Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 marca 2015 roku w S.

sprawy z powództwa Gminy M. S.

przeciwko J. R.

o wydanie lokalu

na skutek apelacji wniesionej przez pozwaną od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 20 marca 2014 roku, sygn. akt I C 1358/12

1.  oddala apelację;

2.  odstępuje od obciążania pozwanej kosztami zastępstwa prawnego powódki w postępowaniu apelacyjnym;

3.  przyznaje radcy prawnemu G. C. od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie kwotę 73,80 zł (siedemdziesiąt trzy złote osiemdziesiąt groszy), w tym podatek VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

II Ca 969/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 20 marca 2014 r. Sąd Rejonowy Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie po rozpoznaniu sprawy z powództwa Gminy M. S. przeciwko J. R. o wydanie lokalu nakazał pozwanej, aby opróżniła lokal mieszkalny położony w S. przy ul. (...) i wydała go powodowi Gminie M. S. w stanie wolnym, ustalił iż pozwanej nie przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego, odstąpił od obciążania pozwanej kosztami postępowania i przyznał od Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin- Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie na rzecz radcy prawnego G. C. kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną pozwanej z urzędu.

Sąd Rejonowy ustalił iż lokal mieszkalny nr (...) położony w S. przy ul. (...) należy do mieszkaniowego zasobu Gminy M. S.. J. R. posiadała zawartą z powodem umowę najmu przedmiotowego lokalu. W § 15 umowy wskazano, że najemca może być uprawniony do oddania przedmiotu najmu osobie trzeciej pod najem wyłącznie za zgodą wynajmującego. Pismem z dnia 29.12.2011 roku powód wypowiedział J. R. umowę najmu powyższego lokalu mieszkalnego na podstawie art. 11 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 21.06.2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego za miesięcznym okresem wypowiedzenia za skutkiem na dzień 29.02.2012 roku wskazując, iż pozwana wynajęła, podnajęła albo oddała do bezpłatnego używania lokal lub jego część bez wymaganej pisemnej zgody właściciela. Powyższe pismo zostało odebrane przez J. R. w dniu 02.01.2012 roku pod adresem ul. (...) w S., a w tym samym dniu – pod adresem ul. (...) w S. - przez A. P..

Dalej Sąd Rejonowy ustalił, że J. R. udostępniła nieodpłatnie bez zgody powoda A. P. sporny lokal do używania co najmniej w 2010 i w 2011 roku. Pozwana co najmniej od kilku lat stale przebywa w domu syna położonym przy ul. (...) w S..

Budynek położony przy ul. (...) w S. jest przeznaczony do rozbiórki.

Pozwana nie jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna, bowiem z uwagi na wiek otrzymuje emeryturę w wysokości 920 zł netto. Nie korzysta z pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w S.. J. R. została uznana przez ZUS za osobę niezdolną do samodzielnej egzystencji w sposób trwały, bowiem wymaga długotrwałej opieki osób drugich w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

W oparciu o powyższe ustalenia Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione. Jako podstawę rozstrzygnięcia wskazał przepis art 222 § 1 k.c. Przytoczył także przepis art. 11 ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

