Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: KIO 1174/15
WYROK
z dnia 18 czerwca 2015 r.
Krajowa Izba Odwoławcza - w składzie:
Przewodniczący: Daniel Konicz
Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 czerwca 2015 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 czerwca 2015 r. przez Odwołującego –
Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Międzygminna sp. z o.o. z siedzibą w Świerklańcu,
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Komunikacyjny Związek Komunalny
Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach,
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu zmianę postanowienia pkt 5.1 ppkt 3)
specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz pkt III.2.3) ppkt 1.3 ogłoszenia
o zamówieniu przez nadanie tiret pierwszemu następującego brzmienia:
„[…]autobusy o długości do 12 m i pojemności co najmniej 91 miejsc (tabor typu BN),
nie starsze niż (rok produkcji) z 2011 r. i spełniające normę czystości spalin co najmniej
EURO 5[…]”,
a także modyfikację stosownych postanowień specyfikacji istotnych warunków
zamówienia i ogłoszenia o zamówieniu przez zmianę wymogu spełniania przez autobusy
normy emisji spalin z EURO 6 na EURO 5 oraz zmianę najstarszego dopuszczalnego
roku produkcji autobusów z 2014 na 2011,
2. oddala odwołanie w pozostałym zakresie,
3. kosztami postępowania obciąża Zamawiającego – Komunikacyjny Związek Komunalny
Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach i:
3.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000,00 zł
(słownie: piętnaście tysięcy złotych 00/100) uiszczoną przez Odwołującego –
Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Międzygminna sp. z o.o. z siedzibą
w Świerklańcu tytułem wpisu od odwołania,
3.2. zasądza od Zamawiającego – Komunikacyjnego Związku Komunalnego
Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach na rzecz Odwołującego –

Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej Międzygminna sp. z o.o. z siedzibą
w Świerklańcu kwotę 18.600,00 zł (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych
00/100) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione przez
Odwołującego z tytułu wpisu od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz.U.2013.907 j.t. ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący: ………………………………….

Sygn. akt: KIO 1174/15
Uzasadnienie
Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego
w Katowicach (dalej: „Zamawiający”) prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego,
na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(Dz.U.2013.907 j.t ze zm.), zwanej dalej „Pzp”, postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego, którego przedmiotem jest „Wykonywanie usług autobusowego transportu
publicznego na liniach komunikacji miejskiej nr 608, 708” (numer sprawy: ZP/PO/23/PZ/26/15),
zwane dalej: „Postępowaniem”. Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu
(dalej: „Ogłoszenie”) zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu
23 maja 2015 r. pod numerem 2015/S 099-180285. Tego samego dnia na stronie internetowej
Zamawiającego została opublikowana specyfikacja istotnych warunków zamówienia
(dalej: „SIWZ”).
W dniu 2 czerwca 2015 r. treść Ogłoszenia oraz postanowienia SIWZ zostały
zaskarżone odwołaniem wniesionym przez wykonawcę „Przedsiębiorstwo Komunikacji
Miejskiej Międzygminna sp. z o.o. z siedzibą w Świerklańcu (dalej: „Odwołujący”).
Zdaniem Odwołującego w toku Postępowania naruszono następujące przepisy:
1. art. 22 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 22 ust. 4 w zw. z art. 7 ust. 1 Pzp przez sporządzenie
opisu sposobu dokonania oceny spełniania warunku udziału w Postępowaniu
w zakresie dysponowania potencjałem technicznym, tj. dysponowania pojazdami
spełniającym określone normy spalin, w sposób nadmierny,
niezwiązany z przedmiotem zamówienia i nieproporcjonalny do przedmiotu
zamówienia, a także utrudniający uczciwą konkurencję – pkt 5.2 ppkt 3) SIWZ oraz
pkt III.2.3) ppkt 1.3 Ogłoszenia,
2. art. 91 ust. 2 i 2a Pzp przez faktyczne ograniczenie kryteriów oceny ofert do
kryterium ceny oraz niezastosowanie pozacenowych kryteriów oceny ofert
odnoszących się do przedmiotu zamówienia,
3. art. 3531 K.c. w zw. z art. 7, art. 14, art. 29 oraz art. 139 ust. 1 Pzp przez
wprowadzenie postanowień §11 ust. 4 oraz ust. 5 lit. a), g), i) załącznika nr 4 do
SIWZ (dalej: „Wzór Umowy”), które naruszają zasady współżycia społecznego i nie
gwarantują równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji,
4. art. 7 ust. 1 Pzp przez prowadzenie Postępowania w sposób naruszający zasadę
zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców, a także inne
przepisy wskazane lub wynikające z uzasadnienia niniejszego odwołania.

Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu modyfikacji
Ogłoszenia oraz SIWZ polegającej na:
1. zmianie postanowienia pkt 5.1 ppkt 3) SIWZ oraz pkt III.2.3) ppkt 1.3 Ogłoszenia
przez nadanie pierwszemu tiret następującego brzmienia: „[…]autobusy o długości
do 12 m / pojemności co najmniej 91 miejsc (tabor typu BN), nie starsze niż
(rok produkcji) z 2011 roku i spełniające normę czystości spalin co najmniej
EURO 5.[…]”, a także modyfikację stosownych postanowień SIWZ oraz Ogłoszenia
przez zmianę wymogu spełniania przez autobusy normy emisji spalin z EURO 6 na
EURO 5 oraz zmianę najstarszego dopuszczalnego roku produkcji autobusów
z 2014 na 2011,
2. wprowadzeniu pozacenowych kryteriów oceny ofert o łącznej wadze 15%,
dotyczących zastosowania w autobusach przedstawianych na potwierdzenie
spełniania warunku udziału w Postępowaniu, rozwiązań dotyczących
niepełnosprawnych w następującym zakresie:
2.1. ilości miejsc bezpośrednio dostępnych z poziomu „niskiej podłogi”
(waga kryterium 7%),
2.2. wyposażenia w tzw. „przyklęk” autobusu stosowany na przystankach w celu
ułatwienia wsiadania osobom z dysfunkcjami narządów ruchu i osobom
starszym (waga kryterium 2%),
2.3. wyposażenia autobusu w zewnętrzny głośnik informujący osoby niewidome
i niedowidzące na przystankach (waga kryterium 2%),
2.4. rozmieszczenia przycisków informujących kierowcę o zamiarze wsiadania do
autobusu lub wysiadania z niego przez osoby niepełnosprawne,
niedowidzące i starsze (waga kryterium 2%),
2.5. trwałego oznakowania obrzeży wejść do autobusów i krawędzi wewnętrznych
materiałami w kolorach istotnych do ich zauważania przez osoby niedowidzące
(waga kryterium 2%),
a także zmniejszenie wagi kryterium ceny do 80 %;
3. wykreślenie postanowień zawartych w § 11 ust. 4 oraz ust. 5 lit. a), g), i)
Wzoru Umowy.
Odwołujący stwierdził, że ma interes we wniesieniu odwołania. W wyniku naruszenia
przez Zamawiającego przepisów Pzp jego interes w uzyskaniu zamówienia doznał
uszczerbku, gdyż objęte odwołaniem czynności Zamawiającego uniemożliwiają mu ubieganie
się o udzielenie zamówienia, a tym samym wybór jego oferty i uzyskanie przedmiotowego
zamówienia. Uwzględnienie odwołania doprowadzi do zniesienia postawionych przez

