Pełny tekst orzeczenia

WYROK CZĘŚCIOWY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 17 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu XII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Ewa Hoffa

Protokolant:Starszy sekretarz sądowy K. T.

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2015 r. w Poznaniu

sprawy z powództwa: 1/ J. O. /PESEL: (...)/, 2/ J. O. /PESEL: (...)/

przeciwko (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. /KRS: (...)

o zapłatę

I.  Tytułem odszkodowania za utratę części wartości nieruchomości położonej w P., a zapisanej w księdze wieczystej (...) zasądza od pozwanego na rzecz:

1/ powoda J. O. kwotę 67.127,40 zł /sześćdziesiąt siedem tysięcy sto dwadzieścia siedem tysięcy złotych i czterdzieści groszy/,

2/ powoda J. O. kwotę 7458,60 zł /siedem tysięcy czterysta pięćdziesiąt osiem złotych i sześćdziesiąt groszy/,

z odsetkami ustawowymi od dnia 12 maja 2015 r. do dnia zapłaty każdej z tych kwot.

II.  W pozostałej części powództwo oddala.

/-/ E. H.

Sygn akt XII C 1295/14/3

U z a s a d n i e n i e wyroku częściowego :

Powód, J. O., wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz, kwoty 68.400 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 31 stycznia 2014 r. , czyli od dnia doręczenia pozwanemu wezwania o zapłatę do dnia zapłaty, oraz zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Wskazał, że na dochodzoną kwotę składa się 54.000 zł z tytułu odszkodowania za spadek wartości nieruchomości, oraz 14.400 zł z tytułu nakładów niezbędnych dla zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach mieszkalnych zajmowanego przez niego budynku /k.1 i 2/. Następnie, w piśmie z dnia 9 grudnia 2015 r. , doręczonym pozwanemu na rozprawie w dniu 10 grudnia 2015 r., zmodyfikował roszczenie o odszkodowanie za spadek wartości nieruchomości wnosząc o zasądzenie, oprócz dotąd dochodzonego roszczenia z tego tytułu, dodatkowo kwoty 13.127 zł z odsetkami ustawowymi od 31 stycznia 2014 r. /k.615/.

Powód, J. O., wniósł o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz, kwoty 7.600 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 31 stycznia 2014 r. , czyli od dnia doręczenia pozwanemu wezwania o zapłatę do dnia zapłaty, oraz zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /k.2/.

Wskazał, że na dochodzoną kwotę składa się 6.000 zł z tytułu odszkodowania za spadek wartości nieruchomości, oraz 1.600 zł z tytułu nakładów niezbędnych dla zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w pomieszczeniach mieszkalnych zajmowanego przez niego budynku /k. 2/. Następnie, w piśmie z dnia 9 grudnia 2015 r. zmodyfikował roszczenie o odszkodowanie za spadek wartości nieruchomości wnosząc o zasądzenie, oprócz dotąd dochodzonego roszczenia z tego tytułu, dodatkowo kwoty 1458,60 zł z odsetkami ustawowymi od 31 stycznia 2014 r. /k.615/.

Jako podstawę prawną swoich roszczeń powodowie wskazali art. 129 ust. 2 ustawy Prawo o ochronie środowiska w związku z art. 136 ust. 3 ustawy Prawo o ochronie środowiska /k.8/.

Pozwany, (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /k. 134/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie są współwłaścicielami nieruchomości o obszarze 0,0813 ha, położonej w P. przy ul. (...), zapisanej w księdze wieczystej kw. (...).

Udział powoda J. O. we współwłasności wynosi 9/10 części, a udział powoda J. O. we współwłasności wynosi 1/10 części /k.41- 42- poświadczona kserokopia odpisu zwykłego księgi wieczystej, której stan wpisów pozostaje bez zmian w zakresie istotnym dla meritum sprawy, k. 46- szkic sytuacyjny na mapie geodezyjnej/.

