Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 grudnia 2015 r. w Szczecinie

sprawy Z. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji organu rentowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 26 stycznia 2015 r. sygn. akt VII U 1830/13

oddala apelację.

SSA Barbara Białecka SSA Jolanta Hawryszko SSO del. Gabriela Horodnicka

- Stelmaszczuk

III AUa 271/15

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. decyzją z 19.08.2013 odmówił Z. T. przedłużenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy ponieważ orzeczeniem komisji lekarskiej został uznany za zdolnego do pracy. Z decyzją nie zgodził się Z. T., który wniósł o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z 26 stycznia 2015 r. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał Z. T. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1.07.2013 r. do 30.06.2015 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że Z. T. ur. (...) z zawodu jest ślusarzem-mechanikiem, pracował jako ślusarz oraz jako osoba współpracująca przy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w branży handlowej. Od 1.05.1998 r. prowadzi we własnym zakresie działalność gospodarczą, polegającą m.in. na handlu obwoźnym różnymi artykułami. W okresie 26.02.2003/ 30.06.2013 pobierał rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy; podstawą przyznania renty była otyłość olbrzymia i choroby jej towarzyszące, w tym nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu II, dyslipidemiia oraz przewlekły zespół bólowy kręgosłupa szyjnego oraz odcinka L/S na tle zmian zwyrodnieniowych i dyskopatycznych. Komisja lekarska ZUS rozpoznała u ubezpieczonego otyłość patologiczną olbrzymią, cukrzycę typu II, nadciśnienie tętnicze, okresowy zespół bólowy kręgosłupa szyjnego i L/S bez objawów korzeniowych i ubytkowych, okresowy zespół bólowy stawów biodrowych i kolanowych bez dysfunkcji, niedoczynność tarczycy, wskazując że stopień naruszenia sprawności organizmu nie powoduje długotrwałej niezdolności do pracy. Sąd okręgowy stwierdził natępujące schorzenia: otyłości monstrualnej (BMI=62,09 kg/m ^{( 2)}) z cechami niewydolności oddechowej oraz słoniowacizną kończyn dolnych i znacznymi zmianami troficznymi skóry podudzi, cechy zespołu polimetabolicznego: otyłość olbrzymia, nadciśnienie tętnicze w II okresie WHO, cukrzycę typu 2 leczona doustnym środkiem przeciwcukrzycowym, hyperlipidemię, okresowy zespół bólowy kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego w przebiegu zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych, bez cech polineuropatii czuciowo-ruchowej kończyn dolnych i objawów podrażnienia ośrodkowego układu nerwowego, subkliniczną niedoczynności tarczycy w wywiadzie, zespół przeciążeniowy stawów kolanowych u osoby z otyłością monstrualną. Stwierdzona u ubezpieczonego otyłość monstrualna z BMI ponad 62 kg/m ^{( 2)}, niedająca się opanować dietą i leczeniem farmakologicznym, przebiegająca z objawami niewydolności oddechowej, słoniowacizną kończyn dolnych w przebiegu niewydolności żylno-limfatycznej, ze znacznymi zmianami troficznymi skóry podudzi - w stanie klinicznego zaawansowania – czyniła ubezpieczonego całkowicie, okresowo niezdolnym do pracy od 1.07. 2013 do 30.06.2015. Osoba z otyłością monstrualną nie jest w stanie pracować na stanowisku ślusarza-mechanika, a prowadzenie działalności gospodarczej, w ramach której można elastycznie kształtować czas pracy, nie świadczy o poprawie stanu zdrowia. W stanie zdrowia ubezpieczonego po 30.06.2013 nie nastąpiła żadna poprawa.