Zamawiającego nadmiernie rygorystycznych i nieproporcjonalnych do przedmiotu zamówienia
ograniczeń kręgu potencjalnych wykonawców, w tym Odwołującego, którzy będą mogli złożyć
ofertę z realną szansą na uzyskanie zamówienia. Odwołujący podał ponadto, że objęte
odwołaniem czynności Zamawiającego prowadzą do możliwości poniesienia szkody przez
Odwołującego polegającej na uniemożliwieniu mu złożenia oferty, ubiegania się o zamówienie
i jego uzyskania. Odwołujący ma interes we wniesieniu odwołania, gdyż sprzeczne z Pzp
czynności Zamawiającego w sposób negatywny oddziałują na możliwości udziału
Odwołującego w Postępowaniu.
I. Zarzut dotyczący nadmiernego, nieproporcjonalnego oraz naruszającego zasadę
uczciwej konkurencji warunku udziału w Postępowaniu
Odwołujący wyjaśnił, że formułując warunki udziału w postępowaniu o udzielenie
zamówienia publicznego zamawiający winien kierować się celem, jakiemu zamawiane usługi
mają służyć, a opis sposobu oceny spełniania tych warunków nie może ograniczać dostępu
do zamówienia wykonawcom zdolnym do jego realizacji. Każde wymaganie powinno
znajdować uzasadnienie w obiektywnych potrzebach zamawiającego związanych z realizacją
przedmiotu zamówienia i do niego proporcjonalnych.
Zdaniem Odwołującego sformułowany przez Zamawiającego opis sposobu oceny
spełniania warunków udziału w Postępowaniu, dotyczący dysponowania odpowiednim
potencjałem technicznym, w zakresie w jakim Zamawiający wymaga aby wykonawca
dysponował trzema autobusami nie starszymi niż z 2014 r. spełniającymi normę czystości
spalin co najmniej EURO 6 obowiązującą od 2014 r. jest nadmierny i nieproporcjonalny
w stosunku do przedmiotu zamówienia, a nadto nie znajduje on uzasadnienia w obiektywnych
potrzebach Zamawiającego. Co więcej, jest to postanowienie, które narusza zasady uczciwej
konkurencji i uniemożliwia udział w Postępowaniu wykonawcom, którzy byliby w stanie
zrealizować zamówienie.
Odwołujący wyjaśnił, że autobusy jakie wykonawcy mają przedstawić w wykazie na
potwierdzenie spełniania warunku udziału w Postępowaniu oraz przeznaczyć do realizacji
przedmiotu zamówienia posiadają znaczną wartość. W związku z tym, zakupy autobusów
potrzebnych dla realizacji nowych zleceń dokonywane są sukcesywnie, w miarę potrzeb.
Dla wykonawców nieopłacalny jest bowiem zakup nowych autobusów, które następnie nie
będą od razu przeznaczone do eksploatacji, lecz składowane na potrzeby przyszłych,
potencjalnych zamówień. Tymczasem Zamawiający wymaga dysponowania najnowszymi
autobusami, wyprodukowanymi w poprzednim roku, jakimi nie dysponuje większość
wykonawców. Od momentu ich wprowadzenia na rynek upłynął bowiem krótki okres czasu

i autobusy tego typu nie były dotychczas wymagane przez zamawiających w postępowaniach
o udzielanie zamówień publicznych.
W ocenie Odwołującego Zamawiający uniemożliwił zakup tego typu urządzeń na
potrzeby realizacji przedmiotowego zamówienia. Wymaga on dysponowania autobusami
wyprodukowanymi w 2014 r. i spełniającymi normę emisji spalin EURO 6 już do upływu terminu
składania ofert, a więc w nieco ponad miesiąc od momentu publikacji Ogłoszenia oraz SIWZ.
Realizacja zamówienia ma się rozpocząć 1 sierpnia 2015 r., tj. w nieco ponad 2 miesiące od
momentu publikacji Ogłoszenia. Zamówienie i cykl produkcji autobusu trwają z reguły co
najmniej 5-6 miesięcy. Nie jest więc możliwe wyprodukowanie autobusu przeznaczonego do
realizacji przedmiotu zamówienia od momentu publikacji Ogłoszenia, ani do upływu terminu
składania ofert, ani do dnia rozpoczęcia realizacji zamówienia.
Odwołujący podkreślił ponadto, że wymagana przez Zamawiającego dla autobusów
przedstawianych dla potwierdzenia spełnienia warunków udziału w Postępowaniu norma
emisji spalin EURO 6, w porównaniu do wcześniej obowiązującej normy EURO 5, posiada
jedynie nieznacznie zmodyfikowany parametr dotyczący emisji tlenków azotu (NOx),
którego dopuszczalna wartość emisji w porównaniu z normą EURO 5 została zmniejszona
z poziomu 0,18 g/km do wysokości 0,08 g/km. Pozostałe parametry, tj. dopuszczalna emisja
tlenku węgla (CO), węglowodorów (HC) oraz substancji stałych (PM) zarówno w przypadku
normy EURO 5, jak i EURO 6 pozostają na tym samym poziomie. Wymóg posiadania normy
EURO 6, zamiast normy EURO 5, nie wpływa więc w znaczący sposób na zmniejszenie
zanieczyszczenia środowiska, a znacząco ogranicza krąg potencjalnych wykonawców
zdolnych do realizacji zamówienia.
Odwołujący podkreślił, że także wymaganie, aby autobusy były wyprodukowane
w 2014 r. nie zwiększy poziomu komfortu pasażerów, lecz prowadzi jedynie do zmniejszenia
kręgu wykonawców, którzy mogą ubiegać się o udzielenie zamówienia. Zamawiający skupił
się w opisie warunków udziału w Postępowaniu w zakresie dysponowania potencjałem
technicznym w postaci posiadania autobusów na spełnianiu norm dotyczących emisji spalin
oraz roku produkcji autobusów. Nie uwzględnił natomiast w opisie autobusów przedstawionych
na potwierdzenie spełniania warunku udziału w Postępowaniu, wymagań dotyczących
przystosowania autobusów do faktycznych oczekiwań pasażerów. Zamawiający nie zawarł
wymogów dotyczących tak istotnych dla pasażerów kwestii jak:
1. ilości dostępnych siedzeń bezpośrednio z niskiej podłogi (w zależności od rodzaju
autobusu mają ich one 5, 7 lub 14; dla pasażerów mających problemy ruchowe
istotne jest aby nie musieli wspinać się na siedzenia zabudowane na podestach,

nadkolach, galeryjkach itp., lecz by jak największa ilość siedzeń była dostępna
z poziomu podłogi),
2. możliwości przechyłu autobusu (możliwość ta jest istotna dla poruszających się na
wózkach oraz osób, mających problemy z poruszaniem się o własnych siłach),
3. funkcjonalności rozmieszczenia przycisków dla pasażerów,
4. właściwego oznakowania przycisków dla pasażerów, ich podświetlenia, wykonania
z odpowiednich materiałów (świecących w ciemności),
5. widocznego oznakowania poręczy, ostrych krawędzi, wejść itp. kolorami
ostrzegawczymi,
6. zastosowania materiałów antypoślizgowych na podłogach.
Rażąco wygórowane wymagania Zamawiającego w zakresie roku produkcji oraz
normy emisji spalin autobusów przedstawionych na potwierdzenie spełnienia warunku udziału
w Postępowaniu w zakresie dysponowania potencjałem technicznym prowadzą do
nieuzasadnionego ograniczenia konkurencji poprzez uniemożliwienie ubiegania się o nie
wykonawcom którzy są w stanie zrealizować przedmiot zamówienia, w tym Odwołującemu,
posiadającemu doświadczenie w realizacji przedmiotowo i zakresowo podobnych usług
w stosunku do przedmiotu zamówienia.
II. Zarzut dotyczący pozacenowego kryterium oceny ofert
Zdaniem Odwołującego Zamawiający określając kryteria oceny ofert obowiązujące
w ramach Postępowania, wbrew dyspozycji art. 91 ust. 2a Pzp, jako jedyne kryterium oceny
ofert de facto wprowadził kryterium cenowe, nie określając pozacenowych kryteriów oceny
ofert, których ustanowienie, zgodnie z treścią przywołanego przepisu, jest jego obowiązkiem.
Co prawda Zamawiający wprowadził, oprócz ceny, dodatkowe kryterium oceny ofert,
tj. warunki płatności, jednakże waga tego kryterium (jedynie 5%) oraz sposób jego
skonstruowania (przyznanie maksymalnej ilości punktów za rozliczenie należności w ciągu
10 dni od daty otrzymania faktury, w związku z czym jest wysoce prawdopodobne, że wszyscy
wykonawcy zaoferują taki sposób rozliczenia umożliwiający uzyskanie maksymalnej ilości
punktów) wskazuje, że faktycznie jedynym kryterium oceny ofert jest cena. W konsekwencji
zasadne jest wprowadzenie do SIWZ dodatkowych kryteriów oceny ofert, które w sposób
rzeczywisty spełniałyby rolę pozacenowych realizację kryteriów oceny ofert.
Odwołujący wyjaśnił, że pozacenowymi kryteriami oceny ofert, zgodnie z treścią art. 91
ust. 2 Pzp, mogą być w szczególności: jakość, funkcjonalność, parametry techniczne,
aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin wykonania zamówienia oraz
koszty eksploatacji. Ze względu na jego specyfikę zasadne jest postawienie kryteriów oceny

