Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 marca 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 2 marca 2016 r. w Lublinie

sprawy M. Ś.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o wysokość kapitału początkowego

na skutek apelacji M. Ś.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 8 września 2015 r. sygn. akt VIII U 1174/15

oddala apelację.

Barbara Hejwowska Elżbieta Czaja Małgorzata Pasek

Sygn. akt III AUa 1012/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 czerwca 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił M. Ś. ponownego ustalenia kapitału początkowego podnosząc, że obliczenie kapitału początkowego w myśl art. 185 a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych następuje wyłącznie przy ustaleniu prawa do emerytury, natomiast wnioskodawca nie nabył prawa do takiego świadczenia.

W złożonym od tej decyzji odwołaniu M. Ś. domagał się jej zmiany przez uwzględnienie do obliczenia kapitału początkowego całego 5 - letniego okresu studiów wyższych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Lublinie wyrokiem z dnia 8 września 2015 roku oddalił odwołanie.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że M. Ś. urodzony (...) w okresie od dnia 1 października 1993 roku do dnia 22 października 1998 roku studiował na Politechnice (...) na Wydziale (...). W okresie od dnia 1 grudnia 1997 roku do dnia 30 listopada 1999 roku pracował w (...) S.A. w W. w wymiarze pełnego etatu na stanowisku programisty, przebywając od dnia 15 lipca 1999 roku do dnia 19 lipca 1999 roku na zwolnieniu chorobowym.

Decyzją z dnia 29 listopada 2004 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. ustalił M. Ś. kapitał początkowy. Do ustalenia wysokości kapitału początkowego Zakład przyjął podstawę wymiaru w kwocie 880,63 złotych oraz uwzględnił okresy składkowe wynoszące 13 miesięcy i okresy nieskładkowe - 4 lata, 2 miesiące i 10 dni, tj. 50 miesięcy, które po ograniczeniu do 1/3 okresów składkowych wyniosły 4 miesiące. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 72,13 %. Kapitał początkowy ustalony na dzień 1 stycznia 1999 roku równy był kwocie 8 071,58 złotych.

Rozpoznając wniosek z dnia 6 marca 2012 roku, ZUS decyzją z dnia 30 marca 2012 roku ustalił ubezpieczonemu wysokość kapitału początkowego na kwotę 12.065,57 złotych.

W dniu 25 maja 2015 roku M. Ś. po raz kolejny złożył wniosek o przeliczenie kapitału początkowego.

Sąd Okręgowy wskazał, iż kapitał początkowy jest ustalany zgodnie z treścią art. 173 i art. 174 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 748), tj. na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6,

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt. 5,

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt. 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2, to znaczy w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych. W myśl art. 7 pkt 9 powołanej ustawy, okresami nieskładkowymi są okresy nauki w szkole wyższej na jednym kierunku, pod warunkiem ukończenia tej nauki, w wymiarze określonym w programie studiów.

Sąd Okręgowy przyjął, że okres studiów wnioskodawcy od dnia 1 dnia października 1993 roku do dnia 30 listopada 1997 roku został uwzględniony do stażu ubezpieczeniowego jako okres nieskładkowy. Jednakże ustalając wysokość kapitału początkowego okres nieskładkowy może być uwzględniony w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych, a zatem 1/3 z 13 miesięcy to 4 miesiące i 10 dni, tj. 4 miesiące według art. 53 ust. 2 w związku z art. 174 ust. 2a powołanej ustawy.

Odnosząc się do wniosku M. Ś. o zaliczenia do stażu ubezpieczeniowego okresu studiów w wymiarze określonym programem studiów Sąd wskazał, że zgodnie z art. 185 a powołanej ustawy nastąpi ponowne ustalenie wysokości kapitału początkowego poprzez dodanie do okresów nieskładkowych okresów, o których mowa w art. 7 pkt. 9, tj. okresu nauki w szkole wyższej w wymiarze określonym w programie studiów, w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 okresów składkowych udowodnionych do dnia zgłoszenia wniosku o emeryturę przy ustalaniu wysokości emerytury dla ubezpieczonego.

Z tych też względów Sąd Okręgowy uznając zaskarżoną decyzję za prawidłową, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie oddalił.

