Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lutego 2016 roku

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Tomasz Korzeń

Protokolant st. sekr. sądowy Anna Kopala

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lutego 2016 roku

sprawy z odwołania E. T.

od decyzji z dnia 13 sierpnia 2015 roku znak (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

o przyznanie emerytury

oddala odwołanie.

SSO Tomasz Korzeń

VI U 745/15 UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 sierpnia 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił E. T. prawa do emerytury.

Ubezpieczony E. T. wniósł odwołanie od tej decyzji, wskazując, iż jest niesłuszna.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania. Wskazał, że pomimo udokumentowania 25 letniego stażu ubezpieczeniowego, wnioskodawca nie wykazał wymaganego 15 letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. T. urodził się (...) Nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Organ rentowy uznał, że dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił okres ubezpieczenia wynoszący łącznie 25 lat, 5 miesięcy i 2 dni, w tym okres 11 lat, 5 miesięcy i 21 dni pracy w warunkach szczególnych.

W dniu 31 grudnia 2015 r. ubezpieczony wystąpił z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. Decyzją z dnia 13 sierpnia 2015 r. pozwany odmówił przyznania prawa do emerytury z powodu nieudowodnienia 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych. Pozwany nie uwzględnił skarżącemu okresu zatrudnienia od 3 lipca 1984 r. do 10 grudnia 1990 r. w Przedsiębiorstwie Handlu Zagranicznego (...) Oddział w S., do okresu pracy w warunkach szczególnych. (bezsporne)

W okresie od 3 lipca 1984 r. do 10 grudnia 1990 r. (6 lat, 5 miesięcy, 8 dni) ubezpieczony pracował w Przedsiębiorstwie Handlu Zagranicznego (...) Oddział w S. (poprzednio: Centrala Spółdzielni (...) Handlu Zagranicznego (...) w W. Oddział w S.), w pełnym wymiarze czasu pracy, jako elektromechanik. Remontował wózki widłowe, regenerował baterie, formował nowe baterie. Formowanie polegało na zalewaniu akumulatorów elektrolitem. Gdy wózki widłowe zjeżdżały ze zmiany ubezpieczony podłączał je do ładowania, dolewał wody do akumulatorów. Nowe akumulatory zalewał kwasem siarkowym wymieszanym z wodą destylowaną. Remont wózków polegał na wymianie styczników, naprawianiu hamulców. Robił też siłowniki do podnoszenia mostów, wymieniał w nich uszczelki na tłokach, łańcuchy i widły, spawał połączenia między bateriami, wymieniał zaciski akumulatorowe, koła, dokonywał drobnych napraw np. wymiana dźwigni. Zajmował się serwisem wózków widłowych. Ubezpieczony nosił w pracy odzież ochronną: gumowe rękawice, ubrania kwasoodporne i gumowe kombinezony. Podczas czynności związanych z laniem elektrolitów zakładał maskę, okulary i fartuch. Od zakładu pracy otrzymywał mleko i posiłki regeneracyjne.

dowód: dokumenty w aktach organu rentowego, tom I: świadectwo pracy k. 9

zeznania ubezpieczonego E. T. k. 32-32v

zeznania świadka J. F. k. 32v

zeznania świadka Z. R. k. 32v-33

zeznania świadka Z. Ż. k. 33

świadectwo pracy k. 9

dokumenty w aktach osobowych ubezpieczonego k. 31

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego należało oddalić.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2015.748; dalej jako ustawa) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

2. Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

W art. 32 ustawy określono zasady ustalania prawa do emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze. Zgodnie z tym artykułem, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

Warunki wymagane do uzyskania prawa do emerytury wcześniejszej z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymienione są w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.; dalej jako rozporządzenie). Rodzaje prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie może uprawniać do emerytury wcześniejszej, wymienione są w wykazach A i B stanowiących załączniki do rozporządzenia.

Emerytura wcześniejsza przysługuje na zasadach określonych w § 3 i 4 rozporządzenia, jeżeli kobieta udowodni co najmniej 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych, a mężczyzna 25 lat tych okresów, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wykonywanej w ramach stosunku pracy, przy czym wymagane jest osiągnięcie wieku emerytalnego wynoszącego 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn. Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia przy ustalaniu okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze uwzględnia się jedynie te okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Z treści przytoczonych przepisów wynika zatem, że pracą w szczególnych warunkach jest praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia (vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2012 r., III UK 92/11).

Kwestią sporną w niniejszej sprawie okazał się tylko okres zatrudnienia ubezpieczonego w szczególnych warunkach. Warunek posiadania 25 letniego stażu ubezpieczeniowego na dzień wejścia w życie ustawy oraz nie przynależenie do OFE nie były kwestionowane.