ofert w zakresie stopnia przystosowania pojazdów przeznaczonych dla realizacji zamówienia
do obsługi osób niepełnosprawnych.
Odwołujący podał, że według informacji Biura Pełnomocnika Rządu ds.
Osób Niepełnosprawnych ponad 12% społeczeństwa stanowią osoby niepełnosprawne.
W skali centralnej aglomeracji Województwa Śląskiego, gdzie występują skutki wieloletniego
oddziaływania przemysłu ciężkiego i górnictwa na stan zdrowia społeczeństwa jest to
prawdopodobnie jeszcze większy odsetek, czyli ok. 0,5 mln ludzi. Województwo Śląskie
przyjęło: „Program wyrównywania szans osób niepełnosprawnych oraz przeciwdziałania ich
wykluczeniu społecznemu na lata 2011-2016”, gdzie jako jedno z zagrożeń dla procesów
integracji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych w regionie wymieniona została
„Powszechność występowania barier architektonicznych i transportowych.” (s. 23), a jako
jedno z zadań w ramach celu operacyjnego nr V: „Tworzenie warunków do zachowania
samodzielności i niezależności osób niepełnosprawnych poprzez rozwój kompleksowego
systemu rehabilitacji.” zostało określona: „poprawa dostępu osób niepełnosprawnych do
publicznych środków transportu” (str. 35).
Zamawiający poza ogólnymi postanowieniami w pkt 5.1 ppkt 3) SIWZ nie wprowadził
wymogów dotyczących przystosowania autobusów, przedstawianych na potwierdzenie
spełniania warunków udziału w Postępowaniu w zakresie dysponowania potencjałem
technicznym, do korzystania z nich przez osoby niepełnosprawne. W związku z tym, w ocenie
Odwołującego, konieczna jest modyfikacja kryteriów oceny ofert w sposób zapewniający
premiowanie wykonawców, którzy zaoferują realizację przedmiotu zamówienia za pomocą
autobusów, które będą w jak największym stopniu sprzyjały transportowi osób
niepełnosprawnych, tj. przez wprowadzenie następujących kryteriów oceny ofert:
1. ilość miejsc bezpośrednio dostępnych z poziomu „niskiej podłogi” (waga kryterium
7%),
2. wyposażenie w tzw. „przyklęk” autobusu stosowany na przystankach w celu
ułatwienia wsiadania osobom z dysfunkcjami narządów ruchu i osobom starszym
(waga kryterium 2%),
3. wyposażenia autobusu w zewnętrzny głośnik informujący osoby niewidome
i niedowidzące na przystankach (waga kryterium 2%),
4. rozmieszczenie przycisków informujących kierowcę o zamiarze wsiadania do
autobusu lub wysiadania z niego przez osoby niepełnosprawne,
niedowidzące i starsze (waga kryterium 2%),
5. trwałe oznakowanie obrzeży wejść do autobusów i krawędzi wewnętrznych
materiałami w kolorach istotnych do ich zauważania przez osoby niedowidzące
(waga kryterium 2%).

W związku z tym konieczne jest również zmniejszenie wagi kryterium ceny do 80 %.
III. Zarzuty dotyczące Wzoru Umowy
Zgodnie z art. 139 ust. 1 Pzp do umów w sprawach zamówień publicznych, stosuje się
przepisy K.c., jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Postanowienia przyszłej umowy
o zamówienie publiczne należy zatem rozpatrywać, o ile przepisy Pzp nie stanowią inaczej,
w świetle art. 3531 K.c., zgodnie z którym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek
prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości
(naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego, czyli m.in. nie może być
sprzeczny z dyspozycją art. 5 K.c. Treść postanowień umownych jest również istotna ze
względu na interes wykonawcy związany z uzyskaniem i prawidłową realizacją zamówienia.
Dlatego w orzecznictwie przyznaje się wykonawcy prawo do wnoszenia odwołania również na
niezgodne z przepisami prawa postanowienia umowy.
Zdaniem Odwołującego Zamawiający w załączonych do SIWZ istotnych dla stron
postanowieniach umowy zawarł szereg postanowień, które naruszają przepis art. 3531 K.c.
w zw. z art. 7 w zw. z art. 14 w zw. z art. 29 oraz art. 139 ust. 1 Pzp, a dotyczą prawa
Zamawiającego do „rozwiązania umowy”. Zamawiający wprowadził kilka przesłanek
rozwiązania umowy z winy wykonawcy. Znajdują się wśród nich:
1. „Każda ze Stron może rozwiązać umowę w trybie natychmiastowym, w przypadku
rażącego naruszenia postanowień umowy.” (§ 11 ust. 4 Wzoru Umowy),
2. „Do szczególnych przypadków, w których Zamawiający zastrzega sobie prawo do
natychmiastowego rozwiązania umowy należą:
• rażące naruszenie przez Wykonawcę przepisów ustawy – Prawo o ruchu
drogowym, a w szczególności spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa
ruchu drogowego oraz życia lub zdrowia przewożonych pasażerów,
• inne niż zapisane w niniejszej umowie, a które wystąpiły z winy Wykonawcy,
• rażącego naruszenia warunków umowy użyczenia przez Wykonawcę lub
któregokolwiek z wykonawców wspólnie realizujących zamówienie.”
(§ 11 ust. 5 lit. a), g) i) załącznika nr 4 do SIWZ Wzór umowy)
Powyższe postanowienia stawiają Zamawiającego w nadmiernie uprzywilejowanej
sytuacji. Umożliwiają mu bowiem rozwiązanie umowy w sytuacjach, które nie zostały w sposób
precyzyjnie określony we wzorze umowy. Kwestionowane postanowienia pozostawiają po
stronie Zamawiającego dużą uznaniowość dzięki, której to od jego woli będzie zależało jakie
naruszenie umowy uzna za „rażące” i kiedy odstąpi od umowy. Będzie się to również wiązało
z naliczeniem kary umownej w wysokości 20% planowanej miesięcznej należności