Na nieruchomości znajduje się budynek mieszkalny i wolnostojący budynek gospodarczy. Budynki te zostały postawione w 2007 r. /k.44 i 45- kserokopie decyzji o warunkach zabudowy i decyzji zatwierdzającej projekt budowlany, k. 9 i 10- opinia biegłego R. D. (1) w pliku przy okładce III tomu akt/.

Powodowie nabyli nieruchomość do współwłasności na skutek umów o dziale spadków, umowy zamiany i darowizny z 2005 r. czyli w okresie, gdy funkcjonowało już pozwane lotnisko, ale nie był ustanowiony obszar ograniczonego użytkowania /k.42/.

Budynek mieszkalny jest w całości użytkowany od początku 2012 r. /k.57- zaświadczenie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z 19 stycznia 2012 r./.

Dnia 30 stycznia 2012 r. Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę w sprawie utworzenia strefy ograniczonego użytkowania dla lotniska P.- Ł. w P.. Weszła ona w życie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa (...), czyli w dniu 28 lutego 2012 r.

Nieruchomość powodów znalazła się w całości w strefie wewnętrznej o.o.u.

/bezsporne/.

Ograniczenia użytkowania w strefie wewnętrznej polegają na:

a/ zakazie budowy nowych szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym, lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

b/dopuszczeniu rozbudowy, odbudowy, oraz nadbudowy istniejących szpitali, domów opieki społecznej i budynków związanych ze stałym, lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

c/ zakazie tworzenia stref A uzdrowisk,

d/ dopuszczeniu lokalizowania zabudowy mieszkaniowej pod warunkiem zapewnienia właściwego komfortu akustycznego w pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej/§ 8 ust.2 uchwały/.

W obszarze ograniczonego użytkowania uchwała wprowadziła więc wymagania techniczne dotyczące budynków, które w strefie wewnętrznej polegały na zapewnieniu właściwego klimatu akustycznego w budynkach i pomieszczeniach wymagających ochrony akustycznej poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej /§9 ust. 2 uchwały/.

Wartość nieruchomości według stanu na dzień 28 lutego 2012 r. /data wejścia w życie wyżej opisanej uchwały/ i cen z daty sporządzenia tej opinii /20 marca 2015 r./ wynosiła 621.534 zł , a utrata jej wartości rynkowej wynosiła 74.586 zł /k.25- opinii biegłego R. D. (1), k. 621-624- zeznania biegłego/.

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie w/w kserokopii dokumentów, których autentyczności strony nie kwestionowały, a sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania ich z urzędu. Zeznaniom świadka B. G. /k.226- 228/ zawnioskowanego przez pozwanego, oraz zeznaniom powoda /k. 228- 231- zeznania G. B.- vice prezesa zarządu pozwanego/ sąd dał wiarę, bowiem nie były one sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym przyjętym za podstawę ustaleń i nie kolidowały z powziętą przez sąd z urzędu wiedzą z innych spraw podobnego rodzaju.

W szczególności sąd dał wiarę G. B. i świadkowi B. G., że pozwany podjął konkretne działania skutkujące ograniczaniem hałasu oddziaływującego na środowisko i stara się ten hałas systematycznie umniejszać, a także monitoruje jego natężenie.

Po oświadczeniu powodów, że nie dokonali żadnych nakładów mających na celu ograniczenie hałasu i poprawę klimatu akustycznego /k.225/ sąd ograniczył, na tym etapie postępowania dowód z przesłuchania stron do przesłuchania pozwanego.

Opinia każdego biegłego stanowi hipotezę przy tego typu stanie faktycznym, jednak ważne jest, żeby uwzględniała wyczerpująco wszelkie istotne dla sprawy okoliczności i wydana została w oparciu o dotyczącą tego konkretnego stanu faktycznego, jak najszerszą wiedzę dostępną w dacie jej wydania i była, jednocześnie, tak dokładna jak to jest możliwe.

Opinia biegłego R. D. (2) z dnia 24 lutego 2015 r., wraz z zeznaniami biegłego /k.621- 626- protokół , k. 631- nagranie rozprawy na płycie CD// spełniają te kryteria.

Ponadto opinia i zeznania są logiczne, a opinia w sposób rzeczowy i wyczerpujący odpowiada na pytania sądu zawarte w tezie dowodowej.