Sąd okręgowy uwzględnił odwołanie jako podstawę prawną wskazując art. 57 i 58 ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.). Jako podstawę ustaleń sąd przyjął opinię biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu diabetologii-endokrynologii, ortopedii, neurologii, kardiologii i medycyny pracy, którzy postawili miarodajne rozpoznanie stanu zdrowia Z. T.. Uzasadniając wnioski opinii i odpowiadając na zarzuty pozwanego biegli wyjaśnili, że masa ciała ubezpieczonego wynosi aktualnie 190 kg, co odpowiada monstrualnej otyłości z BMI ponad 62 kg/m2. Otyłości tej towarzyszy niewydolność oddechowa z sinicą obwodową, przyspieszonym oddechem spoczynkowym, obrzęk limfatyczno-żylny kończyn dolnych, sinica obwodowa i zmiany troficzne podudzi. Biegli podkreślili, że otyłość patologiczna ze wskaźnikiem BMI powyżej 60 kg/m2 jest otyłością śmiertelną, ponieważ stanowi realne zagrożenie życia w następstwie przewlekłej niewydolności oddechowej. Nadto wskazali, że otyłość znacznego stopnia i niewydolność oddechowa stanowią podstawowe elementy diagnostyczne zespołu (...), stąd osoba z monstrualną otyłością i objawami niewydolności oddechowej jest osobą długotrwale niezdolną do pracy. Niezależnie od powyższego biegli, dokonując analizy porównawczej wyników swojego badania przedmiotowego z wynikami badania komisji lekarskie ZUS z sierpnia 2013 wskazali, że u ubezpieczonego występuje duszność spoczynkowa znacznego stopnia, która świadczy o niewydolności oddechowej oraz sinica centralna z dodatnim objawem Negelego, co zostało pominięte w toku postępowania orzeczniczego przed organem rentowym. Ponadto u Z. T. doszło do znacznego przyrostu wagi w krótkim czasie – ze 170 kg w czerwcu 2012 do 187 kg w sierpniu 2013. Biegli wskazali, że orzecznicy pominęli znaczne obrzęki kończyn dolnych z objawami słoniowacizny oraz to, że z powodu nasilenia bólowego zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo-krzyżowego ubezpieczony musi stosować leki z grupy T., czy P.. Zdaniem biegłych proponowane przez PKL ZUS badanie EKG serca nie pozwoli na określenie stopnia niewydolności krążenia, a badanie USG serca z powodu znacznej otyłości nie pozwoli na wiarygodne określenie wymiarów serca i frakcji wyrzutowej lewej komory (EF). Natomiast wykonanie badania ergometrycznego przy tego stopniu otyłości, jak u ubezpieczonego, jest obiektywnie niemożliwe.

Apelację od wyroku złożył organ rentowy zarzucając naruszenie prawa materialnego art.57 ust. l pkt 1 w zw. z art. 13 ust. l ustawy z 17.12.1998 r. przez uznanie, że stan zdrowia wnioskodawcy uzasadniał przyznanie renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Wnioskował o zmianę wyroku i oddalenie odwołania ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie do ponownego rozpoznania. Zdaniem skarżącego opinia biegłych sądowych nie uzasadniała wydania orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy. W toku procesu sądowego ujawnione zostały okoliczności nowe - ubezpieczony badany przez biegłych sądowych ujawnił pogorszenie stanu ogólnego, objawów tak nasilonej duszności lekarze orzecznicy nie obserwowali. Nie ujawniono koniecznych badań dodatkowych wskazujących na istnienie powikłań naruszających funkcjonalność ubezpieczonego, nie przedstawiono badań rozstrzygających, czy obserwowane nasilenie objawów miało charakter przemijający (ustąpiło po zastosowaniu farmakoterapii) czy przewlekły, z powikłaniami pod postacią przebudowy drzewa oskrzelowego, czy powikłań ze strony układu krążenia. Bez powyższych badań ocena jak długie są okresy remisji, w których ubezpieczony był zdolny do zarobkowania, jest niemożliwa. Badania wydolności układu oddechowego, czy obrazujące odchylenia ze strony układu krążenia, pozwoliłyby na obiektywna ocenę. Poza tym ubezpieczony był aktywny zawodowo na dzień wydania spornej decyzji, co pozostaje w sprzeczności z ustaleniami, że był niezdolny do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Sąd apelacyjny rozważył sprawę i uznał, że apelacja była niezasadna.

