Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 stycznia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Grażyna Tokarczyk

Protokolant Marzena Mocek

przy udziale Elżbiety Ziębińkiej

Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2016 r.

sprawy M. Ł. ur. (...) w R.,

córki D. i J.

oskarżonej z art. 278§1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżyciela publicznego, oskarżoną i jej obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 7 września 2015 r. sygnatura akt IX K 734/15

na mocy art. 437 kpk, art. 438 kpk, art. 636 § 1 kpk, art. 624 § 1 kpk

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 2 w ten sposób, że wysokość orzeczonego wobec oskarżonej obowiązku naprawienia szkody określa na kwotę 200 (dwieście) złotych;

2.  w pozostałej części utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy;

3.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. K. kwotę 516,60 zł (pięćset szesnaście złotych i sześćdziesiąt groszy) obejmującą kwotę 96,60 zł (dziewięćdziesiąt sześć złotych i sześćdziesiąt groszy) podatku VAT, tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów obrony oskarżonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

4.  zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa częściowe wydatki poniesione w postępowaniu odwoławczym w kwocie 20 (dwadzieścia) złotych i wymierza jej opłatę za II instancję w kwocie 160 (sto sześćdziesiąt) złotych, w pozostałej części zwalnia oskarżoną od zapłaty wydatków postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 1096/15

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Gliwicach wyrokiem z dnia 7 września 2015 r. sygn. akt IX K 734/15 uznał M. Ł. za winną tego, że w dniu 21 grudnia 2014r.
w G. przy ul. (...) działając wspólnie i porozumieniu z J. K. oraz inną nieustaloną osobą dokonała zaboru w celu przywłaszczenia cukierków (...)
o wartości łącznej 25,96 zł, 2 zestawów S. kosmetyków o łącznej wartości 27,98 zł., kapsułek do prania A. o wartości 29,89zł, R. D. zabawki o wartości 59,90zł,
2 sztuk golonek o wartości łącznej 15,42zł, cukierków - karmelki (...) o wartości 4,49zł,
4 sztuk czekolad M. o wartości łącznej 13,16zł, fileta śledziowego w śmietanie
o wartości 9,79zł, 2 sztuk szynki z wędzarni o wartości łącznej 26,29zł, paczki cukierków - krówki o wartości 4,99zł, pieluch marki D. o wartości 29,99 zł, boczku rolowanego
o wartości 9,95zł, 2 sztuk zawieszek do WC firmy (...) o łącznej wartości 9,50 zł, 2 sztuk zawieszek do WC firmy (...) o łącznej wartości łącznej 5,98zł, 2 sztuk płatków karpia na wagę o wartości łącznej 8,99zł, 2 sztuk sera firmy (...) o wartości łącznej 18,90zł,
2 sztuk polędwicy (...) w kawałkach o wartości łącznej 21,78zł, 2 sztuk grzybów suszonych w plastikowych pojemnikach o wartości łącznej 23,78 zł, 2 sztuk serów G.
w kawałkach firmy (...) o wartości łącznej 13,10 zł, 2 sztuk pasztetowej z firmy (...)
o wartości łącznej 3,98zł, 2 sztuk parówek wybornych o wartości łącznej 7,18zł, żelu do prania A. o wartości 29,99zł, sera twarogowego firmy (...) w pojemniku
o pojemności 1 kg o wartości łącznej 6,49zł oraz wózka sklepowego wartości 200 zł -
o łącznej wartości 607,68 zł na szkodę (...) S.A - to jest występku z art. 278 § 1 kk i za to skazał ją na karę grzywny w wymiarze 80 stawek dziennych, wysokość jednej stawki ustalając na kwotę 20 złotych, Sąd na mocy art. 46 § 1 kk zobowiązał oskarżona do naprawienia szkody solidarnie z J. K. w kwocie 607,68 złotych.

Obrońca oskarżonej zaskarżając wyrok w całości zarzucił obrazę przepisów prawa procesowego, a to art. 7 kpk, art. 5 § 2 kpk, błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, a z ostrożności procesowej błąd w ustaleniach faktycznych zakresie uznania wartości 200 zł jako rzeczywistej wartości skradzionego kosza zakupowego.

Apelujący wniósł o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonej, z ostrożności procesowej o zmianę wyroku poprzez wyeliminowanie obowiązku naprawienia szkody lub ograniczenie do wartości wózka, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku
i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Prokurator zaskarżając wyrok w części dotyczącej punktu 2 na korzyść oskarżonej zarzucił obrazę prawa materialnego, a to art. 46 § 1 kk poprzez błędne wskazanie wysokości orzeczonego środka karnego, wskazując, że kwota pozostała do naprawienia to wartość 200 zł i wniósł o takowe orzeczenie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonej w zakresie kwestionującym jej sprawstwo
i winę, nie zasługuje na uwzględnienie.

