Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 grudnia 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku – Wydział V Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Irma Kul
Sędziowie:	SA Maryla Domel-Jasińska (spr.) SA Katarzyna Przybylska
Protokolant:	stażysta Anna Kowalewska

po rozpoznaniu w dniu 4 grudnia 2015 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa E. B.

przeciwko (...) spółce
z ograniczoną odpowiedzialnością w M.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w B.

z dnia 28 października 2014 r. sygn. akt I C 674/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok:

a)  w punkcie 1 (pierwszym) w ten sposób, że zasądzoną tam od pozwanego na rzecz powódki kwotę 130.805 zł (sto trzydzieści tysięcy złotych osiemset pięć złotych) obniża do kwoty 24.700 zł (dwadzieścia cztery tysiące siedemset złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 13 listopada 2013r. do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie powództwo oddala;

b)  w punkcie 3 (trzecim) w ten sposób, że:

b ¹) nakazuje pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w B., z zasądzonego roszczenia, kwotę 6.408,65 zł (sześć tysięcy czterysta osiem złotych sześćdziesiąt pięć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych i zwrotu wydatków;

b ²) zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 1.270,60 zł (jeden tysiąc dwieście siedemdziesiąt złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

c)  uchyla rozstrzygnięcie o kosztach procesu, zawarte w punkcie 2 (drugim) postanowienia Sądu Okręgowego w B. z dnia 5 stycznia 2015r. sygn. akt I C 674/13;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 6.847,35 zł (sześć tysięcy osiemset czterdzieści siedem złotych trzydzieści pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego;

IV.  nakazuje pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w B. kwotę 657,18 zł (sześćset pięćdziesiąt siedem złotych osiemnaście groszy) tytułem zwrotu wydatków w postępowaniu apelacyjnym.

Na oryginale właściwe podpisy.

Uzasadnienie V ACa 257/15

Powódka E. B. domagała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego (...) sp. z o.o. w M. kwoty 166.585 zł z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwu oraz zwrotu kosztów procesu.

Z uzasadnienia pozwu wynikało, że powódka jest właścicielką nieruchomości położonej w M. przy ul. (...), na której znajduje się kamienica, w której zamieszkiwała powódka wraz z rodziną i w której ponadto znajdowały się dwa lokale użytkowe i jeden lokal mieszkalny, wynajmowane przez powódkę.

(...)doszło do awarii przyłącza wodociągowego, usytuowanego pod posesją powódki. Skutkiem tej awarii było nawodnienie ścian budynku, co spowodowało zmianę warunków gruntowo-wodnych i nierównomierne osiadanie ścian, a w konsekwencji zagrożenie dla zdrowia i życia użytkowników. W dniu 21 stycznia 2010r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w M. wydał decyzję, mocą której nakazał opróżnienie i natychmiastowe opuszczenie nieruchomości. W sierpniu 2013r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w M. narzucił powódce termin do dokonania rozbiórki budynku do dnia 1 stycznia 2013r.

W sprawie, która toczyła się przed Sądem Okręgowym w B. pod sygn. akt (...) z powództwa E. B. przeciwko pozwanemu (...) S.A. o zapłatę odszkodowania, w związku z odpowiedzialnością pozwanego, wynikającą z umowy ubezpieczenia budynku będącego własnością powódki, został wydany w dniu 22 lutego 2013r. wyrok zasądzający od pozwanego na rzecz powódki kwotę 147.231 zł, stanowiącą rzeczywistą wartość obiektu na dzień 13 stycznia 2010r. Od pozwanego w niniejszej sprawie powódka dochodzi dalszego odszkodowania, obejmującego koszty rozbiórki budynku, ustalone przez biegłego w sprawie o sygn. akt (...) na kwotę 63.385 zł, utracone korzyści z najmu lokali za okres 40 miesięcy w kwocie 77.600 zł oraz poniesione przez powódkę koszty najmu lokalu mieszkalnego, wynajętego przez nią na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, w kwocie 25.600 zł (650 zł × 40 miesięcy). Jako podstawę prawną odpowiedzialności pozwanego powódka wskazała art. 435 k.c.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu. Wniósł także o wezwanie do udziału w sprawie po swojej stronie, w charakterze interwenienta ubocznego, (...) S.A. w W.. Ubezpieczyciel nie zgłosił jednak swojego uczestnictwa w sprawie.

