Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Jakub Drzastwa
Protokolant:	Małgorzata Drelich

po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2015 r. w Bielsku-Białej

sprawy z powództwa (...) z siedzibą we W.

przeciwko A. O.

o zapłatę

zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 100.997,70 zł (sto tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt siedem tysięcy 70/100 zł) z odsetkami umownymi w wysokości 4-krotności stopy lombardowej NBP począwszy od dnia 14 października 2014 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 8672,73 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sędzia

Sygn. akt I C 497/14

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dn. 14.10.2014r. w trybie elektronicznego postępowania upominawczego, (...) z siedzibą we W. domagał się zasądzenia od A. O. kwoty 100 999,70zł z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP, począwszy od dn. 14.10.2014r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu podał, że pozwana w dn. 09.12.2008r. zawarła z (...) Bank S.A. umowę bankową, na mocy której otrzymała określoną sumę pieniężną, zobowiązując się do jej zwrotu na określonych w umowie warunkach. Pozwana nie wywiązała się ze zobowiązania.

W dn. 26.04.2011r. Bank sprzedał powodowi przysługującą względem pozwanej wierzytelność.

W dn. 31.10.2011r. powód zawarł z pozwaną umowę ugody, w której pozwana uznała wierzytelność przysługującą Funduszowi i zobowiązała się do spłaty rozłożonej na raty należności. Pozwana dokonała wpłaty kwoty 7 100zł, z czego na poczet należności głównej zaliczono 149,12zł, a resztę na poczet odsetek umownych.

Pozwana zaprzestała spłat i powód wypowiedział ugodę.

Na zadłużenie pozwanej składa się należność główna w wys. 87 263zł, kwota 8 897,79zł odsetek umownych wg postanowień ugody, a reszta to skapitalizowane odsetki w wys. czterokrotności stopy lombardowej NBP, liczone za okres od 05.06.2014r. do dnia poprzedzającego wytoczenie powództwa, dające kwotę 4 953,67zł.

Postanowieniem z dn. 02.12.2014r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie przekazał sprawę do rozpoznania tut. Sądowi.

W odpowiedzi na pozew dat. 17.02.2015r. pełnomocnik pozwanej wniósł o oddalenie powództwa i zasadzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu podniósł zarzut braku legitymacji czynnej powoda wobec niewykazania, by Fundusz skutecznie nabył wierzytelność od Banku i by pozwana została skutecznie zawiadomiona o cesji. Zaprzeczył wiarygodności powołanych przez powoda ksiąg rachunkowych i ewidencji, które nie posiadają mocy dokumentów urzędowych, nadto kwoty przedkładane przez powoda w kolejnych dokumentach różnią się między ze sobą.

Podniesiono, że ugoda i późniejsze porozumienia zostały zawarte poza siedzibą powoda w okolicznościach wywierania niedozwolonej presji na pozwaną, którą nachodzili windykatorzy i której grożono postępowaniem egzekucyjnym; stworzyło to u pozwanej uzasadniony stan obawy, że w przypadku niepodpisania ugody i porozumień grozi jej poważne niebezpieczeństwo majątkowe. Działanie powoda ukierunkowane było na wprowadzenie w błąd pozwanej co do jego legitymacji czynnej, dokładnej wysokości wierzytelności i warunków spłaty; wykorzystując w podstępny sposób silniejszą pozycję, powód doprowadził do zawarcia ugody z pozwaną, która nie miała żadnego wpływu na treść i warunki ugody i trzech porozumień. W związku z tym, pozwana w dn. 23.2.2015r. poprzez oświadczenie pełnomocnika uchyliła się od oświadczeń woli złożonych w ugodzie z dn. 31.10.2011r. i w porozumieniach dat. 31.07.2012r., 30.11.2012r., 31.12.2013r.

W końcu podano też, że do pozwu dołączono kopie dokumentów, a nie odpisy, do umowy cesji nie dołączono żadnych załączników, a wobec faktu, że powód przygotowywał się do procesu przez prawie trzy lata i jest reprezentowany przez fachowego pełnomocnika, winien utracić możliwość powoływania dalszych dowodów jako sprekludowanych.

Pismem dat. 10.03.2015r. pełnomocnika powoda odnosząc się do twierdzeń i zarzutów pozwanej, podniósł że dołączone do pozwu dokumenty – odpis umowy cesji i wyciąg z listy wierzytelności – jednoznacznie wskazują, że wierzytelność wobec strony pozwanej wchodziła w skład pakietu wierzytelności nabytych na podstawie umowy z dn. 26.04.2011r. W aspekcie legitymacji procesowej znaczenie ma fakt zawarcia między stronami ugody w dn. 31.10.2011r.