Czyniąc ustalenia faktyczne w sprawie Sąd oparł się o dowody z dokumentów uznając je za wiarygodne, tym bardziej, że żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności. Przechodząc do oceny materiału osobowego stwierdzono, iż zeznania świadka M. B. okazały się mało istotne dla rozstrzygnięcia sporu, bowiem świadek nie mieszkał w spornym budynku. Jako wiarygodne oceniono zeznania świadków E. C., W. J., A. M., W. W. i na ich podstawie ustalono stan faktyczny. Świadkowi ci zgodnie podawali, iż pozwana co najmniej od 2010 roku nie zamieszkiwała w spornym lokalu oraz zgodnie opisywali, że w lokalu tym mieszka jakiś mężczyzna o imieniu A., bowiem często go tam widują, zaś sama pozwana od kilku lat tam nie przebywa sporadycznie odwiedzając sporny lokal. Oceniając zeznania świadka A. P. Sąd miał na uwadze treść protokołu z dnia 22.11.2011 roku (k. 9) oraz treść notatki policyjnej (k. 10). Nie pomijając faktu, iż dowody te stanowiły jedynie dokumenty prywatne w rozumieniu k.p.c., nie sposób było pominąć ich treści, tym bardziej, że późniejsze zeznania A. P. kształtowały się już odmiennie. A. P. w dniu 22.11.2011 roku, potwierdzając swoje zeznania podpisem, wskazał, iż w spornym lokalu mieszka od ponad roku, a lokal został mu udostępniony przez pozwaną. Dalej podał, iż nie uiszcza czynszu najmu za ten lokal, jedynie sporadycznie opłaty za prąd, a jego podstawowym obowiązkiem jest pilnowanie lokalu przed dewastacją. Dalej zauważono, iż w dniu 02.01.2012 roku korespondencja dla pozwanej w lokalu przy ul. (...) odebrał A. P., a w tym samym w dniu pozwana odebrała pismo będąc w lokalu przy ul. (...) w S.. Już w sierpniu 2011 roku Komisariat Policji Nad O. w wyniku wywiadu przeprowadzonego z A. P. uzyskał informację, iż A. P. zamieszkuje w lokalu przy ul. (...) w S. i jest w trakcie załatwiania formalności dotyczących zameldowania. Podobnie jako niewiarygodne oceniono zeznania pozwanej, bowiem były one nielogiczne i niespójne, czego najpełniej dowodzą odpowiedzi pozwanej na pytania Przewodniczącego.

Wobec powyższego Sąd Rejonowy ustalił, iż pobyt A. P. w spornym lokalu nie miał charakteru okazjonalnego, lecz stanowił zwykłe, stałe zamieszkiwanie w nim.

Dalej stwierdzono, iż pozwana nie wykazała, aby jej lokal był często dewastowany i aby kierowane w stosunku do niej groźby, w związku z tym nie mogła ona mieszkać w omawianym lokalu. Rejestr interwencji policyjnych (k. 99) nie potwierdził, że w budynku przy ul. (...) było bardzo dużo interwencji, zaś pozwana nie przedstawiła dowodów, poza własnymi zeznaniami, iż w jej lokalu często wybijano szyby czy dewastowano ten lokal.

Następnie zdaniem Sądu, wbrew prezentowanemu w toku procesu stanowisku pozwanej, żądanie powódki w zakresie wydania objętej sporem nieruchomości pozostaje w zgodzie z zasadami współżycia społecznego, a tym samym nie stanowi nadużycia prawa podmiotowego. Sądu wyraźnie zaakcentował, iż powódka dochodząc od pozwanej wydania spornego lokalu w istocie realizuje przysługujące jej prawo podmiotowe. Postępowanie powódki, w realiach przedmiotowej sprawy, nie prowadzi do nieaprobowanego społecznie skutku, albowiem nie prowadzi do przyznania ochrony nadużyciu prawa podmiotowego tej strony. Jednocześnie nie podzielono poglądu pozwanej, iż niniejsze powództwa zmierza do obejścia prawa, bowiem strona pozwana poza przedłożeniem pisma informującego, iż budynek jest przeznaczony do rozbiórki, nie wykazała, aby faktycznie ta okoliczność pozostawała w związku z przedmiotem sporu i stanowiła faktyczna przesłankę działań powoda.

W konsekwencji powyższego powództwo o wydanie lokalu było zasadne. Oceniając uprawnienie pozwanej do lokalu socjalnego Sąd Rejonowy wskazał, iż pozwana od kilku lat faktycznie nie zamieszkuje w spornym lokalu. W konsekwencji przyjął, iż pozwana może zamieszkać w innym lokalu niż sporny lokal i uznano, iż brak jest podstaw do przyznania pozwanej uprawnień do lokalu socjalnego. Ustawodawca stanowiąc, iż lokal socjalny nie przysługuje osobie, która może „zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany” nie postanowił, iż osoba ta musi posiadać tytuł własności do tego lokalu. Zdaniem Sądu chodziło tu o faktyczną możność korzystania z lokalu, a na podstawie zeznań świadków ustalono, iż pozwana ma faktyczna możność korzystania z domu syna, co też faktycznie czyni.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 102 k.p.c. uznając, iż sytuacja majątkowa pozwanej i charakter sprawy uzasadniając odstąpienie od obciążenia pozwanej kosztami postępowania. Mając na uwadze wynik sprawy, przyznano pełnomocnikowi z urzędu w kwocie 120 zł, którego wysokość należało ustalić zgodnie z § 9 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.02.163.1349 z późn. zm.), powiększonej o stawkę podatku VAT.