Na okoliczność pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych, Sąd przesłuchał ubezpieczonego, jak i zawnioskowanych przez niego świadków oraz dokonał analizy dokumentacji ubezpieczonego zawartej w aktach sprawy oraz aktach organu rentowego. Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie potwierdziła wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach w okresie jego zatrudnienia w Przedsiębiorstwie Handlu Zagranicznego (...) Oddział w S. od 3 lipca 1984 r. do 10 grudnia 1990 r. Świadkowie i ubezpieczony w sposób przekonujący wskazali i opisali, że E. T. w okresie zatrudnienia w akumulatorowni jako elektromonter wykonywał różne czynności, od regenerowania baterii, zalewania ich elektrolitami, po wykonywanie pełnego serwisu wózków widłowych: wymiana kół, styczników, uszczelek, łańcuchów, wideł, zacisków akumulatorowych, dźwigni, spawanie połączeń między bateriami, spawanie połączeń miedzy bateriami. Nie wykonywał zatem stale i w pełnym wymiarze czasu pracy tylko tych czynności, które wymienione zostały w wykazie A, Dziale XIV, pkt 13 rozporządzenia, ponieważ oprócz czynności dotyczących bezpośrednio ładowania i obsługi akumulatorów, wykonywał wszelkie naprawy elektryczne i mechaniczne, remonty i prace konserwacyjne przy wózkach. Jak wyjaśnił świadek Z. Ż., pomieszczenie nazywane przez pracowników akumulatorownią nie było pomieszczeniem osobnym, czyli specjalistycznym pomieszczeniem, wyposażonym w urządzenia do wykonywania szczególnych czynności opisanych w pkt 13, Dział XIV, wykaz A. Warsztat gdzie ubezpieczony dokonywał napraw i konserwacji sprzętu znajdował się w zupełnie innym miejscu.

W aktach osobowych brak jest jakichkolwiek dokumentów potwierdzających pracę skarżącego przy opróżnianiu, oczyszczaniu i wymianie stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowiowych. Należy stwierdzić, że czym innym jest obsługa akumulatorów polegająca na wymianie lub uzupełnieniu płynów, demontażu, zestawianiu akumulatorów i czym innym jest praca stała i w pełnym wymiarze w akumulatorowniach polegająca na opróżnianiu, oczyszczaniu i wymianie stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowianych. Nie każda praca przy obsłudze akumulatorów to praca w akumulatorowni. Praca szczególna w akumulatorowni to wyłącznie rodzajowo określone czynności, polegające na opróżnianiu, oczyszczaniu i wymianie stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowianych. Innymi słowy wymiana, demontaż akumulatorów na wózkach albo uzupełnienie płynu w akumulatorach to nie to samo co wymiana stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowianych w akumulatorach w akumulatorowni. Pierwsze czynności użytkownik (zakład pracy) mógł wykonywać samodzielnie, natomiast drugie cechuje specjalizacja i konieczność przestrzegania okresowych norm i warunków bhp, ze względu choćby na istotną szkodliwość dla pracowników wykonujących prace w akumulatorowniach i dla środowiska, zwłaszcza że w przypadku pracy w szczególnych warunkach znaczenie ma praca wykonywana stale i w pełnych wymiarze czasu pracy (§ 2 rozporządzenia). Tymczasem zebrany w sprawie materiał dowody pozwala na ustalenie, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy nie wykonywał tak szkodliwych prac jak wymiana stężonego kwasu siarkowego i płyt ołowianych w akumulatorach.

Dokumenty zawarte w aktach osobowych ubezpieczonego wskazują jedynie stanowiska pracy jakie zajmował w zakładzie odwołujący (przeważnie elektromechanik, choć również elektryk: wnioski k. 52-53, 20 akt osobowych k. 31). Dlatego też nie mogą one stanowić miarodajnych dowodów dla ustalenia jakie faktycznie czynności ubezpieczony wykonywał w spornym okresie. Miarodajne w tym zakresie okazały się wyjaśnienia samego wnioskodawcy oraz zeznania świadków, którzy w spornym okresie byli zatrudnieni w tym samym zakładzie pracy, co wnioskodawca. Dowody z zeznań świadków oraz wyjaśnia odwołującego w przeciwieństwie do zapisów z dokumentacji pracowniczej, zawierały szczegółowy i spójny opis prac faktycznie wykonywanych przez wnioskodawcę.

O tym, że ubezpieczony nie wykonywał w spornym okresie pracy w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy świadczyć może pośrednio również okoliczność nie wydania skarżącemu przez zakład pracy świadectwa pracy w szczególnych warunkach.

Okoliczność, że ubezpieczony otrzymywał od zakładu pracy mleko i posiłki regeneracyjne nie może przesądzać o tym, że wykonywał on pracę w warunkach szczególnych. Praca wykonywana w warunkach szczególnych jest pojęciem prawnym i oznacza rodzaje prac ściśle wymienione w wykazie A rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Nie każda praca uznana przez pracodawcę za pracę wykonywaną w warunkach szkodliwych jest pracą wykonywana w warunkach szczególnych w podanym wyżej znaczeniu prawnym.

Ustalając stan faktyczny w sprawie Sąd oparł się na dokumentach zgromadzonych w aktach organu rentowego, w aktach niniejszej sprawy, a przede wszystkim na zeznaniach ubezpieczonego oraz świadków, którym to Sąd nadał przymiot wiarygodności.

Mając na uwadze wskazane okoliczności Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 K.p.c., odwołanie ubezpieczonego oddalił.

SSO Tomasz Korzeń