obciążającej wykonawcę. Pociągnie więc za sobą negatywne skutki finansowe dla wykonawcy
w postaci konieczności poniesienia kary umownej, jak również utraty zamówienia.
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie uwzględnił zarzut związany
z postanowieniem § 11 ust. 5 lit. g Wzoru Umowy i zobowiązał się do jego usunięcia,
zaś w pozostałym zakresie wniósł o oddalenie odwołania. w powołaniu na następującą
argumentację.
Odnosząc się do zarzutu związanego z warunkiem udziału w Postępowaniu w postaci
potencjału technicznego stwierdził, że jako jego gospodarz uprawniony jest do kształtowania
postanowień SIWZ w sposób uwzględniający jego potrzeby, co oznacza, że zamówienie nie
musi być w równym stopniu dostępne każdemu wykonawcy na rynku.
Zamawiający podkreślił, że w przypadku usług w zakresie publicznego transportu
drogowego, polegających na wykonywaniu transportu publicznego na liniach komunikacji
miejskiej, powszechnym jest stosowanie warunków udziału w postępowaniu, które precyzyjnie
określają autobusy, jakimi wykonawcy mają dysponować. Stwierdził, że zasadą jest, że im
dłuższy termin wykonania zamówienia, tym „młodszym” taborem wykonawca powinien
dysponować. Dodał, że przedmiotowe zamówienie będzie realizowane przez okres
96 miesięcy (8 lat), a rozpoczęcie realizacji usługi nastąpi 1 sierpnia 2015 r., w związku z czym
zasygnalizował, że jako profesjonalista i organizator komunikacji zbiorowej na ok. 300 liniach
autobusowych w ok. 30 gminach aglomeracji katowickiej wie, że średni czas amortyzacji
autobusu (w zależności od jego dziennego przebiegu) wynosi od 5 do 7 lat. W konsekwencji,
dzięki wymaganiu dysponowania autobusami wyprodukowanymi nie wcześniej niż w 2014 r.,
przy tak określonym terminie wykonania zamówienia oraz przy takiej ilości tzw.
wozokilometrów (przewidywana całkowita praca eksploatacyjna w okresie realizacji
zamówienia wynosi 1.985.000 wzkm), zdaniem Zamawiającego, osiągnie on najbardziej
oczekiwany efekt ekonomiczny. Potwierdzeniem powyższego mogą być, zdaniem
Zamawiającego, informacje publikowane przez Izbę Gospodarczą Komunikacji Miejskiej
w Warszawie, z których wynika, że organizacja przewozów osób przez podmioty wykonujące
usługi przewozu dla Zamawiającego kształtują się pod względem ceny zapłaconej
przewoźnikowi za 1 wozokilometr na poziomie jednym z najniższych w skali kraju.
Zamawiający stwierdził, że argumentacja Odwołującego być może miałaby sens,
gdyby przedmiotowe zamówienie było realizowane przez okres 1 roku (maksymalnie 5 lat).
Tymczasem dopuszczenie do realizacji usługi stanowiącej przedmiot zamówienia autobusów
wyprodukowanych w 2011 r., jak chce tego Odwołujący, spowodowałoby że po pięciu latach
realizacji zamówienia, usługa wykonywana byłaby taborem 9 letnim. Oznacza to,
że w ostatnim roku (2023 r.) realizacji zamówienia, zgodnie z żądaniem Odwołującego,

usługa byłaby świadczona autobusami 12 letnimi. Z uwagi więc na okres obowiązywania
umowy (8 lat) całkowicie uzasadnione w ocenie Zamawiającego jest wymaganie, aby
wykonawca dysponował pojazdami wyprodukowanymi w 2014 r.
Zamawiający podał, że zarzut Odwołującego jest tym bardziej niezrozumiały,
że w lutym 2015 r. Odwołujący złożył ofertę w prowadzonym przez niego przetargu
nieograniczonym na obsługę linii 140, 607, 634, 637. Do oferty Odwołujący dołączył dokument,
z którego wynika, że mógł dysponować (na podstawie zobowiązania innych podmiotów)
9 autobusami fabrycznie nowymi, tj. wyprodukowanymi w 2015 r. (dokument ten Zamawiający
załączył do odpowiedzi na odwołanie). Stwierdził, że Odwołujący niewątpliwie jest w stanie
zapewnić sobie dysponowanie taborem w odpowiednim wieku. Wobec tego twierdzenie,
iż warunek udziału jest „rażąco wygórowany" nie znajduje uzasadnienia. Należy także
podkreślić, iż wykonawca nie jest zobowiązany nabyć (na podstawie umowie sprzedaży)
pojazdów, którymi będzie realizował usługę, gdyż możliwe jest wejście w posiadanie
autobusów np. na podstawie umowy leasingu, czy użyczenia. Wykonawca może także,
zgodnie z art. 26 ust. 2b Pzp, polegać na potencjale technicznym podmiotów trzecich,
przedstawiając w tym celu zobowiązanie do ich udostępnienia (pkt 6.5. SIWZ). Odwołujący ma
więc wiele możliwości, aby spełnić warunek udziału w postępowaniu postawiony przez
Zamawiającego
Odnośnie wymagania dysponowania autobusami spełniającymi normę spalania spalin
Euro 6 Zamawiający zauważył, że jest ono jedynie konsekwencją tego, iż wymagane jest
dysponowanie autobusami nie starszymi niż z 2014 r. Zgodnie z art. 10 rozporządzenia (WE)
nr 715/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie
homologacji typu pojazdów silnikowych w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń
pochodzących z lekkich pojazdów pasażerskich i użytkowych (Euro 5 i Euro 6) oraz w sprawie
dostępu do informacji dotyczących naprawy i utrzymania pojazdów (Dz. U. UE L Nr 171, str. 1),
od 2014 r. przy homologacji pojazdów obowiązuje norma Euro 6. Podkreślił przy tym, że normy
Euro 5 i Euro 6 znacząco się różnią (i to nie tylko w zakresie parametrów emisji tlenków azotu).
Przede wszystkim w normie Euro 6 ograniczono emisję tlenków azotu o 80 % w stosunku do
normy Euro 5 i oraz odpowiednio ograniczono emisję cząstek stałych o 66 %.
W zakresie zarzutu dotyczącego pozacenowego kryterium oceny ofert Odwołujący
podał, że jak wynika z pkt 13.1. SIWZ, złożone oferty będą oceniane na podstawie dwóch
kryteriów: ceny o wadze 95% oraz warunków płatności o wadze 5%. Powołał się na wynikającą
z orzecznictwa SN i Izby oraz z motywu 93 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych dopuszczalność
posłużenia się takim kryterium i stwierdził, że jego waga mieści się w dopuszczalnych
granicach, nie nadając mu decydującego znaczenia. Zaznaczył, że przypuszczenie

Odwołującego, iż wszyscy wykonawcy zadeklarują termin umożliwiający uzyskanie
maksymalnej ilości punktów nie może stanowić argumentu, iż kryterium to ma charakter
pozorny.
Niezależnie od powyższego Zamawiający stwierdził, że kryteria pozacenowe, które
zaproponował Odwołujący są, w jego ocenie, nieprawidłowe, gdyż udogodnienia dla
pasażerów niepełnosprawnych zostały uwzględnione przez Zamawiającego w opisie
przedmiotu zamówienia, bądź w warunkach udziału w Postępowaniu i mają charakter
obowiązkowy.
Zamawiający podał, że zgodnie z pkt 5.1. pkt 3 SIWZ wykonawca powinien
dysponować autobusami wyposażonymi w pochylnię (rampę najazdową) lub podnośnik na
wózki dla osób niepełnosprawnych spełniające wymagania Załącznika VII Dyrektywy UE
nr 2001/85/WE. Wymóg ten został powtórzony w § 7 ust. 1.3. lit. h Wzoru Umowy. Tego typu
środki umożliwiają osobom z dysfunkcjami narządów ruchu, osobom starszym, poruszającym
się na wózkach, komfortowe wejście do pojazdu, i stanowią alternatywę do autobusów
wyposażonych w tzw. „przyklęk”.
Ponadto zgodnie z pkt 5.1. pkt 3 SIWZ, wykonawca powinien dysponować autobusami
wyposażonymi w urządzenia do dynamicznej informacji pasażerskiej tj. m.in. co najmniej jeden
głośnik zamontowany na zewnątrz pojazdu. Wymóg ten został powtórzony w § 7 ust. 1.3. lit. f
tiret drugie Wzoru Umowy. W ten sposób osoby niewidome i niedowidzące będą informowane
o przyjazdach i odjazdach pojazdu.
Dalej, zgodnie z § 7 ust. 1.3. lit. e Wzoru Umowy wykonawca powinien wyposażyć
autobusy w urządzenia zapewniające pasażerom możliwość sygnalizowania zamiaru wyjścia
z autobusu umieszczone w miejscu zapewniającym łatwy dostęp dla wszystkich pasażerów,
a tym samym także osoby niepełnosprawne, niedowidzące, starsze będą miały możliwość
sygnalizowania zamiaru wysiadania z autobusu.
Zamawiający zadbał także i o to, aby wejścia do autobusów i ich wnętrza były
oznakowane w sposób ułatwiający ich zauważenie przez osoby niedowidzące. Z § 7 ust. 1.3.
lit. g i j Wzoru Umowy wynika, iż autobus należy wyposażyć w oświetlenie wnętrza autobusu
zapewniające oświetlenie całej przestrzeni pasażerskiej, wszystkich stopni, dostępu do
każdego wyjścia, wewnętrznego oznakowania, wszystkich miejsc, w których znajdują się
jakiekolwiek przeszkody dla pasażerów oraz możliwość odczytu kodu kasującego, cennika
opłat, a także wszelkich informacji umieszczonych wewnątrz autobusu. Poręcze i uchwyty
powinny być dostępne i zapewniające bezpieczeństwo jazdy wszystkim pasażerom
korzystającym z miejsc stojących i niepełnosprawnym. Ponadto, zgodnie z § 7 ust. 1.5. lit. a
Wzoru Umowy wykonawca zobowiązany jest do utrzymywania czystości na zewnątrz