Uchybieniem, którego miał dopuścić się Sąd orzekający jest zdaniem apelującego błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, taki błąd, wynika bądź z niepełności postępowania dowodowego, bądź z przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów. Może, zatem być on wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenę dowodów (art.7 kpk), np. błąd logiczny w rozumowaniu, zlekceważenie niektórych dowodów, danie wiary dowodom nieprzekonującym, bezpodstawne pominięcie określonych twierdzeń dowodowych, oparcie się na faktach nieudowodnionych. Trafnie podnosi się, że zarzut ten jest słuszny tylko wówczas: „gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania”, nie może on natomiast sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami Sądu (wyrok SN z dnia 24.03.1974 roku, sygn. II KR 355/74).

Z kolei przekonanie sądu o wiarygodności lub niewiarygodności określonych dowodów pozostaje pod ochroną zasady wyrażonej w art. 7 k.p.k. wtedy tylko, kiedy spełnione są warunki: ujawnienia całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.)
w granicach respektujących zasadę prawdy obiektywnej (art. 2 § 2 k.p.k.), rozważenia wszystkich okoliczności zgodnie z zasadą określoną w art. 4 k.p.k. oraz wyczerpującego
i logicznego - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - uzasadnienia przekonania sądu (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.) (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14.12.2006 roku w sprawie III KK 415/06 OSNwSK 2006/1/2452 ).

Kolejnym wyszczególnionym w apelacji przepisem, którego obrazę zarzuca ten apelujący to art. 5 § 2 kpk - co do tego przypomnieć należy, że nie można zasadnie stawiać zarzutu obrazy powołanego przepisu, podnosząc wątpliwości strony, co do treści ustaleń faktycznych, bowiem dla oceny, czy nie została naruszona zasada in dubio pro reo, istotne jest jedynie to, czy orzekający w sprawie sąd rzeczywiście powziął wątpliwości, co do treści ustaleń faktycznych i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął te wątpliwości na niekorzyść oskarżonego.

Naruszenia powołanych wyżej zasad nie tylko nie sposób dopatrzeć się analizując przebieg postępowania, zapadły wyrok oraz pisemne motywy zaskarżonego orzeczenia, apelujący nie wskazał również dających się zaakceptować racji świadczących
o przekroczeniu przez Sąd I instancji granic swobodnej oceny dowodów, w szczególności poprzez wnioskowanie nielogiczne, sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego
i wskazaniami wiedzy, bądź też poczynienie ustaleń nie znajdujących odzwierciedlenia
w treści przeprowadzonych dowodów.

W zakresie, w jakim apelujący próbuje podważyć trafność ustaleń faktycznych wskazujących na sprawstwo oskarżonej i współdziałanie z innymi, podkreślić trzeba, że Sąd I instancji miał na uwadze naprowadzane okoliczności, jako że wynikały one z wyjaśnień oskarżonej, trafnie tymże nie dając wiary. Obrońca, podobnie, jak oskarżona, skupieni na jej wyjaśnieniach oraz próbującej ją uwolnić od odpowiedzialności karnej współsprawczyni J. K., odnosząc się do nie wskazujących bezpośrednio na sprawstwo M. Ł. zeznań pracowników sklepu i ochrony, zapominają o zeznaniach świadka Ł. S.. Trudno zaś podważyć wiarygodność bezstronnego obserwatora, nie zainteresowanego niczym więcej niż dążeniem do sprawiedliwego pociągnięcia do odpowiedzialności sprawcy kradzieży, nie zna on przecież ani oskarżonej, ani pozostałych sprawców, a z drugiej strony nikogo z obsługi sklepu. Świadek stał się przypadkowym obserwatorem, który kojarząc zachowanie współsprawcy oddalającego się z terenu sklepu
z towarem przez drzwi wejściowe, tylko do tego celu przeznaczone, przy wykorzystaniu przez tego mężczyznę wejścia innego klienta, z zachowaniem kobiet, postanowił je śledzić. Relacja o sposobie przemieszczania się sprawczyń koreluje z informacjami przekazywanymi funkcjonariuszom policji i pozwoliła na ujawnienie zabranego towaru, co jednoznacznie wskazuje, że właśnie oskarżona z drugą kobietą doprowadziły świadka do mężczyzny, który towar wraz z koszem zakupowym zabrał, a tym samym spostrzeżenie to wraz z obserwacją całej trójki pozwoliło wykazać współudział wszystkich trzech osób. To zaś koreluje z zagadywaniem pracownika ochrony, który nie mógł dostrzec oddalającego się z towarem mężczyzny, ani go zatrzymać już po opuszczeniu sklepu, gdyż nie był już widoczny. Odpowiada to również sposobowi zaparkowania samochodu, którym do G. dotarła oskarżona, nie przy sklepie, na obszernym parkingu sklepowym, ale w jednej
z sąsiednich ulic, co ułatwiało zmylenie obsługi sklepu, podobnym był manewr z zamianą kurtek. Okoliczności te, a zatem przyjazd do obcego miasta, pozostawienie pojazdu z dala od okradanej placówki sklepowej, podział ról, oddalenie się w różnych kierunkach przez mężczyznę i kobiety, odległe miejsce przepakowania towaru, wskazują na zaplanowanie
i przygotowanie kradzieży, której skuteczności zapobiegł jedynie postronny świadek, którego postawa zasługuje na wyróżnienie. Nawet wartość zabranego towaru wskazuje na rozeznanie sprawców, bliska jest bowiem wartości rozróżniającej przestępstwo od wykroczenia, jedynie sprawcy przeliczyli się dokonując również zaboru wózka zakupowego. W tym zakresie prawidłowe jest ustalenie, że i on stanowił przedmiot zaboru, czego nie obala ani jego nie znalezienie w bezpośredniej bliskości towaru, ani nie zwrócenie. Ilość towaru wraz z położeniem samochodu oskarżonej, wskazuje, że współsprawca oddalił się na tyle od sklepu, że przedmiot ten sprawcy obejmowali zamiarem zaboru w celu przywłaszczenia, bo nawet jeżeli nosili się z myślą o jego porzuceniu, to taka czynność jest wyrazem realizacji uprawnień właścicielskich.