Apelację od wyroku wywiodła pozwana J. R., która zaskarżyła wyrok w części tj. w zakresie punktu I i II i wniosła o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w całości, ewentualnie o ustalenie, iż pozwanej przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego. Ponadto skarżąca wniosła o zasądzenie od powoda bądź od Skarbu Państwa na swoją rzecz kosztów postępowania przed Sądem II instancji w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, ewentualnie, w przypadku, gdyby Sąd Odwoławczy dostrzegł przesłanki uniemożliwiające merytoryczne rozpatrzenie sprawy, o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji celem ponownego rozpoznania.

Ponadto apelująca wniosła o przeprowadzenie nowych dowodów:

1.  z zeznań świadka T. R. na nowe okoliczności, iż:

-

pozwana nie może się porozumieć z małżonką syna, a tym samym nie ma faktycznej możliwości korzystania z domu syna,

-

pozwana nie może mieszkać w innym lokalu niż lokal położony w S. przy ul. (...);

2.  z zeznań świadka M. R. na okoliczności, iż :

-

A. P. mieszkał od co najmniej 2010 i 2011 r. w lokalu w S. przy ul. (...),

-

nigdy nie mieszkał w spornym lokalu,

-

przebywał w spornym lokalu w celu jego pilnowania przed dewastacją, a nie w celu zamieszkiwania.

Skarżąca zarzuciła wyrokowi sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogą mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów wyrażającej się w:

1.  przyjęciu, że A. P. stale zamieszkiwał w spornym lokalu, a zatem, że pozwana udostępniła nieodpłatnie bez zgody powoda A. P. sporny lokal do używania co najmniej w 2010 i w 2011 r. oraz dokonaniu oceny dowodów w sposób dowolny, w sytuacji gdy konsekwentnie przeczyły temu zeznania pozwanej, zaś zeznania przesłuchanych w sprawie świadków nie dawały wystarczających podstaw do takiego ustalenia, lecz wynikał z nich wyłącznie fakt przebywania A. P. w spornym lokalu bez charakteru zamieszkiwania oraz iż pozwana zamieszkuje w lokalu przy ul. (...) w S. a przebywa przejściowo u syna;

2.  uznaniu, iż w budynku przy ul. (...) nie dochodziło do aktów wandalizmu oraz częstych interwencji policji oraz dokonaniu oceny dowodów w sposób dowolny, bowiem uwzględnienie zeznań pozwanej, świadka A. P., całości zeznań świadka D. K. oraz treści notatki policyjnej prowadzi do wniosku, iż okolica w której mieści się sporny lokal jest niebezpieczna oraz konieczne było stałe pilnowanie lokalu przed jego dewastacją;

3.  przyjęciu, iż pozwana zamieszkuje w innym niż sporny lokal, a w konsekwencji uznaniu, że brak jest podstaw do przyznania pozwanej uprawnień do lokalu socjalnego, podczas gdy z pominiętego przez Sąd dowodu z zeznań pozwanej wynikało, iż pozwana przebywa u syna tymczasowo i ma zamiar zamieszkiwać we własnym lokalu mieszkalnym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej okazała się bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Ustosunkowując się do apelacji strony skarżącej w pierwszej kolejności należy stwierdzić, iż Sąd Rejonowy zgodnie z wymogami obowiązującymi w postępowaniu cywilnym zgromadził w rozpatrywanej sprawie materiał dowodowy. Z kolei ustanowiona w art. 233 § 1 k.p.c. zasada swobodnej oceny dowodów ogranicza możliwość skutecznego podważenia oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji do sytuacji, gdy nastąpiło uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów. Powyższe znajduje odzwierciedlenie w wyroku z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie I ACa 180/08, LEX nr 468598, w którym Sąd Apelacyjny w Szczecinie stwierdził, że jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Powyższe stanowisko Sądu Apelacyjnego w Szczecinie Sąd Okręgowy w pełni podziela. Nadto, podkreślenia wymaga, iż dla skuteczności zarzutu naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. nie wystarcza samo stwierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych, odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest tu wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie Sądu w tym zakresie. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył Sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając. Zwalczanie swobodnej oceny dowodów nie może więc polegać tylko na przedstawieniu własnej, korzystnej dla skarżącego wersji zdarzeń ustaleń stanu faktycznego opartej na własnej ocenie, lecz konieczne jest przy tym posłużenie się argumentami wyłącznie jurydycznymi, wykazywanie, że wskazane w art. 233 § 1 k.p.c. kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały naruszone, co miało wpływ na wyrok sprawy (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 10 lipca 2008 r., VI ACa 306/08).