i wewnątrz autobusów, a w szczególności wszystkie elementy metalowe wewnątrz autobusu
powinny być trwale pokryte lakierem lub inną przeznaczoną do tego celu substancją.
Wszelkie elementy konstrukcyjne wnętrza autobusu powinny być zamocowane w sposób
trwały i bezpieczny, nie narażający pasażerów na jakąkolwiek szkodę. Wszelkie poważniejsze
zabrudzenia, zardzewiałe lub odstające elementy konstrukcyjne i inne usterki powinny być
niezwłocznie usuwane.
Odnośnie zaś postulatu Odwołującego, aby jednym z kryteriów oceny ofert była ilość
miejsc bezpośrednio dostępnych z poziomu „niskiej podłogi”, to w ocenie Zamawiającego tego
typu parametr nie ma istotnego znaczenia dla pasażerów, gdyż zawsze kilka miejsc jest
dostępnych w ten sposób i mogą z nich korzystać osoby o ograniczonej sprawności ruchowej.
Natomiast im więcej jest miejsc tego typu, to zazwyczaj mniej jest przestrzeni na wózki
inwalidzkie czy dziecięce. Zdaniem Zamawiającego, ilość tej przestrzeni ma większe
znaczenia dla pasażerów korzystających z tego typu wózków (swobodne manewrowanie
wózkiem) niż ilość miejsc dostępnych z poziomu „niskiej podłogi”.
W nawiązaniu do zarzutów dotyczących Wzoru Umowy Zamawiający stwierdził, że nie
można zgodzić się ze stanowiskiem Odwołującego, iż § 11 ust. 4 narusza równość stron
umowy. Zgodnie z tym postanowieniem, każda ze stron może rozwiązać umowę w trybie
natychmiastowym w przypadku rażącego naruszenia umowy. Zarówno więc Zamawiający,
jak i wykonawca mają prawo natychmiastowego rozwiązania umowy w przypadku rażącego
jej naruszenia. Natomiast § 11 ust. 5 Wzoru Umowy zawiera katalog przypadków (otwarty),
w których Zamawiający może rozwiązać umowę w trybie natychmiastowym, przy czym ich
analiza prowadzi do wniosku, że wszystkie te przypadku stanowią rażące naruszenie umowy
(np. § 11 ust. 5 lit. a – naruszają życie lub zdrowie pasażerów, zakłócają funkcjonowanie
komunikacji miejskiej, § 11 ust. 5 lit. i – rażące naruszenie warunków umowy użyczenia
urządzeń elektronicznych przez wykonawcę). Katalog ten stanowi więc konkretyzację
przypadków, w których prawo natychmiastowego rozwiązania umowy przysługuje
Zamawiającemu.
Zamawiający podkreślił, że zasada swobody umów na gruncie prawa zamówień
publicznych doznaje pewnych ograniczeń. Swoboda kontraktowania sprowadza się na gruncie
zamówień publicznych do swobody wzięcia udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia
na warunkach określonych przez zamawiającego, zaś równość stron stosunku
zobowiązaniowego nie polega na równym rozkładzie praw i obowiązków, ale na wzajemnej
ekwiwalentności świadczeń. Jeśli zatem zamawiający zamierza obarczyć ryzykiem wyłącznie
wykonawcę, to wykonawca ma prawo nie zgodzić się na to i nie złożyć oferty w postępowaniu,
zaś jeśli zdecyduje się na udział w nim, to ma prawo zapewnić sobie ekwiwalentność
świadczenia zamawiającego przez żądanie wynagrodzenia z tytułu nałożonego na niego

ryzyka. Zasada równości stron w stosunkach cywilnoprawnych doznaje w przypadku
zamówień publicznych ograniczenia wynikającego ze sformalizowanego sposobu udzielania
zamówień publicznych. Z założenia zamawiający stoi na mocniejszej pozycji, gdyż dokonuje
on samodzielnie określenia warunków realizacji zamówienia, kierując się przy tym zasadą
celowego i racjonalnego wydatkowania środków publicznych. Sformalizowana procedura
udzielania zamówień publicznych wymusza nierówną pozycję stron, gdzie zamawiający jako
gospodarz postępowania posiada dużą swobodę kształtowania przyszłego stosunku
zobowiązaniowego.
Zamawiający zauważył, że zarówno § 11 ust. 4, jak i ust. 5 Wzoru Umowy był już
przedmiotem oceny Izby w sprawach o sygn. akt KIO/UZP 1220/09 oraz KIO/UZP 1221/09.
Nie nakazano wówczas Zamawiającemu wykreślenia postanowień o brzmieniu jak §11 ust. 4,
jak i ust. 5 lit. a i g Wzoru Umowy; a jedynie zobowiązano go do zmniejszenia wysokości kary
umownej z 50 % do 20 % planowanej miesięcznej należności.
Ze wskazanych powyżej przyczyn zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 Pzp również został
uznany przez Zamawiającego za chybiony.
Do postępowania odwoławczego, po stronie Zamawiającego, przystąpienie zgłosił
wykonawca PKS Południe sp. z o.o. z siedzibą w Świerklańcu (dalej: „Wykonawca PKS”)
wnosząc o oddalenie odwołania.
Na rozprawie strony podtrzymały argumentację zaprezentowaną powyżej.
Odwołujący wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z treści:
1. wyciągu z uchwały nr CXIX/12/2013 Zgromadzenia Komunikacyjnego Związku
Komunalnego GOP w Katowicach z dnia 25 kwietnia 2013 r. w sprawie przyjęcia
zrównoważonego planu rozwoju publicznego transportu zbiorowego
Komunikacyjnego Związku Komunalnego GOP w Katowicach (dowód nr 1),
na okoliczność minimalnych, dopuszczalnych wymagań względem taboru
autobusowego obowiązujących u Zamawiającego,
2. pisma Odwołującego z dnia 12 stycznia 2015 r. (dowód nr 2),
na okoliczność sygnalizowania Zamawiającemu zasadności obniżenia wymagań
dotyczących taboru w planowanych postępowaniach o udzielanie zamówień
publicznych,
3. wystąpienia pokontrolnego Najwyższej Izby Kontroli – Delegatura w Katowicach,
znak sprawy LKA – 4114-003-01/2014/I/14/010 pn.: „Wybrane zagadnienia
funkcjonowania Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu
Przemysłowego w Katowicach” (dowód nr 3),