Pozwany wywodził, że powódka nie wykazała stanu technicznego budynku przed zaistniałą awarią, co pozwoliłoby na ustalenie, czy awaria doprowadziłaby do konieczności rozbiórki budynku. Zarzucił także, że nie jest przedsiębiorstwem wprawianym w ruch za pomocą sił przyrody i nie jest właścicielem sieci wodociągowej i należących do niej urządzeń. Właścicielem tym jest Gmina M.. Nadto pozwany wskazał, iż w jego ocenie nie zachodzi adekwatny związek przyczynowy pomiędzy ruchem przedsiębiorstwa a szkodą powódki. Zaistniałe zdarzenie nie było wynikiem zaniedbań pozwanego polegających na braku konserwacji sieci bądź braku wymiany zużytych jej elementów, lecz spowodowane było zdarzeniem losowym, na które pozwana nie miała wpływu.

Wyrokiem z dnia 28 października 2014r. Sąd Okręgowy w B. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 130.805 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 listopada 2013r. do dnia zapłaty oraz kwotę 2.348,56 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, oddalając dalej idące żądanie.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało oparte na następujących ustaleniach faktycznych i wnioskach.

Powódka E. B. jest właścicielem nieruchomości położonej w M. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w M. prowadzi księgę wieczystą KW nr (...). Nieruchomość ta zabudowana jest budynkami stanowiącymi zintegrowaną, niewyodrębnioną całość.

(...) doszło do awarii przyłącza wodociągowego, usytuowanego pod posesją powódki. W wyniku awarii grunt pod fundamentami budynku uległ znacznemu nawodnieniu, co spowodowało nierównomierne osiadanie ścian. Wystąpiły zarysowania ścian budynku, głównie na ścianach nośnych korytarzowych. Budynek jest wielowiekowy i na zaistniałe zarysowania pośredni wpływ miał również sposób budowy, a także niedostosowanie do zwiększonego natężenia ruchu. Bezpośrednią przyczyną tego stanu rzeczy była jednak awaria przyłącza wodociągowego.

Ustalenia powyższe Sąd Okręgowy poczynił w oparciu o treść zeznań przesłuchanych w sprawie świadków oraz opinii biegłego (...) M. Ś., sporządzonej w sprawie o sygn. akt (...).

Decyzją z dnia 21 stycznia 2010r. (w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku podano błędnie datę 21 listopada 2010r.) Państwowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w M. nakazał opróżnienie budynku mieszkalnego przy ul. (...) i wyłączenie go w całości z użytkowania. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że budynek stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia mieszkańców oraz osób postronnych.

W sierpniu 2013r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w M. wyznaczył termin rozbiórki budynku do końca listopada 2013r. Powódka nie dotrzymała tego terminu. Prawomocnym wyrokiem z dnia 22 lutego 2013r. Sąd Okręgowy w B., w sprawie o sygnaturze akt (...), zasądził od (...) S.A. w W. na rzecz powódki E. B. kwotę 147.231 zł tytułem odszkodowania. Zasądzona kwota stanowiła rzeczywistą wartość obiektu na dzień 13 stycznia 2010r., nie obejmowała natomiast kosztów rozbiórki budynku, wyliczonych przez biegłego na kwotę 63.385 zł, ani utraconych korzyści z tytułu najmu lokali, a także wydatków powódki, związanych z koniecznością wynajmowania przez nią lokalu mieszkalnego.

Powódka opuściła swoje mieszkanie w budynku przy ul. (...), tak samo postąpili najemcy dwóch lokali użytkowych i jednego lokalu mieszkalnego.

