Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 stycznia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2016 r. w Szczecinie

sprawy L. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 12 czerwca 2014 r. sygn. akt VI U 301/13

1.  oddala apelację,

2.  odstępuje od obciążenia ubezpieczonego kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Barbara Białecka SSA Urszula Iwanowska SSA Zofia Rybicka - Szkibiel

Sygn. akt III AUa 334/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 stycznia 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonemu L. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia ubezpieczony nie został uznany za osobę niezdolną do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji L. K. podniósł, że jest osobą niepełnosprawną od dzieciństwa, przy czym w opinii biegłych sądowych z dnia 8 czerwca 2004 r. sporządzonej w sprawie o sygn. akt VII U 1792/04 został uznany za osobę częściowo niezdolną do pracy. Ubezpieczony wskazał, że również orzeczeniem Lekarza Orzecznika z dnia 5 lutego 2004 r. został uznany za osobę częściowo niezdolną do pracy, jednakże odmówiono mu wówczas prawa do renty bowiem nie posiadał 5 letniego okresu składkowego i nieskładkowego, którego posiadanie obecnie udowodnił.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie w całości, z argumentacją jak w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2014 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie ubezpieczonego.

Sąd I instancji ustalił, że L. K., urodzony (...) w okresie swojej aktywności zawodowej wykonywał pracę na stanowiskach: rozdzielca prac w zakładzie pracy nakładczej, zecer, brakarz, robotnik placowy, wydawca magazynowy, bufetowy, referent ds. organizacji i techniki handlu, referent transportu samochodowego, strażnik nielicencjonowany, portier, parkingowy. Ubezpieczony legitymuje się okresem ubezpieczenia w wymiarze 17 lat, 6 miesięcy i 13 dni, przy czym w ostatnim dziesięcioleciu przed dniem złożenia wniosku o rentę, udowodnił 5 lat, 4 miesiące i 5 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy ubezpieczony złożył 14 listopada 2012 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że ubezpieczony występował wcześniej z wnioskiem o rentę z tytułu niezdolności do pracy (20 stycznia 2004 r.), przy czym decyzją z dnia 29 marca 2004 r. ZUS odmówił mu prawa do renty. L. K. został wówczas uznany za niezdolnego do pracy (od 1 grudnia 2003 r.) przez lekarza orzecznika ZUS, nie spełniając jednocześnie przesłanki posiadania wymaganego okresu ubezpieczenia w ostatnim dziesięcioleciu przed dniem zgłoszenia wniosku, oraz przed dniem powstania niezdolności do pracy. Ponadto niezdolność do pracy nie powstała wówczas ani w trakcie ubezpieczenia, ani w ciągu 18 miesięcy od jego ustania. W konsekwencji wniesionego odwołania, wyrokiem z dnia 14 czerwca 2004 r. w sprawie o sygn. akt VII U 1792/04 Sąd Okręgowy w Szczecinie VII Wydział Pracy Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie wnioskodawcy od decyzji ZUS z dnia 29 marca 2004 r., a ponieważ żadna ze stron nie złożyła stosownego wniosku o pisemne uzasadnienie wyroku, nie zostało ono sporządzone.

U ubezpieczonego rozpoznano:

- zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego z prawostronnym skrzywieniem kręgosłupa piersiowego i kręgozmykiem L4-L5 bez podrażnienia obwodowego układu nerwowego i upośledzenia funkcji narządu ruchu,

- nadciśnienie tętnicze,

- cukrzycę typu 2,

- dnę moczanową.

Powyższe schorzenia w ocenie biegłych nie powodują u ubezpieczonego niezdolności do pracy. Nie stwierdzono istotnego upośledzenia funkcji narządu ruchu. Zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa, kręgozmyk I° stanowią przeciwwskazanie do pracy ciężkiej. Nadciśnienie tętnicze, przebiega bez powikłań i bez istotnych zmian narządowych, jak również cukrzyca w obecnym przebiegu nie wpływają na zdolność L. K. do pracy. Ubezpieczony jest osobą zdolną do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi. Od dzieciństwa przeciwwskazana jest ciężka praca fizyczna, dźwiganie ciężarów - ze względu na stwierdzone skrzywienie kręgosłupa piersiowego i kręgozmyk. Zmiany te nie uległy jednak pogłębieniu. Aktualnie nie stwierdzono objawów podrażnienia układu nerwowego i upośledzenia funkcji układu ruchu.