Zdaniem Sądu Odwoławczego strona skarżąca nie przedstawiła takich argumentów, które prowadziłyby do stwierdzenia, iż dokonana przez Sąd Rejonowy ocena dowodów narusza dyspozycję art. 233 § 1 k.p.c. W konsekwencji Sąd I instancji dokonał także prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd orzekający w całości podziela i przyjmuje za własne. Odnosząc się bowiem szczegółowo do sformułowanych w oparciu o powołany przepis zarzutów strony pozwanej w pierwszej kolejności należało uznać, iż uzasadnione jest twierdzenie Sądu I instancji zgodnie z którym pozwana udostępniła A. P. bez zgody powódki sporny lokal mieszkalny do używania, przez co powódka wypowiedziała pozwanej umowę najmu. Zdaniem Sądu Okręgowego ustalenia Sądu I instancji w odniesieniu do faktu zamieszkiwania przez A. P. w spornym lokalu są spójne i logiczne, w szczególności Sąd Rejonowy w sposób wyczerpujący uzasadnił na podstawie jakich dowodów ustalił powyższą okoliczność. Sąd Rejonowy na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności na podstawie dokumentów oraz zeznań zawnioskowanych w niniejszej sprawie świadków, wyprowadził logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski. Sąd Rejonowy oparł się w głównej mierze na zeznaniach świadków E. C., W. J., A. M. oraz W. W., których to zeznania tworzyły logiczną całość. Rozważania Sądu I instancji doprowadziły do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego, w szczególności Sąd Rejonowy słusznie przyjął w świetle ujawnionych okoliczności, iż A. P. zamieszkiwał w spornym lokalu, a jego pobyt w lokalu nie miał charakteru okazjonalnego. Należy podkreślić, iż pozwana na uzasadnienie swoich twierdzeń zaoferowała jedynie swoje zeznania, które niespójne i nielogiczne Sąd Rejonowy prawidłowo uznał za niewiarygodne, w szczególności na tle całokształtu materiału dowodowego zebranego w sprawie.

Odnosząc się natomiast do kolejnego zarzutu sformułowanego przez stronę apelującą, mianowicie niesłusznym uznaniu przez Sąd I instancji, iż w budynku przy ul. (...) nie dochodziło do aktów wandalizmu oraz częstych interwencji Policji, również w tym miejscu należy stwierdzić, że poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia w tym przedmiocie są prawidłowe. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu I instancji, iż pozwana nie zgłosiła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Sąd Okręgowy nie podziela bowiem twierdzeń pozwanej, jakoby przytoczenie przez nią informacji, że jej lokal dewastowano czy wybijano w nim szyby mogło stanowić podstawę do poczynienia takich ustaleń. W ocenie Sądu Okręgowego pozwana jedynym dowodem w postaci przesłuchania jej w charakterze strony nie wykazała zatem słuszności swoich twierdzeń. Jej wyjaśnienia - na co słusznie zwrócił uwagę Sąd I instancji – nie są poparte żadnymi innymi dowodami, a wręcz stoją w sprzeczności z dowodem w postaci rejestru interwencji policyjnych, z którego nie wynika aby w zamieszkiwanym przez pozwaną budynku dochodziło do częstych interwencji Policji.

