Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2016 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Bielecka-Gąszcz

Protokolant: sekr. sąd. Anna Zuchora

po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2016 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko R. A.

o zapłatę 3.315,71 zł

1.  zasądza od pozwanej R. A. na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 3.315,71 zł (trzy tysiące trzysta piętnaście złotych i siedemdziesiąt jeden groszy) wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym, począwszy od dnia 1 stycznia 2016 roku nie wyższymi od dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w stosunku rocznym, od kwoty 3.111,98 zł (trzy tysiące sto jedenaście złotych i dziewięćdziesiąt osiem groszy) od dnia 3 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanej R. A. na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 717 zł (siedemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VIII C 1363/15

UZASADNIENIE

W dniu 5 grudnia 2014 roku powód (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W., reprezentowany przez pełnomocnika będącego pracownikiem tej jednostki, wytoczył przeciwko pozwanym solidarnie A. K. i R. A., w elektronicznym postępowaniu upominawczym, powództwo o zapłatę 3.315,71 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym od kwoty 3.111,98 zł od dnia 3 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w księgach rachunkowych (...) S.A. na dzień 3 grudnia 2014 roku figuruje wymagalna i niespłacona wierzytelność powoda wobec pozwanych solidarnie, wynikająca z umowy o kredyt odnawialny na rachunku bankowym w kwocie dochodzonej pozwem, w tym 3.111,98 zł tytułem należności głównej, 15 zł tytułem poniesionych kosztów i 188,73 zł tytułem odsetek naliczonych do dnia 2 grudnia 2014 roku. Do dnia wytoczenia powództwa pozwani nie uregulowali kwoty dochodzonej pozwem. (pozew k. 2-4)

W dniu 18 grudnia 2014 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny stwierdził w sprawie brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, zaś sprawa została przekazana do rozpoznania tutejszemu Sądowi. (postanowienie k. 5)

Następnie po przekazaniu sprawy z e.p.u., powód uzupełnił braki pozwu i podtrzymał powództwo w całości. (pismo procesowe k. 8, k. 49)

W dniu 23 lutego 2015 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi wydał w przedmiotowej sprawie przeciwko pozwanym solidarnie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, który pozwana R. A. zaskarżyła sprzeciwem w całości.

W sprzeciwie pozwana wniosła o umorzenie odsetek i rozłożenie należności w kwocie 3.315,71 zł na raty w kwocie po 100 zł miesięcznie, a także o zwolnienie od kosztów sądowych. Pozwana nie kwestionowała wysokości zadłużenie dochodzonego przedmiotowym powództwem, lecz podniosła, że znajduje się w trudnej sytuacji materialnej i zdrowotnej. Pozwana podniosła także, że A. K. zmarł w dniu 25 kwietnia 2014 roku. (nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k. 52, sprzeciw k. 56-59)

Postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2015 roku, na podstawie art. 502 ¹ § 2 k.p.c., Sąd uchylił wobec pozwanego A. K. nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym wydany w dniu 23 lutego 2015 roku w sprawie o sygn. VIII Nc 9/15 i na podstawie art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c., odrzucił pozew w stosunku do tego pozwanego, wobec tego, że pozwany zmarł przed wytoczeniem powództwa. (postanowienie k. 82-83)

Postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2015 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym dla Łodzi-Widzewa w Łodzi oddalił wniosek pozwanej o zwolnienie od kosztów sądowych. (postanowienie k. 90)

W odpowiedzi na sprzeciw, powód reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, podtrzymał powództwo w całości. Podniósł, że pozwana zaciągnęła również inne zobowiązania w bankach i instytucjach kredytowych, które spłaca i nie uprawdopodobniła wskazanych w sprzeciwie okoliczności dotyczących jej stanu zdrowia i sytuacji materialnej. (pismo procesowe k. 100-101)

Na rozprawie w dniu 19 lutego 2016 roku w imieniu powoda jego pełnomocnik nie stawił się – został prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy. Pozwana nie stawiła się na termin rozprawy, pomimo prawidłowego wezwania. (protokół rozprawy k. 116, potwierdzenie odbioru k. 108, 109, 111) .

