Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący:	SSR Kornelia Żminkowska
Protokolant:	Agata Kicińska

po rozpoznaniu w dniu 16 marca 2016 r. w Szczecinie

na rozprawie

w sprawie z powództwa I. K.

przeciwko M. M.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego M. M. na rzecz powódki I. K. kwotę 3116,08 zł (trzy tysiące sto szesnaście złotych osiem groszy) wraz z ustawowymi odsetkami (określonymi od dnia 1 stycznia 2016 r. jako odsetki ustawowe za opóźnienie) od kwot:

- 5867,10 zł od dnia 1 października 2014 r. do dnia 9 stycznia 2015 r. ,

- 3116,08 zł od dnia 10 stycznia 2015 r.,

II.  oddala powództwo o odsetki w pozostałym zakresie,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 717 zł (siedemset siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt X GC 830/15 upr

UZASADNIENIE

Powódka I. K. wniosła do tutejszego Sądu pozew przeciwko M. M. o zapłatę kwoty 3 116,08 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwot: 5 867,10 zł od dnia 1 października 2014 roku do dnia 9 stycznia 2015 roku oraz od kwoty 3 116,08 zł od dnia 1 października 2014 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania. Uzasadniają żądanie pozwu powódka wskazała, że pozwany zakupił od niej asfalt drogowy w ilości 1060 kg, w związku z czym powódka wystawiła fakturę VAT nr (...) na kwotę 5 867,10 zł według obowiązującego u niej cennika. Powódka podała, że pozwany odebrał fakturę, jednak odesłał ją, stwierdzając, że cena 4,50 zł/kg jest porażająco wysoka a narzut 150 % jest niedopuszczalny. Pozwany zaproponowała, że zapłaci 2,10 zł/kg, a w dniu 9 stycznia 2015 roku przelał na konto powódki kwotę 2 751,02 zł.

W odpowiedzi na pozew, pozwany wniósł o oddalenie powództwa, podnosząc zarzut nieistnienia zobowiązania. W uzasadnieniu wskazał, że zamówił u powódki około tonę asfaltu drogowego D-50/70. Podał, że strony ustaliły cenę za jedną tonę w wysokości 800 zł plus koszty podgrzania. Pozwany przyznał, że odebrał zamówiony asfalt od powódki. Pozwany zauważył, że cena wskazana w fakturze wystawionej przez powódkę odbiega od ceny ustalonej przez strony, a nadto powódka nie informowała pozwanego o obowiązującym u niej cenniku. Pozwany zarzucił nadto, że cena zastosowana przez powódkę jest rażąco wygórowana.

Powódka w piśmie przygotowawczym z dnia 22 października 2015 roku, zaprzeczyła, aby strony uzgodniły cenę w wysokości 800 zł plus koszty podgrzania. Powódka podkreśliła, że skalkulowana cena asfaltu obejmowała cenę surowca, koszt jego podgrzania oraz koszty przewozu asfaltu do siedziby powódki i stanowiła kwotę 4,50 zł/kg. Powódka podała, że nie było między stronami ustaleń w przedmiocie ceny towaru.

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka I. K. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Wytwórnie (...), w ramach której zajmuje się produkcją pozostałych wyrobów z mineralnych surowców niemetalicznych, w tym produkcją emulsji asfaltowej.

Pozwany M. M. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo (...) M. M., polegającą na wykonywaniu robót związanych z budową dróg i autostrad.

Dowód

- informacja z (...) powódki k. 23,

- informacja z (...) pozwanego k. 25-38,

- zeznania świadka S. K. k. 78-79,

- zeznania świadka K. C. k. 79-81.

- przesłuchanie powódki I. K. k. 81.

Powódka w swoim przedsiębiorstwie używa asfaltu drogowego N. E., który jest wysokiej jakości asfaltem drogowym produkowanym z ropy wenezuelskiej. Z tego asfaltu powódka produkuje emulsję asfaltową. Powódka część materiału przygotowuje w beczki i ten materiał można w każdej chwili odebrać. Natomiast surowiec, który ma być sprzedany gorący, wymaga przestawienia instalacji, czyli wstrzymania podstawowej produkcji emulsji i wydania takiego materiału jeszcze gorącego dla kontrahenta.

Powódka na początku sezonu ustala obowiązujący u niej cennik. Nie ustala cen dla poszczególnych kontrahentów. Jedynie w przypadku zakupu bardzo dużej ilości towaru stosuje 5 % upustu.

Głównym składnikiem ceny stosowanych przez powódkę jest cena zakupionego surowca i później koszt jego obróbki – podgrzania do 160, do tego doliczone są koszty ogólne i zysk.

Dowód:

- zeznania świadka S. K. k. 78-79,

- przesłuchanie powódki I. K. k. 81.