Najemcy z momentem opuszczenia lokali zaprzestali płacenia powódce czynszów. Powódka od dnia 21 stycznia 2010r. wynajmuje mieszkanie od A. G. z czynszem w kwocie 650 zł miesięcznie. Z powodu braku środków finansowych powódka nie uiściła wynajmującemu żadnej kwoty tytułem czynszu. Według umowy najmu czynsz zostanie uiszczony po otrzymaniu przez powódkę odszkodowania. Powódkę i wynajmującego początkowo łączyła ustna umowa najmu, dopiero w dniu 22 grudnia 2012r. powódka zawarła z wynajmującym pisemną umowę najmu.

Z tytułu najmu lokali powódka otrzymała w latach 2008 – 2009 przychód w kwocie 23.280 zł, co wynikało ze złożonych przez nią zeznań podatkowych.

Pozwany jest spółką komunalną, której działalność polega na dostarczaniu wody (...). Sieci wodociągowe oraz urządzenia i budynki służące do doprowadzania wody stanowią własność Gminy M., zaś w okresie od 1 stycznia 2010r. do dnia 23 marca 2010r. były one przedmiotem bezumownego korzystania przez pozwaną. Pozwana w tym okresie zobowiązana była ponosić koszty utrzymania przedmiotu korzystania w stanie niepogorszonym oraz koszty jego napraw i konserwacji, a także koszty jego ubezpieczenia. Od 24 marca 2010r. pozwaną i Gminę M. łączy umowa użyczenia sieci wodociągowej wraz z infrastrukturą.

Z opinii biegłego M. Ś., wydanej w sprawie o sygn. akt (...), która na zgodny wniosek stron została włączona w poczet materiału dowodowego niniejszej sprawy, wynikało, że bezpośrednią przyczyną uszkodzenia budynku była awaria przyłącza kanalizacyjnego, która wystąpiła w dniu 13 stycznia 2010r.

Sąd Okręgowy uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie w znacznej części. Okoliczność, iż w styczniu 2010r. urządzenia służące doprowadzaniu wody i odprowadzaniu ścieków stanowiły przedmiot bezumownego użytkowania przez pozwanego, który był zobowiązany do ponoszenia kosztów ich napraw i bieżącej konserwacji, nie wykluczała, w ocenie Sądu, uznania pozwanego za przedsiębiorstwo wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody w rozumieniu art. 435 k.c. Nie było okolicznością sporną, że na skutek awarii przyłącza wodociągowego na ul. (...) w M. wystąpiło nawodnienie gruntu pod fundamentami ścian budynku. Gdyby nie wystąpiła wskazana awaria, budynek nie stanowiłby zagrożenia dla zdrowia i życia jego użytkowników i nie byłoby konieczności jego rozbiórki.

Fakt zaistnienia szkody doznanej przez powódkę, jak i adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy awarią przyłącza a doznaną przez powódkę szkodą, był w ocenie Sądu Okręgowego oczywisty i został już ustalony w toku postępowania w sprawie (...). Zawinionego działania powódki, jako wyłącznej przyczyny szkody, pozwany nie wykazał. Nie było także podstaw do wyłączenia odpowiedzialności pozwanej z uwagi na przewidzianą w art. 435 wyłączną winę osoby trzeciej.

Dalej Sąd I instancji wskazał, że w dobrach majątkowych powódki wystąpiła szkoda w postaci uszkodzenia budynku, kwalifikująca budynek do rozbiórki, zaś koszty tej rozbiórki poniesie powódka. Na skutek zaistniałej awarii przyłącza wodociągowego powódka musiała opuścić budynek, co spowodowało konieczność wynajęcia przez nią innego lokalu mieszkalnego. Nadto na skutek decyzji nakazującej natychmiastowe opuszczenie budynku przez wszystkich jego użytkowników powódka utraciła dochody, jakie czerpała z najmu dwóch lokali znajdujących się w tym budynku.

Wysokość kosztów rozbiórki budynku została ustalona w opinii biegłego M. Ś. na kwotę 63.385 zł, zaś koszty najmu mieszkania dla powódki wyniosły 650 zł miesięcznie, co po przemnożeniu przez 40 miesięcy dało kwotę 25.600 zł. W ocenie Sądu Okręgowego fakt, iż powódka do chwili obecnej nie poniosła kosztów związanych z najmem lokalu mieszkalnego nie ma w sprawie większego znaczenia. Powódka, co zostało ustalone w toku postępowania, nie uiściła ich z uwagi na trudną sytuację finansową i pokryje je w przyszłości z uzyskanego od pozwanej odszkodowania.

