Pełny tekst orzeczenia

10






POSTANOWIENIE

z dnia 25 lutego 1998 r.

Sygn. Ts 25/97







Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Marian Zdyb – przewodniczący

Teresa Dębowska-Romanowska

Lech Garlicki – sprawozdawca



na posiedzeniu niejawnym po rozpoznaniu na podstawie art. 36 ust. 6 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643) zażalenia na postanowienie z 12 stycznia 1998 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Mariana W., w sprawie:

zgodności art. 5 ust. 1 pkt 2 i 5, art. 5 ust. 2 pkt 2 oraz art. 10a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin w brzmieniu na danym tym przepisom przez ustawę z dnia 30 czerwca 1994 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (Dz.U. Nr 84, poz. 385) z art. 32 ust. 1 i art. 67 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej





p o s t a n o w i ł:



nie uwzględnić zażalenia.





Uzasadnienie:



W skardze konstytucyjnej z 11 grudnia 1997 r. został zakwestionowany art. 5 ust. 1 pkt 2 i 5, art. 5 ust. 2 oraz art. 10a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin w brzmieniu nadanym tym przepisom przez ustawę z dnia 30 czerwca 1994 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (Dz.U. Nr 84, poz. 385).

Zdaniem skarżącego zarówno Sąd Wojewódzki w K. wyrokiem z 5 października 1995 r., jak i następnie Sąd Apelacyjny w K. wyrokiem z 24 kwietnia 1996 r., stosując powyższe przepisy, oddaliły jego zarzuty w stosunku do decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 7 lutego 1995 r., w której odmówiono mu zastosowania korzystniejszego przelicznika otrzymywanych świadczeń emerytalno-rentowych. Jednocześnie, na podstawie zaskarżonych przepisów, skarżący utracił posiadany wcześniej 15% dodatek za pracę górniczą.

W skardze konstytucyjnej wskazano, iż przytoczone wyroki wydano na podstawie niekonstytucyjnych przepisów, co stanowi naruszenie art. 67 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w myśl którego skarżący ma prawo do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego, a także art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wyrażającego zasadę równości wobec prawa.

Zgodnie z informacjami wynikającymi z akt sprawy, wyrok Sądu Apelacyjnego w K. oddalający rewizję od wyroku Sądu Wojewódzkiego w K. został odebrany przez skarżącego 12 czerwca 1996 r. Bezsporne jest zatem, że wyrok Sądu Apelacyjnego skarżący otrzymał w tej właśnie dacie, co stało się podstawą do wydania 12 stycznia 1998 r. przez Trybunał Konstytucyjny w składzie jednego sędziego TK, postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

Na niniejsze postanowienie w ustawowym terminie wpłynęło zażalenie. Pełnomocnik skarżącego podnosi w nim, że przyjęta przez Trybunał interpretacja art. 46 ust. 1 ustawy z 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym prowadzi do tego, że skarżący będzie pozbawiony możliwości skorzystania ze skargi konstytucyjnej, jako że prawomocny wyrok został mu doręczony znacznie wcześniej. Jednocześnie uważa, że termin do wniesienia skargi konstytucyjnej powinien biec od dnia wejścia w życie konstytucji.



Rozpatrując niniejsze zażalenie Trybunał zważył co następuje:



Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r. weszła w życie po upływie 3 miesięcy od daty jej ogłoszenia - 17 października 1997 r., wprowadzając zupełnie nową instytucję, nieznaną poprzednio obowiązującemu systemowi prawnemu, jaką jest skarga konstytucyjna. Szczegółowe warunki, którym musi odpowiadać skarga konstytucyjna wnoszona do Trybunału, normuje ustawa o Trybunale Konstytucyjnym. Ustawa ta w art. 46 ust. 1 wyraźnie stanowi, że skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu toku instancji, w ciągu dwóch miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. To sformułowanie przepisu nie może, zdaniem Trybunału, budzić wątpliwości. Żaden przepis konstytucji ani ustawy o Trybunale Konstytucyjnym nie pozwala na taką interpretację wspomnianego art. 46 ust. 1, która pozwalałaby przyjąć, iż - w odniesieniu do wyroków, decyzji i orzeczeń, które wydane zostały przed wejściem w życie konstytucji - termin dwumiesięczny będzie liczony od dnia wejścia w życie konstytucji, a nie od dnia ich doręczenia skarżącemu.

Ani konstytucja, ani ustawa o Trybunale Konstytucyjnym nie zawiera jakichkolwiek przepisów przejściowych, które ustalałyby odmienne terminy dla wnoszenia skarg konstytucyjnych dotyczących spraw, w których “ostateczne orzeczenie” (w rozumieniu art. 79 ust. 1 konstytucji) zostało wydane i doręczone skarżącemu przed 17 października 1997 r. W myśl art. 79 ust. 1 konstytucji, skargi konstytucyjne są wnoszone “na zasadach określonych w ustawie”. Skoro więc ustawa o Trybunale Konstytucyjnym nie określiła inaczej, to należy uznać, tak jak zostało to zapisane w jej art. 46 ust. 1, że termin dwumiesięczny biegnie od doręczenia stronie wyroku, decyzji lub rozstrzygnięcia, które przesądza o ostatecznym charakterze merytorycznego orzeczenia o konstytucyjnych prawach, wolnościach lub obowiązkach skarżącego.

Słuszne są więc ustalenia Trybunału Konstytucyjnego zawarte w postanowieniu z 12 stycznia 1998 r., że obecnie obowiązująca ustawa nie stwarza podstaw dla kierowania do Trybunału skarg konstytucyjnych w sprawach, w których po wyczerpaniu toku instancyjnego, prawomocny wyrok, ostateczna decyzja lub inne ostateczne rozstrzygnięcie zostało doręczone skarżącemu przed 17 sierpnia 1997 r. Pozbawienie możliwości wnoszenia skarg w takich sprawach wynika ze świadomie podjętego przez ustawodawcę rozstrzygnięcia, iż otwarcie obywatelom nowej procedury dochodzenia ich praw będzie miało jedynie prospektywny wymiar.

Z dokonanej analizy art. 46 ust. 1 ustawy o Trybunale Konstytucyjny wynika zatem, że skarżącemu nie przysługuje w badanej sprawie skarga konstytucyjna, z uwagi na niemożność dochowania dwumiesięcznego terminu zakreślonego w ustawie o Trybunale Konstytucyjnym.

W tym stanie rzeczy, zażalenie skarżącego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 12 stycznia 1998 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej nie mogło zostać uwzględnione.