Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 listopada 2015 r.

Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Morawiec

Protokolant: Katarzyna Rychter

po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2015 r. w Tarnowskich Górach

na rozprawie sprawy prowadzonej

z powództwa Ł. R.

przeciwko A. R.

o alimenty

1) oddala powództwo;

2) przyznaje od Skarbu Państwa na rzecz adwokat J. S. kwotę 600 (sześćset) złotych wraz z podatkiem VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej przyznanej powodowi Ł. R. z urzędu;

3) nie obciąża powoda kosztami sądowymi.

Sygn. akt III RC 445/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 9 września 2014 roku powód Ł. R. wniósł do Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach przeciwko A. R. o alimenty w kwocie 500 zł miesięcznie, płatne z góry do jego rąk do dnia 15 dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od dnia 1 września 2014 roku. W uzasadnieniu wskazał, że jest utrzymywany jedynie przez ojca, który ma trudną sytuację materialną, gdyż musi jeszcze płacić alimenty na młodszego brata oraz pozwaną w wysokości 1000 zł miesięcznie. Do tego ojciec powoda ponosi koszty związane z egzekucją komorniczą i koszty utrzymania mieszkania. Powód podniósł również, że kontynuuje edukację i z tego powodu nie jest w stanie podjąć zatrudnienia, które pozwoliłoby mu się samodzielnie utrzymać.

W odpowiedzi na pozew z dnia 4 listopada 2015 roku A. R. wniosła o oddalenie powództwa i wskazała, że powód pobiera naukę w szkole zawodowej w tzw. systemie weekendowym, a zatem w trakcie dni roboczych ma możliwość podjąć pracę zarobkową. Według pozwanej, która pobiera rentę z ZUS, alimentowanie 21 –letniego syna jest połączone z nadmiernym dla niej uszczerbkiem w rozumieniu art. 133 § 3 krio.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ł. R. urodził się (...) i jest synem M. R. i A. R.. Między małżonkami obecnie toczy się sprawa rozwodowa. Zamieszkują oddzielnie przy czym powód mieszka z ojcem, a jego młodszy brat z matką.

Powód Ł. R., lat 21, bez zawodu, uczy się zaocznie. Po wyprowadzce matki w październiku 2014 roku nie wspomagała go finansowo. Ojciec musiał płacić alimenty na dwoje dzieci. Wówczas powód przeniósł się do szkoły w zaocznym trybie nauczania. Udało mu się dostać na staż na Komendzie Miejskiej Policji w P.. Staż trwał 6 miesięcy i nie ma możliwości przedłużenia. Powód nie ma możliwości podjęcia pracy albowiem uczestniczy w praktykach zawodowych w Przychodni (...) w P. w wymiarze 160 godzin, które musi ukończyć do końca roku. Na praktyki przychodzi po wykonaniu obowiązków w ramach stażu. Na stażu zarabia 850 zł. Pracuje od 7.30 do 15.30. Koszt jego utrzymania to kwota około 600 zł. Ojciec powoda pracuje i zarabia około 2400 zł, z tego 600 zł płaci alimenty na młodszego syna. Przez rok powód nie uczył się, ponieważ starał się o przyjęcie do policji. W tym okresie roku wykonywał pracę u trzech pracodawców – jako pakowacz na miesiąc czasu, rozwoził pizzę przez miesiąc czasu, a także był pracownikiem magazynu przez okres dwóch tygodni.