Powódka na skutek wydania decyzji nakazującej natychmiastowe opuszczenie budynku i przeznaczenie go do rozbiórki utraciła również korzyści, jakie uzyskiwała z najmu dwóch lokali znajdujących się w tym budynku. Sąd Okręgowy wskazał, iż z zeznań podatkowych powódki, złożonych przez nią w latach 2008 – 2009, dochód powódki z tytułu najmu lokali wynosił 15.306 zł, co miesięcznie dawało kwotę 1.275 zł, a po pomniejszeniu tej kwoty o podatek VAT w wysokości 18%, kwotę 1.045,50 zł miesięcznie. Wysokość faktycznie utracony przez powódkę z tego tytułu korzyści wyniosła kwotę 41.820 zł (1.045,50 zł × 40 miesięcy).

W związku z powyższym Sąd Okręgowy na podstawie art. 435 k.c. i art. 481 § 1 i § 2 k.c. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 130.805 zł z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu w rozpoznawanej sprawie, oddalając dalej idące żądanie, jako wygórowane i nieuzasadnione.

O kosztach postępowania Sąd ten rozstrzygnął w oparciu o art. 100 k.p.c., przez stosunkowe ich rozdzielenie między stronami, z uwzględnieniem, iż powódka wygrała proces w 79%.

Pozwany złożył apelację od powyższego wyroku, skierowaną przeciwko całości rozstrzygnięcia, zarzucając naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy, tj.:

a)  art. 233 § 1 k.p.c. przez sprzeczne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego wyprowadzenie przez Sąd I instancji z dowodów w postaci zeznań powódki i świadka A. G. wniosków z nich niewynikających i pozostających w sprzeczności z treścią tych zeznań, skutkiem czego zaistniała wada orzeczenia w postaci braku wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i dowolnej jego oceny;

b)  art. 233 § 1 k.p.c. polegające na braku wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego i dowolnej jego ocenie, poprzez przyjęcie opinii biegłego M. Ś. i zeznań świadka M. K., jak również udzielonych przez nich odpowiedzi w trakcie bezpośredniego przesłuchania przed Sądem I instancji, w sposób sprzeczny z ich treścią, jak i udzielanymi odpowiedziami.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o „uchylenie zaskarżonego orzeczenia i zasądzenie na rzecz powódki prawidłowo obliczonej wartości roszczenia”, a zatem o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie na rzecz powódki prawidłowo obliczonej wartości roszczenia, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach procesu za obie instancje.

Nadto skarżący w oparciu o art. 382 k.p.c. w zw. z art. 241 k.p.c. wniósł o uzupełnienie i powtórzenie postępowania dowodowego przez przeprowadzenie dowodu z przesłuchania biegłego M. Ś. i świadka M. K. na okoliczność usunięcia rozbieżności dotyczących treści ich zeznań a uzasadnieniem zaskarżonego wyroku.

Skarżący wskazał, iż w jego ocenie w świetle materiału dowodowego sprawy powódka nie poniosła kosztów najmu lokalu w zasądzonej przez Sąd I instancji kwocie, gdyż w świetle zeznań A. G. w okresie od 21 stycznia 2010r. do 22 grudnia 2012r. łączyła go z powódką ustna umowa bezpłatnego użyczenia lokalu mieszkalnego, zaś umowa pisemna odpłatna, określająca wysokość czynszu w kwocie 650 zł miesięcznie łączyła świadka z powódką dopiero od 22 grudnia 2012r.

Nie kwestionując wyliczonych przez biegłego kosztów rozbiórki budynku skarżący podniósł, iż w świetle ustnych wypowiedzi biegłego M. Ś., złożonych przed Sądem I instancji w niniejszej sprawie, nie zachodzi konieczność rozbiórki tego budynku. Biegły na rozprawie w dniu 16 października 2014r. na pytanie strony pozwanej o konieczność dokonania rozbiórki budynku odpowiedział, iż nie ma konieczności dokonania rozbiórki, nie ma możliwości spowodowania katastrofy budowlanej, a istnieje możliwość dokonania remontu budynku, zaś decyzja co do rozbiórki bądź remontu należy do powódki.

W zakresie odszkodowania z tytułu utraconych korzyści, związanych z wynajmowanymi przez powódkę lokalami (dwóch sklepów i jednego lokalu mieszkalnego) skarżący zarzucił, iż zasądzona przez Sąd Okręgowy na rzecz powódki z tego tytułu kwota 41.820 zł nie uwzględnia koniunktury rynku najmu nieruchomości, na którą pozwany zwracał uwagę w toku postępowania. Skarżący wywodził, że wyliczenie utraconych korzyści powódki nie uwzględnia zwiększonych wydatków, jakie powódka musiałaby ponosić z każdym kolejnym rokiem na nakłady remontowo-inwestycyjne, związane z nieruchomością, wynikającą ze złego stanu technicznego budynku, które czyniłyby zysk w kolejnych latach coraz mniejszym.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji pozwanego i zasądzenie od niego na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył:

Apelacja pozwanego w znacznej części zasługiwała na uwzględnienie.

Uznając odpowiedzialność pozwanego wobec powódki na podstawie art. 435 k.c. za skutki zdarzenia(...) tj. za skutki awarii przyłącza wodociągowego, w postaci uszkodzenia budynku stanowiącego własność powódki, której to odpowiedzialności co do zasady skarżący w apelacji już nie kwestionował, należało rozważyć zarzuty skarżącego, skierowane do poszczególnych roszczeń, uwzględnionych w wyroku Sądu I instancji.

Nie ulegało wątpliwości, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w M. wydał w dniu 21 stycznia 2010r. decyzję nakazującą właścicielom budynku mieszkalno-handlowego w M. przy ul. (...), w tym powódce E. B. opróżnienie i wyłączenie z użytkowania całości tego budynku, umieszczenie na elewacji frontowej budynku tablicy ostrzegającej o możliwości zawalenia budynku i zakresie jego użytkowania oraz wykonanie trwałego zadeskowania obu drzwi wejściowych do korytarza budynku, uniemożliwiającego komunikację tymi otworami mieszkańcom oficyny i osobom trzecim (k. 140 – 141). W uzasadnieniu tej decyzji wskazano, że przyczyną pogorszenia się stanu technicznego budynku była awaria przyłącza wodociągowego(...)

Nie ulegało zatem również wątpliwości, w świetle powyższej decyzji, że powódka musiała opuścić zajmowane mieszkanie w budynku przy ul. (...) i wynająć dla siebie lokal mieszkalny. W dniu 21 stycznia 2010r. powódka wynajęła mieszkanie w M. przy ul. (...), od A. G., co potwierdziła treść umowy najmu z dnia 22 grudnia 2012r. (k. 36), a także, wbrew zarzutom skarżącego, także treść zeznań świadka A. G..

W pisemnej umowie najmu wskazano, że umowa trwa od 21 stycznia 2010r., czynsz najmu wynosi 650 zł miesięcznie i najemca, czyli powódka, zobowiązuje się do spłaty czynszu jednorazowo, w przypadku otrzymania odszkodowania lub sprzedaży należącego do niej lokalu przy ul. (...) w M..

Roszczenie powódki w zakresie odszkodowania dotyczącego kosztów najmu lokalu mieszkalnego nie było uzasadnione za 40 miesięcy, jak powódka określiła w pozwie, lecz za 38 miesięcy. Zważyć bowiem należało, że Sąd Okręgowy w B. w sprawie o sygn. akt (...) wyrokiem z dnia 22 lutego 2013r. zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki E. B. kwotę 147.231 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 9 marca 2010r. do dnia zapłaty, tytułem odszkodowania obejmującego rzeczywistą wartość budynku na dzień 13 stycznia 2010r. Wyrok ten uprawomocnił się dnia 16 kwietnia 2013r. Od kwietnia 2013r. powódka dysponowała więc kwotą zasądzonego odszkodowania i mogła ponosić we własnym zakresie koszty najmu lokalu mieszkalnego, uiścić zaległość czynszową, zakupić dla siebie nowy lokal, względnie partycypować stosowną kwotą w zakupie takiego lokalu, a w części zaciągnąć na jego zakup kredyt. Konieczność poniesienia kosztów najmu lokalu obejmowała w ocenie Sądu Apelacyjnego, 11 miesięcy w roku 2010, 12 miesięcy w roku 2011, 12 miesięcy w roku 2012 i 3 miesiące w roku 2013r. Odszkodowanie z tego tytułu zamyka się w kwocie 24.700 zł (38 × 650 zł).

