Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 stycznia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Świdnicy I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSR Wojciech Zatorski

Protokolant Natalia Całka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 grudnia 2015 roku w Ś.

sprawy z powództwa A. K. (1)

przeciwko Gminie M. Ś. w Ś.

o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu

I.  powództwo oddala;

II.  nie obciąża powódki obowiązkiem zwrotu pozwanej kosztów postępowania.

Sygn. akt IC 732/15 UZASADNIENIE

A. K. (1) wystąpiła przeciwko Gminie M. Ś. o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu lokalu przy ul. (...) w Ś. po zmarłej matce M. H. (k.2). Uzasadniając żądanie podała, że ma 3 małoletnich dzieci, nie posiada tytułu do innego lokalu, zamieszkiwała w spornym lokalu od urodzenia /(...)/, z przerwą na czas choroby nowotworowej mamy, gdyż warunki panujące w lokalu /wilgoć, niesprawny piec, zepsuta elektryczność/ uniemożliwiały odpowiednią opiekę nad chorą; w związku z zachorowaniem mamy powódka przy trójce dzieci nie mogła sama zajmować się mamą i uzgodniła z siostrą, że najlepsze warunki matka uzyska u niej, przez cały okres choroby były przy matce i robiły wszystko, by ulżyć jej w cierpieniu, powódkę wspomagała teściowa zamieszkała w P., która zajmowała się dziećmi, mąż powódki wyjechał za granicę w celu zarobienia pieniędzy na remont, aby można było wrócić do mieszkania po operacji mamy, dzieci powódki nie mogą z racji alergii przebywać w warunkach wilgoci i zimna, gdyż wówczas chorują, syn powódki ma wadę serca; powódka nie posiada mieszkania, nie ma majątku, jednak chce szybko wyremontować mieszkanie i stworzyć prawdziwy dom, w P. może przebywać tylko czasowo, gdyż nikt na dłużej nie przyjmie 5-osobowej rodziny; sporne mieszkanie jest centrum życiowym powódki, codziennie w nim przebywa i je sprząta, regularnie opłaca, jest z nim emocjonalnie związana, wszystkie rachunki opłacała wraz z mężem, gdyż renta mamy była zbyt niska; mama chciała, aby mieszkanie pozostało dla dzieci i była w trakcie załatwiania wykupu mieszkania, mieszkanie zostało już wycenione, lecz nieoczekiwanie mama zmarła (k. 2-3).

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa na koszt powódki (k. 9). Przyznała, że powódka należy do kręgu osób ogólnie uprawnionych do wstąpienia w stosunek najmu, jednak nie mieszkała z matką w chwili jej śmierci w spornym lokalu, co jest warunkiem uwzględnienia żądania, a lokal ten nie był wówczas w ogóle zamieszkany, co zresztą obrazują fotografie dołączone przez powódkę (k. 9-10).

Sąd ustalił:

Powódka jest córką M. H., która była najemcą należącego do pozwanej lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w Ś..

W lokalu tym powódka była zameldowana na pobyt stały od 30.12.1982r.

Dowód:

- odpis aktu urodzenia - k.15,

- zaświadczenie – k. 4,

- stwierdzenie warunków najmu – k. 5-7,

w aktach INs (...) .

Matka powódki zachorowała i wyprowadziła się z tego lokalu jesienią 2012r. do drugiej córki, zamieszkałej w Ś.. Powódka mieszkała wówczas w P.. Lokal nie był od tamtej pory zamieszkały. W spornym lokalu panowała wilgoć, na ścianach i suficie widoczne były ubytki tynku.

Małoletnie dzieci powódki, tj. M. K., S. K. i F. K. cierpią na alergie.

Dowód:

- zaświadczenia lekarskie – k. 12-14,

- fotografie - k.18,

w aktach INs (...),

- notatka służbowa – k. 11,

- zeznania A. K. – zapis na płycie CD jak na k. 40 /protokół skrócony – k.35-36/,

- częściowo zeznania powódki – zapis na płycie CD jak na k. 40 /protokół skrócony – k.37-38/ .