Powódka w dniu 4 września 2014 roku nabyła od (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. asfalt N. E. za cenę 1 970 zł/tonę. Surowiec został zakupiony przez powódkę do produkcji emulsji asfaltowej.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) k. 20,

- zeznania świadka S. K. k. 78-79,

- przesłuchanie powódki I. K. k. 81.

K. C. działając w imieniu pozwanego zadzwonił do S. K. (męża i pełnomocnika powódki) w sprawie sprzedaży około jednej tony asfaltu do produkcji masy zalewowej. Wymieniony wyjaśnił, że pozwany zakupił nową maszynę drogową do zalewania szczelin w zatokach autobusowych i potrzebuje gorącego asfaltu do tych robót. W tym czasie powódka dysponowała w swoim przedsiębiorstwie asfaltem N. E. zakupionym od spółki (...). S. K. zaproponował K. C. zakup gotowego materiału, przygotowanego w beczkach, ale K. C. chciał nabyć gorący asfalt i załadować ten materiał bezpośrednio do swojej maszyny. Przed podjęciem decyzji w sprawie sprzedaży gorącego asfaltu, S. K. musiał skonsultować się z działem produkcji, gdyż wymagało to przestawienia linii technologicznej. Po uzgodnieniu z działem produkcji, odpowiedział K. C., żeby przyjechał i odebrał asfalt. S. K. i K. C. nie rozmawiali o cenie sprzedaży produktu, ani o cenniku obowiązującym w przedsiębiorstwie powódki. Na drugi dzień po rozmowie do zakładu powódki w S. przyjechał kocioł pozwanego, który został wypełniony materiałem – gorącym asfaltem N. E.. K. C. odebrał asfalt. Pozwany po raz pierwszy kupował asfalt od powódki, wcześniej strony współpracowały na innych płaszczyznach - w zakresie wykonawstwa.

Dowód:

- zeznania świadka S. K. k. 78-79,

- zeznania świadka K. C. k. 79-81.

W dniu odebrania materiału, tj. w dniu 16 września 2014 roku dział sprzedaży w zakładzie powódki, wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 5 867,10 zł tytułem sprzedaży asfaltu drogowego z terminem zapłaty do dnia 30 września 2014 roku. W fakturze wskazano, że asfalt został sprzedany w ilości 1060 kg po cenie jednostkowej 4,50 zł netto. Cena ujęta w fakturze została skalkulowana przez pracowników działu sprzedaży według cennika obowiązującego u powódki. Oryginał faktury została przekazana kierowcy pozwanego w dniu odbioru towaru. Kopia faktury została podpisana nazwiskiem pozwanego.

Dowód:

- faktura nr (...) k. 10,

- zeznania świadka S. K. k. 78-79,

- przesłuchanie powódki I. K. k. 81.

Odebrany od powódki asfalt został przez pozwanego wykorzystany. Ciekły i ciepły asfalt został wymieszany z mączką wapienną, a powstała w ten sposób masa zalewowa została następnego dnia wbudowana – zalane zostały tą masą szczeliny w zatoce autobusowej.

Dowód:

- zeznania świadka K. C. k. 79-81.

K. C. zapoznał się z fakturą wystawioną przez powódką i uznał, że cena przyjęta przez powódkę jest za wysoka.

Dowód:

- zeznania świadka K. C. k. 79-81.

Pismem z dnia 29 września 2014 roku pozwany zwrócił powódce fakturę VAT nr (...), wskazując, że jej nie akceptuje. Jednocześnie pozwany wskazał, że cena asfaltu na rynku kształtuje się na poziomie 1,60-1,80/kg, wobec czego proponowaną przez powódkę cenę 4,50 zł/kg uznaje za porażająco wysoką, a narzut 150 % za niedopuszczalny.

Dowód:

- pismo pozwanego z dnia 29 września 2014 roku k. 11,

- faktura VAT nr (...) k. 12,

Pismem z dnia 7 października 2014 roku powódka wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 5 867,10 zł za zakupiony towar, wskazując, że wystawiona faktura zawiera cenę zakupu, transportu, grzania oraz koszty ogólne zakładu. Jednocześnie powódka ponownie przesłała pozwanemu fakturę.

Dowód:

- pismo powódki z dnia 7 października 2014 roku k. 13,

- faktura VAT nr (...) k. 14.

W odpowiedzi na powyższe, pozwany pismem z dnia 14 października 2014 roku zwrócił się do powódki o wystawienie korekty faktury, wskazując, że za zakupiony asfalt może przyjąć cenę 1,80 zł/kg podwyższone o 17% kosztu zakupu, tj. 2,10 zł/kg.

