Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Bożeny Grochowskiej-Małek

po rozpoznaniu w dniu 18 stycznia 2016 r.

sprawy R. W.

oskarżonego o przestępstwo z art. 278 §1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

na skutek apelacji, wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Siedlcach

z dnia 13 października 2015 r. sygn. akt VII K 576/14

zaskarżony wyrok uchyla i sprawę oskarżonego R. W. przekazuje Sądowi Rejonowemu w Siedlcach do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt II Ka 674/15

UZASADNIENIE

R. W. został oskarżony o to, że:

w okresie od dnia 07 marca 2014 roku do dnia 16 czerwca 2014r. w m. Ł. woj. (...) dokonał zaboru w celu przywłaszczenia węgla w różnym asortymencie na łączną kwotę 19.961,61 zł na szkodę firmy (...).pl przy czym zarzucanego czynu dokonał w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był wcześniej skazany,

tj. o czyn z art. 278 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Siedlcach wyrokiem z dnia 13 października 2015 roku:

I.  oskarżonego R. W. uznał za winnego dokonania zarzucanego mu czynu wyczerpującego dyspozycję art. 278 § 1 kk w zw. z art. 64 § 1 kk z tym, że przyjął i ustalił, że czynu tego dopuścił się w okresie od dnia 13 marca 2014r do dnia 16 czerwca 2014r oraz, że wartość szkody wyniosła kwotę 19.961,38 złotych i za czyn ten na podstawie art. 278 § 1 kk wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 46 § 1 kk zobowiązał oskarżonego do naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody w całości przez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego S..pl z/s w miejscowości B. kwoty 19.961,38 złotych;

III.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Indywidualnej Kancelarii Adwokackiej adw. M. Ż. w S. kwotę 531,36 złotych w tym podatek VAT wynosi kwotę 99,36 złotych z tytułu udziału w sprawie obrońcy z urzędu w osobie tego adwokata;

IV.  zwolnił oskarżonego od opłaty oraz pozostałych kosztów sądowych, przejmując te ostatnie na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, który zaskarżył wyrok w całości na korzyść oskarżonego i zarzucił mu na podstawie art. 438 pkt 2 i 3 kpk:

a)  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, tj. art. 2, 4, 5, 7, 410 kpk poprzez przekroczenie przez Sąd granic swobodnej oceny dowodów polegającą na:

- oparciu wyroku w zakresie winy jedynie na części materiału dowodowego w postaci zeznań świadków Ł. W. i K. S. (1), przy jednoczesnym pominięciu okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego, a w szczególności faktu, iż z zapisów monitoringu nie wynika, by oskarżony dokonał zaboru węgla,

- odmowę przypisania wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego co do błędnych zapisów cen i ilości węgla w systemie informatycznym, przy jednoczesnej bezkrytycznej ocenie zeznań świadków K. S. (1) i Ł. W., w sytuacji, gdy obiektywnie obie wersje zdarzeń są równie prawdopodobne – tym samym rozstrzyganie na niekorzyść oskarżonego wątpliwości dotyczących istotnych okoliczności sprawy i wyjaśnianie ich stwierdzeniem „nieudolna próba uniknięcia odpowiedzialności” w sytuacji, kiedy prawidłowe, zgodne z wolą ustawodawcy rozstrzygnięcie powinno nastąpić na korzyść oskarżonego,

b)  obrazę art. 391 § 1a kpk poprzez przeprowadzenie postępowania dowodowego w zakresie obejmującym dowód z przesłuchania świadka Ł. W., z naruszeniem zasady bezpośredniości, kontaktu sądu orzekającego z przeprowadzonym na rozprawie głównej dowodem, w sytuacji, gdy dowód ten był kluczowy dla rozstrzygnięcia w zakresie winy oskarżonego – co w konsekwencji spowodowało naruszenie prawa do skutecznej obrony, jak również prawa do rzetelnego procesu.

Wskazując na powyższe, obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia przez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Siedlcach do ponownego rozpoznania.

W toku rozprawy odwoławczej prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego jest zasadna o tyle, o ile wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Nie przesądzając zatem kwestii ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie niniejszej stwierdzić należy, że podjęta przez Sąd I instancji decyzja merytoryczna jest przedwczesna, bowiem w ocenie Sądu Odwoławczego nie wykonano wszystkich możliwych czynności procesowych, które w sposób kategoryczny i bezsporny wyjaśniłyby okoliczności powstania niedoboru na składzie węgla w Ł., prowadzonym przez oskarżonego R. W..