Rozstrzygnięcie sądu okręgowego było prawidłowe, ponieważ postepowanie dowodowe zostało właściwie przeprowadzone i doprowadziło do jednoznacznych ustaleń w zakresie przesłanki niezdolności do pracy. Powołani w sprawie biegli wyczerpująco wskazali przesłanki, którymi kierowali się kwalifikując, że ubezpieczony był całkowicie niezdolny do pracy. W ocenie sądu apelacyjnego wnioski opinii biegłych pozwoliły na jednoznaczne stwierdzenie, że schorzenia ubezpieczonego przejawiające się otyłością monstrualną z powikłaniami nie pozwalały na przyjęcie, że Z. T. był zdolny do jakiejkolwiek pracy. Biegli przy tym jednoznacznie stwierdzili, że prowadzenie przez ubezpieczonego działalności gospodarczej, w ramach której mógł elastycznie kształtować czas pracy, nie świadczyło o poprawie stanu zdrowia. Potwierdzeniem tego faktu była też częstotliwość zwolnień lekarskich ubezpieczonego w okresie prowadzenia działalności gospodarczej. Organ rentowy przedłożył zaświadczenia ZUS ZLA ubezpieczonego za okres po 30 czerwca 2013 i analiza tej dokumentacji słusznie utwierdziła sąd okręgowy w przekonaniu trafności wniosków biegłych. Sąd okręgowy trafnie uznał, że dwadzieścia jeden zwolnień lekarskich na następujące po sobie okresy wskazywało, że stopień naruszenia sprawności organizmu nie pozwalał Z. T. na pracę zarobkową.

Sąd apelacyjny nie podzielił zarzutów apelacji, które organ rentowy formułował już na etapie postępowania przed sądem okręgowym i które były już przedmiotem analizy sądu. Zastrzeżenia organu rentowego w istocie sprowadzały się do metodyki badań przyjętej przez biegłych zważywszy na twierdzenie, że bez pogłębionej diagnostyki nie było podstaw do formułowania przez biegłych tak daleko idących wniosków. Biegli byli jednak innego zdania, a wnioski które przedstawili sądowi były szeroko uzasadnione i przekonywały co do ich słuszności. Należy też zauważyć, że zarzuty apelującego odnośnie konieczności dalej idącej diagnostyki są na tym etapie postępowania niezrozumiałe, a to dlatego, że stan zdrowia nie jest wartością stałą; zatem diagnostyka w obecnym stanie sprawy nie będzie obrazować stanu zdrowia ubezpieczonego z okresu wydania spornej decyzji. Z całą pewnością należy uznać, że aktualne badania diagnostyczne nie pozwolą na obiektywną ocenę stanu zdrowia z okresu wydania decyzji. Ubezpieczony ma przyznane prawo do renty okresowej, jest to zatem czas, który pozwali na weryfikację oceny. Biegli natomiast uznali, że dla wydania jednoznacznej oceny medycznej wystarczające było badanie ubezpieczonego i analiza udostępnionej dokumentacji lekarskiej. Zdaniem biegłych nie było konieczności prowadzenia dalej idących badań. Była to ocena medyczna, co do której sąd nie miał możliwości weryfikacji, zaś odmienne twierdzenie organu rentowego sąd potraktował jako polemikę. Należy też podkreślić, że w dacie badania biegli oceniali stanu zdrowia ubezpieczonego na datę badania, co nie było błędem zważywszy, że dynamika zmian w stanie zdrowia ubezpieczonego była duża, a ze złożonych zwolnień lekarskich wynikało, że praktycznie stale był niezdolny do pracy z powodu choroby.

Mając na uwadze przedstawione w sprawie stanowisko, sąd apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację organu rentowego.