Dowód:

- pismo pozwanego z dnia 14 października 2014 roku k. 15,

Pismem z dnia 27 listopada 2014 roku powódka ponownie wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 5 867,10 zł.

Dowód:

- pismo powódki z dnia 27 listopada 2014 roku wraz z potwierdzeniem nadania k. 16-17.

Pozwany w piśmie z dnia 3 grudnia 2014 roku poinformował powódkę, że akceptuje wzrost ceny asfaltu o 125 % w stosunku do ceny zakupu, tj. zamiast 800 zł/mg akceptuje 1 800 zł/mg. Pozwany zaproponował zapłatę ceny 1 800 zł/mg podwyższoną o koszty zakupu, tj. 17%, czyli kwotę 2 751,02 zł brutto.

W dniu 9 stycznia 2015 roku pozwany przelał na rachunek bankowy powódki kwotę 2 751,02 zł wskazując w tytule operacji, że zapłata następuje tytułem faktury nr (...).

Dowód:

- pismo pozwanego z dnia 3 grudnia 2014 roku k. 18,

- potwierdzenie przelewu k. 22.

W odpowiedzi na powyższe, powódka pismem z dnia 16 stycznia 2015 roku przesłała pozwanemu fakturę za zakup asfaltu drogowego od (...) sp. z o.o., z której wynika cena zakupu 1 970 zł/tonę netto.

Dowód:

- pismo powódki z dnia 16 stycznia 2015 roku k. 19, 53,

- faktura VAT nr (...) k. 54,

- potwierdzenie odbioru k. 21, 55-58.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione w przeważającej części.

Podstawę materialnoprawną roszczenia powódki stanowi przepis art. 535 § 1 k.c., w myśl którego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Powódka domagała się bowiem zapłaty ceny za sprzedany pozwanemu towar w postaci gorącego asfaltu drogowego w ilości 1060 kg, która została przez powódkę ujęta w fakturze VAT nr (...) z dnia 16 września 2014 roku. Powódka podkreśliła przy tym, że strony w umowie nie ustaliły wysokości ceny, a została ona ustalona na podstawie obowiązującego u powódki cennika, tj. według stawki 4,50 zł/kg. Pozwany nie miał zastrzeżeń co do należytego wykonania umowy przez powódkę, jednak zakwestionował zasadność roszczenia powódki twierdząc, że cena na którą powódka wystawiła fakturę znacznie odbiega od ceny ustalonej pomiędzy stronami. Według pozwanego strony w umowie ustaliły cenę za jedną tonę produktu na kwotę 800 zł plus koszty podgrzania.

Mając na uwadze powyższe stanowiska stron, w toku niniejszego postępowania należało rozstrzygnąć czy pozwany jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powódki ceny za nabyty towar według stawki przyjętej w fakturze VAT nr (...) z dnia 16 września 2014 roku, tj. 4,50 zł/kg.

W pierwszej kolejności zaznaczyć należy, że przytoczony powyżej przepis art. 535 § 1 k.c. wskazuje elementy przedmiotowo istotne umowy sprzedaży, od których istnienia zależy skuteczność zawartej umowy. Jeżeli chodzi o kwestię ceny sprzedaży, podkreślenia wymaga, że do zawarcia umowy sprzedaży wystarczy, ale równocześnie niezbędne jest, porozumienie stron w odniesieniu do ceny rozumiane jako zgodność intencji stron co do odpłatności tej umowy, czyli zobowiązanie się kupującego do zapłaty ceny. Do zawarcia umowy sprzedaży nie jest zatem konieczne uzgodnienie wysokości ceny w konkretnej kwocie, liczbowo. Wniosek taki wynika z treści art. 536 k.c. Zgodnie z art. 536 § 1 k.c. cenę można określić przez wskazanie podstaw do jej ustalenia. Z kolei § 2 art. 356 k.c. wskazuje, że jeżeli z okoliczności wynika, że strony miały na względzie cenę przyjętą w stosunkach danego rodzaju, poczytuje się w razie wątpliwości, że chodziło o cenę w miejscu i czasie, w którym rzecz ma być kupującemu wydana. Przytoczony przepis, jak wskazuje się w literaturze prawniczej jest dostrzeżeniem przez ustawodawcę znaczenia jakie ma dla umowy sprzedaży cena, będąca prawnym warunkiem dojścia umowy do skutku. Intencją ustawodawcy jest bowiem utrzymanie umowy sprzedaży w mocy, mimo pewnych braków w oświadczeniach woli stron. Istota umowy sprzedaży, która jest przecież umową dwustronnie zobowiązującą, przejawia się w tym, iż w zamian za przeniesienie własności rzeczy, kupujący zobowiązuje się zapłacić cenę (ekwiwalentność świadczeń). Cena sprzedaży nie musi jednak odpowiadać ściśle obiektywnej wartości przedmiotu sprzedaży, chodzi bowiem o to, aby stanowiła ekwiwalent zbywanej rzeczy lub prawa stosownie do uznania stron (por. Zdzisław Gawlik, Kodeks Cywilny, Komentarz. Tom III. Zobowiązania część szczególna, wyd. II opubl. Lex 2014 ).

W świetle art. 536 k.c. w braku oznaczenia ceny poprzez podanie określonej liczbowo kwoty wymagane jest uzgodnienie podstaw do późniejszego ustalenia wysokości ceny albo też – co najmniej – możliwość przyjęcia na podstawie zachodzących okoliczności (art. 60 k.c. – ujawnienie w sposób dostateczny woli każdej ze stron przez konkretne jej zachowanie), że intencją stron było rozliczenie transakcji po cenie „przyjętej w stosunkach danego rodzaju". Wystarczające jest zatem dla utrzymania umowy, aby pomimo nieokreślenia ceny w sposób ścisły w treści umowy dało się ją oznaczyć przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności towarzyszących zawarciu umowy. W sytuacji gdy strony nie uzgodniły w umowie czasu i miejsca ukształtowania się ceny rynkowej lub giełdowej, powinien mieć zastosowanie § 2 art. 536 k.c., wprowadzający regułę interpretacyjną (w razie wątpliwości), że należy przyjąć cenę z miejsca i czasu, w którym rzecz zgodnie z treścią umowy ma być wydana kupującemu.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że umowa sprzedaży asfaltu została zawarta między stronami w formie ustnej, brak jest zatem materialnego nośnika treści umowy. Powyższe spowodowało, że odtworzenie woli stron umowy było możliwe w toku niniejszego postępowania na podstawie dowodów przedstawionych przez strony, w tym na podstawie zeznań świadków S. K. oraz K. C. przy uwzględnieniu reguł interpretacyjnych z art. 60 k.c. i art. 65 k.c.

W świetle zgromadzonego materiału dowodowego nie ma wątpliwości, że pozwany zobowiązał się do zapłaty ceny za towar (gorący asfalt) zamówiony u powódki. Pozwany nie kwestionuje co do zasady obowiązku zapłaty ceny, co zresztą potwierdza dokonana przez niego w dniu 9 stycznia 2015 roku na rzecz powódki zapłata kwoty 2 751,02 zł (k.22). Pozwany stoi jednak na stanowisku, że żądana przez powódkę cena nie odpowiada ustaleniom stron.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy i poczynione na jego podstawie ustalenia faktyczne nie potwierdzają twierdzenia pozwanego, że strony ustaliły cenę asfaltu na kwotę 800 zł/tonę plus koszty podgrzania, a powódka jednostronnie zawyżyła ustaloną cenę przyjmując jako cenę jednostkową 4,50 zł/kg. Przeciwnie, zebrany w sprawie materiał dowody wskazuje, że w umowie stron cena sprzedaży asfaltu nie została ustalona. Brak jest podstaw, aby przyjąć, że strony określiły chociażby podstawy ustalenia ceny (art. 536 § 1 k.c.). Natomiast z okoliczności towarzyszących zawarciu umowy wynika, że strony miały na względzie cenę przyjętą w stosunkach danego rodzaju (art. 536 § 2 k.c.).

Z obowiązującego w postępowaniu rozkładu ciężaru dowodu (art. 6 k.c. "ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne") wynika, że faktów, z których wywodzone jest dochodzone roszczenie (tworzących prawo podmiotowe), powinien w zasadzie dowieść powód; powód dowodzi również fakty uzasadniające jego odpowiedź na zarzuty pozwanego; pozwany zaś dowodzi fakty uzasadniające jego zarzuty przeciwko roszczeniu powoda.

W ocenie Sądu strona powodowa, zgodnie ze spoczywającym na niej ciężarem dowodu, wykazała w wystarczającym stopniu, że strony nie poczyniły uzgodnień w przedmiocie ceny sprzedaży. Pozwany zaś nie udowodnił podniesionych przez siebie okoliczności, a mianowicie, że strony ustaliły cenę sprzedaży na 800 zł plus koszty podgrzania, a tym samym, że nie jest zobowiązany do zapłaty pozostałej ceny sprzedaży.

Stanowisko powódki co do braku ustaleń w przedmiocie ceny znajduje potwierdzenie w zeznaniach świadka S. K.. Za zgodnością tych zeznań ze stanem faktycznym, a przeciwko wersji pozwanego przemawiają rozbieżności w twierdzeniach pozwanego, zeznaniach świadka K. C., ale przede wszystkim okoliczności towarzyszące zawarciu umowy.