W piśmie tym strona powodowa wskazała dokonane przez pozwaną wpłaty i ich rozliczenie oraz ponownie wskazała co składa się na dochodzoną kwotę.

Zaprzeczono, by działania osób reprezentujących Fundusz były sprzeczne z prawem, dobrymi obyczajami czy zasadami współżycia społecznego. Działania te nakierowane były na doprowadzenie do polubownej spłaty należności. Strony poczyniły w zawartej ugodzie wzajemne ustępstwa; pozwana uznała dług, zgodziła się na kapitalizację odsetek, powód zaś zgodził się na ratalną spłatę i naliczanie niższych od ustawowych odsetek – w wys. 7% w skali roku. Na dobra wolę powoda wskazywało i to, że strony zawarły później trzy porozumienia.

Według powoda, złożone oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych złożonych oświadczeń nie może zostać uznane za skuteczne. Strona powodowa nie wprowadziła pozwanej w błąd ani w rozumieniu art. 86 kc, jak i 918 kc. Wskazano też na roczny termin, wynikający z art. 88§2 kc, po którym wygasa uprawnienie do uchylenia się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu i podano, że z pewnością nie można podzielić zapatrywania, by termin ten zaczął biec dopiero od momentu przystąpienia do procesu fachowego pełnomocnika po stronie pozwanej. Podkreślono, że pozwana nie złożyła jednego oświadczenia woli, ale kilka – w kolejno zawieranych porozumieniach.

Pozwana dołączyła do pisma załączniki poświadczone za zgodność przez pełnomocnika i zaoponowała wnioskowi drugiej strony odnośnie utracenia możliwości powoływania dalszych dowodów.

W kolejnym piśmie procesowym dat. 25.03.2015r. pełnomocnik pozwanej wniósł o zobowiązanie strony przeciwnej do złożenia czytelnych załączników oraz potwierdzenia zapłaty ceny za przedmiotową wierzytelność.

Na rozprawie dn. 31.10.2015r. Sąd uwzględnił wniosek pełnomocnika pozwanej.

Pismem dat. 21.04.2015r. powód dołączył czytelny fragment załącznika do umowy cesji odnoszący się do sprawy oraz potwierdzenie zapłaty ceny za nabycie wierzytelności z przedmiotowej umowy.

Na rozprawie dn. 13.05.2015r. pełnomocnik pozwanej złożył wezwanie do zapłaty skierowane do pozwanej od komornika w sprawie egzekucyjnej prowadzonej z wniosku (...) Banku S.A., wskazując na wątpliwości co do legitymacji czynnej powoda, skoro umowa cesji obejmowała koszty postępowania egzekucyjnego.

Sąd ustalił co następuje:

W dn. 09.12.2008r. A. O. zawarła z (...) Bankiem Spółką Akcyjną z/s w W. umowę kredytu gotówkowego nr (...), opiewającego na kwotę 67 692zł kredytu konsumpcyjnego z przeznaczeniem na dowolny cel. Pozwana zobowiązała się do jego spłaty w 84 miesięcznych równych ratach.

( dowód: odpis umowy k.50-55 )

Pozwana nie wywiązała się z umowy (...) Bank S.A. wystawił w dn. 08.07.2010r. bankowy tytuł egzekucyjny nr (...), opiewający na kwotę 72 635,70zł - w tym 64 048,79zł należności głównej, a reszta to odsetki w łącznej kwocie 8 586,91zł.

( dowód: kopia (...) k.62 )

W dn. 26.04.2011r. (...) Bank Spółka Akcyjna z/s w W. i (...) z siedzibą we W. zawarły umowę sprzedaży wierzytelności – w tym wierzytelność względem pozwanej wynikającą z umowy kredytowej z dn. 09.12.2009r. nr (...).

Zadłużenie z tytułu kapitału wynosiło 64 048,79zł, odsetki wynosiły 20 308,72zł, koszty 157,50zł – łącznie 84 515,01zł.

( dowody: odpis umowy z załącznikami k.113-155, wyciąg z listy wierzytelności k.172-173, dokumenty przelewów ceny k.170,171, wyciąg z załącznika k.79 )

Pismem dat. 08.06.2011r. działająca w imieniu powoda (...) Spółka Akcyjna z/s we W. zawiadomiła pozwaną o umowie cesji wierzytelności i wezwała do zapłaty kwoty 84 515,01zł w terminie do 17.06.2011r.

