Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 8 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Magdalena Hupa-Dębska

Sędziowie: SO Barbara Braziewicz (spr.)

SR (del.) Ewa Buczek-Fidyka

Protokolant Aldona Kocięcka

po rozpoznaniu w dniu 26 listopada 2015 r. na rozprawie sprawy

z wniosku A. Z.

z udziałem H. Z.

o pozbawienie władzy rodzicielskiej nad małoletnim N. Z.

w przedmiocie skargi uczestnika postępowania o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 11 czerwca 2015r. w sprawie o sygn. III Ca 444/15

postanawia:

1.  odrzucić skargę;

2.  zasądzić od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 60 zł (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

SSR (del.) Ewa Buczek-Fidyka SSO Magdalena Hupa-Dębska SSO Barbara Braziewicz

Uczestnik postępowania H. Z. wniósł o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 11 czerwca 2015r., sygn. akt III Ca 444/15 i wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 22 grudnia 2014r. o sygn. akt V Nsm 345/13, wydanego w sprawie z wniosku A. Z. przy udziale jego osoby o pozbawienie władzy rodzicielskiej H. Z. nad małoletnia N. Z. poprzez oddalenie wniosku wnioskodawczyni o pozbawienie władzy rodzicielskiej. Skarżący wskazywał jako podstawę skargi o wznowienie art. 401 pkt 2 k.p.c., podnosząc, iż postępowanie przed Sądem Rejonowym było dotknięte nieważnością. W toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji wnioskodawczyni składając wniosek nie wskazała aktualnego adresu pod jakim mieszkał uczestnik postępowania, mimo, iż tym adresem dysponowała. W związku z tym bezpodstawne było ustanowienie kuratora dla H. Z. jako osoby nieznanej z miejsca pobytu. W ocenie skarżącego postępowanie w sprawie V Nsm 345/13 Sądu Rejonowego w Gliwicach dotknięte było nieważnością, a wydane w wyniku takiego postępowania postanowienie nie może się ostać, gdyż uczestnik postępowania był pozbawiony możności działania i obrony swoich praw w toczącym się postępowaniu wskutek braku prawidłowego zawiadomienia go o tym postępowaniu.

Wnioskodawczyni wniosła o oddalenie skargi i zasądzenie kosztów postępowania, na poparcie swojego stanowiska przedstawiając obszerną argumentację w czasie rozprawy w dniu 26 listopada 2015r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Skarga uczestnika postępowania o wznowienie postępowania nie mogła odnieść skutku.

W ocenie Sądu Okręgowego skarga o wznowienie postępowania złożona przez skarżącego była niedopuszczalna z uwagi na regulację art. 524§1 k.p.c., na to, iż skarżący może obalić prawomocne postanowienia wydane w tej sprawie w oparciu o regulacje art. 577 k.p.c., składając wniosek o przywrócenie mu władzy rodzicielskiej. Zgodnie z art. 577k.p.c. sąd opiekuńczy może bowiem zmienić swoje postanowienie nawet prawomocne, jeżeli wymaga tego dobro osoby, której postępowanie dotyczy. Zatem z uwagi na to, że z przepisów powyższych wynika, iż skarżący nie może domagać się wznowienia postępowania, ponieważ może złożyć wniosek o przywrócenie mu władzy rodzicielskiej, skarga jako niedopuszczalna podlegała odrzuceniu.

Skarga o wznowienie w sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej rozpoznawana jest w postępowaniu nieprocesowym i jej podstawę prawną stanowi art.524 k.p.c. Przepis art. 524 §1 k.p.c. stanowi, iż uczestnik postępowania może żądać wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, jednakże wznowienie postępowania nie jest dopuszczalne, jeżeli postanowienie kończące postępowanie może być zmienione lub uchylone. Zatem wznowienie nie jest dopuszczalne, gdy postanowienie co do istoty sprawy kończące postępowanie może być zmienione lub uchylone na podstawie innych przepisów, co dotyczy postanowień oddalających wniosek (art. 523k.p.c) oraz postanowień co do meritum wydanych w sprawach, w których pozwala na to szczególny przepis ( w niniejszej sprawie art. 577k.p.c.). Sąd Okręgowy w składzie orzekającym podziela zapytywanie, iż wyłączenie dopuszczalności wznowienia ma w takim wypadku charakter bezwzględny (zob. uchwała SN z dnia 21.04.1994r., IIICZP 40/94, OSNCP 1994, nr 11, poz. 210).