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwana R. A. i A. K. mieli zawartą z powodem umowę o kredyt odnawialny na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym (kredyt odnawialny dla posiadaczy superkonta), na mocy której (...) Bank (...) Spółka Akcyjna w W. udzieliła pozwanej kredytu odnawialnego na bieżące potrzeby w kwocie do 3.000 zł, który miał być spłacany wraz z odsetkami umownymi, na warunkach szczegółowo określonych w umowie.

Pozwana nie regulowała terminowo swoich zobowiązań wynikających z w/w umowy, stąd powstało zadłużenie dochodzone przedmiotowym powództwem, którego wysokości pozwana nie kwestionowała, a które według stanu na dzień 3 grudnia 2014 roku wynosiło łącznie 3.315,71 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym od kwoty 3.111,98 zł od dnia 3 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty, w tym 3.111,98 zł tytułem należności głównej, 15 zł tytułem prowizji i opłat bankowych i 188,73 zł tytułem odsetek naliczonych do dnia 2 grudnia 2014 roku.

Do dnia wyrokowania pozwana nie uregulowała kwoty dochodzonej pozwem. (okoliczności bezsporne, wyciąg z ksiąg bankowych k. 39, kserokopia umowy k. 40-43, uchwała zarządu banku k. 44, zestawienie operacji k. 45)

Pozwana R. A. otrzymuje miesięcznie 1.705,76 zł tytułem wynagrodzenia za pracę. W oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania pozwana podała ponadto, że nie posiada majątku w postaci nieruchomości, oszczędności bądź papierów wartościowych, czy też wierzytelności. Pozwana podała, że spłaca swoje zobowiązania z tytułu pożyczek/kredytów w łącznej wysokości 1.100 zł miesięcznie, jednak nie podała i nie udowodniła przez jaki okres czasu zobowiązana jest jeszcze je spłacać. Podała, że na zakup leków przeznacza 100 zł miesięcznie oraz 96 zł na zakup migawki. Pozwana podała wprawdzie, że nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego wraz z matką i synem, jednak jednocześnie wskazała, że matka ponosi koszty utrzymania ich wspólnego mieszkania, nie podała przy tym wysokości dochodów swojej matki. (oświadczenie k. 85-88, wydruki potwierdzenia operacji k. 61-64)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił częściowo jako bezsporny, a w pozostałym zakresie na podstawie dowodów z dokumentów, znajdujących się w aktach sprawy, które nie były kwestionowane przez żadną ze stron procesu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo było zasadne i zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że pozwana R. A. nie kwestionowała zawarcia z powodem umowy o kredyt odnawialny na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, ani też nie kwestionowała wysokości zadłużenia dochodzonego przedmiotowym powództwem, zatem okoliczności te zostały uznane przez Sąd za niesporne i nie wymagające dowodu.

W sprzeciwie pozwana wniosła jedynie o umorzenie odsetek i rozłożenie należności w kwocie 3.315,71 zł na raty w kwocie po 100 zł miesięcznie, uzasadniając to swoją trudną sytuacją materialną i zdrowotną. Jeżeli chodzi o umorzenie odsetek, to stwierdzić należy, że nawet trudna sytuacja materialna czy zdrowotna strony nie uzasadnia tego wniosku, zaś odsetki, jako część długu mogą być darowane (umorzone) jedynie przez wierzyciela.

Pozwana wnosiła także o rozłożenie długu na raty po 100 zł miesięcznie, jednak w tym zakresie należało uznać, że nie udowodniła ona swojej trudnej sytuacji życiowej, zdrowotnej i majątkowej.

Przepis art. 320 k.p.c. daje Sądowi możliwość orzekania o sposobie spełnienia świadczenia w sposób bardziej dogodny dla zobowiązanego, aniżeli wynikałoby to z regulacji prawa materialnego. Uprawnienie do rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty przysługuje Sądowi w szczególnie uzasadnionych wypadkach, a więc w sytuacjach, w których ze względu na stan majątkowy, rodzinny czy zdrowotny spełnienie zasądzonego świadczenia byłoby dla pozwanego niemożliwe do wykonania lub w każdym razie bardzo utrudnione i narażałoby go na niepowetowane szkody. Trudności w spełnieniu świadczenia mogą być obiektywne bądź subiektywne - spowodowane działaniem samego dłużnika. Rozłożenie na raty należności nie eliminuje konieczności uwzględnienia żądania powoda zasądzenia na jego rzecz odsetek za okres do dnia wydania wyroku zasądzającego świadczenie, powoduje natomiast, że nie przysługują mu odsetki od świadczeń ratalnych za okres pomiędzy wydaniem wyroku a datą płatności poszczególnych rat (por. uchwała składu 7 Sędziów Sądu Najwyższego z 22 września 1970 roku, III PZP 11/70, OSNCP 1971/4/61, a także L. Stecki: Glosa do uchwały z 22 września 1970 roku, III PZP 11/70, OSPiKA 1971/11/202; por. też W. Siedlecki, w: Kodeks postępowania cywilnego, Komentarz, t. I, Warszawa 1975, s. 504).