( dowód: kopia zawiadomienia k.80 )

Wnioskiem dat. 26.09.2011r. pozwana zwróciła o rozłożenie długu na raty, proponując przez pierwsze pół roku raty w wys. po 300zł miesięcznie, a następnie po 600zł na miesiąc.

( dowód: kopia wniosku k.157 )

W dn. 31.10.2011r. strony zawarły ugodę, w której pozwana uznała wierzytelność w kwocie 87 412,12zł i zobowiązała się do jej ratalnej spłaty tej należności wraz ze skapitalizowanymi odsetkami liczonymi w wys. 7% w skali roku, wynoszącymi łącznie za okres objęty ugodą – 29 797,06zł. Ustalono, że spłata nastąpi w 103 miesięcznych ratach – pierwszych sześć rat wynosiło po 300zł, kolejne po 1 200zł.

W ugodzie zapisano, że każda rata składa się z części kapitałowej i odsetkowej, a dokonywane spłaty będą w pierwszej kolejności zaliczane na część odsetkową, a następnie na część kapitałową danej raty.

W §5 ust.1 ugody zastrzeżono dla dłużnika 14-dniowy termin do odstąpienia od ugody – w tym wypadku wierzytelność stałaby się natychmiast wykonalna.

( dowód: odpis ugody k.32-36 )

Po zawarciu ugody, strony następnie podpisały do niej trzy porozumienia.

Pierwsze, w dn. 31.07.2012r., do czasu którego pozwana dokonała wpłaty 1 800zł. Należność główna nie uległa zmianie natomiast kwota odsetek zwiększyła się do 37 730 zł, czyli zadłużenie w sumie wynosiło 123 342,12zł. Strony uzgodniły, że kolejnych dwanaście rat wynosić będzie po 600zł, zaś następne po 1 200zł miesięcznie.

Drugie, w dn.30.11.2012r do czasu którego pozwana dokonała wpłaty 3 000zł. Należność główna nie uległa zmianie natomiast kwota odsetek zwiększyła się do 41 661,43 zł, czyli zadłużenie w sumie wynosiło 126 073,55zł. Strony uzgodniły, że kolejnych dwanaście rat wynosić będzie po 400zł, zaś następne po 1 212,73zł miesięcznie.

Trzecie, w dn. 31.12.2013r. do czasu którego pozwana dokonała wpłaty łącznie kwoty 6 950zł. Należność główna nie uległa zmianie natomiast kwota odsetek zwiększyła się do 45 493,01zł, czyli zadłużenie w sumie wynosiło 125 955,13zł. Strony uzgodniły, że kolejnych dziewięć rat wynosić będzie po 500zł, zaś następne po 1 304,35zł miesięcznie.

Zawarcie trzeciego porozumienia poprzedziło wypowiedzenie ugody przez powoda dat. 22.05.2014r. wobec braku spłat rat przez pozwaną czterech pełnych rat.

Pismem dat.04.12.2013r. pozwana zwróciła się o cofnięcie wypowiedzenia.

( dowody: odpisy porozumień k.38-40, 42-45, 46-48,, kopia wezwania k.85, kopia pisma pozwanej k.156 )

Po zawarciu trzeciego porozumienia pozwana zapłaciła powodowi jedynie kwotę 150zł w dn. 05.01.2014r.

( vide: wyliczenie k.107-108 – bezsporne )

Przed zawarciem ugody, pracownicy reprezentującej powoda Spółki (...) odwiedzali pozwaną, nalegając na zawarcie ugody.

Później, częste były telefony i wizyty indykatorów, tak w domu, jak i w miejscu pracy pozwanej. Wpłaty były dokonywane do ich rąk.

( dowody: zeznania świadka D. O. k.178-179, przesłuchanie pozwanej k.179-180 )

Pismem dat. 21.08.2014r. powód wezwał pozwaną do zapłaty kwoty 99 067,96zł.

( dowód: kopia wezwania k.85 )

Pełnomocnik pozwanej, działając w oparciu o pełnomocnictwa z dn. 11.02.2015r., złożył powodowi oświadczenie - na podstawie art. 86 kc, o uchyleniu się pozwanej od skutków prawnych oświadczeń woli złożonych pod wpływem błędu wywołanego podstępnie przy zawarciu ugody dat. 31.10.2011r. oraz porozumień dat. 31.07.2012r, 30.11.2012r. i 31.12.2013r.

