Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 07 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

o rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2016 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy Skarb Państwa(...) z siedzibą w G. (NIP (...))

przeciwko T. P. (Pesel (...))

o odszkodowanie za mienie powierzone

1.  Oddala powództwo

2.  Zasądza od powoda Skarb Państwa(...) z siedzibą w G. na rzecz pozwanego T. P. kwotę 917 zł ( słownie: dziewięćset siedemnaście ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ;

UZASADNIENIE

Skarb Państwa (...) z siedzibą w G. wystąpił przeciwko T. P. z pozwem o zapłatę kwoty 9 773,25 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 listopada 2013 r do dnia zapłaty. W uzasadnieniu podniósł ,że kwota dochodzona pozwem stanowi szkodę jaką poniósł powód w związku z wydaniem wadliwej decyzji przygotowanej przez komórkę , którą zarządzał pozwany .

Pozwany w odpowiedzi na pozew domagał się jego oddalenia w całości wskazując na przedawnienie roszczenia dochodzonego niniejszym pozwem. Dodatkowo podniósł ,że dochodzona pozwem kwota jest częścią wierzytelności powoda w kwocie 22 310 zł co do której uzyskał już wcześniej tytuł wykonawczy - nakaz zapłaty z dnia 17 września 2013 r . Tym samym należność w tej wysokości przestała stanowić wierzytelność , którą można dochodzić przed Sądem i przekształciła się w wierzytelność podlegającą egzekucji . Wskazał także , że postępowanie w sprawie szkody w mieniu powierzonym zostało w 2013 r przeprowadzone z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 25 maja 2001 r o odpowiedzialności majątkowej żołnierzy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

A. R. pełnił służbę wojskową od 30 lipca 1987 r do 31 marca 1994 r kiedy to został zwolniony z niej po upływie skróconego okresu wypowiedzenia . Następnie został powołany do służby kontraktowej decyzją MON z dnia 1 marca 2001 r , którą następnie pełnił do dnia 31 stycznia 2011 r.

( dowód; opis przebiegu służby wojskowej k: 34, zwolnienie na podstawie rozkazu personalnego Nr (...) z dnia 12 sierpnia 2010 r k: 35)

W związku ze zwolnieniem przyznano temu żołnierzowi kwotę 57 065,85 zł z tytułu odprawy, ekwiwalentu pieniężnego za urlop , dodatkowego uposażenia rocznego oraz gratyfikacji urlopowej niewykorzystanej w roku zwolnienia ze służby za rok 2011 r. Pieniądze zostały wypłacone A. R. w dniu 31 stycznia 2016 r. Powyższa kwota była zawyżona i wynikała z błędnej interpretacji przepisów dokonanej przez J. S. (1) i T. P..

( dowód: zestawienie należności pieniężnych zwolnionego z zawodowej służby wojskowej k: 36-37, przesłuchanie T. P. protokół z dnia 2 czerwca 2015 r k: 73-74 adnotacje 00:03:09- 00:20:50, protokół z dnia 28 stycznia 2016 r k: 116-118, adnotacje k: 00:27:3700:51:27 przesłuchanie J. S. (1) protokół z dnia 05 listopada 2015 r k: 94-95 adnotacje 00:10:44 00:24:50,)

A. R. w dniu 29 marca 2011 r wyraził zgodę na dokonanie zmiany decyzji administracyjnej z dnia 21 stycznia 2011 r nr (...)r w sprawie należności finansowych w związku ze zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej , wydanej przez Szefa (...)w G. poprzez zmianę podstawy prawnej przyznania mu odprawy pieniężnej w związku ze zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej i uwzględnienie podczas określania wysokości przyznanej odprawy pieniężnej wypłaconych mu należności z tytułu zwolnienia z zawodowej służby wojskowej w 1994 r . Uwzględniając postawę A. R. w tym w szczególności wyrażenie zgody na zmianę błędnej części decyzji i deklarację dobrowolnego naprawienia szkody w ratach oraz szczególną sytuację materialną i rodzinną uzgodniono rozłożenie należności na 22 raty ( do końca 2013 r )

( dowód: oświadczenie k: 38, notatka ze spotkania k: 68)

Powód i A. R. podpisali aneks nr (...) do umowy o rozłożenie na raty spłaty należności , który miał obowiązywać od dnia 25 marca 2013 r uwzględniający wcześniejsze ustalenia .

( dowód; aneks nr (...) do umowy o rozłożenia na raty spłaty należności k: 89)

31 marca 2011 r została wydana decyzja korygującą wydaną w dniu 21 stycznia 2011 r . Sporządzony został protokół szkody w którym wskazano, że szkoda w wysokości 22 310 zł spowodowana była nadpłatą odprawy po zwolnieniu ze służby mjr A. R.. Według powoda szkoda została wyrządzona w dniu 31 stycznia 2011 r a ujawniona w dniu 30 marca 2011 r.

