Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2015 r.

Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie Wydział V Gospodarczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR J. Dams

Protokolant: S. Poborczyk

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2015 r. w Dzierżoniowie na rozprawie sprawy

z powództwa :

J. M.

przeciwko:

(...) S. A. w W.

o zapłatę 3.099,60 zł

I.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 3.099,60 zł (trzy tysiące dziewięćdziesiąt dziewięć złotych sześćdziesiąt groszy) wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 28 maja 2014 r. do dnia zapłaty

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 851,20 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania

Sygnatura akt: V GC 610/14

UZASADNIENIE

J. M., prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) J. M. z/s w B., pozwem z dnia 30 czerwca 2014r. domagał się od (...) S.A. w W. zapłaty kwoty 3 099,60 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonym od dnia 28 maja 2014r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. Uzasadniając roszczenie powód podał, że E. M. i W. P. umową z dnia 28 października 2013r. przenieśli na niego swoją wierzytelność względem ubezpieczyciela sprawcy szkody. Cedenci zostali poszkodowani w wypadku komunikacyjnym z dnia 20 września 2013r., w którym uszkodzony został ich pojazd marki A. o nr. rej. (...) (szkoda całkowita). Wskutek wypadku E. M. zmuszona była nająć samochód zastępczy na okres 35 dni. Powód, w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, w dniu 23 września 2013r. wynajął poszkodowanej samochód marki F. (...), co potwierdzono umową najmu nr (...). W dniu 24 stycznia 2014r. z tego tytułu powód wystawił poszkodowanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 6 027 zł (140 zł x 1,23 x 35 dni). Dysponując umową cesji powód zwrócił się do strony pozwanej o uregulowanie należności za najem pojazdu zastępczego, jednak ostatecznie zapłacono mu kwotę 2 927,40 zł, uznając za zasadny okres najmu wynoszący 17 dni (140 zł x 1,23 x 17 dni = 2 927,40 zł). Powód wskazał, że utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej uszkodzenia stanowi szkodę majątkową i pozwana winna zapłacić odszkodowanie za cały okres najmu. Podał też, że poszkodowana w okresie trwania umowy najmu pojazdu zastępczego faktycznie nie zdążyła zakupić nowego pojazdu w miejsce zniszczonego, jak również nie dokonała jego naprawy, przy czym zakończyła najem w dniu 28 października 2013r., a odszkodowanie za szkodę całkowitą otrzymała dopiero w dniu 8 kwietnia 2014r. Żądanie pozwu objęło należność uzupełniającą za najem pojazdu, tj. różnicę pomiędzy wartością faktury w kwocie 6 027 zł, a otrzymanym z tego tytułu odszkodowaniem w kwocie 2 927,40 zł, co daje kwotę 3 099,60 zł.

W odpowiedzi na pozew złożonej dnia 13 sierpnia 2014r. strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów postępowania. Pozwana uznała co do zasady swoją odpowiedzialność za skutki zdarzenia szkodowego, jednak kwestionowała zasadność najmu zastępczego ponad okres przekraczający 17 dni. Dobowa stawka najmu (140 zł netto) nie była przedmiotem sporu. Pozwana podała, że szkoda miała charakter całkowity, a pozwana została o tym powiadomiona, jak również o wysokości szacowanego odszkodowania - pismem z dnia 30 września 2013r. W ocenie pozwanej refundacja kosztów najmu zastępczego winna obejmować zatem okres, w którym poszkodowana mogła dokonać działań polegających na zastąpieniu zniszczonego pojazdu nowym. Stąd na uznane przez ubezpieczyciela 17 dni najmu złożyło się 10 dni od powstania szkody do daty powiadomienia poszkodowanej o sposobie jej likwidacji oraz 7 dni organizacyjnych na zagospodarowanie pozostałości i zakup nowego pojazdu. W ocenie pozwanej otrzymanie wypłaty odszkodowania z tytułu szkody całkowitej nie stanowi warunku koniecznego do zakupu kolejnego pojazdu przez poszkodowanego, gdyż ubezpieczyciel nie odpowiada za zapewnienie poszkodowanemu środków finansowych na ten cel. Pozwana wyjaśniała dalej, że w przedmiotowej sprawie sprawca wypadku nie został ustalony przez policję, zatem pozwana nie miała podstaw, aby w ustawowym 30-dniowym terminie ustalić swoją odpowiedzialność i wydać decyzję o wypłacie odszkodowania. Brak ustalonej odpowiedzialności sprawcy zdarzenia i oczekiwanie na rezultat postępowania karnego nie stanowiły jednak dla poszkodowanej przeszkody do zbycia uszkodzonego pojazdu i zakupienia nowego, gdyż czynności ubezpieczyciela w sprawie zakończyły się w dniu 30 września 2013r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 września 2013r. należący do E. M. i W. P. pojazd marki A. o nr. rej. (...) uległ uszkodzeniu na skutek kolizji drogowej. Ochrony ubezpieczeniowej sprawcy zdarzenia (OC posiadaczy pojazdów), będącego osobą trzecią, udzielał (...) S.A. w W..