W świetle powyższego godzi się przyjąć, w ślad za Sądem I instancji, że pozwana nie uczyniła zadość dyspozycji art. 6 k.c. Zgodnie z tym przepisem, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Oznacza to, że strona pozwana kwestionując zasadność oraz skuteczność wypowiedzenia przez powódkę umowy najmu z uwagi na udostępnienie spornego lokalu osobie trzeciej, winna wykazać okoliczności uzasadniające przyjęcie, iż w rzeczywistości nie doszło to takowego użyczenia, a tym samym niezasadnym było wypowiadanie umowy najmu przez powódkę. Mając na uwadze zgromadzone w sprawie dowody, argumenty strony pozwanej w tym zakresie nie były przekonujące. Dowodem na potwierdzenie podnoszonych przez pozwaną okoliczności stanowiły jedynie jej zeznania. Sąd Rejonowy słusznie przyjął, iż same zeznania strony pozwanej nie są wystarczającym dowodem na przyjęcie faktu, z którego pozwana wywodziła skutki prawne.

Reasumując, w okolicznościach niniejszej sprawy, wbrew twierdzeniom apelacji, nie doszło do naruszenia przez Sąd I instancji art. 233 § 1 k.p.c. W konsekwencji Sąd Rejonowy ocenił zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, a następnie z ustalonego na tej podstawie stanu faktycznego wyciągnął właściwe wnioski dotyczące meritum sprawy.

Jednocześnie Sąd Okręgowy nie dopatrzył się jakichkolwiek uchybień, w tym również wskazywanych w apelacji, w ustaleniach Sądu I instancji, jakie prowadziły do uznania, że pozwany nie przysługuje uprawnienie do lokalu socjalnego.

Art. 14 ust. 1 uopl stanowi, że w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do lokalu socjalnego, bądź braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Powyższa regulacja wskazuje, że sąd każdorazowo musi zbadać istnienie po stronie pozwanych przyczyn, które uzasadniają przyznanie im prawa do takiego lokalu. Doprecyzowanie powołanego przepisu zawiera jednocześnie jego ust. 4, który wymienia krąg osób, co do których ze względu na ich określone podmiotowo cechy, orzeczenie o braku uprawnienia do lokalu socjalnego nie jest możliwe, chyba że osoby tam wymienione mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany. Jak wynika z powyższego, ustawodawca z jednej strony określając ściśle podmioty, co do których obowiązuje nakaz przyznania im prawa do lokalu socjalnego, skonstruował też przesłankę przedmiotową, która pozostawia do oceny sądu decyzję, czy pomimo ziszczenia się pierwszej w wymienionych przesłanek nadal konieczne jest przyznanie uprawnienia. Prawidłowa zatem wykładnia językowa, jak i celowościowa przepisu art. 14 ust. 4 uopl prowadzi do wniosku, że przesłanki obligatoryjnego przyznania przez sąd prawa do lokalu socjalnego ziszczone muszą zostać łącznie.

W następstwie przyjętego rozwiązania sąd orzekający w sprawie o eksmisję musi zbadać w pierwszej kolejności, czy pozwani posiadają choćby jedną z cech indywidualizujących podmiotowo – wymienionych w art. 14 ust. 4 uopl. Gdy w tym zakresie dojdzie do pozytywnego ustalenia sąd musi ocenić, czy osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas zajmowany. Jeżeli okoliczności ujawnione w toku sprawy pozwalają przyjąć, że pozwani mają taką możliwość, obligatoryjny obowiązek sądu orzeczenia o ich uprawnieniu do lokalu socjalnego, odpada.

Przeprowadzone przez Sąd Rejonowy postępowanie dowodowe wykazało, że pozwana ma obiektywną możliwość zamieszkiwania w innym lokalu niż dotychczas używany. W świetle całokształtu ujawnionych w sprawie okoliczności, w szczególności w oparciu o zeznania licznych świadków, Sąd I instancji prawidłowo przyjął, że pozwana ma faktyczną możność korzystania z domu syna, co też czyni. Reasumując i w tym zakresie zapadłe rozstrzygnięcie należało uznać za prawidłowe.