Zasadnie zarzucił skarżący brak konieczności poniesienia przez powódkę kosztów rozbiórki budynku przy ul. (...) w M.. O ile w styczniu i lutym 2010r., tj. bezpośrednio po awarii przyłącza wodociągowego stan budynku mógł uzasadniać jego rozbiórkę, co potwierdził w swojej opinii i zeznaniach rzeczoznawca Z. R., o tyle na dzień orzekania w rozpoznawanej sprawie biegły sądowy M. Ś. stwierdził, że po dwóch latach od awarii pęknięcia budynku nie postępują, a jeżeli postępują to minimalnie i obiekt można wyremontować (k. 155 – 156). Biegły także stwierdził, że stan budynku nie grozi katastrofą budowlaną.

Sąd Okręgowy wskazanych wyżej wypowiedzi biegłego nie ocenił i w ogóle się do nich nie odniósł, co słusznie zarzucił skarżący w apelacji.

W związku z powyższym Sąd Apelacyjny w oparciu o art. 382 k.p.c. postanowił uzupełnić postępowanie dowodowe przez dopuszczenie dowodów z zeznań świadka Z. R. oraz z uzupełniającej ustnej opinii biegłego M. Ś. na okoliczność konieczności poniesienia przez powódkę kosztów rozbiórki budynku położonego w M. przy ul. (...) oraz relacji ewentualnych kosztów remontu do wartości budynku.

Świadek Z. R. w swoich zeznaniach przed Sądem Apelacyjnym wskazał, że w jego ocenie stan techniczny budynku po awarii przyłącza wodociągowego uzasadniał podjęcie decyzji o jego rozbiórce i w tym czasie stan ten wskazywał na zagrożenie katastrofą budowlaną. Zwrócił uwagę, że budynek można wyremontować, gdyż wyremontować można wszystko, ale w jego ocenie ewentualna kolejna awaria sieci wodociągowej skutkowałaby tym, iż budynek ten nie przetrwałby tej awarii (k. 256 – 257). Z kolei biegły sądowy M. Ś. w ustnej opinii uzupełniającej podał, że można dokonać naprawy budynku należącego do powódki, a maksymalny koszt remontu tego budynku wyniósłby od czterech do pięciu tysięcy złotych. Po pięciu latach od awarii pęknięcia budynku nie postępują, plomby są w podobnym stanie, zaś degradacja budynku wynika z tego, że nikt o niego nie dba. Remont można wykonać przy pomocy technologii wykorzystywanych przy remontach obiektów zabytkowych,(...)

Sąd Apelacyjny podzielił w pełnym zakresie wnioski ustnej opinii uzupełniającej biegłego M. Ś.. Biegły wskazał bowiem w sposób przekonujący, powołując się na swoje długoletnie doświadczenie zawodowe, na możliwość realnej naprawy budynku stanowiącego własność powódki. Nie były natomiast przekonujące dla Sądu Apelacyjnego zeznania świadka Z. R. który celowość rozbiórki budynku uzasadnił obecnie jedynie tym, iż ewentualnej kolejnej awarii wodociągowej budynek ten mógłby nie przetrwać, zwłaszcza że biegły M. Ś. wskazał, iż remont jest możliwy bez szczególnego wzmacniania fundamentów.