Sprawca uciekł z miejsca zdarzenia, niemniej udało się go ustalić na podstawie zapamiętanych przez świadków zdarzenia numerów rejestracyjnych jego pojazdu. Jego odpowiedzialność z tytułu popełnionego wykroczenia drogowego została ostatecznie ustalona wyrokiem z dnia 13 grudnia 2013r. Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich, sygn. II W 532/13.

(Dowód: - okoliczności bezsporne;

- zeznania świadka E. M., k.90;

- akta szkody (...) – wezwanie z dnia 19.02.2014r.)

Poszkodowani w dniu 23 września 2013r. zgłosili szkodę stronie pozwanej, a nadto najęli od J. M., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą (...) J. M. z/s w B., pojazd zastępczy marki F. (...) za kwotę czynszu 140 zł netto za dobę.

Pojazd miał zapewnić poszkodowanym podobne możliwości funkcjonowania w życiu codziennym, jak przed kolizją, gdyż nie mieli oni innego własnego pojazdu.

(Dowód: - umowa najmu nr (...), k. 18-19, 22-23 akt,

- protokół wydania pojazdu, k. 20-21, 24-25 akt,

- oświadczenie poszkodowanych, k. 36 akt;

- zeznania świadka E. M., k.90)

W dniu 25 września 2013r. odbyły się oględziny uszkodzonego pojazdu marki A. z udziałem likwidatora ubezpieczyciela. Na ich podstawie strona pozwana poinformowała poszkodowanych pismem z dnia 30 września 2013r., że uszkodzenia pojazdu mają taki charakter, iż koszty jego naprawy przekroczą wartość pojazdu i szkoda będzie likwidowana jako całkowita. Wysokość odszkodowania miała wynieść 8 147,50 zł, niemniej jego wypłata miała nastąpić dopiero po ustaleniu odpowiedzialności (...) S.A. za zgłoszoną szkodę.

W dniu 21 października 2013r. strona pozwana odmówiła poszkodowanym wypłaty odszkodowania z uwagi na brak dowodów potwierdzających odpowiedzialność wskazanego przez poszkodowanych sprawcy.

Strona pozwana – po ustaleniu odpowiedzialności sprawcy za wykroczenie drogowe na podstawie prawomocnego orzeczenia Sądu - w dniu 7/8 kwietnia 2014r. wypłaciła poszkodowanym z tytułu szkody całkowitej odszkodowanie w kwocie 9 838 zł.

(Dowód: - zeznania świadka E. M., k.90;

- pismo strony pozwanej z 30.09.2013r. w aktach szkody;

- pismo strony pozwanej z 21.10.2013r. w aktach szkody;

- pismo strony pozwanej z 4.04.2014r. w aktach szkody;

- okoliczności bezsporne)

Poszkodowani zwrócili pojazd zastępczy powodowi po 35-dniowym okresie najmu. Moment zwrotu uwarunkowany był momentem uzyskania przez nich możliwości korzystania z innego pojazdu - użyczonego im przez znajomego, który wyjeżdżał za granicę.

W dniu 28 października 2013r. powód wystawił poszkodowanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 6 027 zł, płatną w terminie 14 dni.