Należy podkreślić, iż w oparciu o art. 577 k.p.c. Sąd opiekuńczy może zmienić swe postanowienie nawet prawomocne, jeżeli wymaga tego dobro osoby, której postępowanie dotyczy. W takiej sytuacji wznowienie postępowania jest niepotrzebne, gdyż łatwiej jest uzyskać pożądany skutek, korzystając z prostszego środka prawnego. Wobec tego Sąd Okręgowy uznał, iż nie jest dopuszczalne wznowienie postępowania w sprawie o sygn. akt V Nsm 345/13, z uwagi na regulację art. 577k.p.c. w zw. z art. 524 k.p.c. i możliwość zmiany ( lub uchylenia) postanowienia kończącego prawomocnie to postępowanie.

Równocześnie, zdaniem Sądu Okręgowego, szczególny charakter skargi o wznowienie, jako nadzwyczajnego środka umożliwiającego wzruszenie prawomocnego postanowienia przemawia za ścisłym stosowaniem regulacji art. 524 k.p.c.

Na marginesie można jedynie zauważyć, iż w sprawie V Nsm 345/13 Sąd Rejonowy ustanowił zgodnie z przepisami prawa dla uczestnika postępowania kuratora w osobie zawodowego pełnomocnika - adwokata, który w sposób należyty i staranny reprezentował go w toku toczącego się postępowania. Nie ma podstaw do uznania, by działanie Sądu naruszało przepisy postępowania, o których stanowi art. 401 pkt 2 k.p.c., jeżeli Sąd podjął wszelkie możliwe na danym etapie czynności służące prawidłowemu zawiadomieniu strony i umożliwieniu jej uczestnictwa w rozprawach ( zob. pos. SN z 6/6/2012r., IV Cz 6/12, Legalis). Nadto wypada zauważyć, iż ugruntowane jest w judykaturze stanowisko, iż nie dochodzi do pozbawienia strony możności działania nawet wówczas gdy kurator ustanowiony przez sąd w sprawie nienależycie bronił interesów uczestnika postępowania. Podobnie zresztą nieudolne i nienależyte prowadzenie sprawy przez przedstawicieli ustawowych, czy też przez pełnomocnika procesowego jak i ustanowionego kuratora nie skutkuje nieważnością postępowania chyba, że kuratorem ustanowiono by osobę nieposiadającą zdolności do czynności prawnych. Pogląd przeciwny prowadziłby do nieuzasadnionego mnożenia się opartych na art. 401pkt 2 k.p.c. skarg o wznowienie wnoszonych przez strony przeświadczone, że kurator czy też inne osoby je reprezentujące w toku sprawy nie broniły należycie ich interesów.

Reasumując, z uwagi na to, że skarżący nie może domagać się wznowienia postępowania, ponieważ może złożyć wniosek o przywrócenie mu władzy rodzicielskiej, Sąd Okręgowy skargę o wznowienie postępowania jako niedopuszczalną odrzucił, w oparciu o art. 524 §1 k.p.c. w zw. z art.410§1 k.p.c., art. 405 k.p.c. i art. 13§2 k.p.c. O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł mając na uwadze art.98 k.p.c. i art.108§1 k.p.c. oraz §2 w zw. z §5 w zw. z §7 ust.1 pkt 4 i §13 pkt 1 ust.1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 461).

SSR (del.) Ewa Buczek-Fidyka SSO Magdalena Hupa-Dębska SSO Barbara Braziewicz