Zauważyć należy, że pozwany podnosił, że strony ustaliły cenę asfaltu na 800 zł za tonę plus koszty podgrzania. Wersję tę potwierdzał świadek K. C.. Nie sposób jednak nie dostrzec, że w dniu 9 stycznia 2015 roku pozwany zapłacił na rzecz powódki kwotę 2 751,02 zł tytułem ceny (k.22), wskazując w piśmie z dnia 3 grudnia 2014 roku (k.18), że akceptuje wzrost ceny do 1800 zł/mg i w tej wysokości ureguluje należność za odebrany asfalt. Zachowanie pozwanego potwierdza - zdaniem Sądu – wersję powódki, że nie było w dacie zawarcia umowy ustaleń w przedmiocie ceny. Zasady doświadczenia życiowego podpowiadają bowiem, że każda transakcja zawierana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, stanowi dla jej stron ,,interes’’, jest nastawiona na zysk. Niczym niepoparte byłoby zatem dobrowolne zgodzenie się przez pozwanego na zapłatę ceny wyższej niż –jak twierdzi- cena ustalona w umowie. Nadto, na podstawie zeznań K. C. nie sposób ustalić obiektywnych okoliczności, wskazujących na to, że działający w imieniu powódki S. K. zgodził się na cenę 800 zł za tonę surowca, chociażby w sposób dorozumiany. Świadek S. K. zeznał, że nie było żadnych ustaleń w przedmiocie ceny. Wyjaśnił przy tym, że w przedsiębiorstwie powódki zasadniczo nie ustala się ceny z każdym konkretnym kontrahentem, obowiązują bowiem ceny ustalone na początku sezonu niezależnie od tego kto jest nabywcą. Zeznania K. C. odnośnie ustaleń ceny materiału są dla Sądu niewiarygodne, albowiem brak im wewnętrznej spójności. Świadek zeznał na samym początku, że ,,ponieważ cena była 800 zł, to ustaliliśmy taką cenę’’, w dalszej kolejności zeznał, że ,,Pan K. nie mówił nic na temat ceny’’, a następnie, że ,,Pan K. zaakceptował cenę 800 zł za asfalt. Ja zaproponowałem 800 zł’’. Dogadaliśmy cenę (…)’’. Z treści zeznań K. C. nie sposób zatem wyciągnąć jednoznacznego wniosku, że doszło między nim a S. K. do uzgodnienia ceny sprzedaży, zwłaszcza, że świadek S. K. ustaleniom takim zaprzeczył, wyjaśniając w sposób logiczny i spójny zasady ustalania cen w przedsiębiorstwie powódki.

Na uwagę zasługuje również okoliczność, że pozwany w pierwszym piśmie przesądowym, które wysłał do powódki, tj. w piśmie z dnia 29 września 2014 roku (k.11), wraz z którym odesłał fakturę, nie powoływał się na ustalenia stron w przedmiocie ceny, a jedynie podnosił, że ceny asfaltu na rynku są niższe niż cena proponowana przez powódkę. Również w kolejnym piśmie z dnia 14 października 2014 roku (k.15) pozwany nie odnosił się do uzgodnień co do ceny, proponując cenę 1,80 zł/kg podwyższone o 17 % koszty zakupu, tj. 2,10 zł/kg.

Za przyjęciem wersji prezentowanej przez powódkę, potwierdzonej zeznaniami świadka S. K., przemawiają nadto okoliczności towarzyszące zawarciu umowy. Otóż umowa została zawarta w momencie, kiedy powódka w swoim przedsiębiorstwie posiadała nabyty wcześniej od firmy (...) asfalt N. E. i zajmowała się przerobem tego surowca. Przedmiotowy asfalt został nabyty przez powódkę po cenie 1970 zł za tonę, a zatem cenę znacznie odbiegającą od ceny podawanej przez pozwanego. Biorąc zaś pod uwagę, że sprzedaż na rzecz pozwanego asfaltu w postaci ciekłej i gorącej wymagał od powódki dodatkowych nakładów (przestawienia linii produkcyjnej, podgrzania surowca), musiało to znaleźć odzwierciedlenie w cenie. Doświadczenie życiowe oraz reguły obrotu gospodarczego wskazują, iż oczywistym jest, że powódka nie mogła sprzedać surowca po cenie niższej niż cena jego nabycia czy też po takiej samej cenie, gdyż prowadzenie działalności gospodarczej nastawione jest zasadniczo na osiągnięcie zysku, a nie straty.