Również w dniu 28 października 2013r. powód zawarł z E. M. i W. P. umowę cesji, której przedmiotem było ich roszczenie względem strony pozwanej o zapłatę odszkodowania obejmującego koszty najmu pojazdu zastępczego.

(Dowód: - zeznania świadka E. M., k.90;

- faktura VAT nr (...)r., k.28 akt;

- umowa przelewu wierzytelności nr (...), k. 12-13, 15-16 akt;

- zawiadomienia dłużnika o przelewie, k.14, 17)

Powód uzyskał od strony pozwanej odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego w kwocie 2 927,40 zł, obejmujące stawkę 140 zł netto + Vat i uznany przez ubezpieczyciela za zasadny okres 17 dni najmu.

Przyznana wysokość odszkodowania została przekazana na konto bankowe powoda w dniu 7 kwietnia 2014r.

(Dowód: - pismo strony pozwanej z dnia 4.04.2014r., k.30 akt;

- pismo strony pozwanej z dnia 9.04.2014r., k.32 akt;

- potwierdzenie przelewu, k. 31 akt)

W dniu 20 maja 2014r. powód wezwał stronę pozwaną do zapłaty pozostałej części odszkodowania w kwocie 3 099,60 zł.

(Dowód: - przedsądowe wezwanie z 19.05.2014r. z dowodem doręczenia, k.33-34)

Poszkodowani nabyli nowy pojazd w miejsce uszkodzonego dopiero po uzyskaniu od pozwanej odszkodowania za szkodę całkowitą.

(Dowód: - zeznania świadka E. M., k.90)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Bezsporna w sprawie była okoliczność odpowiedzialności strony pozwanej za skutki szkody komunikacyjnej z dnia 20 września 2013r. Bezspornym było również, że poszkodowana najęła u powoda pojazd zastępczy na okres 35 dni, a następnie scedowała na niego swoją wierzytelność względem pozwanej z tytułu odszkodowania obejmującego koszty najmu pojazdu zastępczego. Spornym okazał się okres, w którym najem pojazdu zastępczego był uzasadniony sposobem likwidacji szkody i odpowiadał zasadzie jej minimalizacji – pozwana uznawała ten okres jedynie w wymiarze 17 dni.

Sama zasadność roszczenia do ubezpieczyciela o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego nie budzi wątpliwości w świetle przyjęcia idei, że utrata możliwości korzystania z rzeczy stanowi szkodę majątkową (tak SN w wyroku z dnia 8 września 2004r., IV CK 672/03). Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne na najem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu. Idąc zaś za myślą praktyki można stwierdzić, że wydatki konieczne w tym przedmiocie oznaczać będą czynsz najmu pojazdu zastępczego zasadniczo o podobnej klasie do pojazdu uszkodzonego, ustalony w oparciu o stawki przyjęte na danym rynku lokalnym. Klasa pojazdu zastępczego oraz stawka jego najmu nie były przedmiotem sporu w niniejszym postępowaniu.