Podał, że pozwana nie posiadała wiedzy w zakresie właściwej oceny sytuacji, nie miała wpływ na treść i kształt ugody i porozumień.

Świadomość swego położenia pozwana uzyskała dopiero po przystąpieniu do sprawy jej pełnomocnika – wykrycie błędu nastąpiło najpóźniej zatem w dn. 13.02,2015r.

( dowody: oświadczenie k.99, pełnomocnictwo k.100 )

Pozwana zapłaciła powodowi łącznie kwotę 7 100zł, z czego 149,12zł zaliczono na poczet należności głównej, zaś kwotę 6950,88 zł zarachowano na poczet odsetek.

Należność główna wynosi obecnie 87 263zł ( 87 412,12zł – 149,12zł ).

Odsetki ogółem wynoszą 13 736,70zł, w tym kwota 8 897,79zł odsetek umownych liczonych za okres od 31.10.2011r. do dn.05.06.2014r. wg stopy procentowej w wys. 7% rocznie oraz kwota 4 838,91zł tytułem odsetek umownych liczonych od kwoty 87 263zł za okres od dn. 06.06.2014r. do 10.10.2014r. wg stopy procentowej równej czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP.

( vide: wyliczenie powoda k.107-108 )

Sąd zważył co następuje:

Powództwo należało uwzględnić w całości.

Zgodnie z art. 509 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

W niniejszej sprawie powód skutecznie nabył od (...) Banku wierzytelność wobec pozwanej, wynikającą z zawartej z Bankiem w dn. 09.12.2008r. umowy kredytu gotówkowego nr (...); kwota udzielonego kredytu wynosiła 67 692zł.

Pozwana kredytu nie spłacała wobec czego, Bank wystawił w dn. 08.07.2010r. bankowy tytuł egzekucyjny nr (...), opiewający na kwotę 72 635,70zł. - w tym 64 048,79zł należności głównej, a reszta to odsetki w łącznej kwocie 8 586,91zł.

Na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności z dn. 26.04.2011r. powód nabył wierzytelność wynoszącą wówczas łącznie 84 515,01zł: z tytułu kapitału - 64 048,79zł, z tytułu odsetek - 20 308,72zł, kosztów -157,50zł. ( vide: wyciąg k.79).

Pismem dat. 08.06.2011r. działająca w imieniu powoda (...) Spółka Akcyjna z/s we W. zawiadomiła pozwaną o umowie cesji wierzytelności i wezwała do zapłaty kwoty 84 515,01zł w terminie do 17.06.2011r. ( vide: kopia zawiadomienia k.80 )

Pozwana musiała zostać faktycznie zawiadomiona – odnosząc się do zarzutu podniesionego w procesie – skoro wnioskiem dat. 26.09.2011r. pozwana zwróciła o rozłożenie długu na raty, proponując przez pierwsze pół roku raty w wys. po 300zł miesięcznie, a następnie po 600zł na miesiąc ( vide: kopia wniosku k.157 ).

Zarzut pozwanej o braku legitymacji procesowej po stronie powodowej – oceniany, jak i inne jako linia obrony pozwanej – jak i pozostałe zarzuty ostać się nie może.

Umowa cesji jest skuteczna – powód na żądanie pozwanej dołączył odpis umowy z załącznikami wraz ze stosownym wyciągiem z listy wierzytelności dotyczącym pozwanej oraz przelewami dokumentującymi fakt zapłaty za przejęte wierzytelności.

Powód wykazał też, czy wyżej mowa, że o cesji zawiadomił pozwaną.

Odnośnie kwoty dochodzonej pozwem, to powód wyliczył (k. 107-108), co na tę kwotę się składa i nie budzi to wątpliwości Sądu, albowiem wysokość należnej Funduszowi kwoty z rozbiciem na należność główną i odsetki jest dobrze udokumentowana, począwszy od niekwestionowanej przez pozwaną kwoty, na którą opiewał bankowy tytuł wykonawczy wystawiony przez poprzednika prawnego powoda i następnie poprzez wezwanie do zapłaty zawarte w piśmie zawiadamiającym o cesji i dalej poprzez ugodę i porozumienia, w których aktualna wysokość wierzytelności była określana wraz z podaniem jakie kwoty pozwana wpłaciła i jak były zarachowywane aż do ostatniego wezwania do zapłaty dat. 21.08.2014r i wreszcie samego pozwu.