Dnia 27.03.2014r., w mieszkaniu pod adresem (...)/5 w Ś., matka powódki udzieliła jej pełnomocnictwa m.in. do nabycia spornego lokalu od Gminy.

Gmina zamierzała sprzedać ten lokal w drodze przetargu z zachowaniem pierwszeństwa na rzecz aktualnego najemcy, za cenę 1.037 zł (za 1% wartości, z uwzględnieniem całkowitej prywatyzacji budynku). Osoby, którym przysługiwało pierwszeństwo w nabyciu lokali mogły składać stosowne wnioski w okresie 6 tygodni od daty wywieszenia wykazu lokali przeznaczonych do sprzedaży. Wykaz tych lokali został wywieszony na okres 21 dni od 20.03.2014r. do 10.04.2014r.

Dowód:

- pełnomocnictwo – k. 9,

- zasady sprzedaży lokali – k. 10-11,

w aktach INs(...) .

Matka powódki przebywała w Wojewódzkim Szpitalu (...) we W., z rozpoznaniem guz esicy, w okresie: 24-25.06.2013r.

M. H. zmarła 01.04.2014r.

Dowód:

- karta informacyjna – k. 8,

- akt zgonu – k. 16,

w aktach INs (...) .

Pismem z daty 07.08.2014r. pozwana odmówiła powódce „przepisania” spornego lokalu wskazując, że powódka jest tam tylko zameldowana, jednak postępowanie wyjaśniające wykazało, iż nie zamieszkuje w tym lokalu, lecz w P..

Dowód:

- pismo UM – k. 4.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie może zostać uwzględnione.

Zgodnie z art. 189 k.p.c. powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Ustalenie, że powódka wstąpiła w stosunek najmu lokalu, który najmowała jej matka, niewątpliwie dotyczy praw i obowiązków powódki, a zatem ma ona interes prawny w spornym ustaleniu, co pozwala na merytoryczne rozpoznanie zgłoszonego powództwa ustalającego.

Prawną podstawę wstąpienia w stosunek najmu stanowi przepis art. 691 k.c. w myśl którego w razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą (§ 1); osoby wymienione w § 1 wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci (§ 2).

Stosownie do powyższego dzieci najemcy wstępują w razie jego śmierci w stosunek najmu lokalu, co jednak następuje tylko wówczas, gdy stale zamieszkiwały one w tym lokalu z najemcą do chwili jego śmierci.

Bezsporne jest, że powódka warunków tych nie spełniła, gdyż nie zamieszkiwała ona, podobnie zresztą jak i jej matka, w spornym lokalu w dacie jej śmierci. Przyznaje to sama powódka (k. 37), a fakt ten wynika też z notatki służbowej pozwanej (k. 11). Powódka zdaje się natomiast dowodzić, że doszło do stanu swoistej „siły wyższej” wynikającej z ciężkiej choroby matki, wymuszającej zmianę lokalu z uwagi na tę chorobę i stan mieszkania, co doprowadziło do wyprowadzki z lokalu i uniemożliwiło rozpoczętą procedurę wykupu mieszkania od Gminy. Jeżeliby jednak okoliczność tę uwzględnić, to należałoby zauważyć, że ewentualne spełnienie tego warunku niweczyłoby argumentacje powódki w ogólności, skoro wykup mieszkania skutkowałby wygaśnięciem umowy najmu lokalu. Po wtóre wyprowadzka z lokalu nie łączy się z wykupem mieszkania, a choroba matki powódki trwała od dłuższego czasu (VI 2013r.). Ponadto okoliczności te w żadnym wypadku nie prowadzą do zmiany prawnych wymogów wstąpienia w stosunek najmu, którymi zgodnie z w/w przepisami są wspólne zamieszkiwanie w lokalu objętym żądaniem przez uprawnionego i najemcę, w dacie śmierci najemcy.

Dodać można, że pośrednio na brak racji powódki wskazuje też notatka służbowa pozwanej (k. 11), której treści powódka nie podważyła. Zamieszkiwanie w lokalu większej liczby osób powinno skutkować złożeniem stosownej deklaracji w przedmiocie odpadów komunalnych (i uiszczaniem opłat z tego tytułu), co – jak wynika z notatki – nie nastąpiło. Zastanawiające jest także wskazane w tej notatce stawiennictwo powódki na wizję mieszkania (wraz z dziećmi) ostatecznie dopiero 31.07.2014r. pomimo wcześniejszych prób pozwanej w dniach 16 i 17.07.2014r.

Ponadto wątpliwości budzi, czy powódka istotnie zamieszkiwała w ogóle w spornym lokalu do 2012r. Z zeznań A. K. (k. 35-36) wynika, że powódka w ogóle nie mieszkała w tym lokalu (głównie okres do 2009r.). Świadek zeznaje bowiem o podstawowych okolicznościach wspólnego zamieszkiwania w tej nieruchomości, jak codzienne mówienie sobie przez spotykających się lokatorów „dzień dobry”, wyrzucanie śmieci, prace w ogródku, itp., jednak opisuje ich wykonywanie przez inne osoby, a nie przez powódkę. Przy tym świadek widziała powódkę z wózkiem, jednak nie na tej nieruchomości, lecz na ulicy (co przy zamieszkiwaniu w spornym lokalu powinno rodzić prawdopodobieństwo zależności odwrotnej). Chybione są przy tym uwagi powódki o stronniczości świadka, skoro nie mieszka ona już w tej nieruchomości, a ponadto konflikt sąsiedzki ze świadkiem miał dotyczyć nie samej powódki, lecz jej nie żyjącej już matki. Wskazywane przez świadka okoliczności są natomiast prawdopodobne tym bardziej, że stan spornego mieszkania był fatalny (por. dok. fotograficzna), do stanu takiego nie można zapewne doprowadzić mieszkania w krótkim czasie, zaś dzieci powódki, na co sama ona wskazuje, chorują i cierpią na alergie.

Powódka niejasno zeznaje też n/t wyprowadzki matki oraz jej samej ze spornego lokalu, w szczególności daty wyprowadzki matki, a także własnego miejsca zamieszkania. Nie wiadomo zatem, czy i kiedy powódka wyprowadziła się do Pszenna, czy też zamieszkała u siostry w Ś., w celu sprawowania opieki nad matką, co podała w pozwie. Jeżeliby miała zamieszkać w P. (a na tym polegać miała pomoc udzielona jej przez teściów), nie wiadomo po co miałby tam wozić dzieci do szkoły, skoro sama podaje, że tam mieszkała. Jeżeliby jednak zamieszkała w Ś., nie wiadomo, co miałaby oznaczać pomoc teściów, która polegać miała na udzieleniu mieszkania. Wątpliwe też wydaje się dowożenie ze Ś. (na wypadek zamieszkania w tym mieście) do Pszenna dzieci samochodem do szkoły, skoro powódka borykała się i nadal boryka z problemami finansowymi, jej mąż musiał wyjechać za granicę na zarobek w celu przeprowadzenia remontu mieszkania, powódka zaś miałaby wozić dzieci (dziecko) do Pszenna, co przecież kosztuje i zabiera czas.

Niejasne tłumaczenia powódki co do daty wyprowadzki matki i jej samej, w połączeniu z wątpliwościami płynącym z zeznań świadka i dokumentacji fotograficznej, nie pozwalają na przyjęcie, iżby powódka zamieszkiwała tam aż do 2012r.,co zresztą ma znaczenie drugorzędne, skoro istotne jest wspólne zamieszkiwanie z najemcą w spornym lokalu w dacie śmierci, a to bezspornie miejsca nie miało.

Wobec powyższego, na podstawie art. 691 k.c. orzeczono w pkt I wyroku.

O kosztach procesu (pkt II) orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. , w myśl którego, w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. O szczególnym wypadku decyduje w realiach niniejszej sprawy z jednej strony sytuacja materialna powódki, która jest osobą bezrobotną i ma na utrzymaniu 3 małoletnich dzieci o zwiększonych potrzebach (alergicy), z drugiej strony natomiast wzgląd na wdrożoną procedurę wykupu lokalu, przerwaną przez śmierć matki powódki , zatem obciążanie powódki kosztami procesu w tych realiach nie byłoby słuszne.