Pozwana A. R., lat 43, z zawodu pielęgniarka. Obecnie jest na rencie. Z tego tytułu otrzymuje co miesiąc 1097 złotych. Ma całkowitą niezdolność do pracy i I grupę inwalidzką. Przeszła kilkanaście operacji, ostatnia odbyła się w marcu. Po każdej operacji, mdleje i czuję się źle. Koszt utrzymania swojego i młodszego syna ocenia na kwotę do 3.000 zł. Jeśli jej brakuje to pożycza i oddaje jak otrzymuje np. polisę za pobyt w szpitalu. (...) pomaga jej najczęściej ojciec. Młodszy syn otrzymuje alimenty od ojca w wysokości 600 zł. Dziecko leczy się psychiatrycznie, a ponadto przeszło operacje serca. Z uwagi na wadę postawy, dwa razy w tygodniu wymaga rehabilitacji. Był również w sanatorium. Koszt opiewał na kwotę 1400 zł, z czego 600 zł było dofinansowane z MOPSu. Mieszka w domu wybudowanym w czasie małżeństwie i na ten czas był to stan surowy. Z pomocą finansową ojca wyremontowała nieruchomość. Za węgiel płaci 3.000 zł za rok. Kupiła również drewno. Koszty prądu to około 150-230 zł. Telewizję i (...) 89 zł, telefon 70 zł, woda co trzy miesiące około 200-300 zł oraz śmieci – 10 zł. Dużo wydaje na paliwo z uwagi na dojazdy na rehabilitacje. Z funduszu przysługuje jedynie 10 zabiegów rocznie. Z młodszym synem jeździ do psychiatry i w tym zakresie korzysta z prywatnych wizyt lekarskich. Poczyniła starania o podwyższenie alimentów na syna, albowiem wyprawka szkolna kosztowała 1.500 zł. Ubrania często kupuje na targu, żeby było taniej, więc kosztów nie może wykazać na podstawie faktur.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o następujące dowody: odpis skróconego aktu urodzenia ( k.4), aktu małżeństwa ( k.5), zaświadczenia ze szkoły ( k.6), pisma komornika ( k.7), oświadczenia ( k.8), pisma z ZUS ( k. 93), orzeczenia o stopniu niepełnosprawności ( k.94), karty informacyjnej leczenia szpitalnego ( k. 95), faktur ( k. 22, 25, 32, 33, 34, 35, 36-53, 100-101, 105, 109, 116-117, 120-127, 131-133, 139-148, 153-155 ) , rachunków ( k. 23, 24, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 97-99, 103-104, 107, 108, 11-114, 118-119, 129-130, 135 – 137, 149-151), zaświadczenia z Zespołu (...) i Ogólnokształcących ( k. 159), zaświadczenia z Centrum (...) w B.
( k. 160), umowy o przeprowadzenie praktyk zawodowych ( k.161), zaświadczenia z PUP w P. ( k. 162), wydruku (...) ( k. 158 ), umowy o dzieło ( k. 165-166), karty rejestracji bezrobotnego( k. 167), dowodów przelewów za czynsz, prąd i energię ( k. 168-174), zeznania powoda ( k. 175), zeznania pozwanej ( k. 176), zeznania świadka M. R. ( k. 163-164)

Wskazany materiał dowodowy Sąd uznał za wiarygodny i przekonywujący. Nie sposób odmówić mu logiki i spójności. Prawdziwość wskazanych wyżej dokumentów nie budzi wątpliwości. Zgodne ze sobą, niekwestionowane przez strony dowody dały Sądowi możliwość poczynienia ustaleń odpowiadających, zdaniem Sądu, rzeczywistemu stanowi sprawy.

Sąd dał wiarę zeznaniom przesłuchanych w toku postępowania stron oraz świadka. Zeznania określające sytuację materialną i osobistą stron korespondują z ujawnionymi w procesie dowodami z dokumentów i zasługują na przymiot wiarygodności.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwo nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 128 kro obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby środków wychowania obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Ponadto na podstawie art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymywać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania oraz art. 135 § 1 krio, w myśl którego zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Przesłankę powództwa z art. 133 § 1 krio stanowi niemożność samodzielnego utrzymania się przez dziecko i brak dochodów z jego majątku wystarczających na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Zgodnie z treścią powyższych przepisów na obojgu rodzicach ciąży obowiązek alimentacyjny w sytuacji, gdy dziecko nie jest w stanie się samodzielnie utrzymać. Rodzice są więc zobowiązani do pokrywania usprawiedliwionych potrzeb dziecka. Przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu odpowiedni do jego wieku i uzdolnień - prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy.