Dalej, zauważyć należy, że wbrew temu co twierdzi pozwany i świadek K. C., przedmiotem umowy był asfalt N. E., nie zaś asfalt D-50/70. Zarówno z zeznań świadka S. K., jak i zeznań powódki wynika, że powódka w swoim przedsiębiorstwie używa asfaltu drogowego N. E., który jest wysokiej jakości asfaltem drogowym produkowanym z ropy wenezuelskiej. Z tego asfaltu powódka produkuje emulsję asfaltową. Tego rodzaju asfalt został przez powódkę nabyty od firmy (...) we wrześniu 2014 roku, co potwierdza przedłożona przez powódkę faktura VAT nr (...) z dnia 4 września 2014 roku (k. 20). Brak jest zatem podstaw, aby uznać, że powódka zobowiązała się wobec pozwanego do sprzedaży innego asfaltu niż asfalt znajdujący się w jej przedsiębiorstwie. Skoro bowiem powódka w ramach swojego przedsiębiorstwa wykorzystywała akurat w tamtym czasie asfalt N. E. 85, niczym nieuzasadnione byłoby zobowiązanie się powódki do sprzedaży nieposiadanego przez siebie produktu .. (...) tym względzie, uznać należy, że pozwany nie wykazał, aby przedmiotem umowy był asfalt D-50/70, który jak wynika z zeznań S. K. nie jest asfaltem tak dobrej jakości jak asfalt N. E.. Cena asfaltu N. E. była zaś znacznie wyższa niż cena, która według pozwanego została ustalona przez strony. Do ceny zakupu surowca doliczyć należy –jak wskazał świadek S. K.- koszty podgrzania asfaltu, koszty jego transportu do siedziby powódki, jak również zysk powódki.

Kolejną okolicznością przemawiającą za stanowiskiem powódki jest to, że umowa została zawarta tylko po uprzedniej telefonicznej rozmowie, jaką odbył S. K. z K. C.. Strony nie prowadziły dłuższych negocjacji czy rokowań w przedmiocie warunków umowy, co zresztą nie jest niczym zaskakującym mając na uwadze dynamikę obrotu gospodarczego. Jak wynika z zeznań S. K., K. C. zadzwonił do niego w sprawie asfaltu, ponieważ pozwany właśnie kupił nową maszynę i potrzebował gorącego, ciekłego asfaltu do produkcji masy zalewowej, który byłby załadowany bezpośrednio do kotła. Następnego dnia zaś odbył się odbiór surowca. Również więc sposób i dynamika nawiązania stosunku zobowiązaniowego stron przemawia za wersją powódki, że jednak nie wszystkie warunki umowy (cena) zostały jednoznacznie przez strony wyartykułowane w chwili zawierania umowy.

Z powyższego wynika, że w sprawie zachodziły szczególne okoliczności, albowiem powódka sprzedała pozwanemu towar, który już wcześniej zakupiła i wykorzystywała do własnej produkcji. Asfalt stanowiący przedmiot sprzedaży nie był sprowadzany specjalnie dla pozwanego, na jego specjalne zamówienie, lecz dlatego, że akurat w czasie kiedy pozwany potrzebował asfaltu, takowy znajdował się u powódki. Był to jednak asfalt wysokiej jakości – N. E., nie zaś asfalt innego rodzaju.

Oceniając zachowanie stron w momencie zawierania umowy przy jednoczesnym braku ustaleń w przedmiocie ceny, jak również brak uzgodnienia podstaw do jej ustalenia, należy przyjąć, że strony (choć tego wyraźnie nie wyartykułowały) miały na względzie cenę przyjętą w stosunkach danego rodzaju. Jak zaś stanowi przepis art. 536 § 2 k.c. w razie wątpliwości (a takie zachodzą w niniejszej sprawie) przyjąć należy, że chodziło o cenę w miejscu i czasie, w którym rzecz miała być kupującemu wydana. Zauważyć należy, że z zachowania stron (ich konkludentnych oświadczeń woli) wynika, że strony miały zamiar doprowadzić do stosunku zobowiązaniowego, skoro zaś jak wynika z wcześniejszych rozważań nie ustaliły wysokości ceny ani podstaw do jej ustalenia, przyjąć należy (celem utrzymania stosunku zobowiązaniowego), że strony miały na względzie cenę przyjętą w stosunkach danego rodzaju, która przy istniejących wątpliwościach jest cena w miejscu i czasie, w którym rzecz została kupującemu wydana. Powyższe uzasadnia nie tylko opisane we wcześniejszej części rozważań zachowanie stron w chwili zawarcia umowy, ale także ich zachowanie (zwłaszcza zachowanie pozwanego) po odebraniu towaru od powódki.