Na zakończenie wskazać należy jeszcze, że Sąd Okręgowy oddalił wniosek dowodowy zawarty w apelacji o przeprowadzenie dowodów z zeznań świadków T. R. oraz M. R. na okoliczność braku faktycznej możliwości zamieszkiwania pozwanej w domu syna, a także przebywania A. P. w spornym lokalu w celu pilnowania przed dewastacją, a nie w celu zamieszkiwania. Sąd Odwoławczy uznał bowiem wskazane dowody za spóźnione. Zasada prekluzji dowodowej polega na nałożeniu na strony ciężaru przedstawienia sądowi wszystkich znanych im faktów, dowodów i zarzutów w określonym terminie, pod rygorem utraty możliwości późniejszego ich przytaczania lub powoływania. Strona pozwana traci prawo powoływania twierdzeń, zarzutów oraz dowodów na ich poparcie, niepowołanych w odpowiedzi na pozew, bez względu na ich znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że wykaże, że ich powołanie w odpowiedzi na pozew nie było możliwe, albo że potrzeba powołanie wynikła później. Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy, Sąd Odwoławczy odmówił przeprowadzenia dowodów zawnioskowanych przez pozwaną w wywiedzionej przez nią apelacji, uznając, iż nie zachodzą wyjątkowe okoliczności uzasadniające dopuszczenie tych dowodów. W szczególności, w ocenie Sądu Okręgowego potrzeba powoływania twierdzeń, na okoliczność których mieli zeznawać wymienieni świadkowie, istniała już na etapie postępowania przed Sądem I instancji. Kwestia udostępnienia najmowanego lokalu osobie trzeciej i nie zamieszkiwania w nim pozwanej, a zatem zaspokajanie swoich potrzeb mieszkaniowych poza nim, była przedmiotem postępowania dowodowego w sprawie i jedną z przesłanek skuteczności roszczenia powódki. Stąd też Sąd Odwoławczy uznał wskazane powyżej wnioski dowodowe strony pozwanej za spóźnione.

Wskazania wymaga, że Sąd Okręgowy w całości podziela i uznaje za własne rozważania Sądu I instancji w zakresie oceny żądania powódki w kontekście naruszenia zasad współżycia społecznego. Zarzut naruszenia przepisu art 5 kc nie został wprawdzie podniesiony przez apelującą, jednak z uwagi na jego materialnoprawny charakter nie wymyka się spod kontroli instancyjnej z urzędu.

Apelująca akcentowała także fakt przeznaczenia budynku do rozbiórki i formułowała tezę o nieważności wypowiedzenia umowy najmu w związku obejściem prawa. Przeznaczenie budynku do remontu, zdaniem Sądu, nie ma jednak znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Wskazać należy, że w aktach znajduje się jedynie dokument wewnętrzny gminy dotyczący kwalifikacji budynku do rozbiórki, lecz nic nie wskazuje, aby jakiekolwiek czynności były w tej sprawie podejmowane. Gmina jako zarządca mienia komunalnego ma obowiązek dbać o racjonalne wykorzystywanie substancji lokalowej i reagować w przypadkach, gdy lokale są wykorzystywane niezgodnie z umową np. tak jak w niniejszej sprawie - nie przez najemcę. Nie sposób zatem uznać, wobec poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń, że pozwana udostępniła lokal osobie trzeciej sama w nim nie mieszkając, iż wypowiedzenie umowy najmu pozwanej stanowiło obejście prawa.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Odwoławczy orzekł w pkt 2 wyroku na podstawie art. 102 k.p.c. Zdaniem Sądu II instancji, z uwagi na charakter sprawy, jak też trudną sytuację materialną i wiek skarżącej, wystąpił wypadek szczególnie uzasadniony w rozumieniu art. 102 k.p.c. W związku z tym, Sąd ten uznał, iż zasadnym jest odstąpienie od obciążania pozwanej kosztami niniejszego postępowania.

Jednocześnie, w pkt 3 wyroku przyznano pełnomocnikowi z urzędu w kwocie 60 zł na podstawie § 9 pkt 1 w zw. z § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, powiększonej o stawkę podatku VAT.