( dowód; przesłuchanie T. P. protokół z dnia 2 czerwca 2015 r k: 73-74 adnotacje 00:03:09- 00:20:50, protokół z dnia 28 stycznia 2016 r k: 116-118, adnotacje k: 00:27:3700:51:27, protokół szkody k: 112)

W dniu 17 września 2013 r Sąd Rejonowy (...) w G. nakazał A. R. aby zapłacił powodowi Skarbowi Państwa –(...) z siedzibą w G. kwotę 9 733,25 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 kwietnia 2013 r do dnia zapłaty .

( dowód: nakaz zapłaty , k: 31 , postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności k: 40 - akta sprawy(...) tut. sądu )

Komornik Sądowy pismem z dnia 2 września 2014 r poinformował powoda, że postępowanie egzekucyjne w sprawie tytułu wykonawczego zostanie umorzone. W toku prowadzonego postępowania ustalono ,że dłużnik nie pracuje , otrzymuje świadczenie emerytalno – rentowe, które jest zajęte na poczet świadczeń alimentacyjnych.. Nie posiada pojazdów mechanicznych . Egzekucja z wierzytelności i rachunku bankowego nie dała skutku . Nieruchomości dłużnika zostały sprzedane w trybie licytacji a uzyskana suma przekazana zgodnie z prawomocnym planem podziału .

( dowód; pismo komornika k: 71)

Powód przeprowadził postępowanie wyjaśniające w sprawie wydania decyzji z dnia 21 stycznia 2011 r nr (...) w sprawie należności finansowych w związku ze zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej mjr A. R. . Uznano, że osobą odpowiedzialną za błędy w wyniku których powstała szkoda był T. P. .Do sprawozdania dołączony został protokół szkody nr (...) r z którego wynika ,że szkoda została ujawniona w dniu 4 października 2013 r a wyrządzona w dniu 21 stycznia 2011 r .

( dowód: sprawozdanie z dnia 18 października 2013 r k: 15 -17, protokół szkody nr (...) k: 18, przesłuchanie K. G. protokół z dnia 28 stycznia 2016 r k: 114-115 adnotacje 00:00:1900:27:37)

T. P. w dniu 15 listopada 2013 r otrzymał wezwanie do zapłaty kwoty 9 773,25 zł .
( dowód: wezwanie do zapłaty k: 19)

W odpowiedzi na nie wskazał ,że nie uznaje zgłoszonego roszczenia co do zasady a z ostrożności wskazuje na jego przedawnienie .

( dowód; oświadczeni k: 20)

(...) z siedzibą w G. w dniu 14 stycznia 2011 r podpisał umowę o stałą obsługę prawną z radcą prawnym A. F. .

( dowód: umowa Nr (...) na stałą obsługę prawną k: 90-91)

20 stycznia 2014r powód złożył do Sądu Rejonowego (...) w G. wniosek o zawezwanie do próby ugodowej T. P. . Podczas posiedzenia pojednawczego w dniu 26 marca 2014 r pozwany oświadczył ,że nie godzi się na ugodę zaproponowaną przez powoda.

( dowód: zawezwanie do próby ugodowej k 2- 3, protokół z dnia 26 marca 2014 r k: 27 akta sprawy (...) tut. sądu)

T. P. odpowiada u powoda za całą logistykę , gotowość bojową i sprawy personalne . Wystawia decyzje administracyjne , przygotowuje ich treść. W przypadku decyzji z dnia 21 stycznia 2011 r jej opracowaniem zajął się J. S. (1) na polecenie pozwanego , przygotował projekt, który później zweryfikował pozwany . W tym czasie był dopiero przyuczany do wykonywania tego typu obowiązków. Decyzja nie była konsultowana z prawnikami i została wydana w oparciu o złą interpretację przepisów. W takiej formie podpisał ją Szef Oddziału B. W. . Pozwany przyznał się do błędu i zobowiązał się do spłaty zadłużenia o ile mjr R. nie zobowiąże się do dobrowolnej jego spłaty .

( dowód: przesłuchanie T. P. protokół z dnia 2 czerwca 2015 r k: 73-74 adnotacje 00:03:09- 00:20:50, protokół z dnia 28 stycznia 2016 r k: 116-118, adnotacje k: 00:27:3700:51:27, przesłuchanie J. S. (1) protokół z dnia 05 listopada 2015 r k: 94-95 adnotacje 00:10:44 00:24:50, przesłuchanie A. Z. protokół z dnia 05 listopada 2015 r k: 95-97 , adnotacje 00:26:05 00:47:31 przesłuchanie K. G. protokół z dnia 28 stycznia 2016 r k: 114-115 adnotacje 00:00:1900:27:37)

Sąd Rejonowy zważył , co następuje:

Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów prywatnych i urzędowych złożonych do akt sprawy a także na podstawie zeznań świadków J. S. (2), A. Z. , K. G. a także pozwanego .