Sąd Okręgowy, po zapoznaniu się z opiniami biegłych uznał, że L. K. jest zdolny do wykonywania lekkiej pracy fizycznej na ogólnym rynku pracy. Schorzenia kręgosłupa wymagają systematycznego leczenia ambulatoryjnego ale nie ograniczają zdolności do wykonywania pracy zarobkowej, biorąc pod uwagę zarówno wiek, ogólny stan zdrowia, poziom wykształcenia jak i możliwość wykonywania dotychczasowej lub innej pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji zawodowych.

W oparciu o treść art. 57 i 58 oraz art. 12 i 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm., dalej: ustawa rentowa) Sąd Okręgowy w Szczecinie uznał odwołanie ubezpieczonego za nieuzasadnione.

Sąd I instancji zaznaczył, że przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było to, czy L. K. jest osobą niezdolną do pracy w rozumieniu przepisów ustawy rentowej. Ustalenia w tym zakresie Sąd Okręgowy poczynił w oparciu o analizę dokumentacji rentowej ubezpieczonego, dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach sprawy oraz w szczególności na podstawie przeprowadzonego w toku postępowania sądowego dowodu z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu: ortopedii – H. M., neurologii – B. M., kardiologii – G. K. tj. lekarzy o specjalnościach obejmujących schorzenia występujące u wnioskodawcy, a także biegłej z zakresu medycyny pracy – R. D.. W opinii z dnia 13 kwietnia 2013 r. biegli z zakresu ortopedii i neurologii po przeprowadzonym badaniu klinicznym ubezpieczonego, nie stwierdzili istotnego upośledzenia funkcji narządu ruchu. W opinii biegłych rozpoznane zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa, kręgozmyk I° stanowią przeciwwskazanie do pracy ciężkiej, przy czym ubezpieczony zachował zdolność do pracy magazyniera, brygadzisty, referenta. Biegli wskazali, że orzeczenie o niepełnosprawności stopnia lekkiego od dzieciństwa zostało wydane w związku ze skrzywieniem kręgosłupa i kręgozmykiem L4-L5, zmiany te nie uległy pogłębieniu. W opinii biegłego kardiologa nadciśnienie tętnicze przebiega bez powikłań i bez istotnych zmian narządowych, wymaga skorygowania leczenia (zmiany leków), ale nie oznacza to niezdolności do pracy w zawodach dotychczas wykonywanych. W opinii biegłego również cukrzyca w obecnym przebiegu nie wpływa na zdolność do pracy (1 lek, dobra kontrola glikemii). W opinii z dnia 29 sierpnia 2013 r. biegła z zakresu medycyny pracy stwierdziła, że ubezpieczony jest osobą zdolną do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi. Zdaniem biegłej, ubezpieczony ma od dzieciństwa przeciwwskazania do wykonywania ciężkiej pracy fizycznej i dźwigania ciężarów ze względu na stwierdzane skrzywienie kręgosłupa piersiowego i kręgozmyk. Biegli w zakresie ortopedii i neurologii stwierdzili, że zmiany te nie uległy pogłębieniu, również obecnie nie stwierdzają objawów podrażnienia układu nerwowego i upośledzenia funkcji układu ruchu. W opinii biegłej schorzenia internistyczne przebiegają bez powikłań, mogą być skutecznie korygowane lekami i nie mają wpływu na zdolność do pracy we wszystkich zawodach wykonywanych. Ubezpieczony jest zdolny do wykonywania lekkiej pracy fizycznej na ogólnym rynku pracy. Ujęte w rozpoznaniu schorzenia: zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego z prawostronnym skrzywieniem kręgosłupa piersiowego i kręgozmykiem L4/L5, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2, dna moczanowa nie powodują takiego ograniczenia funkcji organizmu, które czyniłoby ubezpieczonego długotrwale niezdolnym do pracy. Biegła podkreśliła, że dotychczasowe schorzenia kręgosłupa wymagają systematycznego leczenia ambulatoryjnego, ale nie ograniczają zdolności do wykonywania pracy zarobkowej, biorąc pod uwagę zarówno wiek, ogólny stan zdrowia, poziom wykształcenia, jak i możliwość wykonywania dotychczasowej lub innej pracy zgodnie z poziomem kwalifikacji zawodowych.

Ubezpieczony wniósł zastrzeżenia do opinii, wskazując, że obecnie biegli uznali, iż istniejące od dzieciństwa zmiany w kręgosłupie nie uległy pogłębieniu, gdy tymczasem biegli sądowi w 2004 r. stwierdzili, że zmiany te uległy przekształceniu i pogorszeniu. Nadto ubezpieczony podniósł, że został zakwalifikowany przez lekarza neurochirurga do leczenia operacyjnego. W opinii uzupełniającej z dnia 13 stycznia 2014 r. biegli z zakresu ortopedii, neurologii, kardiologii i medycyny pracy podtrzymali swoją opinię wskazując, że podczas przeprowadzonego badania lekarskiego nie stwierdzili objawów ostrego zespołu bólowego kręgosłupa, ani objawów ubytkowych, które stanowią podstawę w orzeczeniu niezdolności do pracy. W opinii biegłych zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa mają charakter zmienny z okresami poprawy i pogorszenia, okresy te trwają różnie długo i dlatego biegli w okresie zaostrzenia w 2004 r. uznali L. K. za osobę częściowo, okresowo niezdolną do pracy. Biegła z zakresu medycyny pracy podtrzymała swoją opinię z dnia 29 sierpnia 2013 r. W dalszych zastrzeżeniach ubezpieczony podniósł, że biegli pominęli fakt zakwalifikowania go do zabiegów neurochirurgicznych na odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa. Ubezpieczony wskazał, że ma kłopoty z chodzeniem, drętwieją mu ręce i kark, cierpi na ciągłe bóle głowy. W opinii uzupełniającej z dnia 26 kwietnia 2014 r. biegli zaznaczyli, że nie znaleźli nowych danych klinicznych, a przeciwwskazanie do wykonywania ciężkiej pracy było u wnioskodawcy określone od dzieciństwa.

Zarzuty ubezpieczonego do opinii biegłych nie dały zdaniem Sądu I instancji podstaw do podważenia prawidłowości ustaleń lekarzy sądowych. Sąd zaznaczył, że zastrzeżenia te nie znajdują poparcia w zgromadzonej w aktach ZUS i przedstawionej przez ubezpieczonego w toku postępowania dokumentacji medycznej, a co więcej nie zawierają merytorycznej argumentacji.

Na zakończenie Sąd I instancji zaznaczył, że zdolność L. K. do pracy oceniał według stanu istniejącego na dzień wydania zaskarżonej decyzji tj. na dzień 29 stycznia 2013 r., tym samym bez wpływu na rozstrzygnięcie pozostawał wynik konsultacji specjalistycznej lekarza neurochirurga z dnia 30 sierpnia 2013 r. Nadto, w opinii Sądu Okręgowego ustalenia w niniejszej sprawie pozostają w zgodzie z oświadczeniem ubezpieczonego, złożonym na rozprawie w dniu 5 czerwca 2014 r. Ubezpieczony wskazał wówczas, że pracował w Spółdzielni (...) jako portier potem jako parkingowy. W ocenie ubezpieczonego mógłby on wykonywać pracę na parkingu oraz pracę portiera natomiast nie jest zdolny do pracy, która wymaga długiego stania lub siedzenia. Ubezpieczony podał, że po przyuczeniu wykonywał pracę zecera, był także brakarzem, bufetowym oraz rozdzielcą prac w Spółdzielni (...) – gdzie przydzielał prace chałupnikom. Jak wskazał ubezpieczony, wymienione prace mógłby wykonywać – z wyjątkiem magazyniera i bufetowego. Zecerem mógłby być gdyby stworzone zostały odpowiednie warunki. Ubezpieczony oświadczył także, że gdyby taka praca była na rynku pracy to wolałby pracować i nie chciałby korzystać z renty.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł ubezpieczony, zaskarżając wyrok w całości wniósł o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji lub o jego zmianę poprzez przyznanie prawa do renty.

Apelujący wskazał, że w 2004, w postępowaniu o sygnaturze VII U 1792/04 biegli uznali jego częściową niezdolność do pracy. W obecnym postępowaniu zaś biegli ustalili, że ubezpieczony jest zdolny do pracy, a opinia ta nie jest zgodna z faktycznym stanem jego zdrowia. Apelujący podkreślił, że schorzenia kręgosłupa wciąż, nieprzerwanie powodują u niego niezdolność do pracy. Dodatkowo biegli w postępowaniu przed Sądem I instancji nie odnieśli się do zakwalifikowania ubezpieczonego na dwa zabiegi operacyjne, których podstawą były ubytki neurologiczne, nierozpoznane przez biegłych i pominięte przez Sąd. Kolejnym uchybieniem biegłych, rzutującym na wiarygodność opinii, zdaniem apelującego był fakt, że nie zapoznali się z zapisami badań przedstawionymi na płytach CD. Nadto, podstawowe wykształcenie ubezpieczonego uniemożliwia mu uzyskanie pracy, którą Sąd I instancji uznał dla niego za dopuszczalną. Ubezpieczony stoi na stanowisku, że Sąd Okręgowy oceniając stan jego zdrowia oparł się na opinii lekarzy orzeczników ZUS, gdyż przyjął ten stan na dzień 29 stycznia 2013 r., co wskazuje, że opinie biegłych pozostawały bez znaczenia, ponieważ ubezpieczony był badany już po tej dacie. Przy takim założeniu bez znaczenia pozostaje również konsultacja neurochirurga, mająca istotne znaczenie dla sprawy.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od ubezpieczonego na rzecz ZUS kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Apelacyjny uznał, że Sąd pierwszej instancji przeprowadził wystarczające dla kategorycznego rozstrzygnięcia sprawy postępowanie dowodowe, a wynik tego postępowania ocenił zgodnie z treścią przepisu art. 233 § 1 k.p.c., bez przekraczania granic swobodnej oceny dowodów. Wbrew zarzutowi apelacyjnemu, Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny w oparciu o całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności na podstawie przeprowadzonych opinii biegłych sądowych, które to ustalenia Sąd Apelacyjny przyjął w całości za własne, nie widząc w związku z tym konieczności ponownego ich szczegółowego przytaczania.

Sąd Apelacyjny zaznacza, że zgodnie z treścią art. 57 ustawy rentowej renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który jest niezdolny do pracy, i spełnia pozostałe warunki. Przy czym, zgodnie z art. 12 ust. 1 i 3 niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Częściowo niezdolną do pracy jest zaś osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

W niniejszej sprawie Sąd I instancji słusznie uznał, że ubezpieczony L. K. nie jest niezdolny do pracy. Argumentacja przedstawiona przez apelującego nie wskazuje na żadne okoliczności, które mogłyby podważyć słuszność wyroku Sądu Okręgowego. Sąd I instancji, dla oceny stanu zdrowia ubezpieczonego, powołał biegłych sądowych, specjalistów różnych specjalności, adekwatnych do schorzeń sygnalizowanych przez ubezpieczonego. Podkreślić należy, że specyfika oceny dowodu z opinii biegłych wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Kryteria oceny tego dowodu stanowią również: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen.

Sąd Okręgowy zaznaczył, że biegli jednoznacznie i kategorycznie orzekli, że stwierdzone u ubezpieczonego zmiany zwyrodnieniowo – dyskopatyczne kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego z prawostronnym skrzywieniem kręgosłupa piersiowego i kręgozmykiem L4-L5, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2 i dna moczanowa nie czynią ubezpieczonego osobą niezdolną do pracy. Nie stwierdzono istotnego upośledzenia funkcji narządu ruchu, zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa, kręgozmyk I° stanowią jedynie przeciwwskazanie do pracy ciężkiej. Nadciśnienie tętnicze zaś przebiega bez powikłań i istotnych zmian narządowych. Również cukrzyca w obecnym przebiegu nie wpływa na zdolność ubezpieczonego do pracy. Nie stwierdzono też objawów podrażnienia układu nerwowego i upośledzenia funkcji układu ruchu. Schorzenia kręgosłupa wymagają, co prawda systematycznego leczenia ambulatoryjnego ale nie ograniczają zdolności do wykonywania pracy zarobkowej, biorąc pod uwagę zarówno wiek, ogólny stan zdrowia, poziom wykształcenia jak i możliwość wykonywania dotychczasowej lub innej pracy zgodnej z poziomem kwalifikacji zawodowych. Zarzuty zgłaszane do opinii biegłych przez ubezpieczonego miały polemiczny charakter i sprowadzały się w zasadznie wyłącznie do prób wykazania innego wpływu stwierdzonych schorzeń na jego zdolność do pracy. Stąd też zastrzeżenia te nie mogły wpłynąć na zmianę stanowiska biegłych. Jak zaznaczył Sąd Okręgowy, sporządzone w toku postępowania opinie były kompletne oraz racjonalnie uzasadnione, a wnioski w nich zawarte zgodne z wiedzą oraz zasadami doświadczenia życiowego, dlatego też Sąd I instancji uznał je za pełnowartościowy materiał dowodowy i na ich podstawie dokonał ustaleń faktycznych w sprawie, a następnie wydał rozstrzygnięcie, przy czym stanowisko Sądu Okręgowego w całości podziela Sąd Odwoławczy.