na okoliczność stwierdzonych u Zamawiającego nieprawidłowości w udzielaniu
zamówień publicznych obejmujących usługi transportu publicznego i ich rodzaju,
4. dokumentu pn.: „Analiza wymagań taborowych w przetargach organizowanych
przez KZK GOP” (dowód nr 4),
na okoliczność treści formułowanych przez Zamawiającego warunków w zakresie
potencjału technicznego w postępowaniach na świadczenie usług transportu
publicznego w latach 2013-2015,
5. dokumentu pn.: „Porównanie wielkości emisji szkodliwych substancji (CO, HC,
NOx, PM) przez silniki spełniające poszczególne normy emisji spalin” (dowód nr 5),
na okoliczność różnic pomiędzy wymaganiami norm czystości spalin Euro 5 i Euro
6,
6. dokumentu pn.: „Wojewódzki program wyrównywania szans osób
niepełnosprawnych oraz przeciwdziałania ich wykluczeniu społecznemu na lata
2011-2016” (dowód nr 6),
na okoliczność zasadności sformułowania pozacenowego kryterium oceny ofert
odnoszącego się do potrzeb osób niepełnosprawnych
Zamawiający wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z treści:
1. oświadczenia prezesa zarządu ABP Bus & Coach sp. z o.o. sp. k. z dnia 15 czerwca
2015 r. (dowód nr 7),
2. oświadczenia dyrektora wykonawczego SOR Poland sp. z o.o. z dnia 11 czerwca
2015 r. (dowód nr 8),
3. oświadczenia prezesa zarządu MAZ AUTO POLAND sp. z o.o. z dnia 14 maja
2015 r. (dowód nr 9),
na okoliczność możliwości dostawy autobusów spełniających wymagania SIWZ
przed terminem rozpoczęcia świadczenia usług stanowiących przedmiot
zamówienia,
4. SIWZ z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na dostawę loco PKM
sp. z o.o. w Świerklańcu 43 fabrycznie nowych autobusów miejskich
niskopodłogowych jednej marki przeprowadzonego przez odwołującego w 2010 r.
(dowód nr 10),
na okoliczność dążenia Odwołującego do dopasowania postanowień SIWZ do
posiadanego taboru autobusowego.
5. zrzutu ekranu jednego ze slajdów z prezentacji pn.: „Nowoczesne autobusy.
Obniżanie wielkości zanieczyszczeń i hałasu na przestrzeni lat”, przygotowanej
przez pracowników naukowych Politechniki Śląskiej (dowód nr 11),
na okoliczność treści normy Euro 5.

Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem stron, uwzględniając zgromadzony
materiał dowodowy omówiony w dalszej części uzasadnienia, jak również biorąc pod
uwagę oświadczenia i stanowiska ww. zawarte w odwołaniu i odpowiedzi na odwołanie,
a także wyrażone ustnie na rozprawie i odnotowane w protokole, Izba ustaliła i zważyła,
co następuje.
Izba postanowiła nie dopuścić Wykonawcy PKS do postępowania odwoławczego
w charakterze przystępującego po stronie Zamawiającego. Stwierdziła, że ww. nie tyle
wskazał swój interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść Zamawiającego, ile
argumentował dlaczego i w jaki sposób uwzględnienie odwołania naruszy interes organizatora
Postępowania. Przepis art. 185 ust. 2 Pzp wymaga, dla uznania skuteczności zgłoszonego
przystąpienia, po pierwsze – wskazania strony postępowania odwoławczego, do której
przystąpienie jest zgłoszone, po drugie zaś – wskazania interesu w rozstrzygnięciu
postępowania odwoławczego na korzyść strony, do której przystąpienie zostało zgłoszone.
Realizacja drugiej z wymienionych przesłanek wymaga odwołania się do korzyści,
jaką z oczekiwanego rozstrzygnięcia odwołania osiągnie podmiot, który przystępuje do strony
postępowania odwoławczego. Została ona wyartykułowana przez pełnomocnika
Wykonawcy PKS dopiero na posiedzeniu niejawnym, podczas którego oświadczył,
że oddalenie odwołania umożliwi mu udział w Postępowaniu z mniejszą liczbą konkurentów.
Argument ów nie znalazł się jednak w piśmie zawierającym zgłoszenie przystąpienia do
postępowania odwoławczego, wobec czego nie mógł zostać wzięty pod uwagę przy
rozstrzyganiu o skuteczności przystąpienia.
1. Zarzut dotyczący nadmiernego, nieproporcjonalnego oraz naruszającego zasadę
uczciwej konkurencji warunku udziału w Postępowaniu
Zgodnie z postanowieniem pkt 5.1 ppkt 3) SIWZ oraz pkt III.2.3) ppkt 1.3 Ogłoszenia
wykonawcy – w celu potwierdzenia, że dysponują odpowiednim potencjałem technicznym –
mieli wykazać okoliczność dysponowania trzema autobusami niskopodłogowymi
wyprodukowanymi nie później niż w 2014 r. i spełniającymi wymagania normy czystości spalin
Euro 6.
Zarzut potwierdził się w ustalonym przez Izbę stanie faktycznym. Zdaniem Izby
Zamawiający nie przedstawił żadnych powodów uzasadniających rygorystyczne
sformułowanie zakwestionowanego warunku udziału w Postępowaniu.
Izba nie uwzględniła argumentacji Zamawiającego odwołującej się do posiadanego
doświadczenia, na podstawie którego określił on średni czas amortyzacji taboru, bowiem nie
zostały one poparte żadnymi dowodami.

Z kolei powoływanie się na okoliczność, że uwzględnienie żądania Odwołującego,
mając na względzie planowany czas trwania umowy, spowodowałoby, że pod koniec jej
realizacji wykonawca będzie posługiwał się 12-letnim taborem, skoro z treści dowodu nr 1
wynika, że maksymalny dopuszczalny wiek taboru wynosi 15 lat.
Izba uwzględniła argumentację Odwołującego i uznała za wiarygodne przedstawione
przez niego zestawienie (dowód nr 4) stwierdzając, że – wbrew zapatrywaniom
Zamawiającego – brak jest w działaniach Zamawiającego jakiejkolwiek prawidłowości
w ustalaniu treści warunku dotyczącego potencjału technicznego. W dwóch przetargach
z 2015 r. obejmujących świadczenie usług przewozowych przez okres 96 miesięcy
(poz. 62 i 71 zestawienia) Zamawiający wymagał wykazania dysponowania autobusami
starszymi niż z 2014 r. (odpowiednio – z 2008 r. i 2007 r.) i spełniającymi wymogi
obowiązującej wówczas normy czystości spalin (Euro 4).
Skład orzekający stwierdził ponadto, że przedstawione przez Zamawiającego dowody
w postaci oświadczeń producentów/dystrybutorów pojazdów stwierdzające, że istnieje
możliwość wyprodukowania pojazdów spełniających wymogi SIWZ przed terminem
rozpoczęcia świadczenia usług będących przedmiotem zamówienia (dowody nr 7-9) dowodzą
jedynie tego, że jeden z uczestników rynku, będący konkurentem Odwołującego, ma taką
możliwość. Przede wszystkim jednak nie stanowią one dowodu na okoliczność,
że zakwestionowane wymagania Zamawiającego znajdują oparcie w jego uzasadnionych
potrzebach. Podobnie Izba oceniła załączony do odpowiedzi na odwołanie wykaz taboru –
należy mieć bowiem na względzie, że postanowienia SIWZ podlegają przede wszystkim
badaniu pod kątem istnienia po stronie Zamawiającego określonych potrzeb determinujących
zakwestionowane postanowienia SIWZ, a nie możliwości wykonawców zaadaptowania się do
nich.
Izba uznała, że spór o wymaganie w zakresie normy czystości spalin ma charakter
wtórny w stosunku do wymogu związanego z rokiem produkcji taboru. Skoro bowiem, co nie
zostało zaprzeczone, rok produkcji determinuje określoną normę, to odwoływanie się do niej
– jak na to wskazywał Zamawiający – jest konsekwencją przyjętego wymagania w zakresie
wieku taboru. W takiej sytuacji – wbrew zapatrywaniom Odwołującego – Zamawiający nie
musiał odwoływać się do odrębnych, właściwych jedynie temu wymaganiu przyczyn jego
wprowadzenia. Uznając jednak, że Zamawiający nie udowodnił, jakoby wymóg podstawowy
(wiek pojazdów) był obiektywnie uzasadniony konieczna stała się również zmiana tego
wymagania. W tych okolicznościach skład orzekający uznał ponadto, że dowody odwołujące
się do dopuszczalnych poziomów emisji substancji szkodliwych przyjętych dla norm Euro 5
i Euro 6 (dowód nr 5 i 11) były nieprzydatne do rozstrzygnięcia o zarzucie odwołania.

Pozostałe dowody przedstawione przez Odwołującego na potwierdzenie omawianego
zarzutu Izba również uznała za nieprzydatne.
Nie miała znaczenia okoliczność występowania u Zamawiającego nieprawidłowości
w udzielaniu zamówień publicznych na usługi transportu publicznego, stwierdzonych w toku
kontroli innych postępowań przetargowych, na potwierdzenie której Odwołujący przedstawił
dowód nr 3. Z jego treści nie wynika, jakoby stwierdzone uchybienia pokrywały się z zarzutami
odwołania.
Z kolei dowód nr 2 potwierdzać może jedynie przyczyny braku możliwości spełniania
przez Odwołującego przewidywanych wymagań Zamawiającego w planowanych
postępowaniach na usługi transportu publicznego, tym niemniej nie stanowił wykazania
okoliczności braku zasadności postawienia przez Zamawiającego zakwestionowanych
odwołaniem wymogów.
Mając na uwadze powyższe orzeczono, jak w pkt 1 sentencji orzeczenia.
II. Zarzut dotyczący pozacenowego kryterium oceny ofert
Zgodnie z postanowieniem pkt 13.1 SIWZ Zamawiający ustalił dwa kryteria oceny ofert
– cenę i warunki płatności, nadając im odpowiednio wagę 95% i 5%.
W świetle pkt 13.3 SIWZ punkty w kryterium warunków płatności przyznawane miały
być na podstawie zaproponowanych w ofercie terminów zapłaty, o których mowa w § 3 ust. 12
Wzoru Umowy, zgodnie z poniższym kluczem:
1. rozliczenie całości należności za miesiąc w ciągu 10 dni od daty otrzymania faktury
– 5 punktów,
2. rozliczenie całości należności za miesiąc w ciągu 5 dni od daty otrzymania faktury
– 0 punktów.
Zamawiający przewidział również, że jeżeli Wykonawca nie zaoferuje terminu na
rozliczenie całości należności lub zaproponuje termin inny niż 10 lub 5 dni, to jego oferta
zostanie odrzucona.
Zarzut nie potwierdził się w ustalonym przez Izbę stanie faktycznym.
Izba stwierdziła, że zarzut oparty został na założeniu, że ze względu na wagę tego
kryterium i sposób jego skonstruowania wysoce prawdopodobne jest wskazanie przez
wszystkich wykonawców terminu, który spowoduje przyznanie ich ofertom maksymalnej liczby
punktów w tym kryterium. Sformułowane przypuszczenie nie mogło jednak stanowić podstawy
uwzględnienia przedmiotowego zarzutu. Trzeba mieć bowiem na względzie, że z tych samych
powodów (waga i konstrukcja kryterium) możliwa jest także sytuacja, w której wykonawca –
chcąc otrzymać część płatności za wykonaną usługę w terminie krótszym niż termin

maksymalny – zrezygnuje z możliwych do zdobycia punktów w tym kryterium, wyrównując tą
stratę odpowiednim obniżeniem ceny.
Argumentacja Odwołującego, że tylko w pierwszym miesiącu realizacji usługi termin
wskazany w ofercie będzie miał znaczenie, ponieważ w kolejnych miesiącach rozliczenia będą
dokonywane w ściśle określonych przez Zamawiającego terminach nie została uwzględniona,
jako że była spóźniona. Obowiązkiem Odwołującego było przytoczenie wszystkich
okoliczności faktycznych już w odwołaniu, te bowiem składają się na treść zarzutu.
Odwoływanie się do niewskazanych w treści wniesionego środka ochrony prawnej
okoliczności faktycznych jest nieuprawnionym uzupełnianiem zarzutu w toku postępowania
odwoławczego.
Nie bez znaczenia jest również okoliczność, że uwzględnienie postulatów
Odwołującego mogłoby, co do zasady, wywołać skutek identyczny, co opisany w odwołaniu,
tj. uzyskanie przez oferty wykonawców takiej samej liczby punktów (uwaga ta nie dotyczy
wyłącznie jednego ze sformułowanych podkryteriów, które zostanie omówione w dalszej
części uzasadnienia). Zamawiający trafnie wskazywał, że udogodnienia, z których Odwołujący
chciał uczynić podkryteria w kryterium pozacenowym zostały ujęte bądź to w warunku udziału
w Postępowaniu, bądź to we wzorze umowy lub w każdej z tych części SIWZ (pochylnia/rampa
stanowiąca alternatywę dla przyklęku, co najmniej jeden głośnik umieszczony na zewnątrz
pojazdu, przyciski sygnalizujące zamiar opuszczenia pojazdu umieszczone w miejscach łatwo
dostępnych dla wszystkich pasażerów, oświetlenie elementów wyposażenia wnętrza
pojazdów stanowiące, w ocenie Izby, alternatywę dla trwałego oznakowania w kolorach
istotnych dla ich zauważenia przez osoby niedowidzące). Skoro zatem wspomniane
właściwości stanowią warunki sine qua non należytej realizacji umowy, a nawet udziału
w Postępowaniu, to nie ma konieczności przyznawania ofertom wykonawców punktów w toku
ich oceny. Izba zwróciła uwagę, że Odwołujący nie odniósł się w toku rozprawy do okoliczności
sygnalizowanych przez Zamawiającego, nie przedstawił też argumentów przemawiających za
uwzględnieniem sformułowanych żądań, pomimo uwzględnienia jego postulatów w innych
częściach SIWZ.
Jeżeli zamiarem Odwołującego było wyłącznie zasygnalizowanie uchybienia i niejako
przerzucenie na Izbę ciężaru poszukiwania odpowiedniego pozacenowego kryterium oceny
ofert o wadze i konstrukcji, która wykluczałaby jego pozorność, to trzeba mieć na uwadze,
że w przypadku odwołania dotyczącego postanowień SIWZ ocena zarzutu podniesionego
w ramach środka ochrony prawnej dokonywana jest z uwzględnieniem formułowanych żądań
co do ich nowej treści. To odwołujący – formułując swoje żądania – wskazuje jakie
rozstrzygnięcie czyni zadość jego interesom i jednocześnie powoduje, że nowa treść
wprowadzona do SIWZ zapewni zgodność treści jej postanowień z przepisami Pzp.

W pewnych przypadkach Izba, uwzględniając zarzuty odwołania, których zakresem jest
związana (art. 192 ust. 7 Pzp) i jednocześnie nie będąc związana żądaniami odwołania,
może orzec inaczej niż wnosił odwołujący. Tego typu sytuacje występują jednakże co do
zasady na etapie oceny i wyboru najkorzystniejszej oferty, tym niemniej kształt zapadających
rozstrzygnięć, przeważnie wprost wynika z przepisów obowiązującego prawa (które nakazują
np. wezwanie do uzupełnienia, poprawienia, odrzucenia oferty, wykluczenie wykonawcy, etc.).
Natomiast w przypadku brzmienia postanowień SIWZ dalsza kreacja ich treści, poza żądaniem
wskazanym w odwołaniu, winna doznawać ograniczeń, gdyż inaczej prowadziłoby to do
sytuacji, że odwołanie byłoby tylko wspomnianym sygnalizowaniem zarzutów i żądań,
które następnie byłyby dopracowywane, konkretyzowane lub wręcz kreowane na dalszym
etapie postępowania odwoławczego.
Co zaś dotyczy podkryterium związanego z liczbą miejsc dostępnych z poziomu niskiej
podłogi Izba uwzględniła argumentację Zamawiającego, zgodnie z którą większe znaczenie
ma dla niego ilość miejsca dostępnego wózkom inwalidzkim, czy dla dzieci. Skład orzekający
uznał ponadto, że wprowadzenie tego podkryterium stanowiło wyraz dążenia Odwołującego
do dostosowania oczekiwań Zamawiającego do posiadanego przez niego taboru, na którą to
okoliczność Zamawiający przedstawił dowód nr 10.
Przedstawiony przez Odwołującego dowód nr 6 Izba uznała za irrelewantny z uwagi
na fakt, że potrzeby osób niepełnosprawnych zostały – jak wspomniano –
uwzględnione w postanowieniach SIWZ.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt 2 sentencji orzeczenia.
III. Zarzuty dotyczące Wzoru Umowy
W § 11 ust. 4 Wzoru Umowy przewidziano, że każda ze stron może rozwiązać umowę
w trybie natychmiastowym, w przypadku rażącego naruszenia postanowień umowy. Z kolei
w świetle § 11 ust. 5 lit. a oraz i Wzoru Umowy do szczególnych przypadków, w których
Zamawiający zastrzega sobie prawo do natychmiastowego rozwiązania umowy należą:
rażące naruszenie przez Wykonawcę przepisów ustawy – Prawo o ruchu drogowym,
a w szczególności spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz życia
lub zdrowia przewożonych pasażerów oraz rażące naruszenia warunków umowy użyczenia
przez Wykonawcę lub któregokolwiek z wykonawców wspólnie realizujących zamówienie
Zarzuty odwołania nie zasługiwały na uwzględnienie.
Można wprawdzie zgodzić się z Odwołującym, że w określonych przypadkach Izba jest
uprawniona do ingerencji w treść projektu umowy, tym niemniej pamiętać należy, że
wspomniana ingerencja oparta musi być na określonym wzorcu kontroli. Odwołujący wskazał

na naruszenie szeregu przepisów, z których żaden nie mógł stanowić, w ocenie Izby,
adekwatnego wzorca kontroli w tej sprawie.
Jakkolwiek przepis art. 3531 K.c. może stanowić, zdaniem składu orzekającego,
niesamodzielny wzorzec kontroli, tym niemniej powołanie się na niego wymaga dodatkowego
wskazania bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa lub właściwości stosunku
prawnego, czy zasad współżycia społecznego, które narusza przyjęty przez zamawiającego
wzorzec umowy. Dodatkowo należy w tym miejscu zauważyć, że z przepisu art. 3531 K.c.
wynika również przyzwolenie na wprowadzenie nierówności stron stosunku obligacyjnego.
Jest on zatem jednocześnie przeszkodą przy uwzględnieniu zarzutów skierowanych wobec
wzorca umowy, jeżeli brak jest przepisów szczególnych, właściwości stosunku prawnego lub
zasad współżycia społecznego odmiennie kształtujących materię kontraktową, która stała się
przedmiotem tak sformułowanego zarzutu.
Za adekwatny w niniejszej sprawie wzorzec kontroli nie mogły być uznane przepisy
art. 7 ust. 1 i art. 29 Pzp. Pierwszy z nich wyraża jedną z naczelnych zasad udzielania
zamówień publicznych, jednak odwoływanie się do niego wymaga konkretyzacji przez
wskazanie przepisu szczegółowo regulującego czynności zamawiającego przedsiębrane
w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Drugi z przywołanych przepisów
dotyczy materii związanej z opisem przedmiotu zamówienia i choć wzór umowy w sprawie
zamówienia publicznego bez wątpienia zawiera elementy opisu przedmiotu zamówienia
(charakteryzuje świadczenie stanowiące przedmiot umowy), tym niemniej – zdaniem Izby –
zakwestionowane postanowienia Wzoru Umowy takiego charakteru nie mają.
Finalnie, także powołanie się na przepis art. 14 i 139 ust. 1 Pzp nie mogło odnieść
skutku, skoro zawierają one jedynie odesłanie do przepisów K.c. i nie wyrażają wprost zasad
regulujących materię kontraktową.
Niezależnie od przedstawionego zapatrywania Izba zwróciła uwagę, że Odwołujący
zarzucił Zamawiającemu wprowadzenie do Wzoru Umowy postanowień, które powodują jego
nadmierne uprzywilejowanie. Twierdził przy tym że naruszają one bliżej niesprecyzowane
zasady współżycia społecznego. Zdaniem Izby przewaga zamawiającego wynika wprost
z natury stosunku obligacyjnego jaki powstaje w drodze zawarcia umowy w sprawie
zamówienia publicznego. Jak wspomniano, już z samego art. 3531 K.c. wynika możliwość
uprzywilejowania jednej ze stron umowy, o ile tak właśnie zostaną między nimi uzgodnione
warunki kontraktu. Cecha ta doznaje uwypuklenia w stosunkach umownych nawiązywanych
w drodze udzielania zamówień publicznych, ponieważ umowy w sprawach zamówień
publicznych mają charakter adhezyjny. To zamawiający ustalają ich warunki, będąc jednak –
o czym należy pamiętać – pozbawieni możliwości swobodnego wyboru wykonawców,

z którymi kontrakty będą zawierane. Nie można tracić z pola widzenia również i tej
okoliczności, że takie uprzywilejowanie zamawiających jest m.in. skutkiem doniosłej roli
zamówień publicznych, wiążących się z wydatkowaniem środków publicznych i realizacją
celów o takim charakterze.
Odwołujący twierdził, że przypadki rażącego naruszenia tej umowy (§ 11 ust. 4) lub
umowy użyczenia, o której mowa w § 4 ust. 3 (§ 11 ust. 5 lit. i), jak również rażącego
naruszenia przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym (§ 11 ust. 5 lit. a) są opisane nazbyt
ogólnikowo, w szczególności nie zostało zdefiniowane pojęcie rażącego stopnia naruszenia
określonych zobowiązań lub przepisów, w konsekwencji czego domagał się wykreślenia tych
postanowień ze Wzoru Umowy. Izba stwierdziła jednak, że pozbawianie Zamawiającego
(a także samego wykonawcy – vide § 11 ust. 4) prawa do rozwiązania umowy przykładowo
w tych przypadkach stanowiłoby pozbawienie Zamawiającego instrumentu, który nie tylko
chroni go przed nierzetelnym wykonawcą, ale również stanowi jeden z instrumentów
zapewniających należyte wykonywanie umowy.
Z kolei definiowanie pojęcia „rażące” byłoby w istocie trudne do zrealizowania.
Pamiętać trzeba, że funkcjonuje ono powszechnie – bez bliższego sprecyzowania –
w stosunkach umownych (posługują się nim przykładowo ubezpieczyciele formułując ogólne
warunki ubezpieczenia), posługuje się nim również sam ustawodawca w szeregu aktów
normatywnych (art. 90 ust. 1 Pzp – rażąco niska cena, art. 14 § 2 K.c. – rażące pokrzywdzenie,
art. 202 K.c. – czynność rażąco sprzeczna z zasadami prawidłowego zarządu, art. 9 ust. 2,
art. 11 ust. 2, art. 17 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych – rażące niedbalstwo). Z kolei próby stworzenia jak najszerszego katalogu
przypadków rażących naruszeń zakończyłyby się nadmiernym rozbudowaniem treści
Wzoru Umowy i nadaniem mu kazuistycznego charakteru, przy czym i tak wątpliwe byłoby
stworzenie zamkniętego katalogu takich naruszeń. Gwarancją, że pojęcie to nie będzie
interpretowane rozszerzająco, czy nadużywane przez Zamawiającego, jest możliwość
poddania sporu pod rozstrzygnięcie sądu powszechnego, o ile w ogóle dojdzie do rozwiązania
umowy z powołaniem na rażące naruszenie określonych zobowiązań, czy przepisów prawa.
W nawiązaniu do powyższego Izba stwierdziła dodatkowo, że nie sposób rozpatrywać
§ 11 ust. 4 Wzoru Umowy w kategoriach nadmiernego uprzywilejowania Zamawiającego,
skoro uprawnienie do rozwiązania umowy przysługuje każdej ze stron.
Zarzut dotyczący postanowienia § 11 ust. 5 lit. g Wzoru Umowy nie podlegał
rozpoznaniu wobec jego uwzględnienia w odpowiedzi na odwołanie.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt 2 sentencji orzeczenia.

O kosztach postępowania odwoławczego (pkt 3 sentencji orzeczenia) orzeczono
stosownie do jego wyniku, na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5
ust. 2 pkt 1 w zw. z § 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów
w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U.2010.41.238).
Przewodniczący: ………………………………….