Dokumenty prywatne Sąd ocenił na podstawie art. 245 k.p.c. Wynika z niego, że dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia wiarygodności przedmiotowych dowodów, przy czym ich prawdziwość, jak również autentyczność nie była kwestionowana przez strony postępowania.

Dokumenty urzędowe zostały ocenione przez Sąd na podstawie art. 244 kpc zgodnie z którym dokumenty urzędowe ,sporządzone w przepisanej formie przez powołane ograny władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania ,stanowią dowód tego ,co zostało w nich urzędowo zaświadczone.

W ocenie Sądu stan faktyczny był bezsporny między stronami.

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 25 maja 2001 r o odpowiedzialności majątkowej żołnierzy żołnierz który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych ze swojej winy wyrządził szkodę w mieniu , o którym mowa art. 1 ust. 1 ponosi odpowiedzialność majątkową w granicach rzeczywistej straty i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania , z którego wynikła szkoda. Właściwy organ jednostki organizacyjnej jest obowiązany wykazać okoliczności uzasadniające odpowiedzialność majątkową żołnierza oraz wysokość szkody( art. 4). Właściwy organ jednostki organizacyjnej, po stwierdzeniu szkody i ustaleniu jej wysokości , wzywa żołnierza do dobrowolnej zapłaty odszkodowania w określonym terminie lub złożenia pisemnego zobowiązania do zapłaty .

Zgodnie zaś z § 14.1 Rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 listopada 2001 r w sprawie odpowiedzialności majątkowej żołnierzy za wyrządzone przez nich szkody Dowódca jednostki organizacyjnej , po ujawnieniu szkody , jest obowiązany niezwłocznie wszcząć postępowanie wyjaśniające , podające w rozkazie dziennym lub decyzji datę ujawnienia szkody , rodzaj służby , w której mieniu szkoda powstała , określenie mienia będącego przedmiotem szkody , jej szacunkową wysokość ,osobę wyznaczoną do przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego oraz termin jego zakończenia . Dzień powzięcia przez dowódcę jednostki organizacyjnej wiadomości o powstaniu szkody uważa się za datę jej ujawnienia.

Paragraf 15.1. wyżej przywołanego Rozporządzenia stanowi natomiast ,że nie prowadzi się postępowania wyjaśniającego , jeżeli sprawca szkody :

1)  naprawi ją niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 14 dni albo

2)  w terminie o którym mowa w pkt. 1 złoży zobowiązanie do dobrowolnej zapłaty odszkodowania .

Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego powód w dniu 31 stycznia 2011 r wypłacił zawyżoną kwotę świadczeń z tytułu zwolnienia żołnierza ze służby . Następnie poprawiono ten błąd i w dniu 31 marca 2011 r została wydana decyzja korygującą . Sporządzony został protokół szkody w którym wskazano, że szkoda w wysokości 22 310 zł spowodowana była nadpłatą odprawy po zwolnieniu ze służby mjr A. R.. Według powoda szkoda została wyrządzona w dniu 31 stycznia 2011 r a ujawniona w dniu 30 marca 2011 r.

Następnie powód wobec złożenia przez A. R. deklaracji dobrowolnej spłaty odstąpił od przeprowadzania postępowania wyjaśniającego . Żołnierz spłacał zadłużenie przez jakiś czas a kiedy zaprzestał złożono pozew do sądu i uzyskano nakaz zapłaty . Egzekucja okazała się jednakże bezskuteczna . Wobec czego powód przeprowadził postepowanie wyjaśniające w wyniku którego ustalił , że osobą odpowiedzialną za powstałą szkodę jest pozwany . Następnie najpierw wezwał go do dobrowolnej zapłaty, potem wystąpił do sądu z zawezwaniem do próby ugodowej a gdy do ugody nie doszło, zdecydował się wystąpić z niniejszym pozwem .

Pozwany T. P. podniósł zarzut przedawnienia roszczenia wskazując ,że szkoda została ujawniona najpóźniej w dniu 31 marca 2011 r, kiedy to wydano decyzję korygującą.

Wobec powyższego rozważenia w niniejszej sprawie wymaga , czy zarzut przedawnienia został podniesiony zasadnie .

Zgodnie z art. 17 . 1 ustawy z dnia 25 maja 2001 r o odpowiedzialności majątkowej żołnierzy do przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez żołnierza stosuje się, z zastrzeżeniem ust.2 przepisu działu czternastego Kodeksu pracy .

