 r. III CKN 810/98 LEX nr 51363).

Analizując stan faktyczny przedmiotowej sprawy Sąd doszedł do przekonania, że pomiędzy wypełnieniem weksla, indosowaniem go na (...) Company spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością a skutkiem w postaci poniesienia przez powódkę kosztów związanych z egzekucją istnieje związek przyczynowy, gdyż niewątpliwie, gdyby pozwana nie wystawiła weksla, nie zostałby wydany nakaz zapłaty i egzekucja nie byłaby prowadzona. Brak jest jednak związku (...) w rozumieniu art. 361 §1 k.c. W zaistniałym stanie faktycznym, bo bezskutecznym wezwaniu powódki do wykupu weksla, nabywca weksla wszczął postępowanie, celem otrzymania należności wekslowej, co doprowadziło do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Powódka stojąc na stanowisku, że wierzytelność wekslowa nie jest wierzytelnością skuteczną i w związku z tym nie istnieje po jej stronie obowiązek zapłaty, miała w tym postępowaniu prawną możliwość podniesienia zarzutów ze stosunku podstawowego (art. 10 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 roku Prawo wekslowe Dz.U. Nr 37, poz. 282 z późn. zm.). Tak przecież powódka uczyniła w analogicznej sprawie o sygn. akt VIII GNc 200/09, gdzie na skutek podjętej obrony powódka uzyskała korzystny dla siebie wyrok uchylający nakaz zapłaty i oddalający powództwo. Biorąc więc pod uwagę okoliczności tej sprawy, w świetle zaoferowanych przez powódkę w ramach niniejszego postępowania dowodów, uznać należało, że to brak zaskarżenia nakazu zapłaty i w związku z tym niepodniesienie zarzutów wynikających ze stosunku osobistego były przyczyną szkody powódki. Brak jest natomiast podstaw do przyjęcia, iż źródłem powstania szkody w było nieuzasadnione wypełnienie przez pozwaną weksla in blanco. Zaistniała sytuacja, wystawienie przez pozwaną a następnie indosowanie weksla, nie pozbawiło powódki możliwości podnoszenia zarzutów ze stosunku podstawowego i możliwości wzruszenia wierzytelności wekslowej. Nie ma adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy nieuzasadnionym wypełnieniem weksla i indosowaniem go na (...) Company spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością a poniesioną przez powódkę szkodą obejmującą koszty egzekucyjne, koszty opłaty sądowej w sprawie VIII GC 217/11, czy ewentualne koszty związane z utratą stabilizacji finansowej na skutek prowadzonej przez (...) Company egzekucji.

Powyższa konstatacja eliminowała możliwość uwzględnienia niniejszego powództwa.

Stroną przegrywającą sprawę jest powódka.

Zgodnie z treścią art. 98 k.p.c. spoczywa na niej obowiązek zwrotu przeciwnikowi poniesionych kosztów procesu. Koszty te obejmują wynagrodzenie dla reprezentującego pozwaną radcy prawnego oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa procesowego.

Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika uzasadnia §6 pkt7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r. poz. 490- wyciąg).

Sygn. akt VIII GC 560/13 S., (...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)