Rozliczenie dokonane w piśmie procesowym powoda dat. 10.03.2015r. Sąd ocenia zatem jako wiarygodne; nie było ono też kwestionowane przez pozwaną w dalszym toku postępowania.

Obrona pozwanej polegająca na usiłowaniu uwolnienia się od skutków prawnych złożonych oświadczeń woli w ugodzie i trzech porozumieniach nie może odnieść zamierzonego skutku.

Pozwana nie wykazała by oświadczenia złożone były pod wpływem błędu postępem wywołanego przez powoda.

Zauważyć należy, że pozwana miała dosyć czasu na właściwą ocenę sytuacji związanej z zaprzestaniem spłaty kredytu; musiała przecież rozumieć konieczność spłaty zadłużenia ( zwłaszcza że okres spłaty kredytu wynosił 7 lat, a Bank wystawił tytuł egzekucyjny niespełna dwa lata po zawarciu umowy kredytowej i opiewał on co do należności głównej na kwotę nieco tylko niższą od kwoty udzielonego kredytu ) – wystarczy wskazać, że między jej pismem o rozłożenie długu na raty a ugodą upłynęło kilka tygodni.

W/w wnioskiem dat. 26.09.2011r. pozwana zwróciła o rozłożenie długu na raty, proponując przez pierwsze pół roku raty w wys. po 300zł miesięcznie, a następnie po 600zł na miesiąc, zaś w ugodzie dat. 31.10.2011r.ustalono, że spłata nastąpi w 103 miesięcznych ratach – pierwszych sześć rat miało wynosić po 300zł, kolejne po 1 200zł.

Przeczy to twierdzeniu pozwanej, że nie miała wpływu na treść i warunki ugody.

Nadto, stosownie do § 5 ugody pozwana mogła odstąpić od niej w terminie 14 dni.

Sam fakt zawarcia kolejnych trzech porozumień świadczy o tym, że powód reagował na sytuację pozwanej i uwzględniał jej prośby modyfikacji warunków ugody.

Zwrócić należy uwagę, że zawarcie trzeciego porozumienia poprzedziło wypowiedzenie ugody przez powoda dat. 22.05.2014r. wobec braku spłat rat przez pozwaną czterech pełnych rat.

Pismem dat.04.12.2013r. pozwana zwróciła się o cofnięcie wypowiedzenia, na co powód przystał podpisując ostatnie porozumienie, po zawarciu którego pozwana uiściła jedynie 150zł.

W odpowiedzi na pozew podniesiono, że ugoda i późniejsze porozumienia zostały zawarte poza siedzibą powoda w okolicznościach wywierania niedozwolonej presji na pozwaną, którą nachodzili windykatorzy i której grożono postępowaniem egzekucyjnym; stworzyło to u pozwanej uzasadniony stan obawy, że w przypadku niepodpisania ugody i porozumień grozi jej poważne niebezpieczeństwo majątkowe.

Postępowanie dowodowe nie wykazało, by ugoda i porozumienia ( w sumie mowa o czterech oświadczeniach ) były zawierane pod przymusem i w warunkach błędu, wywołanego podstępem przez powoda.

Co do w/w groźby, to można powiedzieć, że poważne niebezpieczeństwo majątkowe grozi każdemu, kto nie spłaca długów i musi się liczyć z ewentualnością ich windykacji pod przymusem państwowym w postępowaniu egzekucyjnym.

Odnosząc się na koniec do okoliczności wezwania do zapłaty kosztów egzekucyjnych postępowania egzekucyjnego toczącego się z wniosku (...) Bank, to nie rzutuje to nijak na kwestię legitymacji procesowej powoda – są to koszty nie uwzględnione w umowie cesji.

Prowadzona za wszelką cenę obrona pozwanej zmierzająca do uwolnienia się od odpowiedzialności za niespłacony kredyt w aspekcie konkretnych okoliczności sprawy, jak i powszechnie uznanej zasady, że zobowiązań należy dotrzymywać, nie była oparta na rzeczowych podstawach, nie znalazła oparcia w faktach i nie mogła przynieść oczekiwanego skutku procesowego.

Wobec przytoczonych względów, powództwo uwzględniono w całości, zasądzając na zasadzie art. 98§1 kpc, od pozwanej na rzecz powoda zwrot kosztów procesu, na które złożyły się opłata sądowa w wysokości 5 050zł oraz zwrot kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3 622,73zł.

Sędzia: