Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 stycznia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie II Wydział Karny w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej del. do Prokuratury Apelacyjnej Marzeny Jędrzejewskiej - Płucińskiej

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2015 r. sprawy

M. J.

oskarżonego z art. 296 § 1 i 3 k.k.

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 30 czerwca 2014 r., sygn. akt III K 299/12

Na podstawie art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej oskarżonego M. J. i na podstawie art. 17 § 1 pkt 5 k.p.k. umarza w tej części postępowanie karne, a koszty postępowania odwoławczego w tym zakresie na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. ponosi Skarb Państwa.

Stanisław Stankiewicz Stanisław Kucharczyk Janusz Jaromin

Sygn. akt II AKa 5/15

UZASADNIENIE

M. J. oraz D. W. W. K., J. D., H. J., G. K., K. K. zostali oskarżeni o to, że w dniu 31 grudnia 1998 r. w S., będąc członkami Zarządu Miasta, w tym M. J. Prezydentem Miasta S., a D. W. i W. K. Wiceprezydentami Miasta S., a więc osobami obowiązanymi na mocy ustawy do zajmowania się sprawami majątkowymi gminy, niedopełniając ciążących na nich ustawowych obowiązków: zachowania szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządu mieniem i ochrony tego mienia oraz dbałości o wykonywanie zadań publicznych gminy z uwzględnieniem jej interesu, podjęli uchwałę nr (...), na mocy której unieważniono rokowania na sprzedaż nieruchomości położonej przy ul. (...) i ul. (...) w S., rozstrzygnięte uprzednio na korzyść (...) sp. z o.o., co skutkowało koniecznością zapłaty na rzecz powyższej spółki kwoty 5.000.000 zł tytułem zadatku, a więc wyrządzeniem Gminie Miasto S. szkody majątkowej w wielkich rozmiarach, tj. o czyn z art. 296 § 1 i 3 kk.

Sąd Okręgowy w Szczecinie wyrokiem z dnia 30 czerwca 2014r. w sprawie III K 299/12:

I. na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 kpk postępowanie karne wobec oskarżonego M. J., D. W., W. K., J. D., H. J., G. K. i K. K. - o czyn polegający na tym, że w dniach 30 i 31 grudnia 1998 r. w S., będąc członkami Zarządu Miasta i z tego tytułu będąc osobami zobowiązanymi na podstawie ustawy do zajmowania się sprawami majątkowymi gminy, nieumyślnie nie dopełnili ciążących na nich ustawowych obowiązków zachowania szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządu mieniem i ochrony tego mienia oraz dbałości o wykonywanie zadań publicznych gminy z uwzględnieniem jej interesu i w ten sposób doprowadzili do podjęcia przez Zarząd Miasta uchwały nr (...) o unieważnieniu rokowań na sprzedaż nieruchomości położonej przy ul. (...) i ul. (...) w S., rozstrzygniętych uprzednio na korzyść (...) spółki z o.o. w B., która to uchwała spowodowała odstąpienie Gminy Miasto S. od podpisania umowy z (...) spółką z o.o. w B., w wyniku czego doszło do powstania zobowiązania po stronie Gminy Miasto S. zapłaty kwoty równej wysokości zadatku to jest kwoty 5.000.000 złotych, w konsekwencji którego to zobowiązania doszło do zapłaty tej kwoty, czym wyrządzili Gminie Miasto S. szkodę majątkowej w wielkich rozmiarach, tj. w kwocie 3 500 000zł, to jest występki z art. 296 § 4 w zw. z art. 296 § 3 kk – umorzył;

II. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata B. P. 2607,60 (dwa tysiące sześćset siedem i 60/100) złotych, w tym 487,60 (czterysta osiemdziesiąt siedem i 60/100) złotych podatku VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu M. J. z urzędu;

III. na podstawie art. art. 632 pkt 2 kpk kosztami procesu obciążył Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku złożył prokurator, zaskarżając wyrok w całości, na niekorzyść M. J. i pozostałych oskarżonych.

Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. i art. 438 pkt 2, 3 k.p.k. wyrokowi zarzucił:

- obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k., która miała wpływ na treść orzeczenia, poprzez dowolną, sprzeczną z zasadami prawidłowego rozumowania i zasadami doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego co doprowadziło do uznania, iż oskarżeni, działając w dniach 30 i 31 grudnia 1998 roku i podejmując jako Zarząd Miasta w dniu 31 grudnia 1998 roku uchwałę nr (...) o unieważnieniu rokowań z firmą (...) Sp. z o.o. poprzez przełamanie zasad ostrożności w gospodarowaniu mieniem komunalnym, bezpodstawnie sądząc, iż ich decyzja nie spowoduje konieczności zapłaty przez Miasto dwukrotności wpłaconego zadatku, wyrządzili nieumyślnie szkodę w wielkich rozmiarach, co przy przyjęciu kwalifikacji prawnej zachowania oskarżonych określonej w art. 296 § 4 k.k. skutkowało umorzeniem postępowania z uwagi na przedawnienie karalności czynu, podczas gdy właściwa i wnikliwa, zgodna z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego analiza materiału dowodowego oraz uwzględnienie wszystkich ujawnionych w toku procesu okoliczności powinna prowadzić do wniosku, iż oskarżeni poprzez niedopełnienie ciążących na nich ustawowych obowiązków doprowadzili do podjęcia uchwały na mocy której unieważniono rokowania, wyrządzając tym Gminie Miasto S. szkodę majątkową w wielkich rozmiarach, przy czym możliwość spowodowania tego skutku co najmniej przewidywali i na to się godzili;

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, a polegający na nieprawidłowym przyjęciu, iż faktyczna szkoda wynikła z działań podjętych przez Zarząd Miasta w dniach 30 i 31 grudnia 1998 roku wyniosła 3,5 miliona złotych, podczas gdy prawidłowa ocena zebranego materiału dowodowego wskazuje, iż wartość szkody majątkowej wyrządzonej Miastu wyniosła 5 milionów złotych.

Podnosząc powyższy zarzut, w oparciu o art. 427 § l k.p.k., art. 437 § 1 i 2 k.p.k. i art. 454 § l k.p.k. wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W toku postępowania apelacyjnego, w dniu 30 grudnia 2014r., oskarżony M. J. zmarł.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

W układzie procesowym jaki powstał - śmierć oskarżonego M. J. – prowadzenie postępowania karnego wobec tego oskarżonego, w ramach postępowania apelacyjnego toczącego się wobec innych oskarżonych, należało uznać za niedopuszczalne, ponieważ wystąpiła ujemna, negatywna przesłanka procesowa z art. 17§1 pkt 5 kpk nakazująca jego umorzenie. Orzekanie merytoryczne o winie i karze oskarżonego M. J. czy o zasadności/niezasadności apelacji, a przez to i o prawidłowości wyroku Sądu I instancji w tej części, jest bezcelowe i nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia (pod. Z. Muras, w: Bezwzględne przyczyny odwoławcze w polskim procesie karnym, Wyd. Adam Marszałek Toruń 2004, s. 136).

Zaistnienie tej przeszkody procesowej w trakcie postępowania odwoławczego, stanowiącej jedną z bezwzględnych przyczyn odwoławczych z art. 439§1 pkt 9 kpk, przy wymogach ustawowych art. 17§1 pkt 5 kpk sprawia, iż wyrok musi być uchylony. Zatem zgodnie z brzmieniem §1 in principio art. 439 kpk Sąd Apelacyjny skierował sprawę M. J. na posiedzenie - a przed tym, z uwagi na to, iż jego sprawa była rozpoznawana łącznie z innymi 6 oskarżonymi, wyłączył ją do odrębnego rozpoznania - celem wydania wyroku uchylającego orzeczenie Sądu I instancji zapadłe w dniu 30 czerwca 2014r. w stosunku do tego oskarżonego. Czyniąc powyższe Sąd odwoławczy, stosownie do wymogów tego przepisu i art. 17§1 pkt 5 k.p.k. umorzył postępowanie wobec M. J..

Dodać należy, iż wyłączenie sprawy oskarżonego M. J. było konieczne, jako że w postępowaniu odwoławczym sąd odwoławczy nie może wydać wyroku częściowego czy wstępnego, np. wobec jednego z wielu oskarżonych w sprawie wieloosobowej czy też co do jednego z orzeczeń o odpowiedzialności karnej dotyczących tego samego oskarżonego, pozostawiając pozostałe rozstrzygnięcia do późniejszego załatwienia w wyroku końcowym. Nie było też możliwe umorzenie postępowania na początku rozprawy odwoławczej postanowieniem, jako że, stosownie do wymogu z art. 439§1 in principio kpk, wyrok w takim układzie procesowym musi być uchylony niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów i Sąd odwoławczy powinien to zrobić na posiedzeniu. A skoro art. 456 kpk, stanowi, iż o uchyleniu wyroku sądu I instancji sąd odwoławczy orzeka wyrokiem Sąd Apelacyjny, chociaż rozpoznawał sprawę wyłączoną na posiedzeniu, swoje orzeczenie wydał w tej formie.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd odwoławczy rozstrzygnął na podstawie art. 632 pkt 2 kpk w zw. z art. 634 kpk.