Zdaniem Sądu, w przedmiotowej sprawie nie istnieją podstawy do rozłożenia na raty zasądzonego świadczenia, zwłaszcza wobec tego, że pozwana nie udowodniła okoliczności faktycznych przemawiających za rozłożeniem długu na raty. Należy wskazać, że ryzyko wystąpienia okoliczności uniemożliwiających lub utrudniających spłatę kredytu obciąża kredytobiorcę, czyli pozwaną. Pozwana złożyła wprawdzie oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, jednak nie było ono wystarczające dla przyjęcia, że wniosek o rozłożenie na raty zasądzonego świadczenia jest zasadny. W oświadczeniu pozwana wskazała, że otrzymuje miesięcznie 1.705,76 zł tytułem wynagrodzenia za pracę, nie posiada majątku w postaci nieruchomości, oszczędności bądź papierów wartościowych, czy też wierzytelności. Pozwana podała ponadto, że spłaca swoje zobowiązania z tytułu pożyczek/kredytów w łącznej wysokości 1.100 zł miesięcznie, jednak, co podkreślono już wcześniej, nie podała i nie udowodniła przez jaki okres czasu zobowiązana jest jeszcze spłacać te pożyczki/kredyty. Podała, że na zakup leków przeznacza 100 zł miesięcznie oraz 96 zł na zakup migawki. Pozwana podała wprawdzie, że nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego wraz z matką i synem, jednak jednocześnie wskazała, że matka ponosi koszty utrzymania ich wspólnego mieszkania, nie podała przy tym wysokości dochodów swojej matki.

Podniesione okoliczności nie były wystarczające dla wykazania, że w niniejszej sprawie zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności, aby skorzystać wobec pozwanej z dobrodziejstwa o którym mowa w art. 320 k.p.c. i rozłożyć na raty zasądzone świadczenie. Rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty jest dopuszczalne jedynie w wypadkach szczególnie uzasadnionych, a chronić ma wierzyciela przed dalszymi stratami, czyniąc realnym dobrowolne wykonanie wyroku przez dłużnika. Wszelkie okoliczności związane w wykazaniem zasadności wniosku o rozłożenie długu na raty, winny być przy tym udowodnione przez pozwaną, czemu pozwana nie sprostała. Postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2015 roku oddalono zresztą wniosek pozwanej o zwolnienie od kosztów sądowych, nie tylko dlatego, że na ówczesnym etapie procesu nie powstały żadne koszty sądowe, które pozwana zobowiązana byłby ponieść, ale także dlatego, że pozwana niedostatecznie wykazała swoją trudną sytuację finansową.

Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku (I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76), że rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Mając na względzie powyższe okoliczności, Sąd zasądził od pozwanej R. A. na rzecz powoda (...) Bank (...) Spółki Akcyjnej w W. kwotę 3.315,71 zł wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego w stosunku rocznym, począwszy od dnia 1 stycznia 2016 roku nie wyższymi od dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w stosunku rocznym, od kwoty 3.111,98 zł od dnia 3 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty. Zgodnie z przepisami art. 481-482 k.c. oraz art. 359 k.c., na uwzględnienie zasługiwało także żądanie zasądzenia odsetek umownych od wskazanej kwoty, przy czym zastrzeżono, że od dnia 1 stycznia 2016 roku nie mogą być one wyższe od dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w stosunku rocznym.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie przepisu art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw.

Powód wygrał proces w całości, a zatem należy mu się od pozwanej zwrot kosztów procesu w pełnej wysokości.

Na koszty procesu poniesione przez powoda złożyły się: 100 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, 600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym oraz 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego udzielonego przez powoda.

Dlatego też Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 717 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.