Otóż, biorąc pod uwagę, że powódka sprzedała pozwanemu asfalt marki N. (...), który kupiła od (...) sp. z o.o. po cenie 1 970 zł za tonę, że przed wydaniem asfaltu pozwanemu musiała podjąć czynności związane ze zmianą linii produkcyjnej, podgrzać asfalt i załadować do kotła podstawionego przez pozwanego, a nadto na całej transakcji zarobić, uzasadnione jest przyjęcie ceny obowiązującej w dniu wydania towaru w przedsiębiorstwie powódki. Powódka zaś stosowała wówczas cenę 4,50 zł/kg i jak zeznał świadek S. K. cena ta była stosowana do wszystkich innych kontrahentów. Jedynie w razie sprzedaży dużej ilości asfaltu powódka była gotowa dać 5 % upustu, co jednak –jak wyjaśnił świadek S. K.- nie dotyczyło pozwanego, gdyż kupił on jednorazowo jedną toną asfaltu, co w przypadku tego rodzaju produktu nie jest ilością pozwalającą na zastosowanie upustu. Powódka sprzedała zatem asfalt po cenie jaka wówczas u niej obowiązywała.

Nie mają przy tym znaczenia okoliczności podnoszone przez pozwanego oraz podawane przez K. C., że powódka nie poczyniła dużych nakładów, aby sprzedać asfalt pozwanemu. Po pierwsze jak wskazano powyżej, z zeznań S. K. wynika, że sprzedanie asfaltu pozwanemu wymagało podjęcia pewnych czynności w przedsiębiorstwie powódki, a po drugie nawet gdyby tak nie było, to z istoty ceny sprzedaży wynika jej subiektywna ekwiwalentność. To zaś oznacza, że cena nie musi odzwierciedlać rzeczywistej wartości rzeczy. Mając zaś na uwadze, że w art. 536 § 2 k.c. mowa jest o cenie w miejscu i czasie wydania towaru ceny przyjętej przez powódkę nie podważa cennik przedstawiony przez pozwaną (k.39) dotyczący cen obowiązujących w P. i T. w maju 2015 roku.

O tym, że zamiarem stron było skorzystanie przy określeniu ceny z uprawnień przewidzianych w art. 536 § 2 k.c. świadczy również fakt wykorzystania produktu przez pozwanego i zakwestionowanie ceny dopiero po wykorzystaniu produktu .. (...) ustalonego stanu faktycznego wynika, że osoba odbierająca asfalt otrzymała od powódki fakturę VAT zawierającą cenę. Kopia przedmiotowej faktury została podpisana nazwiskiem pozwanego. Świadek K. C. potwierdził zaś w swoich zeznaniach, że odebrał towar i dostał fakturę. Mimo zastrzeżeń co do ceny asfaltu został on następnego dnia po odbiorze od powódki wykorzystany przez pozwanego. Dopiero pismem z dnia 29 września 2014 roku, a zatem niemal dwa tygodnie po wykorzystaniu produktu, pozwany zakwestionował cenę i odesłał fakturę. Doświadczenie życiowe oraz logika wskazują, że w zwyczajnym biegu rzeczy, kiedy nabywca uznaje, że cena nabytego produktu nie odpowiada uzgodnieniom stron i nie zamierza ceny w takiej wysokości zapłacić, to nie wykorzystuje produktu, lecz zwraca go zbywcy. Niczym nieuzasadnione jest zachowanie pozwanego polegające na wykorzystaniu asfaltu, a następnie kwestionowaniu ceny. Podobnie, jak już wyżej zasygnalizowano, nieuzasadnione jest zgadzanie się na cenę 2 751,02 zł przy jednoczesnym powoływaniu się na uzgodnienia ceny w kwocie 800 zł za tonę surowca.

Reasumując powyższe rozważania, w ocenie Sądu strony nie poczyniły uzgodnień co do ceny sprzedaży asfaltu, a z okoliczności sprawy wynika, że strony miały na względzie cenę przyjętą w stosunkach danego rodzaju, tj. cenę obowiązującą w miejscu i czasie, w którym rzecz została wydana pozwanemu – 4,50 zł/kg surowca. Skoro zaś pozwany nabył od powódki 1060 kg asfaltu (czego nie kwestionował) należna cena wyniosła 5 897,10 zł brutto. Konsekwentnie Sąd przyjął, że wpłata dokonana przez pozwanego w dniu 9 stycznia 2015 roku w kwocie 2 751,02 zł stanowiła zapłatę części ceny, a co za tym idzie pozwany nadal jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powódki różnicy między ceną należną (5 897,10 zł) a ceną uiszczoną (2 751,02 zł), czyli kwoty 3 116,08 zł.