Zgodnie z art. 291. § 1 Kodeksu pracy roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne . Jednakże roszczenia pracodawcy o naprawienie szkody, wyrządzonej przez pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych, ulegają przedawnieniu z upływem 1 roku od dnia, w którym pracodawca powziął wiadomość o wyrządzeniu przez pracownika szkody, nie później jednak niż z upływem 3 lat od jej wyrządzenia( §2)

Jak wynika z powyższego pracodawca może wystąpić z roszczeniem przeciwko pracownikowi w ciągu roku od dnia w którym powziął wiadomość o wyrządzeniu przez niego szkody , nie później jednak niż z upływem trzech lat.

Dlatego kwestią wymagającą rozważenia jest to od kiedy należy w niniejszej sprawie liczyć termin przedawnienia a w szczególności czy od dnia 31 marca 2011 r czy też od dnia 4 października 2014 r kiedy to na skutek przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego ustalono ,że to pozwany jest odpowiedzialny za wyrządzoną szkodę.

W ocenie Sądu termin ten winien być liczony od tej pierwszej daty , bowiem w dniu 4 października 2014 r nie powstała żadna nowa szkoda. Także pozwany w protokole wskazał ,że szkoda ta została wyrządzona w dniu 21 stycznia 2011 r , odniósł się więc bezpośrednio do pierwotnej i jak się później okazało błędnej decyzji o ustaleniu należności żołnierzowi zwolnionemu ze służby. To, że później wysokość tej szkody została zmniejszona wskutek dobrowolnych spłat dokonanych przez A. R. nie ma wpływu na zmianę tej oceny . Ponieważ w dalszym ciągu nadpłata wynikała z błędnej decyzji z dnia 21 stycznia 2011 r następnie skorygowanej w dniu 31 marca 2011 r .

Przedawnienie z art. 291 § 2 k.p. bowiem rozpoczyna swój bieg od powzięcia przez zakład pracy wiadomości o wyrządzeniu przez pracownika szkody, co oznacza, że dla upływu terminu przedawnienia nie jest ważne, czy zakład pracy znał dokładną wielkość niedoboru lub też mylnie ją określił. W przepisie art. 291 § 2 k.p. ustawodawca posłużył się bowiem określeniem "wiadomość o wyrządzeniu szkody", podczas gdy w innych przepisach wprowadza on rozróżnienie szkody i "wysokości szkody" (np. art. 114 k.p., art. 115 k.p.), co niedwuznacznie wskazuje, że na gruncie wykładni logiczno-językowej "szkoda" i "wysokość szkody" to dwa odrębne pojęcia. Również ratio legis przepisu przewidującego przedawnienie roszczeń zakładu pracy o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracownika wyraźnie wskazuje na potrzebę wiązania daty rozpoczęcia biegu przedawnienia z powzięciem wiadomości o wyrządzeniu szkody, a nie z chwilą, gdy zakład pracy dowiaduje się, jaka jest jej dokładna wysokość ( vide: wyrok SN z dnia 5 lutego 1991 r I PR 429/90) . Przepis ten wyraźnie bowiem ma na celu obronę interesów pracownika, a jednocześnie ma skłaniać pracodawców do możliwie szybkiego realizowania ich roszczeń odszkodowawczych wobec zatrudnionych. Tym samym wzglądy celowościowe i funkcjonalne nie przemawiają za tym, by odpowiedni zwrot w art. 291 § 2 k.p. rozumieć inaczej niż to wynika z jego bezpośredniego (językowego) brzmienia (por. K. Jaśkowski: Początek biegu przedawnienia roszczeń zakładu pracy według art. 291 § 2 k.p., Nowe Prawo 2-6/1990 s. 110, 111 oraz wyrok SN z 17 lipiec 1985 r., sygn. akt IV PR 151/85, OSNCP nr 4/1986 r., poz. 61; wyrok SN z 22 kwietnia 1988 r., sygn. akt IV PR 96/88, Służba Pracownicza nr 10/1988; wyrok SN z 7 stycznia 1981 r., sygn. akt IV PR 411/80, Służba Pracownicza nr 12/1981 r.).

Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać ,że roszczenie niniejsze w chwili jego wniesienia było już przedawnione i z tego względu na podstawie art. 291 § 2 Kp należało pozew oddalić .

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 Kpc przy zastosowaniu zasady odpowiedzialności za wynik procesu w zw. z § 6 pkt. 4 w zw. z § 11.1 pkt. 2 w zw. z § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Sąd uznał , że zasądzona kwota tytułem wynagrodzenia uwzględnia niezbędny nakład pracy pełnomocnika , a także charakter sprawy i wkład jego pracy w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia .