Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 stycznia 2016r.

Sąd Rejonowy w Świdnicy I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący SSR Maja Snopczyńska

Protokolant Anna Kozioł

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2016r. w Świdnicy

sprawy z powództwa (...) S.A. w W.

przeciwko W. Ł.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej W. Ł. na rzecz strony powodowej (...) S.A. w W. kwotę 2.016,80zł ( dwa tysiące szesnaście złotych osiemdziesiąt groszy ) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 27 marca 2015r. do dnia zapłaty;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  koszty postępowania wzajemnie znosi.

Sygn. akt I C 804/15

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) SA w W. wniosła o zasądzenie od pozwanej W. Ł. kwoty 4.360,69 złotych z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu w tym koszty zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu strona powodowa podniosła, iż dochodzona wierzytelność powstała w wyniku zwarcia przez pozwaną umów pożyczki w dniach 24 stycznia 2013 roku, 4 października 2013 roku i 9 grudnia 2013 roku; w umowach pozwana zobowiązała się do zwrotu pożyczonych kwot wraz z odsetkami umownymi i opłatami wskazanymi w umowach, pozwana nie wywiązała się ze zobowiązania.

Kurator pozwanej nieznanej z miejsca pobytu w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa ponad kwotę 2.016,80 zł; wskazując, że mocą decyzji Prezesa Urzędu Ochrony konkurencji i Konsumentów nr RWA-61-5/13/AŻ z 20 kwietnia 2015r działanie polegające na pobieraniu opłaty za obsługę pożyczki w domu określonej jako wartość procentowa pożyczki jest niezgodne z dobrymi obyczajami oraz zagraża interesom klienta oraz narusza przepis art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, podobnie jak pobieranie dodatkowej opłaty liczonej w analogiczny sposób, tzw. opłaty przygotowawczej za przekazanie konsumentowi pożyczanej przez niego kwoty w miejscu zamieszkania oraz opłaty przygotowawczej za udzielenie pożyczki; zaś w zawartych umowach określono spłatę w okresie 60 tygodni, a wysokość opłaty za obsługę w domu stanowi 51,4% udzielonej pożyczki; natomiast opłata przygotowawcza jest wynagrodzeniem za uruchomienie opcji obsługi pożyczki w domu i dostarczenie gotówki do domu klienta i jest uzależniona od wysokości pożyczki, zaś dostarczenie do domu klienta kwoty 1000 czy 1900 zł zdaniem Prezesa UOKiK następuje na tych samych zasadach i nie jest zasadne pobieranie dodatkowej opłaty przygotowawczej w różnych wysokościach, to samo dotyczy dodatkowej opłaty przygotowawczej; tym samym ustalenie w umowie opłaty za obsługę pożyczki w domu, opłaty przygotowawczej i dodatkowej opłaty przygotowawczej stanowiących procentowo określone wartości uzależnione od wysokości kwoty pożyczki są zapisami sprzecznymi z prawem, a jako klauzule uznane za abuzywne nie obowiązują pozwanej – są to kwoty opłaty za obsługę pożyczki w domu – łącznie 1799 zł, opłata przygotowawcza – łącznie 394,40 zł i dodatkowa opłata przygotowawcza – łącznie 150,80 zł i w tym zakresie powództwo powinno zostać oddalone.

W TOKU POSTĘPOWANIA SĄD USTALIŁ

NASTĘPUJĄCY STAN FAKTYCZNY:

W dniu 21 stycznia 2013 roku pozwana zawarła umowę pożyczki ze stroną powodową. Pożyczkodawca udzielił pożyczki w kwocie 1.000 zł, dodatkowo ustalono koszty ubezpieczenia – 100 zł, opłatę przygotowawczą – 104,40 zł, dodatkową opłatę przygotowawczą – 34,80 zł, odsetki – 149,13 zł i opłatę za obsługę pożyczki w domu – 514 zł; łącznie do spłaty – 1.962,33 zł. Termin spłaty ustalono na 60 tygodni.

Zgodnie z pkt. 2 umowy opłata za obsługę pożyczki w domu jest to wynagrodzenie pobierane przez Pożyczkodawcę od Klienta za wykonanie usługi obsługi pożyczki w domu, dodatkowa opłata przygotowawcza jest wynagrodzeniem za uruchomienie opcji obsługi pożyczki w domu i dostarczenie gotówki do domu Klienta.

DOWÓD: umowa z 21 I 2013r k. 4- 5

W dniu 4 października 2013 roku pozwana zawarła umowę pożyczki ze stroną powodową. Pożyczkodawca udzielił pożyczki w kwocie 600 zł, dodatkowo ustalono koszty ubezpieczenia – 96 zł, opłatę przygotowawczą – 96,60 zł, dodatkową opłatę przygotowawczą – 27,84 zł, odsetki – 76,28 zł i opłatę za obsługę pożyczki w domu – 308,40 zł; łącznie do spłaty – 1.178,12 zł. Termin spłaty ustalono na 60 tygodni.

Zgodnie z pkt. 2 umowy opłata za obsługę pożyczki w domu jest to wynagrodzenie pobierane przez Pożyczkodawcę od Klienta za wykonanie usługi obsługi pożyczki w domu, dodatkowa opłata przygotowawcza jest wynagrodzeniem za uruchomienie opcji obsługi pożyczki w domu i dostarczenie gotówki do domu Klienta.

DOWÓD: umowa z 4 X 2013r k. 6-7

W dniu 9 grudnia 2013 roku pozwana zawarła umowę pożyczki ze stroną powodową. Pożyczkodawca udzielił pożyczki w kwocie 1900 zł, dodatkowo ustalono koszty ubezpieczenia – 304 zł, opłatę przygotowawczą – 220,40 zł, dodatkową opłatę przygotowawczą – 88,16 zł, odsetki – 241,55 zł i opłatę za obsługę pożyczki w domu – 976,60 zł; łącznie do spłaty – 3.730,71 zł. Termin spłaty ustalono na 60 tygodni.

Zgodnie z pkt. 2 umowy opłata za obsługę pożyczki w domu jest to wynagrodzenie pobierane przez Pożyczkodawcę od Klienta za wykonanie usługi obsługi pożyczki w domu, dodatkowa opłata przygotowawcza jest wynagrodzeniem za uruchomienie opcji obsługi pożyczki w domu i dostarczenie gotówki do domu Klienta.

DOWÓD: umowa z 9 XII 2013r k. 8-9

Pismem z dnia 17 czerwca 2014 roku strona powodowa wypowiedziała umowy pożyczek i wezwała pozwaną do zapłaty. Dodatkowo pismem z dnia 16 stycznia 2015r wezwano pozwaną do zapłaty.

DOWÓD: pismo z 17 VI 2014r k.10

Pismo z 16 I 2015r k. 11

W TAK USTALONYM STANIE FAKTYCZNYM

SĄD ZWAŻYŁ:

Powództwo jest częściowo zasadne.

Strony łączyła umowa pożyczki. Okoliczność ta wynika z przedłożonych umów oraz nie była kwestionowana przez kuratora pozwanej.

Zgodnie z treścią art. 720 kc przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Szczegółowo prawa i obowiązki stron zostały uregulowane w umowach pożyczki z 24 stycznia 2013r, 4 października 2013 roku i 9 grudnia 2013 roku. Ponieważ pozwana nie wywiązała się ze spłacenia wszystkich rat umowy zostały wypowiedziane. Kurator pozwanej nieznanej z miejsca pobytu nie kwestionował zawarcia umów, lecz podniósł, że umowa zawiera zapisy o opłacie za obsługę pożyczki w domu, opłatę przygotowawczą i dodatkową opłatę przygotowawczą, które są uznane przez prezesa UOKiK za niedozwolone i w tym zakresie wniósł o oddalenie powództwa (ponad kwotę 2016,80 zł).

Zgodzić się należy z argumentami przedstawionymi szeroko w odpowiedzi na pozew odnośnie żądania opłaty za obsługę pożyczki w domu – łącznie 1799 zł, opłaty przygotowawczej – łącznie 394,40 zł i dodatkowej opłaty przygotowawczej – łącznie 150,80 zł. Naliczenie w umowie tych opłat budzi poważne wątpliwości w świetle przepisów o zobowiązaniach umownych i ochronie konsumenta przed niedozwolonymi klauzulami umownymi. Zgodnie bowiem z treścią art. 385 ¹§ 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy; nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Z przedłożonej umowy wynika, że na całkowity koszt każdej pożyczki składa się oprócz kapitału, odsetek i ubezpieczenia także opłata przygotowawcza, opłata za obsługę pożyczki w domu i dodatkowa opłata przygotowawcza.