Rodzice są obowiązani dążyć do zapewnienia dziecku właściwych warunków egzystencji nawet kosztem szczególnego wysiłku, odbiegającego od tego jaki normalnie osoba pracująca ponosi. Muszą też sięgnąć do substancji swego majątku. W świetle art. 133 § 1 krio, jedyną okolicznością ograniczającą lub wyłączającą obowiązek alimentacyjny ze strony rodziców jest to, że ma ono wystarczające własne dochody.

Wykładni art. 133 § 1 krio należy dokonywać w nawiązaniu do art. 96 krio, który nakłada na rodziców obowiązek troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka oraz należyte przygotowanie go do pracy zawodowej. Wyłączenie obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka ze względu na zasady współżycia społecznego jest możliwe, ale tylko w wyjątkowych wypadkach (orz. SN z 16 stycznia 2001 r., II CKN 40/99, niepublikowane).

Obowiązek alimentacyjny względem dziecka obciąża oboje rodziców, przy czym każde z nich obowiązane jest łożyć w ramach tego obowiązku stosownie do swych zarobkowych i majątkowych możliwości.

Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka, które jeszcze się nie usamodzielniło, podlega regulacji specjalnej, szczególnie dla dziecka korzystnej. To uprzywilejowanie dziecka trwa tak długo, dopóki dziecko nie osiągnie samodzielności, tzn. dopóki nie zdobędzie odpowiadających jego uzdolnieniom i predyspozycjom kwalifikacji zawodowych. Rodzice muszą przeto łożyć na utrzymanie i wykształcenie dziecka, które mimo ukończenia 18 lat nadal zdobywa takie kwalifikacje, pod warunkiem, że wykorzystuje ono ten czas rzeczywiście na naukę (orz. SN z 8 sierpnia 1980 r., OSN 1981, poz. 20). Wyjątkowo obowiązek ich może ustać wcześniej, gdy dziecko uzyskał zawód przed pełnoletniością.

W niniejszej sprawie stwierdzić należy, że powód nadal się kształci i dąży do zdobycia zawodu i odpowiednich kwalifikacji. Należy dodać, iż powód po zakończonym liceum kontynuuje naukę w technikum. Uczęszcza na zajęcia w trybie zaocznym, co umożliwia mu podjęcie chociażby dorywczego zatrudnienia. Powód wskazał, że obecnie odbywa praktyki, które uniemożliwiają mu podjęcie pracy zeznając jednocześnie, że do czasu kiedy trwa jego staż w Policji godzi zajęcia obowiązkowe w tych dwóch różnych miejscach. Na marginesie wskazać należy, że przez okres stażu otrzymywał uposażenie w wysokości 850 zł. W tej sytuacja sąd uznał, że powód posiada możliwości własnego utrzymania, którego koszty ocenia na 600 zł miesięcznie. Powód ma jedynie 160 godzin praktyk, które musi zaliczyć do końca roku szkolnego. Tak więc może je wykonać także pracując.

Przy wydaniu decyzji merytorycznej oddalającej powództwo Sąd wziął pod uwagę również trudną sytuację finansową pozwanej, która jest osoba schorowaną i utrzymuje się jedynie z renty w wysokości 1097 zł i alimentów na młodszego syna w wysokości 600 zł. Z uwagi na stan zdrowia nie jest ona w stanie podjąć zatrudnienia. Wobec powyższego łożenie przez pozwaną na utrzymanie pełnoletniego powoda byłoby połączone z nadmiernym dla niej uszczerbkiem.

Zgodnie z art. 98 kpc strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw. Z uwagi na sytuacje finansowa powoda Sąd na mocy art. 102 kpc nie obciążał go kosztami postępowania.

Nadto Sąd przyznał od Skarbu Państwa pełnomocnikowi z urzędu powoda – adwokat J. S. kwotę 600 zł, w tym 23% podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu.

….......................................................

/ SSR Joanna Morawiec /

ZARZĄDZENIE

  odnotować uzasadnienie;

  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełn. powoda;

  kal. 14 dni.

T., dnia

…......................................................

/ SSR Joanna Morawiec/