Z dotychczas zebranych materiałów dowodowych wynika, iż R. W. na podstawie zawartej w dniu 13 marca 2014r. umowy o pracę tymczasową nr (...) prowadził skład węgla w Ł.. W początkowym okresie pracy oskarżonego w tym składzie węgla, był tam jeszcze zatrudniony na pół etatu kierowca w osobie C. W., który zwolnił się po około półtora miesiąca później. Po zwolnieniu się kierowcy oskarżony sam wykonywał wszelkie czynności w składzie węgla. Niekwestionowany przez oskarżonego jest również fakt, że przejmując skład węgla i zobowiązując się do materialnej odpowiedzialności za braki tam ujawnione, wiedział w jakiej ilości i rodzajach węgiel ten przejmuje od poprzednika, bowiem jak sam stwierdził, w jego obecności węgiel ten był zważony. Oskarżony nie kwestionuje także faktu, że żadna inna osoba w tym czasie nie przyjmowała dostaw węgla, bądź dokonywała jego sprzedaży. Nie negowana także przez oskarżonego była okoliczność, że w dniu kontroli, tj. 16 czerwca 2014r., na placu składowym znajdowała się wykazana w dokumentach kontrolnych ilość węgla w poszczególnych jego rodzajach oraz, że w związku z tym powstał niedobór o wartości 19.961,38 zł. Fakt ten oskarżony potwierdził nawet w sporządzonych własnoręcznie dwóch oświadczeniach, w których wyraził zgodę na potrącenie z jego wynagrodzenia za pracę należności w kwotach 6.653,79 zł i 13.307,59 zł z tytułu niedoboru ujawnionego podczas kontroli w dniu 16 czerwca 2014r. W ocenie Sądu Odwoławczego sam fakt ujawnienia niedoboru węgla, bez wyjaśnienia przyczyny powstania tego niedoboru, nie może przesądzać o przyjętej przez Sąd kwalifikacji prawnej czynu z art. 278 § 1 kk. Przestępstwo kradzieży jest przestępstwem umyślnym. Jakkolwiek z zeznań świadka K. S. (1) wynika, iż został poinformowany przez dyrektora działu kontroli, że na składzie węgla w Ł. ujawnili nieprawidłowości polegające na tym, że z dokumentów przesyłanych do centrali wynikała inna ilość węgla sprzedawanego niż wskazywała na to faktyczna waga, to jednak Sąd I instancji nie podjął żadnych działań zmierzających do wyjaśnienia tej okoliczności. W ocenie Sądu Odwoławczego wyjaśnienie tej okoliczności jest bardzo istotne dla ustalenia, czy istotnie oskarżony dokonał zaboru w celu przywłaszczenia tego węgla poprzez sprzedaż poszczególnym klientom wyższej ilości niż wykazywał to w dokumentach, a jeśli tak, to jak często stwierdzano takie przypadki w centrali. Nie bez znaczenia pozostaje także okoliczność, że oskarżony w tamtym czasie miał problemy alkoholowe. Dlatego też należałoby wyjaśnić, czy w czasie wykonywania pracy na składzie węgla, a w szczególności przy przyjmowaniu transportów węgla lub jego sprzedaży, oskarżony był trzeźwy i czy sam dokonywał ważenia węgla, czy też klienci sami go ważyli i jedynie podawali oskarżonemu te wartości.

W związku z powyższym niezbędnym jest zażądanie z centrali firmy (...).pl (bądź od syndyka firmy w upadłości) dokumentów dotyczących przyjęcia i sprzedaży węgla przez R. W. w czasie zarzucanego mu czynu, dokładne przesłuchanie w charakterze świadka K. S. (1) celem wyjaśnienia, od kogo konkretnie dowiedział się o stwierdzonych uchybieniach w pracy oskarżonego i przesłuchanie także tej osoby w charakterze świadka na okoliczność tych nieprawidłowości, a także przesłuchanie ewentualnie innych osób, pracujących w centrali firmy, które na podstawie dokumentów przesyłanych tam drogą elektroniczną oraz kontrolujących on-line działania oskarżonego na składzie węgla w Ł., dokonywały kontroli jego pracy. Ponadto, zdaniem Sądu Odwoławczego, niezbędne byłoby przesłuchanie klientów oskarżonego, tj. osób kupujących węgiel, w odniesieniu do których to zakupów stwierdzono nieprawidłowości, celem ustalenia w jaki sposób swoją pracę wykonywał oskarżony, a konkretnie czy był wówczas trzeźwy, czy osobiście ważył węgiel, czy wydawał klientom stosowne dokumenty oraz czy wskazywana na tych dokumentach waga była zgodna z rzeczywistą ilością sprzedanego węgla. Dopiero wyjaśnienie tych wszystkich okoliczności pozwoliłoby Sądowi na prawidłowe ustalenie przyczyny niedoboru węgla. Na koniec już tylko podniesienia wymaga, iż w razie uznania sprawstwa oskarżonego R. W., Sąd Rejonowy powinien przeanalizować wątpliwości interpretacyjne pojawiające się na tle możności uznania jego zachowania za występek z art. 278 § 1 kk, bądź za czyn art. 284 § 2 kk, zaś swe stanowisko w tym zakresie należycie umotywuje.

Opisane wyżej uchybienia procesowe, jakich dopuścił się Sąd Rejonowy w Siedlcach, miały wpływ na treść wyroku i musiały skutkować jego uchyleniem.

Reasumując powyższe Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż skoro postępowanie w tej sprawie należy przeprowadzić od początku w całości, to uzupełnienie tych dowodów w postępowaniu odwoławczym nie jest możliwe. Dlatego też Sąd Okręgowy wyrok Sądu Rejonowego uchylił i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy przeprowadzi przewód sądowy od początku, w czasie którego zażąda wyżej wskazanych dokumentów i wnikliwie przesłucha świadków zgodnie z wyżej wskazanymi wytycznymi Sądu Odwoławczego, a następnie dokona prawidłowej oceny dowodów tak zebranych i ustali, czy oskarżony swoim działaniem wyczerpał znamiona przestępstwa przeciwko mieniu. W przypadku takiej konieczności stanowisko swoje uzasadni zgodnie z wymogami art. 424 kpk.

Z tych wszystkich względów Sąd Okręgowy orzekł, jak w wyroku