Podobnie nie sposób podzielić zarzutu obrońcy skierowanego na ustalenie wartości skradzionego przez sprawców wózka zakupowego. Obrońca podnosi brak wiarygodnego dowodu, ale jednak nie próbuje wykazać, z jakich względów zeznaniom świadka T. P. wiary dać nie można. Przypomnieć trzeba, że pierwotnie zgłaszająca A.K. określiła wartość nowego wózka w przedziale 300 – 400 zł, wskazując na wymianę przed dwoma laty, co wskazywało na potrzebę uwzględnienia zużycia przedmiotu. T. P., który w sieci sklepów pokrzywdzonego pełnił funkcję kierownika rejonu, a co więcej legitymował się pełnomocnictwem do reprezentacji w oznaczonym zakresie (k. 44), przedstawił, że wartość nowego wózka to kwota 297,04 zł, a używany wycenił na 200 zł. Nie wiedzieć w czym upatruje zatem apelujący braku wiarygodnego źródła wiedzy, przecież w oparciu o oświadczenia ustalona została również wartość towaru, a tej nie podważał, wartość dowodowa zeznań świadka nie jest też mniejsza, od ewentualnie sporządzonej przez pokrzywdzonego wyceny na piśmie. Co więcej zaprezentowana przez przedstawiciela pokrzywdzonego wartość przedmiotu nowego oraz używanego nie razi w świetle zasad wiedzy i doświadczenia życiowego.

Dlatego apelacja obrońcy w tym zakresie uwzględniona być nie mogła.

Wywiedzenie środków odwoławczych przez obrońcę oskarżonej oraz Prokuratora było skuteczne jedynie w zakresie zarzutu skierowanego przeciwko rozstrzygnięcia z punktu 2, ale nie doszło, jak chce oskarżyciel publiczny do obrazy prawa materialnego, to profesjonaliście utrwalonych poglądów doktrynie i orzecznictwa nie wypada przytaczać, ale do błędu w ustaleniach faktycznych, jak dostrzegł to obrońca, a na co wskazał już Sąd I instancji w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku. Istotnie bowiem cały skradziony towar został odzyskany przez pokrzywdzonego, a jedyna szkoda wynika
z braku zwrócenia przez sprawców, czy też odnalezienia wózka zakupowego i opiewa na kwotę 200 zł, którą należało w ramach orzeczenia opartego o art. 46 § 1 kk obciążyć oskarżoną M. Ł. solidarnie z J. K..

Mając powyższe na uwadze Sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok
w punkcie 2 w ten sposób, że wysokość orzeczonego wobec oskarżonej obowiązku naprawienia szkody określił na kwotę 200 złotych, w pozostałej części utrzymując zaskarżony wyrok w mocy.

Sąd Okręgowy nie podzielił twierdzeń oskarżonej o surowości orzeczonej kary, nie dopatrując się nie tylko niewspółmierności, ale tym bardziej rażącej niewspółmierności kary. Przestępstwo przypisane oskarżonej, wedle normy prawnej części szczególnej Kodeksu karnego zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 5, jedynie zastosowanie art. 37 a kk pozwoliło na zastosowanie kary najłagodniejszego charakteru, kary grzywny, jej wysokość należycie uwzględnia stopień zawinienia, społecznej szkodliwości, okoliczności czynu, a w tym łagodzących, a dotyczących właściwości i warunków osobistych oskarżonej, w tym jej niekaralności. Przypomnienia wymaga, że cele kary to wykazanie sprawcy karygodności zachowania, ale również, co ma szczególne znaczenie w wypadku przestępstw przeciwko mieniu, nieopłacalności takich czynów
i związanej z tym dolegliwości również finansowej.

Orzekając o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze, Sąd Okręgowy miał na uwadze częściowe uwzględnienie apelacji wywiedzionej na korzyść oskarżonej
i zwolnił ją, na zasadach słuszności od wydatku w postaci wynagrodzenia obrońcy z urzędu, w pozostałej części uznając, ze nie zachodzą przesłanki do zwolnienia oskarżonej od ponoszenia kosztów wywołanych jej postawą, to oskarżona poprzez popełnienie przestępstwa wywołała postępowanie, z którym związany jest określony koszt.