Apelację od powyższego wyroku złożył M. Ś.. Z treści apelacji wynika, że wnioskodawca domaga się zmiany zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie do obliczenia wartości kapitału początkowego jako nieskładkowego okresu nauki w szkole wyższej w wymiarze 5 lat.

Organ rentowy w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja wnioskodawcy nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zgłoszone zarzuty są pozbawione jakichkolwiek podstaw, a rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji znajduje uzasadnienie w całokształcie okoliczności faktycznych sprawy oraz w treści obowiązujących przepisów. Apelacja ubezpieczonego nie zawiera argumentów, które mogłyby tę ocenę zmienić.

Przedmiotem sporu była wysokość kapitału początkowego M. Ś. na dzień 1 stycznia 1999 roku, który ustalany jest na zasadach określonych w art. 173 i art. 174 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 748).

Wartość kapitału początkowego uzależniona jest m.in. od długości okresów składkowych i nieskładkowych przypadających do dnia wejścia w życie ustawy, tj. do 1 stycznia 1999 r. Takim okresem nieskładkowym jest niewątpliwie okres nauki w szkole wyższej na jednym kierunku, pod warunkiem ukończenia tej nauki, w wymiarze określonym w programie studiów (art. 7 pkt 9 cyt. ustawy).

Jednocześnie w art. 5 ust. 2 ustawy emerytalnej ustanowiono zasadę proporcjonalności okresów nieskładkowych do składkowych. Do obliczenia wartości kapitału początkowego uwzględnia się zatem okresy nieskładkowe w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych za wyjątkiem: okresów urlopów wychowawczych, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresy niewykonywania pracy – z powodu opieki nad dzieckiem: a) w wieku do lat 4 - w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie - bez względu na liczbę dzieci - do 6 lat, b) na które ze względu na jego stan fizyczny, psychiczny lub psychofizyczny przysługuje zasiłek pielęgnacyjny - dodatkowo w granicach do 3 lat na każde dziecko (art. 174 ust. 2 pkt 2 i 3 cyt. ustawy). Jedynie wówczas wymiaru powyższych okresów nieskładkowych nie ogranicza się do 1/3 udowodnionych okresów składkowych, a więc uwzględnia się je w pełnym wymiarze.

Zatem do obliczenia kapitału początkowego wnioskodawcy nie może być uwzględniony cały okres nauki w szkole wyższej, ponieważ wymiar okresów nieskładkowych wykracza poza jedną trzecią udowodnionych okresów składkowych.

Począwszy od 1 maja 2015 r. przy obliczaniu wysokości emerytury przyznawanej na podstawie art. 24 ust. 1a i 1b lub art. 184 ustawy emerytalnej, kapitał początkowy podlega przeliczeniu poprzez dodatnie do okresów nieskładkowych okresów, o których mowa w art. 7 pkt 9, tj. okresów nauki w szkole wyższej, przebytych przed dniem 1 stycznia 1999 r., w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 okresów składkowych udowodnionych do dnia zgłoszenia wniosku o emeryturę. Przepis ten dotyczy tych osób, których okres studiów wyższych przebytych przed 1 stycznia 1999 r. był dłuższy niż wymiar 1/3 okresów składkowych przypadających przed tą datą. Okres studiów wyższych uwzględnia się z dokładnością do pełnego miesiąca. Osoby takie mogą zgłosić wniosek o ponowne jej obliczenie z zastosowaniem art. 185 a ustawy emerytalnej, który został dodany przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 marca 2015 roku (Dz.U. z 2015 r., poz. 552).

Sąd Okręgowy prawidłowo przyjął, że w sprawie niniejszej nie ma podstaw do ponownego obliczenia kapitału początkowego odwołującego na podstawie wymienionego przepisu, bowiem odnosi się on do osób nabywających prawo do emerytury w wieku określonym w art. 24 ust. 1a i 1b oraz w art. 184. Natomiast M. Ś. nie wystąpił o takie świadczenie.

Sąd I instancji wydając zaskarżony wyrok nie naruszył zatem przepisów prawa materialnego ani procesowego, wydał trafny, odpowiadający prawu wyrok, a apelacja jako bezzasadna podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

Barbara Hejwowska Elżbieta Czaja Małgorzata Pasek