Przeprowadzone w sprawie dowody dały podstawę do dokonania przez Sąd oceny, że w okolicznościach sprawy żądanie zapłaty odszkodowania za 35 dni najmu nie pozostaje w sprzeczności z wymogiem celowości, ekonomicznego uzasadnienia i zasadą minimalizacji szkody. Co do zasady wskazać należy, że w sytuacji szkody całkowitej czasem najmu zastępczego, uzasadnionym doświadczeniem życiowym, jest okres od momentu zniszczenia pojazdu do dnia, kiedy poszkodowany może nabyć analogiczny pojazd (por. orzeczenia SN w sprawach sygn. IV CK 672/03, III CZP 5/11, III CZP 76/13). Dla strony pozwanej uzasadniony dla refundacji był okres 17 dni, w tym 10 dni od momentu powstania szkody do powiadomienia poszkodowanych o niecelowości naprawy i zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej oraz dodatkowe 7 dni na zakup nowego pojazdu i zagospodarowanie wraku. Okres ten upłynął zatem jeszcze przed powiadomieniem poszkodowanych o ostatecznym uznaniu odpowiedzialności przez ubezpieczyciela (co nastąpiło dopiero po prawomocnym skazaniu sprawcy szkody za wykroczenie drogowe) i o wysokości przyznanego poszkodowanym odszkodowania oraz przed jego zapłaceniem. Poszkodowana E. M. zeznała na rozprawie w dniu 18 marca 2015r., iż „ (...) po dokonaniu oględzin (25 września 2013r.) powiadomiło mnie, iż z wrakiem nie mogę nic zrobić do czasu ustalenia sprawcy. Ja go w związku z tym nie ruszałam i czekałam na odszkodowanie aż do kwietnia. Ja kupiłam nowy pojazd dopiero po wypłacie odszkodowania, a wrak udało mi się sprzedać dopiero po następnym roku. Ja zdecydowałam się na wcześniejszy zwrot pojazdu niż wypłata odszkodowania, ponieważ miałam świadomość, jakie to są koszty i nie chciałam nikogo na nie narażać, a miałam znajomego, który wyjeżdżał za granicę i dogadałam się z nim, że będę ponosiła wszystkie opłaty eksploatacyjne jego samochodu, a on mi go użyczy. Wcześniej szukałam innego samochodu u rodziny i znajomych, ale bezskutecznie”. Jak wynika z zeznań świadka, to ubezpieczyciel poradził jej, iż nie powinna nic robić z wrakiem do czasu ustalenia odpowiedzialności sprawcy, co jest wiarygodne, gdyż wrak ów mógł być przedmiotem ewentualnej opinii biegłego w sytuacji, gdyby sprawca w postępowaniu sądowym, dotyczącym ustalenia jego odpowiedzialności, podał np. inną wersję zdarzeń. W przedmiotowej sprawie ubezpieczyciel aż do kwietnia 2014r. odmawiał poszkodowanym wypłaty odszkodowania, gdyż sprawca (kontrahent strony pozwanej) utrudniał i przedłużał postępowanie likwidacyjne, w związku z czym jego odpowiedzialność musiała być ostatecznie ustalona prawomocnym orzeczeniem Sądu. Obciążanie poszkodowanych oczywistymi i negatywnymi skutkami przyjętej przez niego obrony, do których należy wydłużony najem, nie mogło zyskać zatem aprobaty Sądu. Skoro bowiem sprawca zniszczył pojazd poszkodowanych, a w wyniku powodowanej przez niego obstrukcji postępowanie likwidacyjne nie mogło się zakończyć w rozsądnym i ustawowym terminie, a poszkodowani uzyskać należnego im odszkodowania (potrzebnego do zakupu „nowego” pojazdu), to ubezpieczyciel sprawcy nie może bronić się zarzutem, że pomimo wszystko poszkodowani zobowiązani byli do zakupu „nowego” pojazdu w czasie 17 dni od powstania szkody, bo w innym wypadku doprowadzili do nieuzasadnionego zwiększenia rozmiarów szkody. Z uwagi na powyższe ocenić należało, że „przyznany” przez ubezpieczyciela okres najmu zastępczego w okolicznościach sprawy nie był obiektywnie wystarczający na usunięcie przez poszkodowanych skutków zdarzenia szkodowego.

Mając na względzie powyższe, na podstawie przepisów art.361 k.c. w zw. z art.13 ust.2 ustawy z dnia 22.05.2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) i (...)), powództwo należało uznać za zasadne w całości, o czym na podstawie przywołanych w treści uzasadnienia przepisów orzeczono, jak w pkt I sentencji wyroku z dnia 18 marca 2015r. Odsetki ustawowe zasądzono na podstawie art. 481 k.c. (zapłata niespornej części odszkodowania za najem zastępczy nastąpiła 7 kwietnia 2014r., a termin do zapłaty, zakreślony w wezwaniu z dnia 19 maja 2014r., upłynął bezskutecznie w dniu 22 maja 2014r.). O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., jak w pkt II wyroku, przyjmując, że powód wygrał niniejszy spór w całości. Na koszty procesu poniesione przez powoda (wg spisu kosztów na k.73) złożyła się cała opłata stosunkowa od pozwu w kwocie 155 zł, koszty zastępstwa prawnego w kwocie 617 zł (na podstawie § 6 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu + jedna opłata skarbowa od pełnomocnictwa), a nadto koszty korespondencji w kwocie 4,20 zł i koszty dojazdu w kwocie 75 zł.