Sąd Apelacyjny z całą stanowczością podkreśla, L. K. nie jest osobą zdrową. Biegli w toku postępowania nie kwestionowali tego, iż występuje u niego szereg niewątpliwie uciążliwych schorzeń, ale stwierdzili, że nie upośledzają one funkcji jego organizmu w stopniu pozwalającym na uznanie go za osobę niezdolną do pracy w rozumieniu przepisów ustawy rentowej. Należy mieć bowiem na uwadze, że o niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Ocena stanu zdrowia osoby wnoszącej o przyznanie prawa do renty nie przebiega tylko w płaszczyźnie medycznej, ale i socjalnej, w której bierze się pod uwagę kwalifikacje, wiek, zawód, wykonywane czynności i warunki pracy oraz możliwość dalszego wykonywania pracy zarobkowej. W toku postępowania biegli jednoznacznie orzekli, że L. K. jest zdolny do wykonywania lekkiej pracy fizycznej na ogólnym rynku pracy.

Odnosząc się do kwestii uznania ubezpieczonego za częściowo niezdolnego do pracy w postępowaniu z 2004 r. sygn. akt VII U 1792/04, należy zaznaczyć, że Sąd nie jest związany zarówno ustaleniami faktycznymi poczynionymi w innej sprawie, jak i poglądami prawnymi wyrażonymi w uzasadnieniu zapadłego w niej wyroku. Oznacza to, że opinie biegłych wydane w wówczas rozpoznawanej sprawie, nie miały dla obecnego postępowania żadnego znaczenia. Sąd bowiem rozpoznając każdą sprawę dokonuje ustaleń faktycznych we własnym zakresie od początku.

Na zakończenie, Sąd Apelacyjny zaznacza, że specyfika postępowania w sprawach o świadczenia z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyraża się w tym, że decyzje organu rentowego mają charakter deklaratoryjny. Badanie legalności decyzji i orzekanie o niej jest możliwe tylko przy uwzględnieniu stanu faktycznego i prawnego istniejącego w chwili wydawania decyzji. O zasadności więc przyznania lub odmowy przyznania świadczenia decydują okoliczności istniejące w chwili ustalania do niego prawa, dlatego późniejsza zmiana stanu zdrowia ubezpieczonego nie może stanowić podstawy do uznania decyzji za wadliwą i jej zmiany. W takiej sytuacji ubezpieczony może wystąpić do organu rentowego z nowym wnioskiem o prawo do świadczenia rentowego. W świetle powyższego należy wskazać, że konsultacja neurochirurga z dnia 30 sierpnia 2013 r., a także dalsza dokumentacja złożona przez ubezpieczonego dotyczyła stanu jego zdrowia już po wydaniu spornej decyzji, a więc nie mogła stanowić podstawy do dokonywania oceny stanu zdrowia L. K. na dzień wydania decyzji ZUS z dnia 29 stycznia 2013 r.

Mając na uwadze przedstawioną argumentację Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację ubezpieczonego.

Sąd Apelacyjny odstąpił od obciążenia ubezpieczonego kosztami zastępstwa procesowego na podstawie art. 102 k.p.c. uznając że ubezpieczony mógł mieć uzasadnione przekonanie o konieczności wszczęcia niniejszego postępowania wobec doniosłego życiowo charakteru prawnego sprawy dla ubezpieczonego.

SSA Barbara Białecka SSA Urszula Iwanowska SSA Zofia Rybicka - Szkibiel