Nadto, powódce w myśl art. 481 § 1 k.c. należą się od pozwanego odsetki ustawowe za opóźnienie. Zgodnie z treścią art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Datę początkową naliczania odsetek ustalono zgodnie z terminem wymagalności świadczenia wskazanym w fakturze VAT nr (...), tj. od dnia 1 października 2014 roku w odniesieniu do całej należności z tytułu ceny sprzedaży – 5 897,10 zł – do dnia częściowej zapłaty, tj. do dnia 9 stycznia 2015 roku. W odniesieniu do nieuiszczonej części ceny – 3 116,08 zł od dnia 10 stycznia 2015 roku, bowiem od tego dnia pozwany pozostaje w opóźnieniu w zapłacie pozostałej części ceny.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt I sentencji wyroku. W pkt II sentencji wyroku Sąd oddalił powództwo o odsetki w pozostałym zakresie, tj. odsetek od kwoty 3 116,08 zł za okres poprzedzający dzień 10 stycznia 2015 roku. Jak już wyżej wskazano, dopiero od tego dnia pozwany pozostaje w opóźnieniu w zapłacie tej części ceny.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o treści przedłożonych do akt dowodów z dokumentów, żadna ze stron nie kwestionowała ich prawdziwości, a i w ocenie Sądu nie budziły one żadnych wątpliwości. Nieprzydatny dla ustaleń faktycznych okazał się przedłożony przez pozwanego cennik (k.39), albowiem jako że dotyczy on cen z 18 maja 2015 roku nie mógł w żadnym razie stanowić miernika ceny w niniejszej sprawie. Podstawą ustaleń faktycznych był także osobowy materiał dowodowy w postaci zeznań świadków S. K., K. C. oraz zeznań powódki I. K.. W ocenie Sądu zeznania świadka S. K. oraz zeznania powódki zasługują na wiarygodność. Zeznania wymienionych były bowiem logiczne, spójne, konsekwentne, a nadto korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym i między sobą. W świetle reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) przekonały Sąd okoliczności zawarcia umowy, na które wskazywał S. K. i I. K.. Zastrzec przy tym należy, że wiedza powódki w zakresie ustaleń w przedmiocie umowy była ograniczona, co znajduje uzasadnienie w tym, że faktycznie to S. K. zajmował się kwestią sprzedaży asfaltu dla pozwanego. Niemniej jednak powódka potwierdziła okoliczności na które wskazywał świadek S. K., a mianowicie zasady funkcjonowania jej przedsiębiorstwa, w tym wykorzystywanie asfaltu N. E. oraz obowiązywania w jej przedsiębiorstwie jednej ceny. Jeżeli natomiast chodzi o zeznania K. C. to okazały się one w przeważającej części niewiarygodne. Dotyczy to zwłaszcza kwestii ustalenia w umowie ceny na kwotę 800 zł/tonę plus koszty podgrzania. Okoliczność ta nie znalazła bowiem potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowym, a w zeznaniach świadka znalazło się zbyt wiele sprzeczności wewnętrznych, jak i sprzeczności z twierdzeniami pozwanego (na co wskazano we wcześniejszej części rozważań), aby uznać ten środek dowodowy za wiarygodny. Zeznania świadka K. C., zmierzające do potwierdzenia wersji pozwanego, okazały się także sprzeczne z zasadami logiki, doświadczenia życiowego oraz regułami obowiązującymi w obrocie gospodarczym.

Jednocześnie zauważyć należy, że Sąd poza wiarygodnością zeznań wymienionych osób brał pod uwagę także moc dowodową tych zeznań, przez którą rozumieć należy siłę przekonania Sądu co do istnienia określonego faktu. Sąd miał przy tym na względzie indywidualne i obiektywne cechy przesłuchanych osób. Zarówno świadkowie S. K., K. C. oraz powódka byli zainteresowani wynikiem niniejszego postępowania. S. K. jest bowiem mężem powódki i jej pełnomocnikiem, czynnie działającym w ramach prowadzonej przez powódkę działalności gospodarczej. K. C. zaś pracuje dla pozwanego, to on osobiście uzgadniał warunki umowy, na tle której powstał spór rozstrzygany w niniejszym postępowaniu. Oczywistym natomiast jest, że moc dowodowa zeznań świadków S. K. oraz K. C. jest mniejsza niż moc dowodowa zeznań świadka nie pozostającego w żadnym stosunku wobec stron postępowania. Mając jednak na uwadze, że zeznania świadka S. K. oraz zeznania samej powódki były bardziej spójne z pozostałym materiałem dowodowym, a nadto odpowiadały zasadom logiki i doświadczenia życiowego, były one dla Sądu bardziej przekonywujące niż zeznania K. C..

W pkt II rozstrzygnięto o koszach postępowania, na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Mając na względzie, że powódka wygrała proces w całości, a na jej koszty złożyły się opłata od pozwu w wysokości 100 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 600 zł – ustalone na podstawie § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013, poz. 490 tekst jedn.), kwota 17 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 717 zł tytułem kosztów procesu.

Zarządzenia:

1.  Odnotować,

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanego,

3.  Z apelacją lub za 21 dni.