Przyjęta przez biegłego metoda szacowania spadku wartości, w ocenie sądu, jest trafna, a w swych zeznaniach biegły opinię w pełni obronił.

Sąd uznał opinię i zeznania biegłego za wysoce przydatne dla rozstrzygnięcia sprawy w części roszczenia dotyczącej odszkodowania za spadek wartości nieruchomości na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania i wysokości tego odszkodowania.

Ze względu na pozytywną ocenę opinii biegłego R. D. (1) i jego zeznań sąd nie uwzględnił wniosku pozwanego o kolejną opinię, bowiem dowód ten był zbędny, a jego przeprowadzenie niepotrzebnie przedłużyłoby postępowanie.

Ponieważ złożone przez pozwanego w całości, lub fragmentach, opinie prywatne wydane na jego zlecenie, lub pisma stanowiące odpowiedzi na jego pytania, ewentualnie rozważania teoretyczne /np. k.418- 441/ nie dotyczyły niniejszego stanu faktycznego, zawierały informacje wysoce ogólne i nieprzydatne dla rozstrzygnięcia tej konkretnej sprawy sąd oddalił wniosek o dopuszczenie ich w poczet dowodów /k.621/.

Sąd, oczywiście nie uwzględnił jako dowody załączników do pism złożonych do akt bez zezwolenia i z tej przyczyny zwróconych /k. 512-568, k.574-604. 605- 610/ jak również wniosków w tych pismach zawartych w szczególności ewidentnie bezpodstawnego wniosku „o skierowanie opinii biegłego do Komisji Arbitrażowej (...) Federacji Stowarzyszenia (...) w celu oceny prawidłowości sporządzenia operatu szacunkowego” /k.574/.

Sąd zważył, co następuje:

Powodowie opierali swe żądanie przede wszystkim na tzw. normatywnym związku przyczynowym. Jako jego podstawę prawną wskazali art.129 ust. 2 i art. 136 ust. 3 ustawy Prawo o ochronie środowiska.

Przepis art.129 ust.2 u.p.o.ś. stanowi, że w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę; szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości.

W myśl ust.4 tego przepisu z roszczeniem, o którym mowa w ust. 1-3, można wystąpić w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości.

Według art. 136 ust.1 u.p.o.ś. w razie ograniczenia sposobu korzystania ze środowiska w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania właściwymi w sprawach spornych dotyczących wysokości odszkodowania lub wykupu nieruchomości są sądy powszechne.

Ustęp 2 tego przepisu stanowi, iż obowiązany do wypłaty odszkodowania lub wykupu nieruchomości jest ten, którego działalność spowodowała wprowadzenie ograniczeń w związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania.

Zgodnie z art.136 ust. 3 u.p.o.ś. w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie.

Niewątpliwie powodowie wnieśli niniejsze powództwo w terminie wskazanym przez ustawę, tj. przed dniem 24 kwietnia 2015 r.

Jak już wskazano, art. 129 ust. 2 u.p.o.ś., wskazuje , iż w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę.

Szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości.

W związku z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania nastąpił rzeczywisty spadek wartości nieruchomości powodów wynikający z tego, że i powodowie i potencjalni kolejni właściciele tej nieruchomości zmuszeni są do znoszenia hałasu emitowanego przez pozwane lotnisko niezależnie od tego, czy będzie on przekraczał dopuszczalne normy hałasu, czy nie, z jaką częstotliwością naruszenia te będą występowały i jak będą znaczne.

Obowiązek znoszenia hałasu jest oczywistym ograniczeniem prawa własności, bowiem powodowie pozbawieni zostali możliwości prawnie skutecznej ochrony swych dóbr osobistych naruszanych przez przekraczający normy hałas emitowany przez pozwanego teraz, lub w przyszłości, czyli muszą ten hałas znosić.

Wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania równoznaczne jest z publicznym potwierdzeniem, że lotnisko emituje hałas oddziaływujący na ten obszar w stopniu skutkującym ograniczone, w określony sposób, możliwości korzystania z nieruchomości na tym obszarze położonych, a hałas jest i będzie do tego stopnia dokuczliwy, że wskazane jest sfinansowanie urządzeń, elementów wyposażenia domów, lub wręcz przebudowy domów, aby się przed nim chronić.

Podane w w/w opinii informacje dotyczące wpływu na ceny nieruchomości hałasu emitowanego na otoczenie przez lotnisko w K. i lotniska zagraniczne /k.15- k.17 opinii/ nie dotyczą bezpośrednio pozwanego i jego otoczenia, ale stanowią zbiór informacji dlaczego następuje realny spadek wartości nieruchomości położonych w okolicy lotnisk.

Tak więc fakt, że aktualnie pozwany monitoruje hałas i stara się go ograniczać nie ma wpływu na wartość nieruchomości powodów położonej w strefie wewnętrznej o.o.u. dopóki obszar ograniczonego użytkowania istnieje, dopuszczalna jest w jego obrębie możliwość emisji hałasu w stopniu ponadnormatywnym, a natężenie ruchu lotniczego w przyszłości może emisję hałasu potęgować.

Ponieważ, po wprowadzeniu o.o.u. nastąpił spadek wartości nieruchomości powodów o 74.586 zł, według cen z daty wydania opinii, jak to wykazano powyżej, powodowie ponieśli konkretną szkodę w tej wysokości.

Pozwany został wezwany o zapłatę odszkodowania przed wniesieniem pozwu.

W piśmie z 28 stycznia 2014 r., które pozwany odebrał 31 stycznia 2014 r. powodowie domagali się zapłaty kwoty 150.000 zł z tytułu ubytku wartości nieruchomości i kwoty 100.000 zł z tytułu nakładów na „wygłuszenie budynku mieszkalnego”/k.39- 40/ jednak w tym wezwaniu powodowie nie poparli swych żądań zawartych żadną opinią zleconą we własnym zakresie.

Nie dołączyli też takiej opinii do pozwu w którym swe żądania istotnie ograniczyli wobec czego ich roszczenia, w obu przypadkach należało uznać za nieuprawdopodobnione i ocenić, że pozwany nie był w stanie tych roszczeń zweryfikować.

Odpis opinii biegłego R. D. (1) został doręczony pozwanemu w dniu 12 maja 2015 r. /k.282- zwrotne poświadczenie odbioru/ i pozwany, przeciwko któremu są kierowane powództwa podobnego rodzaju i to w znacznej liczbie mógł wówczas ocenić, że roszczenie powodów dotyczące odszkodowania za ubytek wartości nieruchomości zostało uprawdopodobnione w kwocie wskazanej przez biegłego i mieści się w ramach żądania powodów wynikających z wezwania do zapłaty doręczonego pozwanemu 31 grudnia 2014 r.

Ponieważ roszczenie o odszkodowanie za ubytek wartości nieruchomości w kwocie 74.586 zł było pozwanemu znane należało je zasądzić z odsetkami ustawowymi od 12 maja 2015 r., gdyż w tym dniu świadczenie stało się wymagalne.

Ponieważ żądanie powodów o odszkodowanie za ubytek wartości ich nieruchomości na skutek wyżej opisanego wprowadzenia strefy ograniczonego użytkowania zostało wyjaśnione i udowodnione i nadaje się do rozstrzygnięcia sąd wydał wyrok częściowy na podstawie art. 317§1 k.p.c.

Odpowiednio do udziałów powodów we współwłasności zasądzono na rzecz J. O. kwotę 67.127,40 zł /9/10 odszkodowania/, a na rzecz J. O. kwotę 7458,60 zł /1/10 odszkodowania z odsetkami ustawowymi od 12 maja 2015 r. na podstawie wyżej wskazanych przepisów, a także art. 481§1 i 2 k.c. w związku z art. 476 k.c.

W punkcie II wyroku częściowego oddalone zostało roszczenie akcesoryjne o odsetki za opóźnienie sprzed dnia 12 maja 2015 r.

/-/ E. H.