Wyniki postępowania dowodowego, przeprowadzonego przez Sąd Apelacyjny, doprowadziły do ustalenia, że zgłoszona przez powódkę szkoda w postaci kosztów rozbiórki budynku w kwocie 63.385 zł nie zasługiwała na uwzględnienie. Dodatkowo wskazać należy, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w M., wbrew twierdzeniom powódki, nie wydał decyzji nakazującej rozebranie budynku położonego w M. przy ul. (...), na co również zwrócił uwagę biegły w ustnej opinii uzupełniającej. W dniu 13 sierpnia 2013r. została jedynie sporządzona i podpisana przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego i powódkę E. B. notatka służbowa, z treści której wynikało, że powódka oświadczyła Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego, że zamierza rozpocząć proces rozbiórki budynku, zaś adresat oświadczenia zgadza się co do konieczności tej rozbiórki i narzuca termin zakończenia rozbiórki na dzień 1 grudnia 2013r. (k. 21). Notatka z 13 sierpnia 2013r. nie była zatem decyzją i nie zawierała żadnej sankcji dla powódki w przypadku niedochowania terminu rozbiórki budynku. Budynek stoi, nie zawalił się i jego obecny stan techniczny nie zagraża katastrofą budowlaną. W związku z powyższym żądanie odszkodowania odpowiadającego kosztom rozbiórki budynku uznać należało za niezasadne.

Powódka nie wykazała także żądania w zakresie utraconych korzyści, jakie uzyskiwałaby z najmu lokali znajdujących się w budynku przy ul. (...). Sąd Okręgowy wskazywał w części wstępnej uzasadnienia na wynajmowanie przez powódkę trzech lokali (dwóch użytkowych i jednego mieszkalnego), zaś w części zważającej, na utracone korzyści w postaci czynszów najmu z dwóch lokali, jednak zauważyć wypada, że powódka do pozwu nie dołączyła żadnej umowy najmu, dotyczącej powołanych przez nią lokali, na podstawie których można byłoby dokonać oceny zgłoszonego roszczenia o zapłatę odszkodowania w postaci utraconych korzyści za okres wskazany w pozwie. Dołączone do pozwu zeznania podatkowe za lata 2008 – 2009 wskazywały jedynie na dochody powódki z najmu w tych latach, jednak brak było jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że powódka analogiczne dochody osiągnęłaby w kolejnych latach, tj. za 40 miesięcy, skoro nie zostały przez nią przedstawione umowy najmu i nie można było w tej sytuacji twierdzić, że stosunki najmu za okres dochodzony pozwem w ogóle istniały. Nie zostało udowodnione na jaki okres umowy były zawarte, ilu lokali dotyczyły i jaka została w nich określona wartość czynszu. W tej sytuacji roszczenie dotyczące utraconych korzyści w postaci czynszów najmu, jako nieudowodnione, nie zasługiwało na uwzględnienie.

Uwzględniając znaczną część zarzutów i wniosków apelacji pozwanego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten sposób, że zasądzoną tam od pozwanego na rzecz powódki kwotę 130.805 zł obniżył do kwoty 24.700 zł, z ustawowymi odsetkami od dnia 13 listopada 2013r. do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

Jak wyżej wskazano, zasadne było jedynie żądanie odszkodowania w zakresie kosztów najmu lokalu mieszkalnego dla powódki, za okres 38 miesięcy.

Zmiana rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1 zaskarżonego wyroku implikowała również zmianami dotyczącymi kosztów procesu za I instancję, zawartymi w punkcie 3 tego wyroku oraz w punkcie 2 postanowienia Sądu Okręgowego w B. z dnia 5 stycznia 2015r. sygn. akt I C 674/13 opartymi na art. 100 k.p.c., z uwzględnieniem, że powódka wygrała sprawę w I instancji w 15% a przegrała ją w 85%. Częścią kosztów procesu, nieobciążających pozwanego, obciążono powódkę nakazując ich ściąganie z zasądzonego roszczenia w oparciu o art. 113 pkt 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. W pozostałym zakresie apelacja pozwanego podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Apelacyjny orzekł w oparciu o art. 100 k.p.c., przez stosunkowe ich rozdzielenie między stronami, z uwzględnieniem, że pozwany wygrał sprawę w tym postępowaniu w 81%.