Problematyką naliczania tych opłat zajął się prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który w decyzji nr (...) z 20 kwietnia 2015 r wskazał, że zostało uprawdopodobnione, iż strona powodowa „stosuje określone w art. 24 ust. 2 pkt 3 w zw. z art. 24 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów polegające na:

1. stosowaniu opłaty za obsługę w domu, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty, co może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 ze zm.),

2. stosowaniu dodatkowej opłaty przygotowawczej, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty, co może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 ze zm.),

3. stosowaniu opłaty przygotowawczej, której wysokość nie odpowiada wartości świadczeń realizowanych w ramach tej opłaty, co może stanowić naruszenie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503 ze zm.)” oraz nałożono na stronę pozwana zmianę zasad naliczania tych opłat, przez wprowadzenie opłaty ryczałtowej niezależnej od wartości udzielonej pożyczki. UOKiK szeroko odniósł się do definicji dobrych obyczajów, które są naruszane w przypadku wprowadzenia opłat zależnych od wysokości kwoty pożyczki. Wobec opublikowania tego uzasadnienia na stronach internetowych (...), nie zachodzi potrzeba ich przytaczania.

Tym samym tak ustalone warunki umowy w zakresie opłaty przygotowawczej, dodatkowej opłaty przygotowawczej i opłaty za obsługę pożyczki w domu, uzależnione od wysokości pożyczki pozostają w sprzeczności z dobrymi obyczajami i naruszają interes pozwanej. Kwoty te nie są głównym świadczeniem, więc pozostają poza wyłączeniem wynikającym ze zdania drugiego powołanego wyżej przepisu. Ich ocena w świetle warunków umowy prowadzi do wniosku, iż narusza klauzulę dobrych obyczajów. Zaznaczyć należy, że Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów stale piętnuje generowanie dodatkowych kosztów stosowane przez podmioty udzielające pożyczek, gdyż koszty te nie odzwierciedlają faktycznie poniesionych kosztów obsługi pożyczki. Tym samym ustalenia umowne w zakresie opłaty przygotowawczej, dodatkowej opłaty przygotowawczej i opłaty za obsługę pożyczki w domu należy uznać, za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego jako naruszające dobre obyczaje – co skutkowało oddalenie powództwa w tym zakresie.

Skoro kurator pozwanej nie kwestionował zasadności powództwa co do kwoty 2.016,80 zł (należność po odjęciu wymienionych wyżej opłat) kwotę tę należało zasądzić od pozwanej na rzecz strony powodowej.

Odnośnie odsetek strona powodowa żądała odsetek ustawowych od 27 marca 2015r. Wskazać należy, że ustawą z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw /Dz. U. 2015, poz.1830/ dokonano zmiany art. 359 kc i art. 481 kc przez wprowadzenie w miejsce dotychczasowej instytucji odsetek ustawowych – dwóch instytucji: odsetek ustawowych i odsetek ustawowych za opóźnienie. W niniejszej sprawie strona powodowa reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika żądała odsetek ustawowych i wobec braku modyfikacji żądania po zmianie przepisów dotyczących odsetek zasądzono odsetki ustawowe – zgodnie z żądaniem strony. Wskazać należy, że brak jest podstaw do wzywania profesjonalnego pełnomocnika do wskazania czy wobec zmiany przepisów modyfikuje żądanie pozwu czy też podtrzymuje je w dotychczasowej treści. Zaś zasądzenie od 1 stycznia 2016 roku odsetek ustawowych za opóźnienie byłoby zasądzeniem ponad żądanie, co pozostaje w sprzeczności z art. 321 kpc.

Mając powyższe na uwadze na podstawie powołanych przepisów zasądzono na rzecz strony powodowie od pozwanej kwotę 2.016,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 27 marca 2015r do dnia zapłaty, zaś dalej idące powództwo oddalono.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 100 kpc mając na względzie wynik procesu.